Colby, do nieuws CIA-man, bracht
Kissinger in moeilijkheden
CIA onaanvaardbare organisatie
i
SI
Misdadige praktijken ter
verdediging belangen VS
I
I
iDEL
Onaanvaardbaar
door Wim Meiners
Aandelenpakket
Misdadig
„Onontbeerlijk”
Zo geschiedde. De CIA werd bij de zaak be
trokken en de FBI staakte het onderzoek.
Waarbij achteraf nog kwam, dat de CIA af
luisterapparatuur bleek te hebben geleverd
voor de Watergate-inbraak. Toen dat eenmaal
bekend was geworden, daalde het aanzien van
de CIA bij de Amerikaanse burgers snel. De
inlichtingendienst hoorde in hun ogen nu ook
bij die hele smerige kliek van Watergate-
samenzweerders.
kend geworden, dat de CIA zich had ingelaten
met het in de doofpot stoppen van Nixons
schandaal. Toen de nu beruchte Bob Halde
man had gemerkt, dat de inbraak in het
Watergategebouw hem, zijn vriend John Ehr-
lichman en misschien zelfs zijn baas de kop
kon kosten, stelde hij president Nixon voor om
de CIA in te schakelen. De CIA moest tegen
de toenmalige waarnemend directeur van de
FBI, Patrick Gray, zeggen, dat het onderzoek
verder gestaakt moest worden, bedacht Halde
man. Gray moest worden wijsgemaakt, dat bij
een verder onderzoek geheime activiteiten van
de CIA in Mexico aan het licht zouden komen
en dat dit de Amerikaanse regering in moei
lijkheden zou brengen. Nixon vond het een
uitstekend plan. On zijn eigen bandjes is te
horen dat hij volmondig „ja” zei.
H I
Even buiten Washington, bij Langley, staat
een modem gebouwencomplex. Vanaf de
grote weg kan je er naartoe rijden, want een
groot richtingbord geeft duidelijk aan, hoe je
er moet komen. In de gebouwen zetelt het
hoofdkwartier van de Central Intelligence
Agency, ofwel de CIA. Het richtingbord staat
er nog niet zo lang. De CIA was immers een
geheime inlichtingendienst en geheim was per
slot van rekening geheim.
Net als Kelly had Colby alle reden om de
CIA wat populairder te maken. De inlich
tingendienst had een slechte naam in het
buitenland en vooral sinds de Watergate
affaire ook in het binnenland. Vlak voor Col-
by’s ambtsaanvaarding als directeur was be-
Sinds juli vorig jaar heeft de CIA een
nieuwe directeur, William Colby. En dat be
tekent, dat er een paar veranderingen zijn aan
gebracht in en om de inlichtingendienst. Net
als zijn collega Clarence Kelly van de FBI
heeft Colby besloten, dat zijn instelling „dich
ter bij de mensen” moest worden gebracht.
Het geheimzinnige aspect van de CIA moest
zoveel mogelijk ongedaan worden gemaakt,
vond Colby. Vandaar het bord „Central In
telligence Agency, eerste weg rechts”.
r
HENRY KISSINGER
JAMES SCHLESINGER
Volksleider Loemoemba en premier Mossadeq: uitgeschakeld.
b
had
de
Niettemin verhult al deze open
heid iets. Namelijk dat de CIA
uit te breiden. Het Amerikaanse
belang, dat de inlichtingendienst
beschermde, was vooral het belang
van de grote Amerikaanse maat
schappijen die zich in Derde-We-
reldlanden gevestigd hadden.
Zuid-Vietnam,
Zuid-Korea,
heeft de
5000
ook Chili zijn daardoor wat ze nu
zijn. Mensen die zich in die landen
tegen de onderdrukking verzetten,
worden bloedig vervolgd Ook daar
ziet de CIA nauwlettend op toe. In
samenwerking met de anti-guer-
rillaschool, die de Amerikanen m
hun gebied in Panama hebben ge
sticht en die jongens uit de La-
tijns-Amerikaanse elite-klasse op
leidt om elk verzet uit het volk zo
efficiënt mogelijk te breken.
