Mysterieuze onbekende
Goed, als je maar
gedecideerd fluit
Korfbal is altijd veel
te bescheiden geweest
TIJD VOORUIT: EMANCIPATIE IN HET VELD
|r
V
Onrecht
Suurbier
Bofkont
Spanje
het korfbal
KSE
Recent
Volendam van
ZATERDAG 2
NOVEMBER
1974
23
t
53
4 37
5 46
door Pieter Mul
Zaalkorfbal
Socialistisch
Ongelijke kansen
in
erk
3
vaar
ordt
j bij
het
1 te
lijd,
stte-
ssl.).
ft
-
r i
H
Cort van Dijk (rechts) tijdens de recente Europa-Cupwedstrijd
bo-
ver-
L
STOPPER
i
ourg
Frans Derks is typisch zo’n scheids
rechter waar dit op slaat. Maar Rudi
Glöckner, bij FeyenoordBarcelona
op een totaal andere manier ook. Hij
mag zich dan vergaloppeerd hebben
bij de Barcelona-blessures, dat neemt
niet weg dat hij zich gedecideerd”
En Joris van den Bergh vertelt
dan, hoe na een geweldig spannende
Davis-Cupwedstrijd de verliezer de
umpire voor diens leiding hartelijk
dank zegde met de woorden: „Kerel,
wat heb ik prettig onder je leiding
gespeeld; je was er zo nu en dan glad
naast, maar dat gebeurde met zo’n
overtuiging en met zoveel gloed, dat
ik daardoor geloofde dat je gelijk
had, maar de hoofdzaak was, dat ik
geheel in het spel bleef”.
Nu zal men zeggen: als Van Hane-
gem zo nodig provoceren moet, en de
branie uithangen, dan moet hij dat
zelf maar weten, want hij krijgt het
tenslotte zelf op zijn boterham. Maar
dat is maar ten dele waar. Stel dat
Glöckner hem, als vervolg op die gele
kaart, de rode kaart had voorgehou
den na die schijnwerpbeweging, wie
zouden dan niet allemaal gedupeerd
zijn geweest? Ten eerste Van Hane
gem, omdat hij voor minstens twee
wedstrijden geschorst zou zijn. Ten
tweede Truus, omdat de inkomsten
door gemis aan wedstrijdpremie zou
den zijn verminderd. De enige in het
gezin-Van Hanegem die er voordeel
bij gehad zou hebben, zou de hond
Wodan zijn geweest, met wie hij dan
wat vaker een blokje om had gekund.
Dat trouwens ook al verkeerd is
gebruikt. Het geeft ook aanleiding
tot wrijvingen omdat de spelers
igen
rea-
ver-
mer.
um-
leld.
oor-
aakt
Ver-
eeds
nve-
van
arop
ge-
snze
laas
wil
Bloemheuvel: „Spanje is echt een
uw-
elde
Jgen
i de
>rei-
in
.i2:i
deze
in-
L
Welke Nederlander weet er nu wat
de grootste veldteamsport is na het
voetbal? Dat het ledental van de
betreffende sportbond na dat van
de Nederlandse organisatie het
grootst is in Australisch Nieuw' Gui
nea is een mededeling die de verwar
ring eerder vergroot dan verkleint.
Een organisatie die er zich hier te
lande op mag beroemen de grootste
totoleverancier te zijn en die relatief
gezien de meeste clubhuizen telt.
Ajax moest een noodverband aan
leggen, Hulshoff speelde op halve
kracht mee (hij ging er voortijdig uit.
en nu maar hopen dat hij zich daar
door niet in de vernieling gespeeld
heeft, dank zij Suurbier die zo nodig
een Roda JC’er op zijn plaats moest
zetten), Van Santen speelde rechts
back, Feyenoord won bijzonder moei
zaam en het zou maar helemaal de
vraag zijn geweest of Ajax verloren
had als Suurbier mee had kunnen
spelen.
Door de schorsing van Suurbier
werd Ajax direct gestraft (en kreeg
Feyenoord zo maar ’n prachtig ca
deautje in de schoot geworpen, dank
je wel Roda JC), en bovendien werd
PSV indirect gestraft door die be
voordeling van Feyenoord.
