dan ooit nodig
Verantwoordelijkheid om inflatie te bedwingen
meer
Bordeelhoudster
in wetgevende
vergadering
IRA doodt twee
Britse soldaten
afzonderlijk opvangen
Hongarije verwacht
hardere lijn
Kettingbotsing
in België eist
vijf levens
Zambia tien
jaar onafhankelijk
Justitie in VS
wil opsplitsing
van IBM
„Moeilijkste gedetineerden
„Vredespoging
POTTERS
..LINIA
achtergrond
Wiat helpt
jaren
bij hoest?
Nog dit jaar, zegt staatssecretaris
ALS ALIBI TEGENOVER MOSKOU
BRAND IN KANTOOR
RECHTSE PARTIJ
PORTUGAL
Boete voor vrouw
Edward Kennedy
Illg
l
DONDERDAG
7
NOVEMBER
BINNEN- EN BUITENLAND
1974
-
Verdeeld
Jonge politici
99
(Door Bas de Gaay Fortman)
Chinezen
Padvinders
(Van onze redacteur in Washington,
mr. H. L. Leffelaar)
LUSAKA In de tijd dat Zambia nog de Engelse kolonie Noord-
Rhodesië was, deed een mooie spotprent de ronde. Engeland stond
daarop afgebeeld als de leeuw die de Zambiaanse buffel doodsloeg.
Alle andere landen werden voorgesteld als aasgieren, klaar om het
kadaver te plukken. Het was een goede weergave van de situatie. Het
geld van het Zambiaanse koper ging overal heen, behalve naar de
arme Zambianen.
i"is
-
st/ W
Democraten in de VS
na winst kwetsbaarder
Staat van beleg
(ADVERTENTIE)
in Argentinië
J
(Van onze redactie in Wenen)
van
and
eld,
en
wn
ties
gen
irs-
(éla
iri-
atie
Jen
de
gen
De voorbereiding van het proces heeft
bijna zes jaar geduurd. Het doel er van
is meer schakeringen aan te brengen in
de Amerikaanse computerindustrie. Het
zal niet worden bereikt bij alles wat
minder is dan een omvangrijke structu
rele reorganisatie, zo zei het ministerie.
Dat waren, na Watergate als negatieve
factor, de kwesties waar het in deze
verkiezingen om ging. En dat was wat
de leider van de Republikeinse minder
heid in het Huis van Afgevaardigden,
John Rhodes, daags na de verkiezingen
dan ook niet zonder leedvermaak be-
uit een relatief hoog ziekteverzuim on
der het personeel, aldus de bewindsman.
De kern van de zaak is dat het beleid
in de eerste plaats zal moeten worden
afgestemd op de moeilijkheden waarop
de bewaarder stuit in zijn dagelijkse
werk. Naar de mening van de staatsse
cretaris is de toeneming van die moei
lijkheden in het verleden onvoldoende
voorzien.
De positie van de Democraten is tot
nog toe niet veel meer geweest dan om
de door president Ford voorgestelde
maatregelen „ontoereikend” te noemen,
maar behalve dat zij een loon- en prijs-
stop wensen die Ford afwijst, zijn zij
gedurende de verkiezingsstrijd met geen
enkel concreet plan tevoorschijn geko
men omdat de talloze interne discussies
die zij daarover hebben gehad, niets
hebben opgeleverd.
doelde, toen hij zei: „Het hele land heeft
de Democratische partij blijkbaar mee
gedeeld dat zij nu met een eigen pro
gramma moet komen.”
honderden kilometers van de hoofd
stad?
de
en
FAIRFAX(AFP). De vrouw van de
Amerikaanse democratische senator Ed
ward Kennedy heeft gisteren toegegeven
dat zij dronken achter het stuur heeft
gezeten.
ste voorbeeld is een hoogovenverblijf
in de noord-westprovincie. Maar het
zal maar weinig extra werkgelegen
heid opleveren. Bovendien kost het
het land jaarlijks handen vol geld,
doordat het staal veel goedkoper kan
worden ingevoerd.
Conrad werd op 24 oktober gearres
teerd en vijf dagen later, na een storm
De IRA heeft direct daarna verklaard
voor de aanval op deze Britse militairen
verantwoordelijk te zijn.
Zijn vrienden in Boedapest nemen aan
dat hij in ieder geval onder zware druk
staat. Ook de twee andere dissidenten,
die vorige maand samen met Konrad
waren gepakt: de dichter Szentjoby en
de socioloog Szelenyï, zullen hun vader
land voorgoed moeten verlaten.
