Verbazing bij
Kamerleden
Palestijnse kaper Tamimah voelde zich
sterk verantwoordelijk voor Nuri
AALMOEZENIER VOORVOELDE GEBEURTENIS IN KAPEL
- 3
SBW
F
io?
1
I
i
kJ
I
Anderen
weer dit:
Wieheeft
er gelijk?
Sommige mensen hebben
dit beeld van de politie:
BB Misschien wel begrijpelijk.Maar het
oc. is nnrpdpliik’ Mc dp nnlifipman milenimt
w
1
s
1
2
lm
te
BHMB
REGERING VRIJ OPTIMISTISCH
BI'
Jl
11
MH
MAANDAG
2 8
OKTOBER
1974
BINNEN» EN BUITENLAND
Nederlanders
Ingrijpen
„Wel verkeer”
Door Inge Crul
f
De kalmste
I
Errnstig verzwakt
r
Or
r
Op slot
I
V
*5
/o 71
I
Hulp van Nederlanders
mogelijk beslissend
(Vervolg van voorpagina)
(Van onze parlementsredactie)
gevangeniswezen is plots
Tweede-Kamereommissie
Een luchtfoto van het Scheveningse gevangeniscomplex. Op de voorgrond de nieuwbouw, waar (rechtsonder naast het voet-
I
i
t
i
I
t
t
(ADVERTENTIE)
A
1
1
L
Ommuurd gevangenisterrein
lijkt een belegerde stad
1
1
i
t
i
i
t
vangeniscomplex is naast twee huizen
van bewaring (waarvan één voor jeugdige
delinquenten) ook de strafgevangenis ge
vestigd. In het hele complex verblijven
ongeveer 250 man.
niet bedacht Hij moet er wel voor zorgen
dat ze worden nageleefd. Dat is een deel
van z’n taak.
Soms leidt die taak tot een optreden met
grimmige honden. Soms tot het redden
van een jong poesje uit de gracht.
Daarom zal de een de politieman
zien als een boeman. En de ander
als een soort weldoener.
Ze hebben allebei ongelijk.
zelingsaffaaire. Beide belandden in de
gevangenis daar na een verblijf in het
Haarlemse Huis van Bewaring I. Nuri
De moeder van Daan Denie, die ook
tijdens de gijzeling in Dei! in het nieuws
kwam toen zij haar zoon opriep het
onzinnige avontuur te staken, heeft zich
eigener beweging gemeld om opnieuw te
bemiddelen. Ook de vrouw van Daan is
bij de gevangenis aangekomen.
de tevens als kapel te gebruiken recrea
tiezaal van het Scheveningse gevange
niscomplex.
3
t
r
t
t
i
a
t
i
begint die middag anders te lopen dan
aanvankelijk het geval was.
Voorlichter Faber van Justitie: „De
gesprekspartners wisselen nu. Ook Denie
en Brouwers komen nu aan de porto
foon. Er zijn geen nieuwe eisen gesteld”.
Meer kan zij niet meedelen.
De sfeer in de zaal waar de gegijzel
den zijn opgesloten, blijkt overigens rus
tig. Dat deelde mevrouw Pannekoek ten
minste mee aan haar vriendinnen, nadat
eerst zij en later haar negenjarige doch
tertje Jos is vrijgelaten. Haar zestienja
rige dochter en haar man zijn nog
binnen. „Wij werden met rust gelaten”,
zei zij.
Als er zondagavond laat opnieuw soep,
broodjes, fruit, koffie en matrassen wor
den binnengebracht, krijgt het er de
schijn van dat gerekend moet worden op
een lange duur van het drama. Dat geeft
opnieuw aanleiding tot gissingen.
De leden van de vaste Tweede-Ka-
mercommissie van justitie zijn bij
zonder verbaasd over het feit dat
zoiets in een Nederlandse gevange
nis kan gebeuren. Mevrouw Haas-
Berger (PvdA): „Ik heb nooit ge
dacht dat dit in ons land tnogelijk
was”. Van Schaik (KVP): „Dit is
toch wel het bewijs van het onver
mogen van het Nederlandse gevan
geniswezen”.