Het aantail juniores (5600) tegenover
junioren (4800) maakt dat verschil
maar gedeeltelijk goed. Dat betekent
dat nogal wat adspirantes (totaal
ruim dertienduizend) bij de juniores
gaan spelen en die laatsten het dames
tekort aanvullen. Het aantal adspi-
ranten bedraagt ongeveer 9300.
Het Korfbalverbond, net ingetrok
ken in een nieuwe behuizing op het
KNVB-centrum in Zeist, heeft na
tuurlijk als specifiek probleem de
noodzaak aan ongeveer gelijke aan
tallen vrouwelijk en mannelijke spe
lers te komen. In de praktijk bete
kent dat dat er nogal geschoven moet
worden. Tegenover dertienduizend se
nioren staan maar tienduizend dames.
Het blijkt een tweede gele kaart te
zijn en de strafcommissie schorst
hem voor twee wedstrijden. Die eer
ste wedstrijd is tegen Go Ahead. Go
Ahead wint met 2I, dank zij twee
blunders van NAC’s reserve-doelman.
het niet gewend zijn uit het team
te worden gehaald.”
Cort van Dijk, die op het ogen
blik in het tweede speelt (zijn
verhuizing, gepaard gaand met het
in september gesloten huwelijk
veroorzaakte vormverlies) hoopt
dat de groeiende populariteit van
het zaalkorfbal ook in de publici-
teitsorganen tot uitdrukking zal
komen. „Korfbal is altijd veel te
bescheiden geweest. Het doet de
zaak ook geen goed als een pre
sentator van Studio Sport het
heeft over mandjebal. Zoiets komt
voort uit de onbekendheid met de
sport, daar moeten wezelf ook iets
aan doen.”
Zijn eigen dub Ons Eibernest
heeft nog in de statuten staan dat
het een vereniging van geheelont
houders is, een niet onbekend ver
schijnsel in het vooroorlogse socia
lisme. Drees sr. richtte zelf nog
twee korfbalverenigingen op. Cort
van Dijk: „Vroeger waren er veel
onderwijzers bij betrokken maar
Wat de Europa-Cup betreft, kan ik
Van Hanegems schuldenlast wel on
geveer afsluiten, maar een rode of
fatale gele kaart in de nationale
competitie heeft nog verderstrekken
de consequenties. Laat ik als voor
beeld Wim Suurbier nemen. Tegen
Roda JC maakte hij zijn gebruikelij
ke, hogelijk overbodige maar onmis
kenbare overtreding: tegenstander is
hem gepasseerd, hij pikt dat niet en
laat hem alsnog voorover duikelen.
Gele kaart. En terecht. Omdat het
zijn zoveelste was, werd hij voor één
wedstrijd geschorst. Kwam dat even
slecht uit, want de volgende wed
strijd was tegen Feyenoord, terwijl
Ajax in de achterhoede toch al suk
kelde met half-genezen routiniers als
Blankenburg en Hulshoff.
korfballand in opkomst. Volgend jaar
wordt er in Marbella al een interna
tionaal jeugdtoernooi georganiseerd.
Ze kennen daar echter een ander
speltype dan wij in Noord-West Eu
ropa. Omdat ze niet over zulke vel
den als wij beschikken spelen ze daar
buiten zoals wij het micro-korfbal
binnen spelen. Dat wil zeggen met
vier dames en vier heren in twee
vakken. De drie landen die om de
Europa Cup-veldkorfbal strijden doen
dat met een twaalftal dat over drie
vakken is verdeeld. De internationale
ontwikkeling van de sport zou gebaat
zijn bij een overgang naar het twee-
vakken-korfbat”
Een tweede categorie gedupeerden
valt onder de verzamelnaam „Feyen-
oord”. Zonder Willem had Feyen
oord de return in Barcelona hele
maal wel kunnen vergeten. Als er
dan iemand nodig is om een aanval
lend Barcelona te ontregelen, is het
De Kromme wel. Van Hanegem zou
door zijn rode kaart niet alleen de
goede naam van Feyenoord, maar
ook diens goede inkomstenbron heb
ben aangetast, evenals die van zijn
medespelers. Hij zou de levensvreug
de van de Rotterdammers hebben
verminderd, de schrijver van de ko
mende editie van Topclub Feyenoord
het brood uit de mond hebben gesto
ten, de reisbureaus die nu geen legi
oenen meer naar volgende rondes
hoefden te transporteren, armlastig
hebben gemaakt, en de horeca sterk
te hebben benadeeld. Nog afgezien
van het feit dat André van der Louw
ook wel eens aan het hoofd van een
miljoen vingers op de Coolsingel had
willen staan.