Het hoofdkwartier van deze partij, de
CDS (Centrum Democratische Partij) in
Lissabon was twee dagen geleden door
linksen vernield.
De politie bluste het vuur en verjoeg
de demonstranten.
de
>ro-
ider
l in
de
del,
ijke
teit
ge-
elf
ilf-
lalf
:en
300
ne-
ofd
ijs-
ren
jrd,
de
on-
op
aar
ssa
na-
eb-
ou-
ide
ge
ide
ge-
t>us
nië
tse
ik-
nu
so
len
lo
ten
als
loet
Dat
in
topt
je
en-
:rde
•ijk,
op
len.
niet
ërï-
na-
en
van
De
zen
de
ers
m-
ne-
ers
■es.
uw
to-,
akt
aar
>fd.
leu
ets
MENTHOL PELLET
Hij gelooft niet dat iemand of een
bepaalde groep van personen hiervan de
schuld heeft. Veeleer dat een algemeen
gebrek aan inzicht in en begrip voor het
werk van de bewaarder oorzaak is ge
weest van het onderschatten van zijn
moeilijkheden.
WENFN. Is hef relatief altijd nogal
liberale Hongarije bezig op de harde lijn
van Moskou om te zwenken? Vindt de
Russische tactiek om lastige dissidenten
het land uit te zetten en als banneling
naar het Westen te sturen, navolging?
De jongste gebeurtenissen rond de Hon
gaarse schrijver Gyorgy Konrad wijzen
in ieder geval in die richting. De autori
teiten hebben hem voor de keus gesteld:
een proces of een uitreisvisum. Konrad
heeft wijselijk het laatste gekozen.
De keuze ging tussen de pachter van
een tankstation en de „madame” van
een bordeel. Met een gering stemmen-
verschil ging de voorkeur uit naar de
45-jarige bordeelhoudster Beverley Har
rell. Bij het werven van stemmen had
zij talrijke café’s bezocht en vele rondjes
aangeboden. Het is de eerste maal dat in
Nevada iemand van haar beroep zitting
krijgt in het parlement.
CARSON CITY (DPA). De kiezers in
een woestijnachtig district van de Ame
rikaanse staat Nevada moesten kiezen
tussen twee democratische kandidaten
voor een zetel in de wetgevende verga
dering van hun staat.
Is de situatie vandaag, na tien jaar
onafhankelijkheid, wezenlijk veran
derd? In beginsel is dat zeker het
geval. De inkomsten uit de kopermij
nen gaan naar de Zambiaanse staat,
die daarmee wat wil doen aan de
ontwikkeling van het arme platteland
en aan het scheppen van werkgele
genheid in de steden.
De nieuwe gekozen jonge democraten
zoals Gary Hart die senator wordt voor
Colorado en Jerry Brown, de nieuwe
gouverneur van Califomië, kunnen daar
verandering in brengen maar ook zij
zullen te kampen hebben met oude
machtsstructuren die de vitaliteit van de
partij ondermijnen.
Het tweede punt is dat de overwin
ning van de democraten geenszins spec
taculair is vergeleken met andere tus
sentijdse verkiezingsjaren en dat zij in
het Congres de vereiste tweederde meer
derheid om veto’s van de president te
niet te doen niet hebben behaald.
En al hadden zij die meerderheid, dan
is die macht van het Congres nog gro
tendeels theoretisch, want in de praktijk
zijn er nog altijd overlopers van beide
partijen die de vereiste meerderheid on
haalbaar maken.
„Kissingers pogingen voor het bereiken
van een rechtvaardige en blijvende vre
de in het Midden-Oosten zijn veel meer
dan ooit tevoren noodzakelijk’’. Dit heeft
de Egyptische president, Anwar Sadat
(links) gisteren verklaard na een tweede
onderhoud met de Amerikaanse minis
ter van Buitenlandse Zaken, in Cairo.
Waarnemers geloven dat de huidige
maatregelen moeten dienen als alibi te
genover de Sovjet-Unie.
De overwinning van de Democraten
verhult dan ook de verdeeldheid in
partij die na de debacles van 1968
1972 nooit bevredigend is opgelost.
Belangrijker voor de Democraten is
dat de partij in het Zuiden in de afgelo
pen verkiezingen is versterkt door een
aantal jonge, min of meer liberale poli
tici.