Geurtsen (WD): „Socialiseren en be
geleiden is goed voor sommige ge
vangenen, maar voor de meest cri
minele figuren heeft dat geen zin.
Ik was al van plan bij de begro
tingsbehandeling over 14 dagen te
vragen of we die niet zonder alle
flauwekul gewoon moeten opslui
ten. Daar zal ik nu zeker op gaan
aandringen”.
Dit nieuwe gijzelingsdrama is alleen
mogelijk geweest dank zij de actieve
hulp van de Haagse groep misdadigers
rond de zonen van de familie Denie.
Volgens bewakers van de Scheveningse
gevangenis zijn via hen de twee pistolen
binnengesmokkeld die nu worden ge
bruikt om de gijzelaars onder schot te
houden.
Volgens voorlichter Van Leeuwen' is
de gang van zaken in de gevangenis
door de gebeurtenissen niet ontregeld.
De isolatie van de plaats des onheils is
geen probleem door de ligging van het
oosthoekgedeelte.
De vrijlating van de oudste en jongste
gijzelaar gistermiddag kwam, evenals die
van mevrouw Pannekoek, voor justitie
en politie als een „verrassing”. Er waren
trouwens ook geen directe aanwijzingen,
aldus Justitie, dat de vier nog meer
gijzelaars zouden vrijlaten. Om kwart
over drie zijn op verzoek van de vier
eten, limonade, rookartikelen, snoepgoed
en drie kaartspelen naar binnen ge
bracht. Het contact met de recreatiezaal
balveld) de negentien gijzelaars worden vastgehouden.
De situatie rond de Scheveningse ge
vangenis is thans bijna gelijk aan die
rond de Franse ambassade zes weken
geleden. Met dit verschil, dat de zwaar
bewapende eenheden van de politie en
de scherpschutters van de mariniers niet
op de openbare weg bivakkeren, maar
binnen de hoge muren van het immense
gevangeniscomplex.
Zoals elke zaterdagavond, begaf de 59-
jarige gevangenisaalmoezenier, de re
demptorist pater A. de Bot, zich naar
Scheveningen om er voor een handvol
gevangenen de mis op te dragen. Onder
zijn vaste gasten viel hem de laatste
weken de Palestijn Adnam Ahmad Nuri
op en de Nederlanders Daan Denie en
Jan Brouwers, bekend van de gijzeling in
Deil. Hij besteedde er niet veel aandacht
aan, maar toch genoeg om tegen zijn
collega’s zijn verwondering over deze
plotselinge devotie uit te spreken.
Hij had al eerder, ook in de cellen,
contact gehad met Denie en Nuri, maar
toch sprak hij zijn angst uit: „Het zou
mij niets verwonderen als er in de kapel
iets gebeurt”.
Dezelfde angst voelden de vrijwilligers
van het bij de katholieke reclassering
aangesloten zangkoor „Ut Captivi Gau-
deant”, hetgeen betekent: „Opdat de ge
vangenen zich mogen verheugen”.
Verheugden zij zich werkelijk, als de 22
enthousiaste leden van dit koor de litur
gische gezangen aanhieven voor een
groepje dat zelden uit meer dan tien
gedetineerden bestond? Zij vroegen het
zich herhaaldelijk af in vele gesprekken
thuis. En niet zelden werd aan de huise
lijke dis door huisgenoten gezegd: „Hou
er dan mee op, ga dan niet meer.
Maar het geloof is sterker dan de leer
en geloofsijver miskent niet zelden het
gevaar. De jongeste zaterdagavond wa
ren er opnieuw negentien leden van het
koor bereid om te gaan zingen in de
voor de gelegenheid tot kapel ingerichte
sportzaal van de gevangenis; een viertal
echtparen met vier kinderen was er
ditmaal bij, Josje Pannekoek was met
negen jaar de jongste.
DEN HAAG. De gijzelingsactie in
de Scheveningse gevangenis heeft
in politieke kringen grote beroering
gewekt. De kritiek op het Neder
landse
scherp toegenomen. Leden van de
vaste
dringen nu aan op haast met bete
re beveiliging van de gevangenis
sen, meer bewakingspersoneel en
herinvoering van de afzonderlijke
opsluiting voor de zwaarste misda
digers.
