Topskiër
Zeno Lampe:
Opperste
L
aandacht
voor lengte
CURLING:
van ski’s
populair door
de eeuwen heen
Isabelle houdt
het op SNO
'i
Langlaufen straks
ook naast de deur
99
o
Trui
VAKANTIE
SH
Zwitserland: „witte playground
voor
REDACTIE: UDO. X BUYS
BSH'
SSS
zonder reservering naar
om
OVERIGENS
het
Nationaal
KAN
ook
en
een
iedereen
I
LANGE TIJD werd het langlaufen
als een bezigheid voor oudere lieden
gezien, maar dat is verleden tijd. En
vooral de laatste jaren wint deze tak
van de wintersport snel aan populari
teit.
In Saas-Fee (verboden terrein voor
de auto!) kunt u in januari een week
lang (half pension) in een hotel ver-
Jhr. Rob von Bose: Langlaufen is geen
kunst.
Denk bij de aanschaf van ski-
uitrusting voor kinderen ook eens aan
een valhelm. Ze zien er stoer uit,
worden door de kinderen met enthou
siasme gedragen en ze beveiligen het
hoofd tegen verwondingen.
De combinatie van sneeuw en
zon op grote hoogte kan tot ernstige
verbrandingsverschijnselen leiden. Een
goede zonnebrandcrème en een lippen-
pomade zijn absoluut noodzakelijk.
Niet de lift zelf vormt een gevaar
voor de skiër. Het gevaar schuilt er
gens anders in. Bij lange liftafstanden
en flinke kou soelt het lichaam sterk
af- Als men goed „doorgevroren” is en
de benen Vanwege de vastgesloten ski
schoenen veel te stijf zijn geworden,
neemt het risico van verstuikingen en
breuken in hoge mate toe. Wacht na
dat uw tocht met de lift is beëindigd
met afdalen. Een paar gymnastische
oefeningen doen wonderen.
DE UITRUSTING van de langlauf-
skier wijkt nogal af van die van de
alpineskiër. De langlaufski is in het
algemeen langer, smaller en lichter in
WAT IS LANGLAUFEN nu eigen
lijk? „Zeer simpel gesteld is het niets
anders dan het zich verplaatsen door
het terrein op ski’s, hetgeen impliceert
berg op, berg af en het overbruggen
van vlakke terreindelen, zegt een fol
der van de NSV. Jhr. Von Bose:
„Langlaufen is geen kunst. Niet-skiers,
zowel jongere als oudere mensen kun
nen er met een gerust hart aan begin
nen in de wetenschap dat ze na een
cursus van 4 tot 5 dagen er volledig
vrij mee uit de voeten kunnen”.
gewicht dan de sialomski. Een belang
rijk aspect is de vering van de ski. Te
veel, verhindert een goede afzet, te
weinig heeft tot de resultaat dat de ski
slecht glijdt. En de bevestiging van de
schoen op de ski moet zodanig zijn dat
de hak gemakkelijk los kan komen
van de ski, om de loopbeweging ge
makkelijk te maken. De meest gangba
re binding is dan ook niet meer dan
een soort klem die de voorzijde van de
schoen vast aan de ski zet”.
„Maar je moet niet roekeloos zijn en
geen onbekende, vaak te moeilijke pis
tes nemen”, raadt hij aan en verlangt
al naar de speciale sfeer die het witte
wereldje met zich brengt. „Ik verheug
er me nu al op om met mijn oude
bestelbus ik moet alleen de uitlaat
nog even vastzetten de sneeuw weer
op gaan te zoeken”, zegt hij met ple
zier.
DE KLEDING van de langlaufskiër
moet licht, warm en ruimzittend zijn.
Jhr. Von Bose: „Goed warm aankleden,
de spieren doen het dan beter.Lange
warme onderkleding, dikke kousen of
sokken, knickerbocker, ski- of trai
ningsbroek met bloes of jack, pullover,
muts en handschoenen, maar wanten
zijn het warmst”.
prachtige wandelwegen en het après-
ski tiert er welig.