Voor het eerst van zijn leven heeft
Konrad, die anders nooit een blad voor
zijn mond heeft genomen, westerse re
porters na zijn vrijlating geen vraagge
sprek willen geven. „We zijn weliswaar
niet bang, maar waarom zou Gyorgy nu
nog een risico nemen?”, zei Konrads
vrouw legen een van de verslaggevers.
Kennelijk zijn ze bang dat hun vertrek
naar het Westenze hebben al een
uitnodiging van de Verenigde Staten
door te veel publiciteit nog belemmerd
zou kunnen worden.
De jongste campagne tegen kritische
intellectuelen heeft in Hongarije nogal
wat bevreemding gewekt. Tot nu toe is
partijleider Kadar met deze mensen zeer
zachtzinnig omgesprongen.
CROSSMAGLEN(AFP). Gistermid
dag zijn tijdens een vuurgevecht in
Crossmaglen bij de grens tussen Ierland
en Ulster twee Britse soldaten gedood.
LISSABON (REUTER). Ongeveer
zestig demonstranten hebben gisteren
het kantoor van een uiterst rechtse Por
tugese partij in Oporto in brand gesto
ken.
BUENOS AIRES (Reuter, AFP). De
Argentijnse regering heeft gisteren voor
het hele land de staat van beleg afge-
kondigd. Een regeringswoordvoerder zei
dat president Maria Estela Peron de
maatregel genomen heeft na een lang
durige bijeenkomst met de stafchefs van
de drie onderdelen van de strijdmacht.
BRUSSEL (ANP) De Belgische au
toweg E-3 is gisteren tijdelijk voor alle
verkeer gesloten nadat zich daar in dich
te mist een groot aantal ongelukken
hebben voorgedaan.
van protesten in binnen- en buitenland,
weer vrijgelaten. Door zijn kritische pu-
blikaties, die voor een groot deel ook in
de Bondsrepubliek zijn verschenen,
wordt hij door het regime in Boedapest
als een van de lastigste dissidenten be
schouwd. Hij heeft herhaaldelijk de dis
crepantie tussen de fraaie marxistische
theorieën en de bittere werkelijkheid in
de Volksdemocratie Hongarije aan de
kaak gesteld.
kwam daardoor vrijwel een einde,
terwijl het aantal middelbare scholie
ren meer dan honderd keer zo groot
werd. Toch is dit beleid om twee
redenen onvoldoende gebleken.
De bevoorrechte scholieren en stu
denten wilden na de beëindiging van
hun studie het liefst in Lusaka of de
koperstreek gaan werken. Hun inko
men moest dan hetzelfde zijn als dat
van de blanken die zij vervingen.
Hierdoor hebben de afgelegen platte
landsgebieden nog steeds een groot
tekort aan geschoolde mankracht en
zijn de inkomensverschillen er niet
kleiner op geworden.
Voor de arme boeren en werklozen
maakt het weinig uit of de rijken nu
blank of zwart zijn. President Kaoen-
da ziet dit zelf heel goed. Door mid
del van een „leiderscode” tracht hij
de mogelijkheid voor zwart kapitalis
me te beperken. Maar helaas onder
vindt hij grote tegenwerking.
Zij is veroordeeld tot een boete van
200 dollar en intrekking van haar rijbe
wijs voor zes maanden.
Op 9 oktober veroorzaakte zij een
ernstige aanrijding met een auto die
voor een rood licht stond te wachten.
Niemand liep daarbij letsel op.
WASHINGTON (Reuter). Het Ame
rikaanse ministerie van Justitie is er van
overtuigd dat opsplitsing van Internatio
nal Business Machines Corporation
(IBM) le enige manier is om de greep van
de maatschappij op de computerindustrie
teniet te doen en de concurrentie te
bevorderen. Over de voorbereiding van
het komende proces tegen IBM heeft het
ministerie meegedeeld, dat een gedwon
gen reorganisatie van de maatschappij
zijn voornaamste doelstelling is. IBM
wordt er van beschuldigd kartelbepalin-
gen te hebben overtreden.
Het ongeluk gebeurde op een deel van
de weg waar in de afgelopen maanden
al een twintigtal mensen in het verkeer
is omgekomen. Men is er bezig de auto
snelweg te verbreden van twee maal
twee tot twee maal drie rijstroken.
