Opening gewenst over bezuinigingsplannen
EEG beperkt
graanimport
uit Amerika
Werknemers in
chemie beter
beveiligen
Franse stakingen uitgebreid
Groot overschot
op Westduitse
Kleine zelfstandigen
Oegandezen in Nederland vastgelopen
GELD
Investeringsklimaat
in Nederland slecht
betalingsbalans
r
w
■MM
Oogsthulp komt
op gang
INDUSTRIËLE LEIDERS:
SOCIALE ONRUST DREIGT TE EXPLODEREN
GEVAAR AANWEZIG VOOR VERPAUPERING
O
i iWW
31
- JL'Jl
leen miljoen gulden aan prijzen
DINSDAG
5
NOVEMBER
1974
13
ECONOMIE
Industriebond NVV
hi
Ongeschoold
-
go
te winnen in onze puzzelaktie
Vervoersbonden schorsen overleg met KLM
f
(Van onze redacteur in Parijs)
(ADVERTENTIE)
(Van onze correspondent)
W888WW
Als de Nederlandse regering niet
snel maatregelen neemt op het gebied
van werkgelegenheid en begeleiding,
moet gevreesd worden dat de Aziati
sche Oegandezen in ons land zullen
„verpauperen’’ tot een volstrekt ver
vreemd en geisoleerd groepje vluch
telingen binnen de Nederlandse sa
menleving.
van
met
De klacht van de werkgevers is,
dat zij zich niet aan de gestelde eisen
de poststaking
steeds bredere
rand de invitatie van president Giscard
van de hand gewezen om op het Elysée
over de sociaal-economische politiek van
de regering te komen praten.
ook elders al maanden sluimert in een
flink aantal andere sectoren, tot explosie
te brengen. Zo werd vanmorgen aange-
kondigd dat de honderdduizenden foren
sen op hun treinverbindingen met Parijs
de komende dagen maar niet al te zeker
moesten rekenen.
Amerikaanse dollar
Engelse pond
Belgische frank (190)
Duitse mark (100)
Italiaanse lire (10.000)
Portugese escudo (100)
Canadese dollar
Franse frank (100)
Zwitserse frank (100)
Zweedse kroon (100)
Noorse kroon (100)
Deense kroon (100)
Oostenrijkse schilling (100)
Spaanse peseta (100)
Griekse drachme (100)
Finse mark (100)
Joegoslavische dinar (100)
FRANKFORT- De lopende reke
ning van de Westduitse betalingsbalans
heeft in september een (voorlopig) over
schot geboekt van 1,57 miljard mark
vergeleken met een (herzien) tekort van
200 miljoen mark in augustus en een
overschot van 1,55 miljard mark in sep
tember 1973. Dat heeft de Bundesbank
meegedeeld.
Vandaag zijn op verscheidene plaatsen
in Zuidwest-Nederland vrijwilligers be
gonnen aan het werk om de oogst te
helpen binnenholen. De hulp van dins-
weinigen het werkelijk naar hun zin
hebben”.
houden. De oorzaak daarvan is, dat
vele Oegandese Aziaten als zelfstan
digen - die zij waren - niet gewend
zijn te werken binnen de strakke
tijdskaders die het Nederlandse be
drijfsleven kent. De goodwill bij de
bedrijven wordt intussen verspeeld en
het terrein van werkgelegenheid voor
de Oegandezen raakt uitgeput.
Het is een ernstig misverstand te
menen, dat zij niet willen werken.
„Deze mensen zijn werkpaarden, die
het liefst 24 uur per dag in de weer
zijn”, aldus mevr. Genet. Maar door
de gebrekkige kennis van het Neder
lands en de grote toonverschillen ont
breken werkmotivatie en arbeids
vreugde. Een apart probleem vormt
dan nog de groep Oegandezen boven
de 40, 50 jaar. In Oeganda waren de
meesten van hen gepensioneerd, wat
te maken heeft met de veel lagere
levensverwachting van deze groep.
Het is opvallend, aldus één van de
NCB-rapporten, hoe oud middelbare
Oegandezen er uitzien. „Dat de mees
te Aziatische Oegandezen gemiddeld
niet ouder worden dan 60 jaar, zal
onder meer veroorzaakt worden door
het tropisch klimaat en het ontzet
tend drukke zakenleven dat zij leid
den. Veel mannen stierven aan hart
aanvallen. De vrouwen werden in
het algemeen ouder”. Aldus mevr.
