John Eylders neemt afscheid
en
komt op andere golflengte terug
Rijksmuseum koopt
Haarlems stilleven van
Pieter Claesz
0'
Bulgaarse dansjeugd kwam
pas na de pauze op dreef
Leerlingen Albert de Klerk
tonen schoonheid Bavo-orgel
18©,5©
house ot enqland
TELEFUNKEN
Dat doet House
toch maar!
LOIS-LEE-LEVI’S-ROY ROGERS
landvoortse galerie wordtvoortgezet
5
Met kietelliedjes in Haarlems Concertgebouw
Boekillustraties van
Pieck in galerie Epe
Baten elpee bestemd voor Restauratie-fonds
1
WOON ELECTRONICS
heeft ze,
ALLE TYPEN
TELEFUNKEN
II
DONDERDAG
4
2 4
OKTOBER
1974
KUNST
15
(Van onze kunstredactie)
Grote Houtstraat 96 Haarlem
MODERNE OVERHEMDEN EN PANTALONS
CORDUROY EN SPIJKERBROEKEN, OOK GEBLEEKT
Barrevoetestraat 8, Haarlem
KLEINE HOUTSTRAAT 2a - HAARLEM - TELEFOON 3218 23
bandrecorders.
door Bruna in Utrecht laat een an
dere kant van John Eylders zien,
een kant waarvoor hij nu defini
tief heeft gekozen. Echter niet zon
der zijn galerie, want daar kan hij
ook niet buiten. John neemt zater
dagmiddag afscheid met een expo
sitie van werken van Bep Brom,,
maar komt terug. Onder zijn patro
naat wordt de galerie voortgezet
door een jonge Amsterdammer,
Walter Kamp. Die gaat de zaken
doen, de administratie voeren, ex
posities houden in dezelfde geest.
En op geen opening zal John Eyl
ders ontbreken als gastheer.
De zaak met de grootste sortering
VOOR HEDENDAAGSE MODE
VELOURS KOSTUUMS
Magnifieke, moderne pakken van eersteklas
kwaliteit stoffen. Nederlands fabrikaat, dus zorg
vuldig afgewerkt. In fraai effen herfsttinten,
maar ook in ruiten en strepen. Pakken die normaal
zo rond de 300 gulden kosten, maar die wij nu
aanbieden voor
HAARLEM Woensdagavond
zag een voor driekwart met volks-
dansenthousiasten gevuld Concert
gebouw hoe het ensemble Balkan
ska Mladost (Balkanjeugd) van een
verplicht vriendelijk dansend
groepje voor de pauze uitgroeide
tot een speels en dynamisch op
tredende eenheid na rust.
ZANDVOORT Galerie Eylders
is een begrip geworden, niet alleen
in Zandvoort, maar ook in wijde
omgeving. Ver daarbuiten zelfs,
want als hij een tentoonstelling
opent, komen ook zijn oude vrien
den en bekenden uit zijn beroemde
Café Eylders in Amsterdam. De
openingen zijn druk én gezellig
door de aanwezigheid van dorps- en
stadgenoten, die elkaar in die ruim
vier jaar hebber leren kennen.
Maar John schrijft ook. Zijn „Eyl
ders, het leven van een tegendraad
se Amsterdammer”, uitgegeven
Neem uw favoriete
zanger op. Uzelf b.v.
En omdat u hoge eisen
stelt aan onvervormde
geluidsweergave, doet u -
dat 't beste met een
Telefunken bandrecorder.
Beluister onze collectie
bij uw winkelier.
Ontdek het sublieme
geluid. En ontdek de
vernuftige details.
I
(ADVERTENTIE)
gemon-
We
komen
(Van onze, kunstredactie)'
(ADVERTENTIE)
van
P. ZWAANSWIJK
dat hij zijn galerie niet kan missen. Uit
het ene contact groeit het andere en zo
komt het eveneens, dat de galerie blijft
voortdraaien onder het toeziend oog van
John. Dezelfde kunstenaars blijven er,
dezelfde bezoekers.