Mr. Reeringh heeft sterk de indruk
dat de situatie nu ten ongunste door
Nuri’s ongenuanceerde actie beïnvloed is.
De gijzeling is voor hem een bewijs dat
Nuri de gevolgen van zijn daad niet kon
overzien. Toch is beider doel herenigd te
worden en als tegengestelde polen trek
ken ze nu naar elkaar toe, aldus mr.
Reeringh.
HAARLEM. De twee Palestijnen
Nuri en Tamimah lijken de twee sleu
telfiguren te zijn in de Scheveningse gij-
Tijdens de gijzeling in de Franse am
bassade heeft de Haagse hoofdcommissa
ris van politie dr. C. Peijster verklaard
dat de politie en de scherpschutters
slechts in actie zouden komen zodra er
onschuldig bloed zou vloeien. Onder alle
andere omstandigheden zou een gedrags
lijn worden gevolgd die uitsluitend de
veiligheid van de gegijzelden ten goede
zou komen.
Terwijl een dokter staat te wachten tot
hij binnengelaten wordt, houden ge
helmde en met karabijnen bewapende
politiemannen de wacht.
staken ze het vliegtuig in brand en
gaven zich over an de politie. Op 6 juni
werden zij door de Haarlemse rechtbank
onder presidentschap van mr. J. D. Vink
veroordeeld tot vijf jaar elk. Even was
er toen sprake van hoger beroep van
Tamimah, en de officier zou daar dan in
meegaan. De advocaaat van Tamimah,
mr. Reeringh, had dan voor het Ge
rechtshof een juridisch pleidooi willen
houden waarin het accent erop zou lig
gen dat de kaper als soldaat gehandeld
zou hebben en dan zich op ontslag van
rechtsvervolging kon beroepen. Later
werd echter van dit hoger beroep afge
zien.
Sindsdien zaten de kapers rustig in
Haarlem hun straffen uit, tot Nuri naar
Scheveningen- verdween. Begin juli ver
zochten de Palestijnen om weer samen
in één strafgevangenis geplaatst te wor
den. De justitie ging daar voorshands niet
op in. Tamimah, die sinds zijn vonnis
normaal met de andtere gedetineerden
meedraaide in het dagschema, en dus
ook de recreatieavonden bezocht, ont
beerde zozeer de aanwezigheid van zijn
makker dat hij hierop in hongerstaking
ging.
werd opgenomen in het penitentiair zie
kenhuis wegens een blindedarmontste
king, waaraan hij zich echter niet wilde
laten opereren. Met medicijnen werd de
aanval bedwongen en Nuri kon normaal
in het regiem van de strafgevangenis
meedraaien. Tamimah werd nog geen
twee weken geleden naar het ziekenhuis
vervoerd nadat hij in hongerstakingwas
gegaan. Hij zou het nu weer goed ma
ken. De eis van Nuri en de andere
kapers is dat hij van de ziekenafdeling
bij hen gevoegd wordt.
Inbreken mag nietVrouwen aanranden
(Van een speciale verslaggever)
DEN HAAG Het grote gevangeniscomplex op de grens van het defr-
tige regeringscentrum Den Haag en de eertijds frivole badplaats Scheve
ningen, leek de afgelopen nacht op een ommuurde belegerde stad. Daar
binnen speelde zich temidden van de eigen bevolking van 250 maat
schappelijk ontspoorden het drama af. In het oostelijk gedeelte hadden
zich in de recreatie- en sportzaal vier gevangenen opgesloten met hun
gijzelaars.
ten minste één in de tot „perscentrum”
omgetoverde personeelskantine van het
complex aanwezig is, kan of wil geen
antwoord geven op de vragen die rond
de actie van de vier gedetineerden rij
zen.