„Ja, de meeste mensen die het korfbal niet kennen reageren net als jij.
Een beetje lacherig, ze vinden het maar wat vreemd dat iemand aan
korfbal doet. En voor een buitenstaander heeft de sport ook een aantal
kanten die nogal vreemd aandoen, dat is waar. Er is geen andere sport
u'aar mannen en vrouwen in een team samenspelen. Daarnaast zien
de toeschouwers bepaalde mensen in het veld hardlopen, terwijl andere
speelsters en spelers niets doen; een gevolg van het drievakken-systeem.
En tenslotte zie je steeds dat geklit aan elkaar. Overal op het veld lopen
„paartjes” rond; mannetje bjj mannetje, vrouwtje bij vrouwtje”.
De clubs missen daarnaast de
entreegelden. Op principiële gron
den gaan die inkomsten niet naar
de verenigingen maar naar de af
deling. Om dezelfde reden is het
ook de afdeling die train- en
speelgeiegenheid toewijst. Waarbij
topclubs en lagere verenigingen
dezelfde rechten hebben. En dat
betekent in de praktijk ondermeer
dat clubs buiten het westen van ons
land een eigen sporthal hebben
om te trainen maar dat het Haag
se Ons Eibernest zijn heil vaak
zeer ver weg moet zoeken. Waar
door er juist tussen de toppers
ongelijkheid van kapsen bestaat
wat de zaalcompetitie (eind no-
vember-half maart) betreft.
Over andere veranderingen rond
kern van korfbal is nu juist dat door
dames én heren samen in een team
wordt gespeeld”.
Een omstandigheid die jolige bui
tenstaanders nogal eens aanleiding
geeft tot woordgrappen die weinig
geestesvermogen vragen. Grappen ook
die al zeventig jaar dezelfde zijn,
sinds de korfbalorganisatie in 1903
van de grond kwam. Oprichter Nico
Broekhuysen leidde het spel af van
een Zweeds equivalent. Om redenen
die alleen maar Vermoed kunnen
worden is het korfbal geografisch
gezien een nog beperkter aangelegen
heid dan het schaatsen. Behalve in
Australisch Nieuw Guinea, waar het
ledental van januari ’73 tot.kort gele
den toenam van 1200 tot 8000 wordt
de sport alleen bedreven in België.
Engeland en Nederland. In Duitsland
en Spanje neemt de bekendheid van
het korfbal langzamerhand toe maar
op internationaal niveau schieten bei
de landen nog duidelijk tekort. De
uitschieter in Nieuw Guinea (driedui
zend leden meer dan in België) is te
danken aan de aanwezigheid van een
Engelse leraar lichamelijke opvoeding
die gedaan heeft gekregen dat korf
bal op alle middelbare scholen een
„must” is geworden.
Doordat hij het tegen Roda JC
weer eens niet kon laten, dupeerde
Suurbier niet alleen zijn club en zijn
medespelers voor die ene wedstrijd,
maar het kan uiteindelijk oook het
kampioenschap schelen met alles wat
eraan vast zit. Bovendien (en dat
wilde ik nu even onderstrepen) werd
PSV er mogelijk door gedupeerd
hoewel die club part noch deel heeft
aan Roda JC of FeyenoordAjax.
Het kan best zijn dat PSV aan het
eind van het seizoen het kampioen
schap aan Feijenoord moest laten,
doordat Suurbier zonodig een Roda
JC-speler moest torpederen.
Waar zaten Willems hersens op dat
moment? Niet op de plaats waarop
hij met zijn vinger tikte in ieder
geval. Later liet hij zich nog een keer
van zijn „humoristische” kant ken
nen, toen hij (weer na een terechte
vrije schop tegen hem) de bal met
zo’n basketbal-schijnbeweging naar
Glöckner leek te gooien. Maar hij
hield hem bijtijds vast. Glöckner
maakte toen wel een schrikbeweging,
dacht even na, herinnerde zich de
gele kaart, en liet het maar op zijn
beloop. Een bofkont, die Van Hane
gem. Misschien zitten daar zijn her
sens wel.