John Eylders in 1971 bij de presentatie
van zijn biografie. Rechts van hem twee
van zijn kleinkinderen. Hij gaat nu ver
der schrijven aan een tweede boek,
maar ook de galerie wordt voortgezet.
waarop allerlei lekkernijen en voorwer
pen zijn uitgestald: een met de kop,
vleugels en staart van een kalkoen op
gemaakte pastei, fruit, oesters, olijven en
noten, een tinnen kan, een roemer, bor
den en schalen, een mes en een nauti
lusbeker (een nautilusschelp
teerd op een gouden voetstuk).
hemd wordt aangetrokken, waarbij aan
het eind het zweet uit al die hemden
wordt gewrongen en gewogen. Wie het
meeste heeft gezweet wint.
En dan de slotdans nog, in de eerder
beschreven schitterende kostuums. Er
waren dezelfde snelle pasjes en combi
naties als in het begin van de voorstel
ling, maar nu uitgevoerd met een fel
heid en vuur dat oversloeg op de zaal.
Helaas was dat slotnummer veel te kort
en in ieder geval mogen we stellen dat
het programma handig opgebouwd is.
Voor een groep die bijna dagelijks op
treedt en een naam heeft als in de
opgeblazen tekst voor in het program-
ma-boekje staat vermeld, was het deel
voor de pauze echter ver onder de maat.
CONRAD VAN DE WEETERING
YOUR STYLE
Op deze tentoonstelling zullen ook te
zien zijn de illustraties die Pieck ge
maakt heeft bij Dickens bekende kerst
verhaal Christmas Carrol, dat vertaald is
door Anton Koolhaas. De illustraties
worden voor deze gelegenheid speciaal
uit Engeland overgevlogen.
Bij de vele vrienden van Johan sloeg
het in. Hij zou ermee stoppen op zijn
75ste jaar. Hij wil verder schrijven aan
de roman, waarmee hij al enige tijd
bezig is en die als werktitel „Naïeve
ratjetoe” heeft. „Ach”, zeg hij, „eigenlijk
ben ik een typische naïeve schrijver,
indertijd zo maar begonnen aan mijn
biografie, die het lekker heeft gedaan. Ik
verbeeld me niets, maar ik heb nog wat
te vertellen en dat doe ik in roman
vorm. Het gaat over een pastoor en een
meisje, meer vertel ik niet, maar het is
een hedendaags probleem. Ik weet wat
er vandaag speelt, ik ken de wereld en
daar wil ik nog wat over schrijven, al
lijkt het misschien niet zo belangrijk.
Wat hier speelt, vind je overal. Maar ik
schrijf ’s nachts, overdag kan ik het
niet. De roman is half klaar, maar komt
niet gereed als ik er ook de .galerie
helemaal bij doe. Die kost enorm veel
tijd, maar eigenlijk kan ik die galerie
ook niet missen, want m’n beste vrien
den ontmoet ik hier in m’n eigen zaak”.
Galerie Eylders heeft in Zandvoort
uitstekend gefunctioneerd. Op zijn ge
bied is er eigenlijk nooit wat geweest en
in tal van huizen in Zandvoort en omge
ving hangen nu werken, die bij Eylders
zijn aangeschaft. Johan vervult een cul
turele functie van belang. Hij is een
markante figuur in het dorpsbeeld ge
worden en zijn galerie telt mee bij de
Labisse, die vorig jaar in het Museum
Boymans-Van Beuningen voor het eerst
in Nederland te zien was.
AMSTERDAM (ANP).— Het Rijksmu
seum in Amsterdam heeft een groot
stilleven van Pieter Claesz (1597-98-1660)
gekocht. Het schilderij dateert van 1627
en werd door Pieter Claesz in Haarlem
gemaakt. Het bevond zich in een Neder
landse verzameling eh dreigde verkocht
te worden naar het buitenland. Dankzij
financiële steun van de Vereniging Rem
brandt, het Prins Bernhard fonds en de
commisie voor fotoverkoop kon het werk
voor ons land behouden blijven.
