Britten kiezen nieuw Lagerhuis Inbraak bureau Britse Liberale partij VERWIJDERD Gewoonten uit privésfeer opgetekend dood of China wordt belangrijk olieland „Wilbur Mills „KOLONISTEN” RUW „Kissinger levend” aangehouden” Geheime dienst bespiedde prominente Westduitsers Treinramp Zagreb Bestuurder was oververmoeid ■xj WAN T E D achtergrond fr A VA Prins morgen jarig i U1.- REWARD J S J Chaos bij westelijke Jordaanoever DEAD OR ALIVE DONDERDAG 10 OCTOBER 3 BINNEN- EN BUITENLAND (Van onze redacteur in Londen, Rudolf Bakker) Rampen Boeiend Japan 1974 TOKIO. Japanse handelsmissies die onlangs uit China in Japan teruggekeerd zijn, voorspellen dat China voor het einde van dit decennium tot ’s werelds belangrijkste olienaties zal behoren. En terwijl Peking enerzijds de OPEC-politiek ten volle onderschrijft, schijnen de Chinezen tegelijkertijd bereid te zijn de wurgende greep van de Arabische oliestaten op het naar olie dorstende Japan te hel pen verzwakken. LONDEN. Aan de vooravond van de verkiezingsdag in Groot-Brit- tannië ligt premier Harold Wilsons Labour-partij 10 percent op de Con servatieven van Edward Heath voor. De Liberalen van Jeremy Thorpe hebben gedurende de twee en een halve week durende verkiezingscam pagne een stabiel beeld te zien gegeven. Volgens de prognoses zouden ze 20 percent van de stemmen op zich verenigen. Aangezien dit land echter in tegenstelling tot het stelsel van evenredige vertegenwoordiging in ons land het districtenstelsel hanteert, is het niet zeker of deze 20 per cent van de 40 miljoen kiezers ook kans ziet overal zijn kandidaat tot nummer 1 in zijn district, dus tot Lagerhuislid, te promoveren. Legendarisch k tót' Zege van Labour verwacht arm, van .5 (Van onze redacteur in Tokio) mening dat de olieproduktie in China de 50 miljoen ton al overschrijdt. ram toe kan de het i de uit ijk- zo aire kei, >erk i de itie. met in ter- (Van onze redacteur in Jeruzalem, mr. J. van Wesel) De drie partijleiders hebben gisteren hun laatste zegje gezegd. Oppositieleider Heath waarschuwde de kiezers voor een Premier Wilson verklaarde dat al het gezeur over inflatie en andere dreigende rampen, zoals een enorme werkloosheid sterk overdreven dienden te worden ge acht. „De Conservatieven willen de kie zers alleen maar op stang jagen”, aldus Wilson. De Liberale leider Thorpe riep zijn aanhang opnieuw op op zijn partij te stemmen omdat daarmee „het twee partijenstelsel doorbroken” zou worden en de mogelijkheid geschapen zou zijn voor een regering op brede basis die de komende rampen beter het hoofd zou kunnen bieden. Vooral de produktie van het Ta- ching-olieveld, dat alleen al zo’n 2000 bronnen omvat, is snel ontwikkeld. Dit' bezorgde China al een aanzienlijk olieoverschot ten bate van de export naar Japan, Thailand, de Filippijnen en twee oudere klanten, Noord-Korea en Noord-Vietnam. de drie miljard dollar aan Japanse investeringen. eeft ek- een wee de Het een iten de Jen uit and Vzi- LONDEN (UPI) In het hoofd kwartier van de Britse Liberale Par tij is gisternacht ingebroken. Het feit dat de inbrekers zaken van waarde als rekenmachines, een draagbaar te levisietoestel en wat geld niet hebben meegenomen, bracht de organisatie- leider van de liberalen er toe zich af te vragen of er wellicht sprake was van een „tweede Watergate”. ran ;ste □en en- De 1st. de ran de nst het ro- oor ;eft 24- itz- te der lijk zal het ne- eer erd er- !el- in- irdt •in- >en leel jeft ran an- ran het in ar- vas □ad •ni- de het ard na- als de ch- 23- een elf er- iret ro- tiek »eft lar- len. ■za- rag ite- den ste- ulp het een siro tste Zij