„Het beleid zal er nu vooral op gericht
moeten zijn de spanningen en problemen
te verlichten, die onvermijdelijk op de
directies en het personeel van de peni
tentiaire inrichtingen drukken, maar die
te hoog zijn opgelopen ten gevolge van
een reeks vrij snel achter elkaar inge
voerde hervormingen, die onvoldoende
door aanvullende voorzieningen zijn be
geleid”, aldus de staatssecretaris.
WASHINGTON De paradox
van de Amerikaanse verkiezings
uitslagen is dat hoewel de Demo
craten op alle fronten hebben ge
wonnen zij nu kwetsbaarder zijn
geworden dan de Republikeinen.
Door hun toegenomen meerderheid
in het Congres is hun de verant
woordelijkheid toegevallen om met
ideeën en voorstellen op de prop
pen te komen om de inflatie te be
dwingen en de nationale economie
te repareren.
Op het wegvak tussen Antwerpen en
Gent, nabij St. Niklaas zijn vijf mensen
om het leven gekomen nadat een aantal
vrachtwagens en personenauto’s met el
kaar in botsing was gekomen. Een tank
wagen is in deze chaos in brand gevlo
gen-
AMSTERDAM (ANP). „Nog dit
jaar zal een afzonderlijke opvang wor
den geschapen voor de plaatsing van de
moeilijkste, vlucht- en gemeengevaarlij-
ke-gedetineerden. Op die manier wordt
voorkomen dat de regimes in andere
strafinrichtingen worden ontregeld en
wordt bewerkt dat het personeel van die
inrichtingen wordt ontlast”.
In zijn bekendste roman „De Bezoe
ker”, in 1969 verschenen, hekelt Konrad
de onmenselijkheden van de bureaucra
tie, gez’en door het oog van een „inciden
tele maatschappelijk werker”.
Bij Konrads arrestatie schijnt het de
autoriteiten voornamelijk te zijn gegaan
om nieuwe manuscripten van de schrij
ver in beslag te nemen. Ze hadden
evenwel pech: in zijn flat was niets te
vinden. Ook bij zijn assistente, Yvette
Biro, moest de geheime politie na een
huisbezoek onverrichterzake de aftocht
blazen. Mevrouw Biro is al begin van. dit
jaar afgezet als redactrice van het tijd
schrift Film Kultura.
De Chinezen bouwden de spoorweg
van Lusaka naar de Tanzaniaanse
haven Dar-es-Salaam. Komend voor
jaar komt deze waarschijnlijk klaar.
Geheel volgens marxistisch-leninisti-
sche principes geschiedde de financie
ring door middel van een renteloze
lening.
Het was in het Zuiden dat de Repu
blikeinen in de afgelopen jaren veel
terrein op de Democraten veroverden,
omdat de in aantal toienemende gematig
de democratische kiezers zich niet kun
nen verenigen met de conservatieve po
litici die in hun partij in het Zuiden
traditioneel nog steeds de toon aangaven.
Deze kiezers stemden daarom vaak
republikeins om de regenten in hun
eigen partij geen steun te verlenen De
laatste uitslagen hebben hen een nieuwe
keus gegeven die eerst goed tot zijn
recht zal komen in de verkiezingen van
1976.
De katers van alle verkiezingen zijn
de cijfers die ze opleveren, de al of niet
interessante statistische gegevens die bij
de volgende verkiezingen dan weer al of
niet van belang zijn geworden. Een paar
van die cijfertjes volgen: 18 percent van
de republikeinse kiezers liep over naar
democraten, vergeleken met 10 pet van
de democraten die republikeins stemden.
Nationaal genomen kregen de demo
craten 60 percent van het totale aantal
uitgebrachte stemmen, de republikeinen
32. En wat president Ford zal interesse
ren: van de republikeinen was 26 per
cent tegen de door hem aan Nixon
verleende gratie, maar bij de Democra
ten waren het er 56 percent.
Toch is het resultaat van die po
gingen in velerlei opzicht teleurstel
lend. De balans van tien jaar onaf
hankelijkheid is niet alleen maar po
sitief.
De koperprijs, die nog niet zo lang
geleden slechts 2500 gulden per ton
bedroeg, steeg onlangs tot de record
hoogte van 8000 gulden. Maar het
probleem van de onderontwikkeld
heid is niet alleen een kwestie van
geld. Zambia kon het zich veroorlo
ven ter gelegenheid van de tienjarige
onafhankelijkheid Mercedessen voor
de gasten te laten invliegen uit de
Mozambiquaanse haven Louren<?o
Marques.