Van de zijde van het museum wordt
daarbij nog aangetekend dat „alles onge
looflijk knap is uitgebeeld: een toon
beeld van pure schilderkunst. Het schil
derij is bovendien zo gaaf bewaard ge
bleven, dat het na drieëneenhalve eeuw
nog lijkt of het gisteren werd gemaakt”.
Het is te zien in de Frans Halszaal van
het museum.
Het succes van de reeds verschenen
plaat heeft de stichting „Restaura
tiefonds Grote of Sint-Bavokerk”
ertoe gebracht om een tweede
plaat te doen vervaardigen, waarop
Men mag verwachten, dat er voor
deze tweede plaat van de stichting
een zelfde grote belangstelling zal
bestaan als voor de eerste plaat,
die zij uitgaf.
Bij het luisteren naar de opnamen
kreeg ik zelfs de indruk, dat het
Ton de Lange gelukt is daaraan
een artistiek-akoestische dimensie
toe te voegen, die de toehoorders
vanaf de gebruikelijke zitplaatsen
in et kerkgebouw zelden of nooit
kunnen waarnemen!
Een bijzonder aantrekkelijk program
ma werd voor deze grammofoon
plaat samengesteld.
Theo Saris opent met een Batalha
van Pedro de Araujo (17e eeuws).
Dorthy de Rooij vervolgt met de
EPE. Samen met Martine Bijl zal
Anton Pieck zondag 3 november een
expositie openen in galerie Fermate in
Epe waarop originele tekeningen en
aquarellen zijn te zien uit hun boek
Sprookjes van de Efteling.
Die groei zat ook al in de kostuums.
In het eerste nummer gaven die een wat
smoezelige indruk, in het laatste ballet
waren ze werkelijk schitterend (de man
nen in het wit met zwarte borduursels
en met hoge witte bontmutsen op, de
vrouwen in het zwart met veel goud en
met felle oranje hoofddoekjes.
De hoofdindruk komt neer op een
grote hoeveelheid kleine snelle pasjes,
geroutineerd uitgevoerd met een onver
stoorbare glimlach, die steeds precies
hetzelfde bleef, of er nu gespeeld, ge
danst, gelonkt of afgewezen werd, en of
er nu kreetjes geslaakt, tussen de tanden
gefloten (door de mannen) of grote stil
zwijgendheid betracht moest worden.
Het gekke is, dat er ook voor de pauze
toch best aardige dingen gebeurden, ik
denk aan de houten lepels, die als cas
tagnetten gebruikt werden' de grote va
riatie in handgebaren (golven voorstel
lend, wassen, koren garen, bloemen
plukken, dienbladen rondzwaaien) de
vier kerels met wandelstok, die zich
door een muzikant tot een dansje laten
verleiden en nog zo wat.
Toch was het enige verrassende in het
eerste programmadeel de zangeres Olga
Borisova, die begeleid door een kleine
tanige man op een Gadoelar (een kleine
ming als tussen goede vrienden
gaan gewoon voort.
„Ik ben geen Heintje Davids”, zei
John, „met een soort eeuwig afscheid.
Maar nu kom ik toch ook weer terug,
want ik ben mijn leven lang gastheer
geweest in mijn café en restaurants, nu
in de galerie en zonder de zakelijke
zorgen hoop ik dat nog lang te blijden”.
De plaat met het orgelspel van Al
bert de Klerk, die daartoe op het
fameuze orgel van Christian Mül
ler werken van Bach, Sweelinck,
Marchand, Stanley, Krebs en
Haydn vertolkte, had een geweldig
succes.
i
De museumdirectie is erg gelukkig
met deze aanwinst omdat een goed
voorbeeld van zo’n vroeg Haarlems stil
leven nog ontbrak in de verzameling. Het
schilderij laat een wit tafellaken zien
De jongste van de laureaten Hans
van Nieuwkoop leverde als aandeel
een stuwende voordracht van de
Fuga in e kleine terts van Felix
Mendelssohn er een bezonken ver
tolking van de Fuga in f kleine
terts van dezelfde componist. Het
laatste werk is het „Gloria” van
Max Reger, met fantasie gespeeld
door Jos Wielakker.
