ORMATIE
Robinson Crusoë
voor snobs
Compensatie voor pak slaag in Engeland
De „boor-fabrikanten komen
weer met nieuwe modellen
tips voor vrije tijd
1
Overleven
doe-het-zelvers
voor
Handgemeen
LEKKER ETEN
EN TOCH
VERMAGEREN
Grootmoeders Tijd
H5
„Spellen uit
Twee procent
BRITSE ORGANISATIE BETAALT MILJOENEN PONDEN UIT
EXPOSITIE IN SCHIEDAM
2
BOORSTANDAARD
KLUSKIST
PANTERS
KLOPBOORMACHINE
ZATERDAG
26
OKTOBER
1974
21
lont—
ff
Wie op het grondgebied van het Verenigd Konink
rijk tijdens een woordenwisseling een oor wordt af
gerukt, bij een roofoverval op het hoofd wordt ge
slagen, door een buurman met een bloempot wordt
bekogeld, of bij een bomaanslag van de provisionele
IRA gewond raakt, kan naar de zogenaamde Criminal
Injuries Compensation Board gaan en om schadever
goeding vragen. Daarenboven kan het nog in heel wat
andere gevallen waarbij lichamelijk letsel is toege
bracht, en ook in geval het slachtoffer is overleden,
1
want dan kunnen de nabestaanden een verzoek in
dienen.
Het radarwerk van de Compensation Board komt in
enkele gevallen niet in beweging. Zo bijvoorbeeld
wanneer de aanvaller en het slachtoffer bij elkaar
woonden, of wanneer er van een verkeersongeval
sprake is, hetzij dan dat bijvoorbeeld een auto moed
willig op de ongelukkige is ingereden, zoals men niet
zelden in misfiaadfilms ziet gebeuren. De schade moet
in alle gevallen echter de 50 pond-sterling 350) te
Als je het boek „Opnieuw be
ginnen” doorbladert is het alsof je
een nieuw geschrift over Robinson
Crusoë voor je hebt: je ziet series
tekeningen van gebruiksvoorwer
pen, die met eenvoudige middelen
zijn te vervaardigen; je ziet het leg
gen van knopen, eenvoudige potten
bakkerswerktuigen, simele latrines
enz. Jacques Massacrier is een
nieuwe (Franse) Crusoë, zoals wij
hier in Nederland een Sietze Leef-
lang hebben, die in Brabant pio
niert en van de opbrengst van aar
de, water en wind leeft. Massacrier,
die zich met zijn gezin heeft terug
getrokken op Ibizza, heeft over zijn
ervaringen op praktisch gebied
hoe je kunt overleven zonder de
hedendaagse maatschappelijke „ge
neugten” dit boek „Opnieuw be
ginnen” geschreven.
boven gaan.
-
X.
I
i
Ea
W
H.R.
t-ll
vermoedelijk
Je moet dit boek eigenlijk maar be
schouwen als een enorme bron van in
spiratie en informatie, geënt op natuur
lijke mogelijkheden. Iedereen pikt er
Alles wat in de rest van Groot-Bittan-
nië geschiedt, valt onder het bewind van
de Compensation Board in Londen (van
zelfsprekend verschijnen in de Britse
kranten van tijd tot tijd verhalen over
slachtoffers die buitengewoon ontevre
den zijn met de werkwijze en de beslis
singen van de schaderegelaars. De Daily
bedrijvigheid ontwikkelen. Men kijkt
hier al weer naar de komende feest
dagen. Daarom is het voor de knut-
selüefhebber nu de goede tijd om alle
voordelen, die de fabrikanten voor
schotelen, tegen elkaar af te wegen.
Over het algemeen trouwens gaat het
meer om verbeteringen (in beveili
ging, zwaarte, meer-toeren-kracht of
handigheidjes) dan om noviteiten. We
zetten hier wat van die nieuwigheid-
jes-verbeteringen op een rijtje.