Genet, die zegt dat een 45-jarige
Oegandees versleten is en alleen al
door zijn uiterlijk in Nederland wei
nig kans maakt op een baan.
cijfers te halen. De vervoersbonden zul
len zich over het totale saneringsplan
niet uitspreken, alvorens de resultaten
van het overleg met de vliegend'perso-
neelsverenigingen zijn bekend gemaakt.
Overigens heeft de KLM-directie de
hoop uitgesproken, dat het eerder ge
noemde aantal van 500 af te stoten
arbeidsplaatsen lager zal uitvallen. In
het gesprek met de bonden heeft de
heer Orlandini maandagmiddag beves
tigd, dat ook de luchtvaartpolitieke on-
derhandelingen met de Verenigde Staten
verstrekkende gevolgen voor de werkge
legenheid bij de KLM kunnen hebben.
De heer W. Perquin, voorzitter van
het Nederlands katholiek ondememers-
verbond heeft gisteren op de bonds-
raadsvergadering van zijn organisatie
een toespraak gehouden, die om meer
dan één reden opmerkelijk te noemen is.
Hij heeft waardering voor een aantal
maatregelen, die de regering ten behoeve
van de kleine zelfstandige wil gaan ne
men, dan wel al genomen heeft, zoals
fiscale maatregelen, de verbetering van
de fiscale oudedagsreserve en het aan-
brengen van onderscheid tussen het be
drijfsvermogen en het particulier ver
mogen. Ook waardeert fiij positief dat
getracht wordt de volksverzekering ar
beidsongeschiktheid vervroegd in te voe
ren.
Vervolgens verwijt de heer Perquin de
regering dat zij te weinig in de directe
sfeer doet aan de noden van de zelfstan
digen, die hun inkomen zien verschralen.
De regering, zo luidt zijn betoog, heeft
daar de ruimte voor, maar wat doet de
regering met die ruimte? Die wendt zij
aan, aldus de heer Perquin, voor een
uitbundige uitbreiding van de uitgaven-
peil van 1974.
Het kan de heer Perquin, die voorzit
ter is van een grote middenstandsorgani
satie toch niet ontgaan zijn dat ter
financiering van de door hem zozeer
toegejuichte maatregelen gemeenschaps
gelden nodig zijn en dat daarvoor geput
zal moeten worden uit een uitbreiding
van de collectieve bestedingen?
Dat de voorman van een organisatie
op de bres staat voor de belangen van
zijn leden, waarvan het een deel beslist
niet voor de wind gaat, is zijn goed
recht, maar het gaat niet aan een zo
ernstig verwijt te baseren op een vol
strekt onjuiste voorstelling van zaken.
Ook een andere opmerking van de
heer Perquin verdient de aandacht. De
grote ondernemingen, dikwijls weinig
arbeidsintensieve bedrijven, zo zei hij,
maken zich niet zo druk om de loonkos
tenstijging, omdat die relatief gering is
fn hun totale kostenpakket. Maar voor
de kleine zelfstandige maken de perso-
Butz zei dat als zijn land het toezicht
op de uitvoer wil verscherpen, dat alleen
maar gebeurt om er voor te zorgen
de voorraden die dit jaar beschikbaar
zijn zo redelijk mogelijk te verdelen.
neelskosten maar al te vaak het allerbe
langrijkste deel van zijn totale lasten
uit. Daarom, zo zei hij, kan de kleine
zelfstandige dan ook niet akkoord gaan
met de loonvoorstellen, zoals die nu op
tafel liggen.
Daar wringt hem nu juist de schoen.
Sociaal-economisch bezien bestaan er
tussen de grote en kleine ondernemer
maar al te vaak veel ingrijpender ver
schillen dan tussen de kleine onderne
mer en de werknemer. Wanneer de klei
ne zelfstandigen dat nu maar eens wil
den aanvaarden en op basis daarvan hun
voorstellen zouden formuleren om een
einde te maken aan de nood, die onmis
kenbaar aan een grote categorie onder
hen knaagt, valt er wellicht meer te
bereiken dan met alleen maar in het
negatieve klagen dat de regering de
beschikbare ruimte onvoldoende voor de
zelfstandigen besteed. Dat is aantoonbaar
onwaar.
De kleine ondernemers zitten in de
knel. Aan de ene kant de druk op de
lonen en aan de andere kant het opruk
ken van de grote bedrijfseenheden bie
den een somber perspectief voor de
kleine zelfstandige.