HAARLEM. Drie jaar geleden
heeft de organist Albert de Klerk
belangeloos zijn medewerking ver
leend voor het vervaardigen van
een grammofoonplaat, waarvan de
verkoop-opbrengst ten goede zou
komen aan de stichting „Restaura
tiefonds Grote of Sint-Bavokerk
Dit fonds heeft tot doel geld te
verzamelen, om zo het bedrag, dat
de zeer noodzakelijk gebleken res
tauratie van o.a. het dak van de
Grote Kerk vergt, te helpen bijeen
brengen, opdat sneller en doeltref
fender aan het herstel gewerkt zou
kunnen worden.
Maar er gaat meer gebeuren, want
Walter Kamp, die de bedrijvige zijde
voor zijn rekening gaat nemen, heeft
ook zijn eigen plannen. Binnenkort
opent hij in Amsterdam èen galerie, die
in Amsterdam gaat doen wat John Eyl
ders in Zandvoort heeft gedaan: het
introduceren van kunstenaars, die een
novum zijn. Op zeven december opent
hij een expositie van Prof. Hutter een
van de beroemde surrealisten uit de
Weense School. Ernst Fuchs uit Wenen
V.V.V. Hij instroduceerde in Zandvoort komt er, maar ook een figuur als Felix
veel kunstenaars, bekende en onbekende.
Heel veel Zandvoorters maakten eigen
lijk eerst goed kennis met het werk van
plaatsgenoten door John. Kees Verkade
is een vaste exposant, Wim Steyn was er
meermalen te zien. Een keramiste als de
toenmalige Zandvoortse Babs van Hels-
dingen debuteerde er en werd een blij
vend succes, overal in Nederland. Rob
Clous is er geweest, Michel van Over-
beeke, Wim Jonker, André Gouw, om
namen uit de- omgeving te noemen. Vic
tor Linformd over wie John zich
heeft ontfermd toen hij als vreemdeling
in Nederland voor het eerst in zijn café
exposeerde was in Zandvoort enige
malen te zien.. Johan Hermsen exposeer
de er voor het eerst en later nog eens,
Johfra is er enige keren geweest. Ik
noem maar een paar namen, het waren
er veel meer. En veel Zandvoorters ge
noten van het werk van deze kunste
naars, ze brachten er soms met vrouw
en kinderen een halve zondagmiddag
door.
Dat dit alles zou overgaan was niet
naar de zin van sommige van zijn vrien
den. Ze gunnen John diens rust en
behoefte tot schrijven, maar weten ook,
Ton de Lange heeft weer de opname
verzorgd en ook nu heeft hij zich
hiervoor gericht op de overweldi
gende klankkleurenrijkdom en de
talloze dynamische mogelijkheden
van het instrument. Hij slaagde er
opnieuw voortreffelijk in de eigen,
moeilijk te doorgronden akoestiek
van de imposante kerkruimte func
tioneel te benutten, zodat de hel
derheid en de doorzichtigheid van
het melodische lijnenspel, de for
mulering van thema’s en melodieën
met hun onderlinge sterkteverhou-
dingen, verrassend goed gehand
haafd werden.
op initiatief van Albert de Klerk
vertolkingen zouden worden opge
nomen van zes van zijn leerlingen,
die werden onderscheiden met de
Prijs van Uitnemendheid. Zij stem
den onmiddellijk met dit voorstel
in en evenals hun leermeester ver
leenden zij belangeloos hun mede
werking en ook zij bespeelden voor
de nieuwe plaat, welke inmiddels
gereed is gekomen, het ook hun
vertrouwde Müller-orgel van de
Grote Kerk.
Men kan de plaat verkrijgen op het
kantoor van de stichting: Oude
Groenmarkt 23, Haarlem, waar be
stelling per telefoon no. 324399
eveneens mogelijk is.
veertiensnarige viool) eerst een als uit
haar ruggemerg voortkomende melodie
als een bergroep liet horen en daarna
met het viermansorkest, dat ook de
dansen begeleidde een dorpslied zong
doorspekt met kleine kreetjes, alsof ze
regelmatig gekieteld werd.