SS?'
Skil heeft zijn verticale boorstan-
daard verbeterd. Alle boormachines
oCj o O
Het staat barstens vol tips, vaak in
onze wereldse ogen de vreemdsoortigste,
die je je maar bedenken kunt. Nu is dat
boek natuurlijk wel wat snobistisch.
Want wie stapt er met dit boek in de
hand de maatschappij uit om ergens ver
weg van de mensen (waar vind je zo’n
plekje nog trouwens hier te lande?) te
gaan overleven?
Een andere nieuwigheid van Skil:
men heeft een handige kunststof
De Compensation Board bestaat sinds
1964. Tot nu zijn door de Board, be
staande uit een voorzitter en acht leden,
allen juristen, om precies te zijn 48.195
gevallen behandeld. In die jaren werd
19.244.629 pond-sterling uitgekeerd. Zoals
te verwachten valt, stijgt het cijfer van
de uitkering van jaar tot jaar. Dit komt
niet zozeer omdat misdaad of ruzie met
handgemeen zouden toenemen wat ze
doen maar omdat meer mensen van
het bestaan van de board op de hoogte
zijn er hun geluk beproeven. Het budget
van de organisatie is ongebeperkt: het
vloeit uit de kassen van het Britse
„home office”, het ministerie van bin
nenlandse zaken.
De instelling kreeg meer bekendheid
na de bomaanslagen door de IRA op het
aloude gerechtsgebouw Old Bailey in
Londen in maart 1973, op het busje met
militairen en hun familie in Yorkshire
in februari van dit jaar, de bomaanslag
op de Tower afgelopen juli en nu weer
na de ontploffingen in twee pubs in
Guildford, op 6 oktober. Wie in Ulster
door het geweld wordt getroffen, richt
zich tot een dergelijk'e instelling in dat
gebied zelf.
Het lijkt ons, dat slechts lieden met
minstens twee rechter handen de strijd
tegen de maatschappij kunnen aangaan.
Overigens: wat doe je in de wildernis
met een vest of met schoensmeer? Beide
zaken worden toch aan de orde gesteld.
Maar dat komt dan wellicht, omdat een
Fransman er altijd perfect bij wil lopen.
Aan typische Franse opmerkingen ont
kom je trouwens niet. Want zelf auber
gines kweken doet ook niet iedereen. En
dan: de heer Massacrier is streng soms.
Zo waarschuwt hij a.s. moeders, dat de
luieruitzet niet wulps mag zijn: het
moet allemaal simpel en zonder versie
ringen.
De lay out en de geschreven tekst
maken het boek erg levendig. Het is
uitgegeven door Elsevier.
Allereerst een noviteit van Skil:
een kleine haakse slijper voor een-
handsbediening voor de hobbyist. In
de professionele sector zijn dit soort
machines al enige tijd op de markt,
waar ze hun nut al ruimschoots heb
ben bewezen. De vraag was nu: kun
je een lichte, gemakkelijk hanteerba
re versie daarvan maken. Dat is ge
beurd. Het is een klein instrument, je
zou kunnen zeggen een fors scheer-
apparaat of zoals de fabrikant op
merkt: het is een doe-het-zelf-ma-
chientje, dat door een forse mannen
hand wordt bedekt. Maar hier geld:
klein maar sterk. De Skil 1450 H is
vooral bedoeld voor het fijnere werk
(hoewel het vermogen van 500 Watt
voldoende is om profielijzer door te
silijpen) en voor klusjes op moeilijk
bereikbare plaatsen. Toepassingsmo
gelijkheden zijn er volop: ontroesten
en doorslijpen van metalen, wegslij
pen van lasrupsen, afbramen, schu
ren, afronden van scherpe kanten,
sleuven maken in metselwerk voor
bijv, leidingen aan te brengen. De
haakse slijper is dubbel geïsoleerd,
heeft een ingebouwde slipkoppeling,
een beschermkap aan boven- en on
derkant 180 percent gesloten, waar
door een gerichte afvoer van slijpsel
en vonken verkregen wordt.