aar rer- 130 laai nan ard, atie en- Pil al- nen Eec- iver loet :su- be- oor be ten rsi- het Verre Oosten verwachten dat de ze zeeëngte bij de uitmonding van de Hoang Ho-rivier de Chinese „Noord zee” zal worden. De aangrenzende Zuidchinese Zee is zo mogelijk nog veelbelovender, maar territoriale one nigheid vormt een obstakel voor een snelle ontwikkeling. - De eerste, in Japan gekochte boor installatie heeft naar verluidt olie aangeboord op verschillende plaatsen in de Straat Pohai. Olie-experts in De boeiendste vraag is hoe de Schotse Nationalisten het er zullen afbrengen. In februari kwamen ze voor het eerst in hun geschiedenis met 7 zetels in het Engelse Lagerhuis uit de bus. Hun lei der, Billy Wolfe, hoopt nu op minstens hét dubbele aantal. Mochten de Nationa listen 36 zetels behalen, dan hebben zij de absolute meerderheid binnen het con tingent van de 71 Schotten in het Lager huis, en dan willen zij onafhankelijkheid voor Schotland vragen. Niemand ver wacht echter serieus dat het zover zal komen. De Labour-partij dreigt echter aan de Schotse Nationalisten zetels te verliezen. Van de 635 beschikbare zetels in het Britse Lagerhuis is de overgrote meer derheid zo’n 500 man geen pro bleem. Ze zijn vast in handen van steeds dezelfde partij. De rest staat op de nominatie eventueel van partij te veran deren. Het opwindendst is de strijd altijd in het Noordwesten van het land (de streek tussen Carlisle en Liverpool), waar de kiezers er een heel eigen me ning op na houden en zich zelden door de propagandisten laten ompraten. Voor al de Conservatieven hebben de afgelo pen weken hun zwaarste geschut daar weer in stelling gebracht. I Morgen viert prins Constantijn zoon van prinses Beatrix en prins Claus zijn vijfde verjaardag. Max Koot maakte in de tuin van het paleis deze foto van de jarige. zich in de huidige politieke omstandig heden o.a. met Kissinger voor de deur kan veroorloven dit soort zaken te tolereren. Daarom is het leger ook direct in actie gekomen om de kolonisten eruit te werken. Bij vorige gelegenheden heeft Rabin nog wel eens geaarzeld en ge tracht te onderhandelen, maar dat was er dit keer niet bij. Het weren van de kolonisten is niet altijd even zachtzinnig gegaan. De Labour-partij wordt door de on derzoekers in totaal 43 percent van de stemmen toegedacht, de Conservatieven 33 percent. De oplnie-onderzoekers heb ben zich de faatste jaren echter zo dramatisch vergist met name in 1970 toen een Labourwinst werd voorspeld en de Conservatieven met 30 zetels meer derheid wonnen dat de door hen verstrekte cijfers met de grootste voor zichtigheid worden bekeken. Commenta toren laten geen gelegenheid voorbij gaan de kiezers erop te wijzen, dat zij zich in geen enkel opzicht door de cijfers moeten laten beïnvloeden, bij voorbeeld door maar niet te gaan stem men, omdat de zaak toch „verloren”, respectievelijk „gewonnen” zou zijn. Om alle importgoederen te kunnen betalen, is China snel zijn export aan het vergroten. En uiteraard is olie het meest winstgevende exportartikel dat de Chinezen te bieden hebben. Tot de 50 behoren alle Westduitse kanseliers en presidenten, met uitzonde ring van kanselier Adenauer en presi dent Heuss. Ook bekende politici van alle partijen, industriëlen, wetenschaps mensen en hoge militairen werden ille gaal door de geheime dienst bespioneerd. Ehmke noemde o.a. de namen van Con rad Ahlers, Willy Brandt, Egon Bahr, De gruwelijke verminking van tiental len slachtoffers, voor het merendeel gast arbeiders, heeft de identificatiewerk- zaamheden bij dit ernstigste treinonge luk in de Joegoslavische