Van Dijk, die in december zijn
rechtenstudie hoopt af te sluiten,
begroet met instemming de snelle
groei van het zaalkorfbal. „Je hebt
binnen uiteraard geen last van de
weersomstandigheden. Daarnaast
zijn er twee redenen waarom het
spel sneller (en dus aantrekkelij
ker) is. De andere ondergrond be
vordert die snelheid maar ook het
feit dat je maar in twee in plaats
van in drie vakken speelt. Er is
namelijk geen middenvak, een vak
dat buiten lange tijd een uitrust-
vak is geweest. De toeschouwers
blijken dat hogere tempo en spec
taculaire spel te waarderen. Bij de
binnen-finale vorig jaar was er
geloof ik vierduizend man publiek.
Toch geloof ik niet dat je bij
ons dezelfde ontwikkeling zal zien
als bij het handbal: een opbloei
van de zaalsport en een verdwij
nen goeddeels van de veldsport.
Onze ledenwinst ligt echt bij het
veldkorfbal. De verenigingen heb
ben tegenwoordig bovendien kas
telen, zoals ik het noem, op het
veld staan. Vroeger was het een
koekblikkie, nu zitten er kapitalen
in de clubhuizen. Daar doen de
verenigingen niet makkelijk af
stand van, dus ook niet van het
veldkorfbal”. Jirska: „In de zaal is
het spelen op zich belangrijk. Op
het veld heb je het clubleven en
niet in een vreemde kantine bij
een sporthal. Trouwens, de clubs
hebben de inkomsten uit eigen
clubhuis nodig om te kunnen
draaien”.
Op dat punt komt nog even de
socialistische geboortegrond naar
voren waaruit de korfbalbond
stamt. Tot aan de Tweede Wereld
oorlog heette de korfbalorganisa
tie algemeen „de rooie bond”. Niet
zo verwonderlijk want naast de
schoolclubs ontstonden er vele
verenigingen uit het speeltuin
werk. Van Dijk: „de Clubs voor de
gewone man”.
rend schaduwen. Ik maak me
sterk dat een korfballer een voet
baller uitstekend kan schaduwen.
Hij kan het natuurlijk niet wat
techniek of hardheid betreft tegen
een voetballer opnemen maar wel
waar het gaat om het bewegen. Ik
meen dat ze bij het Engelse Arse
nal daarvoor de spelers in het
verleden zelfs speciale korfbaloe-
feningen hebben laten doen.”
Die mysterieuze onbekende in het
rijtje van forsere sportbonden is het
Koninklijk Nederlands Korfbal Ver
bond, vólgens de meest recente tel
ling beschikkend over 69700 leden.
Joop Bloemheuvel, voorlichtingsman
van het KNKV en secretaris van het
FIK de internationale organisatie
„Bijna niemand buiten ons eigen we
reldje weet dat we zo groot zijn. Ook,
van die andere gegevens staan de
meeste mensen erg vreemd te kijken.
Bij ons eigen ledental komen dan nog
zo’n 7000 vrouwen in Oost Brabant
en Noord Dimburg die bij de Neder
landse Dames Korfbalbond zijn aan
gesloten. Maar daar hebben we
slechts spaarzame contacten mee
want bij het woord dames-korfbal
gaan onze stekeltjes snel overeind.
Waarom? Nou, dat is eenvoudig. De
vergaloppeerde! Daarom was het zo
oliekoekendom van Willem van Ha
negem om juist Glöckner te provoce
ren. In plaats van dankbaar te zijn
dat de man zo strak floot (Feyenoord
was tenslotte de aanvallende partij,
hij floot vaker tegen Barcelona dan
tegen Feyenoord, en dat wil tegen
woordig wat zeggen), ging hij hem
provoceren, terwijl iedereen weet dat
Glöckner in zulke gevallen genade
loos is. Van Hanegem, die blijkbaar
ten onrechte de roep heeft een intel
ligente voetballer te zijn, had al me
nig verachtelijk handgebaartje na een
beslissing gemaakt, toen Glöckner
hem ten slotte greep voor een gebaar
tegen zijn voorhoofd. Gele kaart ui
teraard, volstrekt overbodig (als je
ten koste van een gele kaart aan de
noodrem trekt bij een uitval kan je
die kaart nog afstrepen tegen een
voorkomen doelpunt), zelf uitgelokt
met mogelijke repercussies in toe
komstige Europa-Cupwedstrijden.