De heer Perquin zegt niet iedere ver
antwoordelijkheid van de overheid ten
aanzien van de investeringen af te wij
zen. Dat niet afwijzen blijkt dan te
bestaan in het toekennen van het recht
aan de overheid om „de ontwikkelingen
van economische activiteiten mede te
toetsen aan normen van algemeen be
lang en daarbij stimulerend, coördine
rend, voorlichtend en in bepaalde geval
len zelfs regelend op te treden door
kaders te scheppen”.
Dat klinkt fraai. Maar zou de heer
Perquin het mogelijk even in gewoon
Nederlands kunnen vertalen voor zijn
leden uit Weesp en omgeving, waar
dankzij het alleenbeslissingsrecht van
het bedrijfsleven over de investeringen
een gigantisch warenhuis in een weiland
is verrezen, dat de middenstand aldaar
dreigt te verstikken?
De gemeenschappen waarin zij in
Oeganda woonden waren - hoewel zij
het kastesysteem van India niet over
namen - exclusief. In deze afgesloten
gemeenschappen namen zij deel aan
de Oegandese maatschappij. Alleen de
hogere klassen spraken Engels. Zij
werkten vooral in de handel en nij
verheid. De meesten hadden een flo
rissant bestaan opgebouwd: 10 per- -
cent was rijk, 70 percent bevond zich
in de „middenklasse” en maar 20
percent was tamelijk arm. Velen dre
ven familiezaak] es. Economische be
hoeften probeerden zij via verwanten
en de eigen gemeenschap vervuld te
krijgen.
De stichting Nederlands Centrum
Buitenlanders heeft vooral kritiek op
het feit dat bij de komst van deze
mensen naar Nederland eigenlijk al
leen gelet is op de huisvesting. Aan
de mogelijkheden van passende
werkgelegenheid is naar het oordeel
van het NCB in grote trekken voor
bijgegaan.
Het gevolg daarvan is, dat van de
mannelijke beroepsbevolking tussen
Ir. D. Noordhof, viee-president van de
raad van bestuur van Philips vond, dat
„inspiratie nodig is om een dreigende
massale werkloosheid af te wenden.
Het opvolgen van de suggestie van de
heer Den Uyl, zoals hij die heeft uitge
sproken in de bekende rede voor de
werkgevers in Nijmegen om economisch
verouderde produktiemiddeien die tech
nisch nog bruikbaar zijn te handhaven
zou betekenen dat aan het reeds grote
aantal zwakke bedrijven nog een aantal
worden toegevoegd. Het is alsof we een
landbouwer zouden adviseren een nog
bruikbare zeis te hanteren in plaats van
een moderne maaimachine”, aldus D.
Noordhof.
PARIJS. De Franse poststaking, die
maandag al weer de derde week is
ingegaan, dreigt de sociale onrust die
relatief afnemende werkgelegenheid in
de industrie opgevangen door een extra
sterke ontwikkeling van de dienstensec
tor, maar in Nederland blijft deze com
penserende factor achterwege.
Ihr. mr. F.O. J. Sickinghe, voorzitter
van de raad van bestuur van de Vere
nigde Machinefabrieken, constateerde,
dat er vrij veel adviseurs van het inter
nationale bedrijfsleven zijn, die het bui
tenlands bedrijfsleven adviseren om zich
niet in Nederland te vestigen. Hij meent,
dat wij, in Nederland, moeten ophou
den met polariseren in de sfeer van het
bedrijfsleven.
De heer mr. P. G. Meyer Viol, hoofd
directeur van de Koninklijke Nederland
se Papierfabrieken, vond, dat men de
werklozen op alle manieren moet stimu
leren om werk te vinden. Hij consta
teerde, dat er in Nederland weinig wordt
geïnvesteerd.
De bonden verstaan onder volledige
opening van zaken ook, dat zij als verte
genwoordigers van het grondpersoneel
op de hoogte worden gebracht van de
inhoud van het overleg dat de KLM
sinds enige tijd met de verenigingen van
vliegend personeel voert. Dit zou betrek
king hebben op de relatief hoge loonkos
ten van de cockpit-bemanning.
Volgens president-directeur Orlandini
houdt dit overleg verband met de aange-
kondigde pogingen de KLM uit de rode
AMSTERDAM De vervoersfederatie (NVV/NKV) en de ACBV
(CNV) hebben gisteravond besloten het overleg over collectieve aange
legenheden bij de KLM voorlopig te schorsen. Zij willen eerst volledige
opening van zaken over de bezuinigingsplannen van de onderneming.