geschiedenis zeer verzwaard. Premier Wilson weigerde gisteravond mee te doen aan de rondetafeldiscussie voor de televisie met Heath en de Libe rale leider Thorpe. Het was Thorpe die de uitnodiging had doen uitgaan. Heath had in het plan toegestemd. Ook weiger de Wilsom om afzonderlijk aan de voor avond van de verkiezingen voor de BBC-camera’s te worden geïnterviewd, wat Heath en Thorpe wel toestonden. Men vermoedt dat Wilson eenvoudig de beide interviewers niet kan luchten of zien (Robin Day en David Dimbleby), omdat zij altijd klaarstaan om de dub bele bodem in Wilsons verklaringen te ontmaskeren. Bovendien gelooft Wilson dat de BBC tegen hem is, zoals hij ook gelooft dat de hele pers een constante geheime campagne tegen hem voert. Wilson was gisteravond dan ook in zijn eigen kiesdistrict om er de gebeurtenis sen af te wachten. In zijn plaats trad minister van Buitenlandse Zaken Ja mes Callaghan (die voorzitter van de Labour-partij is) voor de BBC-camera’s op. Naar men aanneemt zullen ook de protestantse Unionisten in Noord-Ierland ditmaal versterkt met de schilderach tige uiterst rechtse Enoch Powell opnieuw de 11 zetels bezetten die zij zo verrassend in februari wisten te verove ren. Voor Ulster blijft er dan nog maar een enkele zetel (in Londen) voor de katholieke minderheid over, namelijk voor de leider van de Sociaal-Democra- tische en Labour-partij, Gerry Fitt. De befaamde Bernadette Devlin verloor af gelopen februari als woordvoerdster van voorstanders van een vereniging van Ulster met de Ierse republiek haar zetel aan een fervente protestantse Uni onist. Berthold Beitz, Kurt Georg Kiesinger, Rainer Barzel en Hans Speidel. Hij zei dat hij als chef van de kanse larij opdracht had gegeven deze dossiers te vernietigen, omdat ze alle mogelijke dingen bevatten, behalve belangrijke de tails voor de geheime dienst. De ex- minister kon niet met zekerheid zeggen of, voordat de dossiers werden vernie tigd, ook kopieën zijn vervaardigd. Ehm ke meende echter dat enkele dossiers in handen zijn gekomen van de oppositio nele pers in de Bondsrepubliek. Met name noemde hij het officiële orgaan van de CSU, de Bayern Kurier, het Springerblad Welt am Sonntag en de politieke agitator Gerhard Löwentahl (tweede Duitse tv-net). Ehmke zei aan wijzingen te hebben dat verschillende journalisten hand- en spandiensten voor de BND hebben verricht. De voormalige minister zei dat hij bij de aanvaarding van zijn ambt de geheime dienst in een desolate toestand had aangetroffen. De huidige chef van de BND, generaal Wes sel bevestigde dit door de dienst bij zijn komst in juni 1968 als „een ongeorgani seerde organisatie” te karakteriseren. (Van onze redactrice in Wenen) WENEN. Van de in totaal 147 mensen die om het leven kwamen bij de ontsporing van de Hellas-expres op 30 augustus in Zagreb, heeft men 41 slacht offers niet meer kunnen identificeren. Naar inmiddels is komen vast te staan, is de oorzaak van het ongeluk overver moeidheid van de treinbestuurder. Hij moet in slaap zijn gevallen, waardoor de trein met een veel te hoge snelheid het station van Zagreb binnenreed. Terwijl de eerste wagon ontspoorde en de acht volgende wagons zich in volle vaart in elkaar boorden, is de locomotief pas 400 meter verder tot stilstand gekomen. Op de wegen naar de westelijke oever waren als gevolg van de wegversperrin gen lange files en opstoppingen, kolonis ten vochten en discussieerden met sol daten en politiemannen, er vielen klap pen en mensen werden met de sterke arm verwijderd. Het is een voorproefje van de emoties die Israel te wachten staan als