Hoe kan een scheidsrechter die en
kele keren miskleunt, toch een bo
venste beste scheidsrechter zijn? Dat
kan als hij de „baas” blijft en daar
door een wedstrijd (ook de moeilijk-
ste wedstrijd) tot een goed einde weet
te brengen. „Het is een zaak van
gevoel. Het is ook een zaak van
gevoel voor de arbiter om niet buiten
„de atmosfeer te blijven, doch als
het ware met de stemming té ver
groeien”. Aldus Joris van den Bergh
in „Mysterieuze krachten in de
sport”, dat zo’n jaar of dertig geleden
uitkwam. Over umpires bij tennis zei
hij: „Resolute beslissingen, met dui
delijke stem en met een stem van
aangenaam, opwekkend timbre, gede
cideerd uitgebracht, „steunen” hem
(de tennisser), al betreft het ook du
bieuze beslissingen, welke in het na
deel zijn. Fletse beslissingen, een
meer gemompelde dan flink gespro
ken score, ’n zweem van weifeling, de
lichtste aarzeling, ’n kleurloos stem
geluid, ’n arbiter die meer klerk op
een vendu dan een sterk meelevend
sportbroeder is, dit alles werkt op
hem in negatieve zin”.
het korfbal zijn Cort en Jirska
van Dijk beter te spreken. Onder
meer over de proef die nu al een
jaar draait om twee spelers te
mogen wisselen. „Die proef gaat
door tot 15 december maar hij is
ons wei bevallen. Vroeger mocht
je alleen wisselen als er iemand
geblesseerd was. Dat werkte
schijnheiligheid in de hand, de
scheidsrechter kon toch niet alle
„blessures” beoordelen. Daar ben
je nu vanaf en bovendien heb je
er een tactisch wapen bijgekregen.
Met andere woorden: NAC-doel-
man De Jong dupeert eerst Haarlem
met zijn overtreding, en daarna du
peert hij Haarlem nog eens twee keer
doordat hij niet tegen de Haarlem-
concurrenten Go Ahead en MW kan
aantreden. Daar zit natuurlijk iets
zeer onrechtvaardigs in. De straf
komt wel goed terecht (zij het eigen
lijk te laat), maar de beloning of
beter gezegd: de compensatie voor
het geleden onrecht komt in zo’n
geval niet bij Haarlem terecht (afge
zien dan van zo’n vrije schop die
zelden iets uithaalt), maar bij haar
naaste concurrenten! Het komt im
mers hierop neer: een onverlaat gooit
bij mij de ruit in, hij wordt gearres
teerd, krijgt een week gevangenis
straf en moet bovendien 500 gulden
schadevergoeding betalen aan mijn
linkerbuurman, en 500 gulden aan
mijn rechterbuurman. En ikzelf? Ik
zelf krijg alleen maar een vrije schop
buiten het strafschopgebied te ne
men.
International Cort van Dijk
dit jaar bij Europa Cup-houder
Ons Eibernest, daarvoor langdurig
Blauw Witter over zijn sport.
Af en toe bijgestaan door collega-
international Jirska Duivenvoor
den, zijn echtgenote. „Ja, huwelij
ken binnen de korfballerij komen
nogal eens voor, het is een fami-
liesport. Bij het zaalkorfbal, bij
het woord microkorfbal moet ik
denken aan pingpongballen en al
les wat klein is, komen wel ande
ren dan familie en vrienden. Maar
ik dacht dat de belangstelling voor
het korfbal-buiten zich tot die
twee groepen beperkte. Buiten zie
je ook de kinderwagens langs het
veld staan, binnen niet.
Die combinatie man/vrouw in
het korfbal is nog wel uniek maar
ons „man-to-man” systeem heb je
ook in andere sporten.
Misschien is het korfbal z’n tijd
wel vooruit geweest. Je ziet dat in
het voetbal de laatste jaren ook
steeds meer „duo’s” in het veld
lopen, spelers die elkaar voortdu-
Of laat ik een ander voorbeeld
nemen. Een gefingeerd voorbeeld.