Het winterseizoen is begonnen en
dat betekent in de doe-het-zelf-bran-
che, dat de fabrikanten van elek
trisch gereedschap weer een en al
Telegraph publiceerde dezer dagen een
heel lijstje van slachtoffers van de bom
aanslag in de Tower, waarvan de laat-
sten nog steeds niet uit het ziekenhuis
konden worden ontslagen. Het blad wijst
erop dat nog steeds niet alle slachtoffers
van de aanslag op de Old Bailey hun
compensatie hebben ontvangen).
Bij Bosch heeft men drie nieuwe
machines in produktie genomen, die
de naam Panter hebben meegekregen.
De Panter-apparaten hebben alle drie
dezelfde 370 Watt-motor, zijn alle
drie slagboormachines, maar verschil
len van elkaar qua snelheidsmoge-
lijkheden. Wel hebben ze alle drie
dezelfde mechanische instellingsscha-
keling. Waar zit ’m dan het verschil
verder in? De E22 SBO heeft een
variabele snelheid, waarbij het toe
rental geregeld wordt door het al of
niet krachtig indrukken van de scha
kelaar in de handgreep, het ook van
andere merken langzamerhand be
kende systeem (waarvan Skil het oc
trooirecht schijnt te hebben en het
ook aan de concurrentie levert). Het
blijft bij dit variabele toerental wel
oppassen geblazen, omdat men bij elk
materiaal vaak wet een ander toeren
tal moet of kan gebruiken. Maar het
is wel gemakkelijk. Daardoor is deze
E 22 SBO dan ook de meest begeerlij
ke van het drietal. De andere Panters
zijn de E 42 SB, die naast de mecha
nische nog een elektronische schake
ling heeft, en de E22SB, die twee
toerentallen heeft van 1000 en 3300
onbelast. Tussen haakjes: Bosch heeft
een handige brochure met tips over
boormachines.
Het is bijna niet bij te houden. Nu
is er weer een boek verschenen dat
„Lekker eten en toch vermageren”
heet. Het een sluit het ander niet uit,
maar dan zullen we toch per dag niet
meer dan 1000 calorieën tot ons mo
gen nemen. Hoe dat kan vertelt Bon
nie Buurke ons in de nieuwste uitga
ve van de Luiting-Gourmet reeks.
Er zijn ondermeer aparte diëten in
opgenomen voor de aanstaande moe
der (heel voorzichtig zijn, en altijd de
dokter raadplegen!), de te dikke za
kenman, de te dikke tiener (ik heb er
zelf een paar thuis, maar het boek
bekijken ze niet!) en de man of
vrouw die maar één of twee kilo wil
verliezen.
Bonnie Buurke is hoofd van de
afdeling schriftelijke voorlichting van
het Bureau voor de voeding in Den
Haag. Ze is zelf opgegroeid in het
hotelbedrijf, weet wat lekker eten is
en is daardoor wellicht tot het schrij
ven van deze bundel recepten geko
men.
Misschien hebt u er wél baat bij.
Voor bijna negentien gulden vind ik
het een vrij dure uitgave, ook al heet
het dan dat ik met lekker eten toch
vermageren kan!
GASTON GOURMET
Nieuwe uitvoeringen van vlak-
schuurmachines zijn de DN 46 (een
vlakschuurmachine met een toerental
van maximaal 8000 o.p.m., voorzien
van speciale klemmen om het aan
brengen van schuurbanden gemakke
lijk te maken) en de D945 (een hulp
stuk, dat zwaarder van uitvoering is
dan de al lang bestaande D988, een
grotere schuurzool heeft (115 bij 280
mm) en een schuurcirkel van 4 mm.