En, u kunt het net zo duur maken
als u wilt. De sportievelingen kunnen
via de Nederlandse Reisvereniging
(NRV) tien dagen naar Arosa (inclusief
treinreis en volledig pension) voor
ƒ408. Geslapen wordt in skihutten die
bijna aan de rand van de skipistes
liggen, ver boven het dorp.
TUSSEN ST. GINGOLPH aan het
Meer van Genève en de Gotthardber-
gen van de Furka ligt het kanton
Wallis. In de lange reeks van Walliser
wintersportplaatsen komen veel be
roemde, maar ook onbekende namen
voor. Dorpen waar nu de boer nog
moeizaam het hooi naar het dal sjouwt
en waar wellicht morgen een stoeltjes
lift naar boven snort. Bijvoorbeeld
Zinzal, de benjamin onder de skicentra
achter in het Val d’Anniviers.
De grote skicentra liggen óf in bo-
ven-Wallis tussen Brig en Gletsch óf
in de zij dalen. Ten noorden van de
Rhone liggen op een bijzonder zonnig
„terras” Montana, Crans en Vermala.
Fantastisch maar mondain cn dus: be
hoorlijk duur. In datzelfde Wallis in
het centrum van het Saas-dal ligt
Saas-Grund dat op een paar minuten
afstand ligt van het beroemde Saas-
Fee.
Saas-Grund of Saas-Fee zijn met
name in januari, buiten het seizoen dus
maar in de regel net zo aangenaam als
in februari of maart, zeer voordelig.
Naast het prijsvoordeel zijn dan ook de
pistes minder druk en is de bediening
in de hotels beter.
LANGLAUFEN NAAST DE DEUR
wordt iets heel gewoons. De Neder
landse Skivereniging ontwerpt op het
ogenblik, over het hele land verspreid,
26 langlaufroutes die, wanneer de eer
ste sneeuw valt, al beschikbaar moeten
zijn. Goed nieuws dus voor ski-enthou-
siasten. „Want”, zegt jonkheer Rob von
Bose uit Sassenheim, de 88-jarige di
recteur van de Skivereniging, „al bij
geringe sneeuwval is het in ons land
mogelijk de latten onder te binden.”.
De markering van de 26 routes is in
handen van vrijwilligers van het korps
mariniers, die door hun training in
Noord-Skandinavië langlaufspecialisten
zijn en over een geweldige know-how
beschikken. Een van de routes is in de
onmiddellijke omgeving van Haarlem.
CURLING: de sport met de steen
met handvat en de bezem, en in grote
trekken te vergelijken met het meer
bekende jeu de boules. Curling wordt
op het ijs gespeeld, met een team van
vier spelers, die ieder twee stenen over
een lengte van ongeveer 38 meter naar
een kegel de „tee” moeten schui
ven. De gooier mag door een teamlid
worden geholpen, die de baan voor de
aanschuivende steen met een curling-
bezem mag aanvegen. Pas. op 6.35 me
ter van de kegel, maar door het vegen
kan de weerstand verminderd worden,
waardoor de steen net een paar centi
meter dichter bij de kegel kan belan
den dan die van de tegenpartij. Het
spel duurt in de regel tweeënhalf uur.
EEN KENNER over deze tak van
wintersport: „Langlaufskiën is een ge
weldige sport. Het geeft de mogelijk
heid overal te komen en de natuur op
z’n mooist te zien. Het is zeer afwisse-
COLLEGA FRED KLAVER, een en
thousiast beoefenaar van de curling
sport: „Zoals met de meeste sporten
:aat het ook met curling, wanneer
men niets van de spelregels afweet en
dus het verloop van het spel niet kan
P volgen, zal men snel geneigd zijn om
het curling als een „seniel bedkruiken-
geschuif” te omschrijven. Goed curling
spelen is echter bijzonder moeilijk,
maar ook heel gezellig, juist omdat het
een teamsport is.”