In het gesprek, dat vertegenwoordigers
van de bonden ’s middags met de direc
tie voerden, is naar het oordeel van de
besturen van de bedrijfsgroepen burger
luchtvaart niet de duidelijkheid be
tracht, waarom zij vrijdagmorgen na
een spoedvergadering per telegram had
den gevraagd. De KLM deed alleen de
toezegging, dat het saneringsplan in de
week van 18 november zal worden ont
vouwd.
In feite zouden die onderdelen echter,
wanneer ze zelfstandig waren, nu ook
met sluiting of werktijdverkorting ge
confronteerd worden. Hij zag een twee
de verkapte werkloosheid in het „ont
stellend” hoge ziekteverzuimpercentage,
dat in sommige bedrijfstakken boven de
tien percent ligt.
Ir. Stikker vindt, dat de regering op
grote schaal geld zal moeten steken in
de financiering van een groot aantal
projecten, ondermeer de kernenergie.
Hiervoor zouden de extra inkomsten uit
het aardgas moeten worden gebruikt.
Drs. J. Bons, voorzitter van de raad
van bestuur van de Koninklijke Bijen
korf Beheer en voorzitter van de raad
van het grootwinkelbedrijf, vestigde er
de aandacht, dat het relatief afnemen
van de werkgelegenheid in de industrie
een algemeen verschijnsel is is in alle
welvaartstaten. In die landen wordt de
dag beperkt zich tot leerlingen van ho
gere- en middelbare landbouwscholen
uit heel Nederland Morgen komt de
grote militaire actie op gang- Op de foto:
een oogstmachine, die door een leger-
Het door de bonden genoemde aantal
van 1500 arbeidsplaatsen, dat bij het
staken van het transito-verkeer op de
Noord-Atlantische route terwille van de
Amerikaanse luchtvaartondernemingen
in gevaar zou komen, werd door de
directie niet weersproken, aldus hebben
de bonden maandagavond meegedeeld.
HILVERSUM. Leiders van vijf gro
te Nederlandse ondernemingen hebben
zich gisteravond in een televisieuitzen
ding zorgelijk uitgelaten over de werk
loosheid en het investeringsklimaat in
Nederland. Ir. A. Stikker, president van
de raad van bestuur van het Rijn-
Schelde-Verolme concern zei, dat de
werkloosheid in Nederland erger is dan
men denkt, omdat er een zekere verkap
te werkloosheid bestaat. Er zijn een
aantal onrendabele onderdelen van de
grote ondernemingen in Nederland, die
toch in stand worden gehouden en waar
men alles doet om op korte termijn
een omslag, een verbetering, een aanpas
sing teweeg te brengen.
BRUSSEL. (ANP) Europees com
missaris, ir. Lardinois (Landbouw) heeft
maandag in Brussel de Verenigde Staten
toegezegd dat de EEG haar invoer zoveel
mogelijk zal beperken. Amerika zal er
voor waken de handel vrij te laten en
niet aan banden te leggen, zo verklaarde
de Amerikaanse minister van Landbouw
Butz. Lardinois en Butz voerde bespre
kingen in Brussel alvorens ze maandag
middag afreisden naar Rome, naar de
wereldvoedselconferentie.
Volgens functionarissen van het
NCB moet de schuld voor het geringe
succes van de opneming van de Azia
tische Oegandezen in ons land wor
den gezocht bij de Nederlandse over
heid. Er is onvoldoende rekening mee
gehouden, dat men met deze mensen
een bevolkingsgroep(je) in huis haal
de dat sociaal, cultureel en religieus
(Hindoes, Moslims en Ismaëli’s) veel
minder dan andere vluchtelingen (zo
als Hongaren, Chiilenen, enz.) relaties
heeft met Nederland. Het moet een
belangrijke vergissing worden ge
noemd, dat aanvankelijk werd aange
nomen dat deze mensen door hun
toenmalige contact met de Engelse
samenleving westers waren ingesteld.
Het tegendeel is het geval.
truck is vervoerd naar het noodgebied in
Zeeland wordt uitgeladen. Pas als het
droger weer wordt kunnen de zware
landbouwwerktuigen worden ingezet.
UTRECHT. Het gaat niet goed met de Aziatische Oegandezen in Neder
land .Twee jaar geleden kwamen zij via een Oostenrijks vluchtelingenkamp
naar ons land, nadat dictator Idi Amin te kennen had gegeven het welvaren
de Aziatische deel van zijn volk niet meer te lusten. Uit twee rapporten van
de Stichting Nederlands Centrum Buitenlanders (NCB) in Utrecht blijkt nu dat
de 327 mannen, vrouwen en kinderen tellende groep onder weinig rooskleurige
omstandigheden een bestaan tracht op te bouwen.