William Colby, die een openheid
van dit kaliber wil laten bestraf
fen met tien jaar cel of tiendui
zend dollar boete, staat voor hon
derd procent achter de tentoon
gespreide acties van zijn dienst
„In een wereld, die zichzelf kan
vernietigen door misverstand of
misrekening, is het van belang dat
onze leiders een helder idee heb
ben van de bedoelingen, motieven
en strategieën van andere mach
ten”, zei hij een paar dagen gele
den tijdens een symposium in
Washington. Hij voegde eraan toe,
dat de CIA daarbij onontbeerlijk
is. Zonder een inlichtingedicnst, zo
zei hij, staat het land bloot aan
het gevaar van onderwerping door
mogelijke tegenstanders.
tige stapels papieren door te ne
men, waaruit dan het advies voor
het te voeren buitenlands beleid
moest worden gevormd. Dat kon
zo niet langer. En dus oefenden
alle agenten zich in het beknopter
schrijven.
We moeten aannemen dat Colby
inderdaad oprecht is in zijn pogin
gen om zoveel mogelijk geheim
zinnigheid te vermijden. Voor een
CIA-directeur is hij althans van
nature opmerkelijk open. tot
schade van de Amerikaanse rege
ring overigens. Want terwijl voor
gaande directeuren veelal tal van
complotten smeedden, bedachten
of aandikten om de organisatie
aan het werk en bij de regering in
het gevlij te houden, schroomde
William Colby niet om tot twee
keer toe zijn superieur, Henry
Kissinger, in moeilijkheden te
brengen. In grote moeilijkheden
zelfs.
Kissinger en zijn collega Schle
singer zien graag, dat de Verenig
de Staten hun macht vergroten
door ook in en om de Indische
Oceaan de alleen heerschappij te
hebben. Daartoe willen zij graag
een grote vloot op militaire bases
langs het oceaanwater hebben.
Maar dat kan natuurlijk alleen als
er op de Indische Oceaan een
Russische dreiging is. Want het
Westen provoceert niet, zo luidt
het devies, doch reageert slechts
op provocatie van anderen.
Dus werd officieel verklaard dat
er een Rusiche dreiging op de In
dische Oceaan bestond. Totdat Col-
Deze ronduit misdadige praktij
ken worden verdedigd door te zeg
gen, dat al die landen anders in
communistische handen zouden
vallen. Hoewel dat op zichzelf nog
geen inmenging in andermans
aangelegenheden wettigt, is het
bovendien grote onzin. Alle La-
Vanzelfsprekend moeten de ac
ties van die inlichtingendienst ge
heim blijven, meende Colby. En
toen iemand zich bezorgd afvroeg,
hoe het parlement of wie dan ook
het doen en laten van de CIA
moet controleren, haalde hij met
een gaat-u-maar-rustig-slapen-
glimlach zijn schouders op. Dat
was toch helemaal geen probleem,
zei hij. „Natuurlijk is er uiteinde
lijk een controle. Als we onze
activiteiten op een verkeerde ma
nier afhandelen komen ze altijd in
de openbare aandacht, zelfs in een
wat opgeblazen vorm”. De misluk
te inval in de Varkensbaai die in
1961 Fidel Castro van Cuba had
moeten wegvagen, gaf hij daarbij
als voorbeeld. Chili niet. Maar dat
is volgens de CIA dan ook niet op
een „verkeerde” manier afgehan
deld. Integendeel.
Zij verdienden daar schatten
geld voor de Amerikaanse econo
mie en dat kon zo blijven, zolang
in die landen regeringen aan het
bewind waren die niet van de
steun van hun volk afhankelijk
waren, maar van de steun van de
CIA en het geld en de wapens die
daarachter staken. Sommige grote
bedrijven bezorgden de CIA zelfs
een aandelenpakket om helemaal
van bescherming verzekerd te zijn.
In 1953 verdween aldus in Per-
zië de regering van premier Mos-
Nog meer worden evenwel hun
verhalen bevestigd door agenten,
die de CIA hebben verlaten. On
langs verschenen achter elkaar
twee boeken van ex-agenten, hoe
wel de inlichtingendienst alle moei
te heeft gedaan om de publikatie
tegen te houden. In één boek wer
den met behulp van een rechter
wat passages verwijderd, veel
minder trouwens dan de CIA ge- xl.
eist had, maar wat overbfeef was
genoeg om iemand verbijsterd
achter te iaten over de omvang
van het „Amerikaanse belang".