Haarlem speelt tegen NAC. Beide
clubs staan op dat moment met 3
punten uit 8 wedstrijden onderaan.
Sadek van Haarlem ontduikt de bui-
tenspelval, komt moederziel alleen op
het NAC-doel af, maar doelman De
Jong weet ver uitlopend een doelpunt
te voorkomen door Sadeks benen vast
te pakken. Niet zo’n abstract voor
beeld, want Graafschap-doelman
Doomebosch deed afgelopen zondag
hetzelfde tegen Go Ahead-linksbuiten
Van Marwijk. Doomebosch kreeg er
een gele kaart voor. De Jong, in het
door mij gefantaseerde voorbeeld, na
tuurlijk ook.
De tweede wedstrijd is tegen MW.
MW wint dank zij een blunder van
de reserve-doelman. Aan het ernde
van de competitie ziet de staart van
de ranglijst er als volgt uit: NAC
staat helemaal onderaan met 10 pun
ten en degradeert. Op de een na
onderste plaats staat Haarlem, met 12
punten, het degradeert ook. MW en
Go Ahead zijn de dans net ontspron
gen, met allebei 13 punten. En het
trieste en onrechtvaardige in deze
situatie is nu, dat Haarlem een punt
meer had gehad als De Jong (in mijn
fantasiewedstrijd) Sadek niet on
rechtmatig gevloerd had: Haarlem
dus 13 punten. Dat MW een punt
minder had gehad als De Jong bij
NAC had kunnen meespelen: MW
12 punten. Terwijl Go Ahead die
wedstrijd van NAC (met De Jong in
het doel) met 01 verloren zou heb
ben, waardoor het 11 punten zou
hebben gehad.
„Het Volendam van het korf
bal”. Cort van Dijk wiens va
der voorzitter is van het korf
balverbond, moet laclten om
deze benaming voor het Friese
plaatsje Roordahuizum. „Ik kan
me herinneren dat als wij daar
met de bus binnenreden de
mensen achter alle ramen ston
den te kijken en zwaaiden naar
die korfballers uit Amsterdam."
De plaatselijke vertegenwoordi
ger Stanfries is de trots van de
hele dorpsgemeenschap zoals de
voetbalclub dat is in het
Nnordhollandse palingdorp.
Roordahuizum telt 800 inwo
ners, de helft is lid van de
vereniging en daar weer vijftig
procent van is actief korfballer.
Het eerste team, spelend in de
op een na hoogste klasse, moet
nogal wat reizen en dat wil
aan het eind van het seizoen
wel eens een kastekort opleve
ren. Geen nood, een paar man
gaan met de pet het dorp rond
en het probleem is steevast de
wereld uit.
die zijn nu ook maatschappelijk
ingeslapen.” Jirska (haar zus
Maaike speelt ook in het eerste):
„Bij de clubs zie je ook dat je
principes moet loslaten voor de
commercie. Ik begrijp wel dat er
winst gemaakt moet worden maar
de reden waarom vind ik niet zo
geslaagd. Ik weet ook wel dat de
tijd van liefdewerk voorbij is. De
trainer bijvoorbeeld moet betaald
worden. Bij Ons Eibernest hebben
wij nog geen sponsor, dus ook
geen reclame op het trainingspak.
Misschien stelt het bestuur wel te
zware eisen maar tegen onkosten
vergoeding zou ik geen bezwaar
hebben. Ik ben tegen directe beta
ling, want je vrijetijdsbesteding
zou dan arbeid worden. Maar wij
draaien zelf nog op voor kleding,
contributie, het wassen van je
spullen, daar kan wel wat aan
gedaan worden”.
Haar 24-jarige echtgenoot: „Ik
denk dat het geld in de toekomst
ook bij ons een veel grotere rol
gaat spelen, maar dat wil nog niet
zeggen dat ik het daar mee eens
ben. Als korfballers hebben we
het tot nu toe vrij makkelijk ge
had: we konden afkijken bij ande
re bonden en zeggen zo willen we
het niet Kijk naar het basketbal,
voor zo’n ontwikkeling ben ik niet.
Wij hoefden echter ook geen bui
tenlandse clubontmoetingen te
spelen en hadden daarom ook veel
minder onkosten.”
jgMga