Het zg. klik-klak-systeem maakt aan
brenging in de boorkop gemakkelijk).
exemplaren
Bovendien
constateren
spellen zijn afgeleid van
het Ganzenbord, dat in
beelden en getallen vol
zit met mystiek en
symboliek.
het loterij-spel.
Bij de bordspellen,
die een belangrijk deel
van de expositie in be
slag nemen is uiteraard
het Ganzenbord ruim
schoots en in bijzondere
aanwezig,
kan men
hoeveel
pianist die een arm verliest, zal
schijnlijk meer krijgen dan een
werkman die een arm verliest,
werkman die een been verliest, zal
bepaling geen rekening gehouden, zij het
dan dat diegene die twee keer zoveel
verdient dan het nationale gemiddelde,
beperkingen worden opgelegd. Wie krach
tens een privé-verzekering ook nog
schadevergoeding krijgt, kan deze be
houden. Wie een staatsverzekering bezit,
is verplicht de vergoeding van de Com
pensation Board terug te geven tot het
bedrag van de uitkering van de staats
verzekering.
De eerste Compensation Board in de
wereld werd begin 1964 in Nieuw-Zee-
land ingesteld. Enige maanden later
volgde Groot-Brittannië. Er zijn nu ook
dergelijke instellingen in een aantal sta
ten van de Verenigde Staten van Ameri
ka, in afwachting van een regeling die
voor de gehele federatie zal gelden. Ook
de Ierse Republiek heeft nu een Com
pensation Board ingesteld. Binnen- en
buitenlanders in het Verenigd Konink
rijk kunnen van de Compensation Board
gebruik maken. Iedere toerist wie bij een
sightseeing-toer door de duistere haven
buurten van Londen bij een onduidelijke
kennismaking een tand uit de mond
geslagen wordt, weet dan ook het adres:
Criminal Injuries Compensation Board,
10-12 Russel Square, London-WC 1. De
taxi erheen wordt niet vergoed, getui-
gengeld eventueel wel.
Een woordvoerder van de Compensati
on Board verklaarde echter dat 98 pet
van de aanvragers meteen tevreden is
met de hun toegedachte uitkering.
Slechts 2 pet komt terug. Voor de ont-
vredenen is een hele procedure uitge
dacht om hun de kans te geven hun
standpunt uit de (bebloede) doeken te
doen. De heren van de Board zijn de
eersten om te zeggen dat een financiële
compensatie nooit vergoedt wat aan blij
vende mankementen of door de dood
aan schade is toegebracht.
Vaste richtlijnen voor bepaalde scha
degevallen bestaan er niet. Een concert-
waar-
los-
Een
meer
krijgen dan een pianist die een been
verliest. Met de financiële achtergrond
van het slachtoffer wordt bij de schade-
I
j I
klus-kist ontworpen. Het handvat
kan ingeklapt worden (met de deksel
mee) als men de boor opbergt. De
klus-kist is gemaakt als opbergkist
voor twee nieuwe klopboorsoorten van
Skil, de 1438 H (eigenschappen o.a.
twee snelheden, 2100 en 2600 o.p.m.,
10 mm boorkop, 380 Watt motor,
uitschakelbare klopbeweging, passend
op alle zg. snaplock-hulpstukken) en
de 1439 H (met dezelfde eigenschap
pen, alleen is er hier ook nog een
traploos regelbare snelheid, gemakke
lijk bij het indraaien van schroeven,
boren in glas en tegels enz.). De
boormachines hebben het revolver
model. De prijs is aangepast aan de
concurrentieverhoudingen.
Bij Black en Decker heeft men het
toch al grote assortiment uitgebreid
met enkele nieuwe stukken gereed
schap. Daar is allereerst de
DNJ 84 SE Electromatic, een tweetoe-
ren klopboormachine. De toerentallen
zijn mechanisch en variabel elektro
nisch te regelen met behoud van het
constant koppel. Het komt er op neer,
dat men met behoud van de juiste
snelheid zonder dat de kracht van
de machine vermindert allerlei
soorten materiaal, zoals hout, steen,
staal kan bewerken. De maximale
boorcapaciteit bij hout is 30 mm, bij
staal 13 mm en steen 18 mm. Alle
hulpstukken van B en D kunnen er
op worden aangesloten.