Wie het wil proberen, zegt hij, kan
in iedere wintersportplaats terecht. Bij
de meeste curlingbanen kan les wor
den genomen.
DE LENGTE VAN DE SKI’S IS
VAN EMINENT BELANG. Nederlands
topskiër Zeno Lampe raadt de winter-
sportgangers aan daar vooral op te
letten en grote aandacht te besteden.
„De meeste mensen laten zich veel te
lange ski’s door de handelaar in de
verschillende wintersportplaatsen aan
praten”, weet hij.
„Ook al ben je lang, ski’s van boven
de twee meter zijn voor beginners uit
den boze. De „Kurzski” methode is
voor mensen die nog nooit op de latten
hebben gestaan het best. De lengte
wordt langzaam opgevoerd- Normaal
gesproken moet je op 1.75 meter blij
ven skiën. Als je eenmaal tot de ge
vorderden gaat behoren, kun je best
naar twee meter gaan”. Lampe zelf
skiet met zijn lichaamslengte van 1.82
meter op latten van 2.07 meter. „Als je
helemaal niet kunt skiën raak je toch
helemaal in de knoop met zulke lange
dingen”, zegt hij.
De 24-jarige ZENO LAMPE kan
het weten. Hij is drievoudig skikampi-
oen van Nederland en hield zich de
laatste acht jaar zeker drie maanden
per jaar met skiën bezig. Zo drong hij
door tot de Nederlandse skitop en
slaagde er tegelijkertijd in zijn studie
wiskunde aan de Technische Hoge
school in Delft te doen. Hij staat op
het punt af te studeren. Lampe moest
het het afgelopen jaar in het Neder
lands kampioenschap genoegen nemen
met een tweede plaats achter Lody
Pieters die op een internaat in Zwit
serland zit, maar was onze beste man
tijdens het wereldkampioenschap begin
dit jaar in het Zwitserse St. Moritz.
LAMPE VRAAGT ook aandacht
voor de bindungen. „Daardoor gebeu
ren veel ongelukken doordat de „bin
dungen” (veiligheidssysteem) van de ski
bevroren waren. Mensen laten hun
ski’s ’s nachts vaak buiten staan en
gaan dan ’s morgens skiën, vallen en
breken een enkel. Mijn bindung ging
niet open, zeggen ze dan. Ja, wat wil
je, de hele zaak is bevroren”.
Het afstellen van de bindung is zeer
belangrijk. „Laat dat na enkele dagen
nog eens doen. Door het gewrik van de
schoen kan het mogelijk zijn dat de
bindung bij gesteld moet worden”.
Skiën is beslist niet gevaarlijk, zegt
Zeno Lampe wie zelf botbreuken tot
nog toe bespaard bleven.
FRANKRIJK KENT twee zeer ver
schillende wintersportgroeperingen: de
SVS, de Stations Villages Savoie, en de
SNO, de Stations Nouvelles Ordinateur.
De eerste club verenigt een tiental
plaatsjes die nog grotendeels het ka
rakter hebben van de ouderwetse berg
dorpen, de tweede organisatie verschilt
daarvan levensgroot. Geen oude kerk
jes en donkere chalets, maar een groep
wintersportplaatsen die totaal nieuw
zijn en voornamelijk streven naar een
doelmatigheid, die gericht is op de
echte skiër.