Dat alles is dus, wat de open
heid van William Colby verhult.
Over deze en nog veel meer de
tails pleegt hij te zwijgen, zodat
we op de hoogte moeten worden
gehouden door de best-geïnfor-
meerde journalisten van de beste
kranten ter wereld, zoals Le Mon
de, de New York Times, Le Monde
Diplomatique, Die Zeit, Der Spie
gel, The Times en The Guardian.
Hun onthullingen plegen eerst te
worden ontkend om dan veel later
te worden toegegeven. Doch dat
verhoogt slechts hun betrouwbaar
heid, temeer daar ze er zelden
naast bleken te zitten.
sadeq, die kort daarvoor alle bui
tenlandse oliemaatschappijen had
genationaliseerd. In de jaren zestig
werd in het voormalige Kongo de
aan het buitenland uitverkoop
houdende Tsjombe op het paard
geholpen, nadat eerst de linkse
leider Loemoemba onschadelijk
gemaakt was. In 1954 werd in
Guatemala de linkse leider Arbenz
ten val gebracht en in Ecuador
verdween wat later ook al een
regeringschef, die niet naar de
CIA wilde luisteren.
Het is duidelijk, dat de Ameri
kanen er een inlichtingendienst op
na houden, die op zijn minst zich
van even kwalijke praktijken be
dient als die van de tegenpartij, de
KGB. Met het verschil, dat de
KGB-agenten als de misdadigers
worden beschouwd en hun CIA-
collega’s als de goede verdedigers
die succes hebben ook. Veel meer
althans dan de Russen, die bijna
uitsluitend de Oostblok-landen on
der controle kunnen houden en
dat op een even onaanvaardbare
manier doen als de CIA. In ieder
geval hebben ze niet voorkomen,
dat de Amerikanen hun eclatante
successen boekten in Griekenland,
Indonesië, Zuid-Vietnam, Laos,
Cambodja, Zuid-Korea, zulks
overigens ten koste van vele tien
duizenden levens en nog veel en
veel meer dollars, die soms zelfs
van economische hulpacties wer
den gepikt (Cambodja!) om maar
rond te komen.
V'
by ten tonele verscheen. Er was
helemaal geen Russische dreiging,
zei hij, en als er al een dreiging
was, dan werd die alleen maar ver
oorzaakt door Amerikaanse provo
catie in het Indische-Oceaangebied.
En daar stonden de heren Kissinger
en Schlesinger.
De tweede keer, dat Kissinger in
moeilijkheden werd gebracht, was
onlangs. De gevolgen zijn nog
steeds te zien. Kort geleden maak
ten de New York Times en de
Washington Post tegelijk bekend
dat Colby in april voor een parle
mentaire commissie had verklaard
dat de CIA kosten noch moeite
gespaard om de regering van
Chileense president Allende
ten val te brengen. Colby ver
klaarde dat weliswaar in het ge
heim, maar zelfs dat was opval
lend. Veel van zijn voorgangers
zouden zoiets ook in dergelijke
omstandigheden verzwegen heb
ben, zeker als het om een gevoelig
onderwerp als Chili ging. Zo niet
Colby. Hij gaf zelfs te kennen dat
Henry Kisinger persoonlijk de ao«
ties had goedgekeurd. Een opmer
kelijke figuur, die William Colby.
Zo kan uitvoerig doorgegaan
worden. Tal van ondemocratische
acties heeft de CIA in zijn bestaan
uitgevoerd. Een groot aantal cor
rupte en misdadige regimes zijn in
het zadel gehouden. Met name in
Latijns-Amerika. Daar
inlichtingendienst alleen al
van zijn vaste agenten gestatio
neerd.
William Colby zou dat allemaal
wel even veranderen. Tenslotte
moesten de Amerikaanse burgers
uiteindeljjk ook beseffen, dat
de CIA er voor hen was. Dat
de inlichtingendienst hun veilig
heid en hun belangen in het bui
tenland bewaakte. Ja officieel ging
het om de belangen en de veilig
heid van de staat, maar wie vor
men die staat? De burgers immers.
Colby concludeerde dat hij niets
had aan Amerikaanse burgers, die
zijn organisatie vijandig gezind
waren. Dat beperkte de bewe
gingsvrijheid van de CIA.