het werkelijk op ontruiming van gebied op de westelijke oever zal aankomen. Een modern beeld van de drie Britse partijleiders, gepresenteerd door de Britse Menswear (hedenmode) Associa tion. De experts zeiden dat de Liberaal Jeremy Thorpe (links) met een „20ste- eeuw-stijl” serieuzer genomen zou wor den. Voorts adviseerden zij de leider van de Conservatieven, Edward Heath (mid den), om een partij kleurrijke dassen te kopen en merkten zij op dat Harold Wil son, de Labour-leider, zijn „Jan-met-de- pet”-imago’’ moest opgeven omdat die nu ouderwets was. Op deze tekening duidden de herenmode-koningen aan hoe zij de politici graag zouden zien. Deze produktiehoeveelheid van 50 miljoen ton per jaar werd bij de publikatie ervan sterk in twijfel ge trokken, met name door de Russen, die vreesden dat de Chinezen pro beerden de Japanse investeringen in de Tjoemen-oliewinning in West-Si- berië weg te lokken. Maar Japanse, Roemeense en andere oliedeskundigen die deze zomer de belangrijkste Chi nese olievelden bezochten, zijn van Labourbewind, waarin het land socialistisch en „alleen” zou staan. In 1971 werd echter in een filiaal van de BND nog een geheim dossier over de sociaal-democratische partij gevonden. Wessel verklaarde voor de commissie van onderzoek, die de spionage-affaire- Guillaume moet ontrafelen dat de dos siers van prominenten mogelijkerwijs ontstaan zijn als „nevenprodukt” van spionageactiviteiten in het buitenland. Wessel verklaarde dat als gevolg van de discussie over de geheime dienst de werkzaamheden van zijn organisatie ernstig werden bedreigd. ,.Het is nauwe lijks nog mogelijk nieuwe bronnen aan te boren”, zo zei hij. „Het blootleggen van de Westduitse veiligheidsdienst in verband met de politieke discussies is een geschenk voor de geheime diensten van de Oosteuropese landen”, zei Wessel. WASHINGTON (AP). De politie van de Amerikaanse hoofdstad heeft in de nacht van zondag op maandag een dronken automobilist met verwondingen op het gezicht aangehouden, die zich identificeerde als Wilbur C. Mills, de voorzitter van de begrotingscommissie van het Amerikaanse huis van afgevaar digden, zo heeft een woordvoerder giste ren bekend gemaakt. China, dat zijn politiek van geïso leerde ontwikkeling verlaten heeft, is nu geïnteresseerd in de aankoop van rollend materieel, staalfabrieken, boortorens en pijpleidingen. Men heeft zelfs een aantal Japanse en Westerse technici het land binnenge haald voor het installeren van en het onderhoud aan nieuwe technische uit rusting. Er gaat vrijwel geen maand voorbij zonder dat Chinese missles een bezoek brengen aan Japanse wer ven en staalfabrikanten, om orders te plaatsen voor exploratiemateriaal en pijpleidingen. DAARBIJ wordt gewoonlijk op spoedige levering aangedrongen. Dat wijst erop dat de Chinezen haast maken met de uitbreiding van hun olieproduktie en -export. Behalve dat zij door de stijgende olie-export een grote deviezenreserve kweken, bestaat de mogelijkheid dat de Chinezen de olie ook als politiek machtsmiddel gebruiken. Als gevolg van de Chinese beloften is Tokio aanzienlijk minder geïnteresseerd ge raakt in de exploitatie van Siberische olie- en gasbronnen, waar China om strategische redenen op tegen is. De Siberische olie zou Japan niet eerder dan in 1982 bereikt hebben, en de Japanners vertrouwen erop dat China sneller en op grotere schaal olie zal leveren dan de Sovjet-Unie. China heeft hard gewerkt aan de verbetering van pijpleiding- en ha venfaciliteiten, hetgeen de olie-export ook ten goede zal komen. Japans optimisme is verder gebaseerd op de verklaringen van