Het gevolg daarvan was dat hij ern
stig verzwakte, hij nam zelfs geen water
tot zich. Hij moest toen naar het peniten
tiair ziekenhuis in Scheveningen worden
vervoerd, waar het nu goed met hem
schijnt te gaan. De vereniging met Nuri
is echter nog geen feit, het is nog een
Tamimah was al tijdens de operatie
met het vliegtuig de kalmste van de
twee. Hij had opdracht handgranaten in
de cockpit tot ontploffing te brengen,
maar deed dit niet. Hij is volgens mr.
Reeringh zeker niet aggressief of viru
lent te noemen. „Ik denk dat hij bewust
gekozen heeft een daad te stellen omdat
hij niet bij Nuri kwam, een daad waar
mee hij derden geen schade berokkende,
de hongerstaking”. Hij had hem verze
kerd dat hij nooit een poging tot uit
breken zou doen, wel had hij gewaar
schuwd dat er mogelijk derden de po
ging tot zijn be vrij ding zouden onderne
men. Dat stond buiten hem, voor hem
gold dat zijn missie voltooid was en dat
hij zijn straf moest uitzitten.
Op de vraag, hoe het mogelijk is dat
de Palestijn Nuri samen met gevangenen
van het „kaliber” Denie en Brouwers
een misdienst kan bezoeken, slechts be
waakt door twee ongewapende bewaar
ders, komt geen duidelijk antwoord. Jus-
titie-woordvoerder Van Leeuwen: „Nuri
ging wel vaker naar de mis. Zo’n mis
met zangkoor is een verzetje voor de
gevangenen. Het werd ook normaal ge
acht dat deze vier nu naar de kerkdienst
wilden”.
De sport- en recreatiezaal waar de
gijzelingsactie plaatsvindt ligt in de nog
onlangs gerestaureerde Oosthoek waarin
drie verschillende afdelingen zijn geves
tigd: de afdeling voor klinisch psychia
trisch onderzoek; een afdeling voor
langgestraften (zwaarder „beveiligd”), en
een conflict-interventiecentrum voor ge
detineerden uit andere gevangenissen die
daar niet kunnen „aarden”. In het ge-
Zes weken nadat drie Japanners van
het Rode Leger negen mensen gijzelaar
maakten in de Franse ambassade, gijzel
den dit weekeinde vier gevangenen na
de traditionele viering van de katholieke
mis op zaterdagavond, de celebrant, de
organist, twee bewakers en 18 leden van
het zangkoor „Ut Captivi Gaudeant”.
De gijzeling stond onder leiding van
de 23-jarige Adnam Ahmad Nuri, een
van de kapers van een vliegtuig van de
British Airways dat op 3 maart van dit
jaar op Schiphol in brand werd gesto
ken. Hij werd gesteund door twee notoi
re Nederlandse misdadigers, Daan Denie
en Jan Brouwers, berucht door de gijze
ling van het boerengezin De Wit in het
Betuwse plaatsje Deil in januari van het
vorige jaar.
De vierde was de uit Algerije afkom
stige bankovervaller Mohammed Kouda-
che. Met twee de gevangenis binnenge
smokkelde pistolen hield dit viertal de
grote groep gegijzelden onder schot in
Ook nu hield de politie zich aan deze
code. Vandaar dat de regering vrij opti
mistisch was over de levenskansen van
de gegijzelden. De misdadigers zijn
doorkneed genoeg in hun sinistere vak
om te beseffen dat zij in de volledig
omsingelde recreatiezaal weinig zouden
kunnen uitrichten met slechts twee pis
tolen. Maar dat was slechts een schrale
troost voor de leden van Ut Captivi
Gaudeant.
’n Universiteit bezetten, parkeren op de
stoep en vissen zonder acte, mag ook niet.
Als de politie daar iets tegen doet, klinken
er nogal eens protesten.
Deze zaterdagavond waren er meer
gedetineerden dan anders, ditmaal der
tien en onder hen weer de Palestijnse
vliegtuigkaper en Denie. Zij beseften het
niet tot na de dienst, toen vier van de
dertien gedetineerden opstonden. Twee
van hen hadden pistolen in de hand. Zij
bevalen pater De Bot, de organist, twee
bewakers en alle leden van het koor te
blijven waar zij stonden. Negen gedeti
neerden slopen de zaal uit en de deuren
gingen op slot. De tweede gijzeling bin
nen zes weken in Den Haag was begon
nen.