Naast de al bekende decoupeerzaag
DN 35 heeft Black en Dekker nu ook
een twee-toeren zg. universele zaag
machine. Die tweetoerenmogelijkheid
(3200 of 3800 o.p.m.) is vooral nuttig
bij het zagen van kunststofmateriaal.
Men kan er elk patroon mee zagen
tot aan een diepte van 38 mm bij
hout en 1 mm bij metaal.
verbazen bij het zien
van de kostelijke exem
plaren op de tentoon
stelling „Spellen uit
Grootmoeders tijd.”
Ook uit diverse spel
len in deze verzameling
komen bepaalde karak
tertrekken van de Ne
derlander prachtig naar
voren. In de moralise
rende versjes (a la Gou-
veneur) van het rijm-
kwartet bijvoorbeeld, in
de prentjes en verkla
ringen van „De Reis
door het Leven”, in de
rijmpjes („prosen”) van
passen er nu op. Er is een centraal
scharnierpunt en sleufgat. De wer
king is versoepeld (men kan de
standaard aandraaien, als er wat spe
ling in het bovenstuk komt). Het
blokje, dat vroeger nog al eens zoek
raakte om de zaak aan de bovenkant
vast te zetten, is vervangen. Kortom,
het is een prima hulpstuk om van uw
handboormachine een precies wer
kende tafelboor te maken. De hori
zontale boorstandaaard van Skil
wordt nu in groter formaat geleverd.
wel iets van mee, of je nu tuiniert;
timmert, metselt, naait, kinderen baart,
slakken eet, horoscopen trekt, pannekoe-
ken bakt, het weer voorspelt, kaarsen
maakt, breit, gebroken benen spalkt of
manden vlecht. Men ziet het: uit deze
greep van wat je zoal in dit boek
aantreft zit voor elk wat wils. En, nog
maals gezegd: het is slechts een greep.
Natuurlijk moet je alles op zijn waar
de schatten: volgens dit boek is het vrij
eenvoudig om zelf een servies te draaien
en te bakken of houtskool te fabriceren.
In het Stedelijk Mu
seum, Schiedam wordt
tot 4 november een ex
positie gehouden van
unieke oude gezel
schapsspellen. Behalve
een aantal fraaie, cu
rieuze bordspellen om
vat de expositie onder
meer bijzondere kaart
spellen, een rijmkwar-
tet, een beelddomino en
loterij-spelen. Na 3 no
vember gaat de collectie
nog naar Amstelveen (7
december t.m. 13 janua
ri), Dordrecht (18 janu
ari t.m. 23 februari) en
Arnhem (1 maart Lm. 6
april).
Er is
geen land ter wereld
waar trekjes van het
volkskarakter zo sterk
spreken uit aard en op
zet van bepaalde oude
gezelschapsspellen, als
in Nederland. Vooral
vele van de spellen die
zo’n 75 a 100 jaar gele
den op tafel kwamen,
bezitten vaak zulke ka-
raktertrekjes. Dat daar-
OoOcO
van de spreekwoordelij
ke Hollandse rechtzin
nigheid, met vaak als
gevolg veel en gemak
kelijk gemoraliseer, het
sterkst in het oog
springt, is niet zo ver
wonderlijk.
Die oude spellen heb
ben nog een speciale
aantrekkingskracht
doordat ze qua voorstel
ling vaak een lust zijn
voor het oog. Per slot
van rekening hadden
vele er van niet voor
niets de benaming
„bord”, zoals bijvoor
beeld Ganzenbord en
Uilenbord. Wanneer er
niet op werd gespeeld
dienden ze geplakt
op een houten bord
als versiering aan de
wand, wat niemand zal