een Chinese han- delsmissie, die Japan eind september bezocht heeft. De leider van deze missie, Tsjang Tin Yu, verzekerde de Japanners dat „China zich bewust is van de Japanse moeilijkheden om zich van voldoende oliélevering te verzekeren”. De Japanners stemmen natuurlijk maar al te graag toe in lange ter- mijn-contracten. Tot dusver zijn er nog geen commentaren gekomen van Russische zijde. Maar er bestaat geen twijfel over dat Moskou zich zorgen maakt over China’s nieuwe oliediplo- matie. OLIE-IMPORTEURS in Japan zijn de mening toegedaan dat China uit. eindelijk een derde of ten minste een kwart van de Japanse oliebehoef- te zal kunnen dekken. Dat zou dan vele malen meer zijn dan de misera bele 25 miljoen ton, die Moskou toe gezegd heeft als tegenprestatie voor De dossiers van de 52 prominente Westduitsers zouden sinds 1955 zijn aan gelegd onder het bewind van de legen darische generaal Reinhard Gehlen, wiens ster als spionagechef steeds bleker is geworden, nadat hij beweerde dat Martin Bormann, de secretaris van Adolf Hitler, voor de Russische geheime dienst werkte en nadat duidelijk is ge worden dat faam voornamelijk op le gendes berust en minder op praktische resultaten. In juni 1968 verbood de op volger van Gehlen, generaal Wessel, de geheime dienst zich met binnenlandse activiteiten bezig te houden. Mills heeft inmiddels ontkend dat hij bij het incident betrokken is geweest, maar Franklin A. Arthur, de vice-com- missaris van de politie, verklaarde dat de automobilist papieren liet zien waar uit duidelijk bleek dat hij Mills was en dat bovendien verschillende ooggetuigen de afgevaardigde herkend hadden. De politie had de bewuste auto aange houden omdat de wagen „veel te hard en zonder licht reed”. Arthur vertelde dat onmiddelijk nadat de auto was aan gehouden, een vrouw naar buiten sprong, op de grond ging liggen en even later in een nabijgelegen vijver sprong. (Van onze redacteur in Bonn) BONN. De vroegere chef van Brandts kanselarij, ex-minister Horst Ehmke, heeft gisteren verklaard dat de Westduitse geheime dienst, de BND, van meer dan 50 prominente Westduitsers dossiers heeft aangelegd, waarin eet-, drink- en andere gewoonten uit de pri vésfeer werden opgetekend. Vooral de Labour-partij is afhankelijk van goed weer, daar alleen dan de aanhangers in groten getale naar het stembureau gaan. Het weerbericht voor vandaag was redelijk goed, met zon in de ochtenduren. De eerste uitslagen worden vanavond tegen half elf ver wacht. NICOSIA. (AP, DPA)— Bovenstaande poster doet op het ogenblik de ronde op Cyprus als gevolg van het besluit van president Ford en zijn minister van buitenlandse zaken, Henry Kissinger, geen gehoor te geven aan oproepen om alle steun aan Turkije op te heffen. De poster vraagt Kissinger „dood of levend” en biedt één pond (6,50 gulden) beloning. I Kissinger, is gistermiddag in Caïro aangekomen. Hij zei te willen vaststellen wat de Verenigde Staten verder voor het bereiken van vrede in het Midden-Oos- ten kunnen bijdragen. Hij wees er op dat Ford de continuï teit van de Amerikaanse Midden-Oos- ten-politiek had benadrukt. Kissinger zei: „Ik kom met een constructieve in stelling.” Caïro is zijn eerste halteplaats op zijn zevende reis in elf maanden tijd naar het Midden-Oosten. Hij zal tot morgen in Caïro blijven en daarna Damascus, Anunan, Jeruzalem, Djeddah, Algiers en Rabat bezoeken. De ongewenste bezoekers hadden het vooral voorzien op het kantoor van de organisatieleider, John Hol mes, waar een brandkast werd open gebroken. Overal lagen papieren ver spreid door de kamer. Volgens Hol mes wordt