Binnen enkele uren was de gevangenis
een belegerde veste en nog hermetischer
afgesloten dan gewoonlijk. Opnieuw
pantserwagens en militairen met de kara
bijn in de aanslag in de straten van Den
Haag. Opnieuw honderden nieuwsgieri
gen, ditmaal onder de grauwe gevange
nismuur. Opnieuw televisiecamera’s,
tientallen fotografen en verslaggevers en
reporters uit alle delen van de wereld,
voorbij de dranghekken.
Anders dan bij de gijzelingsaffaire in
de Franse ambassade, speelt het gebeu
ren in de Scheveningse strafgevangenis
zich in het „verborgene” af. Geen op
winding rond voedselmandjes die om
hoog worden gehesen, mariniers die „oe
fenen”, een afgegrendeld Haags centrum.
De nieuwsgierigen die op de druile
rige zondag iets wilden opvangen van
deze tweede gijzelingsactie die Den
Haag overigens nauwelijks schokt
moesten zich behelpen met het uitzicht
op twee bruine gevangenisdeuren, een
lange muur, met daarvoor overvalwa
gens, politiemannen en persmensen.
De informatie over de toestand in het
sport- en recreatiezaaltje waar de vier
hun gijzelaars bewaken, is summier. Een
drie man sterk voorlichtingsteam van
het ministerie van Justitie, van wie er I
Nuri en Tamimah waren de twee
Palestijnen die op drie maart een VC-10
van de British Airways kaapten en
dwongen te landen op Schiphol. Daar
is onredelijk als de politieman mikpunt van 2
die protesten wordt.Hij heeft de wetten s
In het gevangeniscomplex is een crisis
centrum ingericht, datin voortdurend
contact stond met de gijzelenden ener
zijds en met het ministerie van Justitie
anderzijds. De procureur-generaal bij
het gerechtshof in Den Haag, mr. W. A.
Baron van der Feltz draait daarbij toer
beurt met mr. J. H. G. Boekraad, de
advocaat-generaal bij het gerechtshof.
Op het ministerie van Justitie is een
contactgroep gevormd, die onder de di
recte leiding staat van de staatssecretaris
van het departement, mr. J. F. Glastra
van Loon. Ook de secretaris-generaal
van het departement, mr. A. Mulder,
maakt deel uit van de groep.
eis op het moment dat dit geschreven
wordt.
Beide raadslieden van de kapers, mr.
Reeringh en mr. Heidinga, hebben ook na
het vonnis nog contact met de kapers
gehouden. Mr. Heidinga, raadsman van
Nuri, was ook dit weekend in Schevenin
gen. Mr. Reeringh vertelde ons dat hij
zijn cliënt Tamimah met regelmatige
tussenpozen bezocht, en toevallig juist
nog op de dag waarop deze naar Den
Haag werd overgebracht. Hij had uit dé
houding van Tamimah begrepen dat de
ze het erg moeilijk had omdat hij niet
met Nuri, de enige man in heel Neder
land waarmee hij goed contact had',
verenigd kon worden. Hij had gehoopt
dat dat zou gebeuren, maar zoals mr.
Reeringh zegt, na de gijzeling met de Ja
panners in Den Haag was iedereen in
het gevangeniswezen natuurlijk hele
maal kopschuw geworden.
„Ik heb het idee”, aldus de advocaat,
„dat Tamimah een sterke verantwoorde
lijkheid voelt ten opzichte van Nuri. Dat
is iets wat in hem zelf zit”. Tamimah is
van mening dat er vage toezeggingen
zijn geweest dat hij op transport zou
worden gesteld. Misschien aldus de
raadsman, was het beter als men maar
uitsluitsel had gegeven in plaats van
alles zo in het vage te laten.
en doorrijden na een aanrijding evenmin.
H Fsa Geen zinnig mens die bezwaar maakt als
UW O politie daartegen optreedt.
F