En dus ging hij de public relati
ons van de geheime inlichtingen
dienst beter behartigen. Colby ver
scheen vaker in het openbaar en
begon interviews weg te geven.
Dat was voor veel Amerikanen
een verademing, want veel zinloze
geheimzinnignheid verdween daar
door. Zie het richtingbord langs de
autoweg.
Ook binnen de organisatie
bracht hij veranderingen aan. Zijn
voorganger James Schlesinger, nu
minister van defensie, had een be
gin gemaakt met het ontslaan van
zo’n duizend werknemers en Colby
maakte dat karwei af. Bovendien
veranderde hij de structuur van de
j toplaag, die erg inefficiënt werk
zaam was in het 46 miljoen dolaar
gekost hebbende gebouwencom
plex met zijn grote marmeren
gangen en zijn abstracte schilde
rijen.
Alle 16.500 agenten ondervon
den, dat er een nieuwe chef was.
Ze kregen de opdracht om hun
rapporten duidelijker korter en
feitelijker te maken. Het Witte
Huis had over hen geklaagd. Henry
Kissingers kantoor kreeg reusach-
tijns-Amerikaspecialisten zijn het
erover eens, dat Moskou noch
Peking daar vaste voet aan de
grond krijgt. De communistische
aanhang is voor dit soort arme
landen opmerkelijk gering. En
daarbij komt dan nog, dat het
nationalisme vrij sterk ontwikkeld
is, hetgeen een massaal zingen van
de „Internationale” doorgaans
uitsluit.
binnen de internationale rechtsre
gels een onaanvaardbare organisa
tie is en blijft. Want de voor
naamste werkzaamheden van de
inlichtingendienst waren en zijn
het bevorderen en instandhou
den van Amerika-gezinde regerin
gen, overal ter wereld, welk doel de
allergemeenste middelen heiligt.
Oorspronkelijk werd de CIA daar
voor door ex-president Truman in
1947 niet opgericht. Toen moesten
alleen de plannen en bewegingen
van de zeer gevaarlijk geachte
Russen in de gaten gehouden wor
den. Al gauw echter ontaardde
dat. Zodanig, dat Truman later
toegaf, dat de organisatie onaan
vaardbaar veel macht had gekre- j
gen. J
De CIA is de grootste inlichtin
gendienst ter wereld. De Russische
KGB incluis. Behalve de 16.500
vaste agenten zijn ruim 120.000
mensen over de gehele wereld op
contractbasis in dienst. Groepjes
CIA-mensen zijn aan alle Ameri
kaanse ambassades toegevoegd. Zij
moeten pro-Amerikaanse bewegin
gen steunen en in stand houden.
Per jaar geven zij voor dat doel
een half miljard dollar uit. Meest
al wordt er daarbij niet op gelet,
of die pro-Amerikaanse bewegin
gen ook democratische bewegingen j
zijn. Dat is een van de oorzaken
dat de CIA zoveel dictaturen in
stand houdt.
Waar de CIA niet genoeg kan
doen om de Amerikaanse belangen
te bewaken, zijn er nog genoeg
Amerikaanse inlichtingendiensten
die dat opvangen. Blijkens een
parlementair rapport van april vo
rig jaar staan het Witte Huis nog
de volgende organisaties ten
dienst: de Nationale Veiligheids
dienst, die met zijn 20.000 man een
miljard dollar per jaar nodig
heeft, de inlichtingendienst van
het ministerie van defensie met
5016 man en 100 miljoen dollar, de
leger-inlichtingendienst met
man en 775 miljoen dollar, de
marine-inlichtingendienst met
10.000 man en 775 miljoen dollar,
de luchtmacht-inlichtingendienst
met 60.000 man en 2,8 miljard
dollar en de inlichtingendienst van
het ministerie van buitenlandse
zaken met 335 man en acht mil
joen dollar.
Gedurende de koude-oorlogsja-
ren konden de inlichtingendiensten
zich gemakkelijk ontwikkelen tot
wat ze nu zijn. Communistische
„dreiging” bestond toen overal en
dat bood vooral de CIA een
prachtig alibi om zijn macht sterk
Landen als Brazilië Bolivia,
Uruguay, Paraguay en kortelings
voor hem ophoudt.