VOORAL DIE LAATSTE plaatsen
winnen het bij de jonge en charmante
Francaise Isabelle Mir. De 25-jarige
Isabelle, die haar land in de afgelopen
jaren veelvuldig aan eremetaal hielp -
onder meer in Grenoble, Italië en Sap
poro en ook wereldkampioene afdaling
was - geeft de voorkeur aan SNO. In
de Pyreneeën geboren, woont ze nu in
Parijs, en was dezer dagen in Amster
dam de gast van Jean Gallot, de direc
teur van het Frans Nationaal Ver
keersbureau in Amsterdam. Ze moti
veerde haar voorkeur met: „Door de
hoogte waarop de SNO-stations zijn
gebouwd - op 1600 meter of meer - zijn
ze sneeuwzeker. Die garantie heb je
hoe dan ook. Bovendien zijn ze nieuw
en daardoor komfortabel”.
Volgende week meer over de voor en
tegens van deze Franse oorden en over
de Nederlandse pater Jaap Reuten, die
het in een van de traditionele Franse
ski-oorden tot vice-president van de
VVV bracht en met zijn kerk in het
dorp Alpe d’Huez een bijzondere plaats
inneemt.
NOG EEN TIP: indien niet tijdig
voor hotel of andere accommodatie is
gezorgd, is het niet eenvoudig om met
kerst-nieuwjaar in Zwitserland onder
dak te vinden. Vanaf eind november
ontvangt het Zwitserse Verkeersbureau
iedere week een opgave van hotels die
nog ruimte hebben tijdens de kerstda
gen.
Indien u
Zwitserland gaat, raden wij u aan om,
indien er geen ruimte is in de winter
sportplaats zelf, naar de dichtstbijzijn
de niet-wintersportplaatsen te gaan
waar in de meeste gevallen nog wel
wat te vinden is. Bijvoorbeeld Chur en
Pad Ragaz (voor Graubünden), Luzern
(voor centraal Zwitserland), Interlaken,
Spiez en Thun (voor Berner Oberland)
en Brig, Sierre, Sion, Martigny (voor
Wallis).
EEN EEUW GELEDEN noemde de
Engelse alpinist en journalist sir Leslie
Stephen Zwitserland al „the play
ground of Europe”. Een speelplaats
waar in die tijd alleen de beter gesitu
eerden ronddoolden. Zwitserland heeft
lang gevochten tegen het imago dat
haar neutrale bergen duur zouden zijn
en voorbehouden aan mensen met een
forse bankrekening. Maar nu zijn ze
dan ook voor de massa met Winter
sportplaatsen voor iedere beurs. De
mogelijkheden in Zwitserland zijn zo
groot en de lawine die de reisfolders
over ons uitstorten zo immens dat het
ondoenlijk zou zijn alle wintersport
plaatsen met hun specifieke aantrekke
lijkheden te behandelen. Daarom hier
onder een keuze uit het pakket moge
lijkheden.
ENGELBERG (hoogte 1050 meter) in
Midden-Zwitserland is bijzonder ge
schikt voor gezinnen met kinderen. Het
doet veel voor de jeugd en beschikt
zelfs over een baby-sit-dienst. Vanuit
Luzern rijdt u er in een uur met auto
of trein naar toe. Skigebied met onge
veer 45 kilometer aan skipistes, ge
schikt voor beginners en gevorderden,
en skischolen met speciale klassen voor
kinderen. In het dorp een overdekt
zwembad en twee ijsbanen. Een kleine
40 kilometer goed begaanbare wandel
paden en een 20-tal hotels en vakan-
Het wordt gezien als een uitstekende
vorm van trimmen en de sticker
„Langlaufer leben langer” wordt dan
veel veelvuldig door promotors
van deze wintersporttak op muren
deuren achter gelaten.
CURLING, in afgelopen eeuwen
verwegend een gezellige tijdspasse
ring van Schotse geestelijken, is van-
aag de dag nog een van de populair
ste „sporten” in de wintersneeuw. Een
belegen sport ook, want in de Schotse
stad Stirling on Forth werd een cur-
lingsteen met het jaartal 1511 gevon
den, waar men uit opmaakt dat de
curlingsport ai zeker een kleine 500
jaar oud is.