Na de pauze kregen we nog een ande
re zangeres, Modejda Hvoinova, die be
gon met lange cantilenen, die aan Turk
se invloeden deden denken en daarna
net zo’n kietellied uitvoerde als haar
voorgangster.
Helemaal schitterend werd het toen de
beide zangeressen daarna samen zongen,
waarbij vooral de zichtbare aandacht
van de hun begeleidend? muzikanten
opvallend was.
Ook kregen we na de pauze een solo
van de tanige man met zijn kleine
strijkinstrument (George Ivanov) die
muziek maakte alsof het speeltuig een
stuk van zijn eigen lichaam was. Als
toegift liet hij ons ook nog horen, dat je
met dat veelsnarige ding de geluiden
van een volledige boerderij kon laten
klinken (ezels, kippen, een haan, vogel
tjes ,een jankende of blaffende hond,
koeien).
Maar ook het dansen had in het
tweede deel van het programma een
totaal ander niveau dan daarvoor. Innig
komiek was het dansen van de vier
poppen, twee meisjes, een postbode en
een fluitist met bolle wangen. Prachtig
van ingehouden kracht was de wedstrijd
tussen twee mannen in het vuisten
drukken, trekken, op een tonnetje dan
sen op twee benen, op twee tonnetjes
dansen op één been, gehurkt dansen, op
de grond zittend dansen. De grap is, dat
na ieder wedstrijd-onderdeel een schoon
In korte tijd was het voor deze
ondersteunings-actie vervaardigde
aantal platen nagenoeg uitver
kocht: begrijpelijk, gezien de
voortreffelijke uitvoeringen, die zij
bevatten en de uitnemende kwali
teit van de opnamen, verricht door
Ton de Lange.
Het fonds had met de opbrengst
van de verkoop inderdaad een be
langrijke versterking gekregen,
maar natuurlijk niet af doende! De
restauratie van de eeuwenoude
kerk is uiterst kostbaar en door
deze situatie zal extra steun nood
zakelijk blijven.
fraaie koraalbewerking „Allein
Gott in der Höh sei Ehr” van
Johann Sebastian Bach. Bernard
Winsemius speelt dan met perfecte
technische beheersing en sterke rit
miek het Preludium en de Fuga in
c kleine terts eveneens van Bach.
Gert Oost vond op een cylinder van
een mechanisch werkend orgeltje,
een kostbaar bezit van het museum
„Van Speeldoos tot Pierement” te
Utrecht, een kostelijke compositie
van Mozart „Tiroler lied mit Varia-
tionen”. Het is nog niet uitge
maakt of dit verrukkelijke werkje
door Leopold of door Wolfgang
Mozart gemaakt is. Hoe het zij, wij
mogen blij zijn met deze ontdek
king en eveneens met de transcrip
tie, die Gert Oost van het stuk
maakte en waarvan hij zelf voor
de plaat een zeldzaam mooi klin
kende vertolking gaf.
Ook die Weners komen ove
rigens pas voor het eerst in ons land,
terwijl ze bijvoorbeeld op de Kunstmes-
se in Bazel vorip jaar de markt beheer
sten. Natuurlijk zijn die kunstenaars in
Zandvoort niet met hun grootste werken
onmiddellijk op hun plaats, maar de
kans is groot, dat in Galerie Eylders wel
grafiek van hen kan worden getoond en
dat omgekeerd de „stal” van Eylders in
Amsterdam kan worden geïntroduceerd.
De openingen van John Eylders waren
evenementen. Bekende lieden spraken
er, soms ging het er absurd aan toe, de
befaamde „Kwalletrappers” bliezen bij
een opening hun nummertje in de straat
en zelfs was er eens een Bulgaars or
kestje, dat het verkeer in de war speelde
omdat John muziek bij een opening
wilde. Dat alles blijft in dezelfde geest
voortgaan, omdat Walter Kamp het
doodjammer zou vinden als een galerie
die zo fijn functioneert binnen een
dorpsgemeenschap zo maar van de baan
zou zijn. En daarom de overeenstem-
1