geen „uiterst geheim” ma teriaal vermist. In de brandkast lagen echter wel vertrouwelijke instructies voor liberale kandidaten. HÓlmes zegt dat de partij het niet prettig zou vinden als deze stukken openbaar zouden worden. Een woordvoerder van Scotland Yard deelde later mee dat naar het oordeel van de politie geen politieke motieven in het geding waren. Hij achtte het daarom uitgesloten dat het om een tweede Watergate-zaak zou gaan. De inbrekers die via een brand ladder het hoofdkwartier van de Liberale partij moeten zijn binnenge komen, hebben een gedeeltelijk leeg gedronken fles whisky en een paar schoenen op een bureau achtergela ten. Premier Rabin heeft herhaald dat dit soort acties geen enkel effect sorteert en dat het de regering is die bepaalt waar wel of geen nederzettingen gesticht mo gen worden. De regeringspolitiek is afge stemd op de toekomstplannen, die Israel voor ogen staan in verband met het mogelijk teruggeven van gebied aan Jor danië. Maar de kolonisten, voor het grootste deel afkomstig uit de rijen van de religieuze jeugdbeweging, eisen het recht voor zich op zich te mogen vesti gen in het hele historische land Israel, waar een bijbelse plaats als Jericho ook toe behoort. Ze worden hierin gesteund door de rechtse Likoed-oppositie. Likoed-leider Begin, die voor deze actie speciaal zijn reis naar Amerika heeft onderbroken en naar Israel is teruggekeerd, bevindt zich in een lastig parket. Hij is enerzijds de belangrijkste ideoloog van Groot-Israel, maar anderzijds beroept hij zich altijd op de legaliteit. Hij recruteert zijn vol gelingen uit de „kleine luiden”. Begin hield zich dan ook zoveel mogelijk op de vlakte, al moest hij wel zeggeen „dat iedere jood het recht heeft zich overal in het historische land Israel te vesti gen.” Over de actie zelf wenste hij zich niet in het openbaar uit te spreken, al is wel bekend dat hij erachter staat. Het zijn de fanatieke religieuze jonge ren, die voorop lopen, aangevuurd door de leiders van de jongeren in de Natio nale Religieuze Partij, Zwoeloen Ham mer en Ben Meir. Dit tweetal heeft gezorgd voor een radicalisering in het religieuze blok. Daarmee zijn ze voor een groot deel debet aan het feit dat deze partij nog steeds buiten de regering staat Ze beschouwen de huidige rege ring van Rabin als defaitistisch, daar zij in principe bereid is delen van het historische land Israel op te geven. Er Is echter geen sprake van dat Israel het JERUZALEM. Enige duizenden ko lonisten hebben in Israel voor een chaos gezorgd bij een massaal georganiseerde poging op de bezette westelijke oever van de Jordaan nieuwe nederzettingen te vestigen. De meeste pogingen werden al in het eerste stadium door het leger verijdeld door het opwerpen van weg versperringen, maar toch kon niet wor den voorkomen, dat honderden kolonis ten erin slaagden via binnenpaden door de woestijn van Judea hun weg te vinden naar de plaatsen, waar ze zich wilden vestigen. Dit jaar zal de Chinese olie-export naar Japan gestegen zijn van één miljoen tot vier miljoen ton. Dat is nog steeds een druppel op een gloei ende plaat, als men bedenkt dat de jaarlijkse olie-import in Japan bijna 300 miljoen ton bedraagt. De voorzit ter van de Japans-Chinese olie-im- portraad, de heer Hasegawa, heeft echter bij zijn terugkeer in Japan verklaard dat de Chinese autoriteiten toegezegd hebben Japan in 1975 13 a 14 miljoen ton te zullen leveren en dat de olie-export naar Japan met ingang van 1976 verder opgevoerd zou worden. f WV. F gr i p* J M i .Mt ii

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1974 | | pagina 3