VOORBEELDEN: in Saas-Grund een
week in januari, uitstekend hotel (half
pension) 300 (zonder de reiskosten).
Dat bedrag lijkt op het eerste gezicht
nog niet eens zo laag, maar in die prijs
is inbegrepen: een ski-abonnement
voor alle liften, zes uur gratis gebruik
van de ijsbaan, iedere dag drie uur
ski-onderricht en mogelijkheden
met curling te gaan kennismaken.
blijven voor slechts 107. U dient
echter het ski-onderricht en abonne
ment extra te betalen.
Zwitsers Verkeersbureau in Amster
dam (020-22 20 33) u vertellen welke
plaatsen in Zwitserland gedurende ja
nuari voordelige arrangementen heb
ben opgesteld. De prijzen ontlopen el
kaar niet zoveel. Het Zwitsers Ver
keersbureau geeft alleen informatie,
het reserveert niet.
lend, afdalingen, steigingen, vlakke
stukken en het verveelt nooit.” En,
zegt hij, „het grote voordeel is dat je
het eigenlijk al gauw een beetje (net
genoeg) kunt en daarna in de daarop
volgende jaren niet uitgestudeerd of
geoefend raakt. Bovendien is het rela
tief gezien niet duur. Liften behoeven
niet betaald te worden en de ski-
uitrusting is in vergelijking met die
van de piste skiër aanzienlijk goedko
per. Al met al heeft het langlaufskiën
zoveel aantrekkelijke facetten, dat het
best de moeite waard is het eens te
proberen”.
LEZERS DIE MEER gedetailleerde
inlichtingen willen over langlauf, skiën
of andere facetten van de wintersport,
kunnen die ten alle tijden inwinnen bij
de Nederlandse Ski Vereniging, die ge
huisvest is in het ANWB-gebouw in
Den Haag, Wassenaarseweg 220, tele
foon 070-264426. Lezers die meer de
tails willen hebben over de langlauf-
route die in Kennemerland is uitgestip
peld, kunnen die krijgen door
briefkaart te sturen aan de Redactie
Toerisme naar het adres van deze
krant. Zo snel het hele parcours vast
staat wordt dat hen dan bericht.
tiewoningen met in totaal 2000 bedden.
OOK LENK in Bemer Oberland is
geschikt met (kleine) kinderen. Voor
hen (tussen 3 en 10 jaar) is er een
opvangcentrum, waar geskied en ge
speeld wordt. Kosten 50 gulden per
week, inclusief middageten. Rustzoe-
kers die geen zin hebben in de lange
latten en plaatsen verkiezen waar au
to’s taboe zijn, vinden die rust in
Braunwald.
Vanuit Zürich per trein naar Lin-'
thal waar een kabelbaan naar het op
1300 meter gelegen zonneterras
(Braunwald) voert. Omdat er geen au
to’s zijn, is het wandelen er in alle
opzichtend rustgevend. Er is een kunst
ijsbaan en een curlingbaan. Nog even
dit: er kan wel geskied worden.
VOOR RAS-SKIËRS die snel op één
afdaling zijn uitgekeken en de ver
schillende pistes willen bereiken zon
der steeds de ski’s te moeten uitdoen,
is het kanton Graubünden een skipa-
radijs. Het zogenaamde Oberengadin
wordt tot de mooiste skigebieden van
Zwitserland en Europa gerekend. Het
ligt tussen Maloja, Bernina en Zuoz. Er
lopen 43 bergbanen: kabelbanen,
stoeltjes- en skiliften met een ver
voerscapaciteit van 30000 personen per
uur.
AROSA, 30 kilometer van Chur, is
een van de plaatsen in Graubünden,
die alles te bieden heeft wat iemand
zich maar wenst. Fervente skiërs maar
ook beginners vinden skipistes te
over. Wat te denken van de grandioze
pistes rond de Weisshom. Er zijn ook
o
o
tnfd