Vooral de geringe kennis van de
Nederlandse taal (alleen een cursus
van acht weken in de opvangcentra)
heeft ertoe bijgedragen dat nu velen
ongeschoold werk doen: lopende-
bandwerkzaamheden in fabrieken,
magazijnwerkzaamheden. werk in so
ciale werkplaatsen e.d. Dit onge
schoolde werk wordt tegen de achter
grond van hun cultuur niet alleen als
een sociale terugval, maar zelfs als
een vernedering gezien. Gevolg: veel
vuldig verzuim, onvoldoende arbeids
prestaties, wat ten slotte tot ontslag
leidt.
de 15 en 65 jaar een derde deel
werkloos is, een derde volstrekt onge
schikt werk doet, en dus maar een
derde deel passende arbeid verricht.
„Deze Oegandezen klagen niet”,
zegt mevrouw Fanny Genet-Zakarian
(ex-Palestijns vluchtelinge) sociaal
werkster bij het NCB en als zodanig
belast met de opvang en begeleiding
van de groep. „Ze zijn de Nederland
se regering dankbaar dat ze hier een
plaats hebben gekregen. Het ligt niet
in hun aard te praten over hun
moeilijkheden. Maar door het veel
vuldig contact dat wij met hen heb
ben, is toch erg duidelijk dat maar
PEUGEOT BROMFIETS MODEL 102 MS
35 kg licht, met vóór- en achterwielvering
Zoals bij alle Peugeot brommers heeft ook dit model een zowel
in de hoogte als in de breedte verstelbaar stuur. Het kan in
combinatie met het verstelbare zweefzadel aan iedere lichaams
bouw worden aangepast.
2.57- 2.67
6.03- 6.33
6.75- 7.05
100.50-103.50
36.75- 40.25
8.90- 10.40
2.62- 2.72
54.50- 58.00
90.50- 93.50
58.50- 61.50
46.25- 49.25
42.50- 45.50
14.26- 14.56
4.40- 4.70
8.00- 9.50
67.75- 70.75
13.75- 16.75
De gas- en elektriciteitsbedrijven be
loofden van hun kant een serie prikac-
ties en ook dë televisie waarschuwde
voor de derde maal sedert kort dat met
de aangekondigde programma's van deze
week de hand nog wel eens zou moeten
worden gelicht. Ook buiten de publieke
diensten rommelt het nu op vele fron
ten. De mijnen in de Elzas lagen al een
tijdje plat, terwijl maandag ook de ver
voerders weigerden de kleinhandel van
stookolie te voorzien.
De repercussies van
doen zich intussen op
schaa voelen Doordat iedere correspon
dentie is uitgevallen, is het bedrijfsleven
nu op een laag pitje gezet en vele kleine
ondernemingen die over weinig of geen
reserves beschikken dreigen op korte
termijn aan dé grond te raken. Verschil
lende weekbladen, die het vooral van
hun abonnementen moeten hebben, zijn
al een paar keer niet verschenen. De
telefoon, die in Frankrijk toch al een
nationaal euvel was, ziet nauwelijks
kans de rol van het briefverkeer over te
nemen.
De motieven die hebben geleid tot dit
nieuwe offensief zijn vooral natuurlijk
van economische aard in verband met
de inflatie. De regering heeft een beroep
gedaan op de nationale solidariteit, maar
dat is door de linkse partijen, die nu de
helft van het Franse volk vertegenwoor
digen, al afgeslagen. Na de communisti
sche secretaris-generaal Marchais heeft
nu ook de socialistische topleider Mitter*
UTRECHT. (ANP) Voorzitter A.
Groenevelt van de Industriebond NVV
heeft minister Boersma van Sociale Za
ken gisteren in een uitvoerige brief
gevraagd om deskundigen van zijn bond
te betrekken bij het vaststellen
voorschriften voor het werken
schadelijke of gevaarlijke stoffen. Ook
dringt hij aan op wettelijke maatregelen
ter bescherming van de werknemers in
de chemische bedrijven.
Aanleiding tot de brief zijn de berich
ten uit het buitenland over leverkanker
bij werknemers die met vinychloride en
polivinylchloride werken en ongerust
heid over de mogeMjke - misschien pas
na vele jaren blijkende - gevolgen van
de produktie van tienduizenden tot voor
kort onbekende chemische verbindingen.
D
0