Voor miljoenen kwacha’s (één
kwacha is vier gulden) mocht Philips
de feestverlichting aanbrengen in de
straten van Lusaka. Daarmee werd
het feest een groot succes. Maar de
vraag blijft: wat betekenden die tien
jaar van onafhankelijkheid voor de
werklozen in de krottenwijken van
Lusaka en voor de kleine boeren op
Het terrorisme en recente bedreigingen
tegen het leven van scholieren vormen,
aldus deze verklaring een ontoelaatbare
wreedheid die alle grenzen van een
ideologische oorlogvoering te buiten
gaat.
De regering zal volgens Rocamora tot
het uiterste gaan om de vrede in Argen
tinië te bewaren.
Maar Zambia moest wel tal van
Chinese spullen kopen. Nu regent het
klachten over kapotte Chinese wek
kers en voor lichte Chinezen gebouw
de fietsen, waar de zware Zambianen
doorheen zakken.
Nu de wegen en spoorwegen er zijn
om de produktie te vervoeren, zal
alle aandacht moeten liggen op de
landbouw. Daarbij gaat het in de
eerste plaats om de kleine hoeren. Bij
hen ontbreekt meestal het geld en de
instelling om te investeren, bij voor
beeld door kunstmest te kopen. In de
oostprovincie hebben de witte paters
nu een stelsel van kredietverlening
opgezet dat is gericht op boeren die
nog nooit voor de markt hebben ge
produceerd. Ze krijgen hun krediet in
de vorm van kunstmest en dergelijke
en betalen terug met de verkoop van
hun produktie. Zo komt een groot
aantal mensen heel geleidelijk aan
een beetje vooruit.
President Kaoenda zegt al jaren dat
de ontwikkeling van het platteland
Zambia’s eerste prioriteit is. In de
komende tien jaar zullen zijn ideeën
meer consequent moeten worden uit
gevoerd.
Het is niet zo dat er voor de armen
niets is gebeurd. Bij een project in de
oostprovincie, waar kleine boeren
kunnen leren tabak te verbouwen,
constateerde ik een aanmerkelijke
vooruitgang.
Tot voor kort werden zij geheel
aan hun lot overgelaten. Nu trachten
enkele witte paters hen praktisch te
scholen via de padvinderij. Zo werd
bij Umbezi een nieuwe weg naar een
landbouwcoöperatie aangelegd door
een grote groep van 800 verkenners.
Deze praktische aanpak verdient na
volging over het gehele land.
Zambia is de afgelopen tien jaar
vooral bezig geweest met grote pro
jecten. Door alle provincies lopen nu
indrukwekkende asfaltwegen, die je
in de rest van Afrika niet ziet. Grote
fabrieken werden gebouwd. Het laat-
Sinds de dood van Juan Peron op 1
juli is het Latijns Amerikaanse land
geteisterd door een golf van geweld die
van ongeveer 140 mensen het leven
heeft geëist.
Eerder deze week besprak president
Maria Peron, de kwestie met haar
ministers van Binnenlandse Zaken, De
fensie, Justitie en Sociale Zaken.
Volgens zegslieden zou overwogen zijn
een nationale veiligheidsraad te vormen
die de strijd tegen het extremisme van
zowel rechts als links zou moeten bun
delen.
De Argentijnse minister van Binnen
landse Zaken, Alberto Rocamora, zei dat
de regering het geduld heeft verloren.
Ook in de doodarme noord-west
provincie is op het gebied van de
plattelandsontwikkeling veel tot
stand gekomen. Nederlandse vrijwilli
gers speelden daarbij een bescheiden,
maar nuttige rol. Toch is het alle
maal veel te weinig, als je bedenkt
dat door de kopergelden het gemid
delde inkomen per hoofd van de
bevolking in Zambia hoger ligt dan
in alle onafhankelijk geworden lan
den in Afrika ten zuiden van de
Sahara.
Voor de onafhankelijkheid in 1964
was de Zambiaanse kopereconomie
helemaal een zaak van de blanken.
Van de vier miljoen zwarte Zambia
nen waren er nog geen duizend die
middelbaar onderwijs hadden geno
ten. Om blanke buitenlanders te kun
nen vervangen, moest het onderwijs
massaal worden bevorderd.
Tot in alle uithoeken van het land
kwamen lagere scholen tot stand en
in alle veertig districten een middel
bare school. Aan het analfabetisme
Dit zegt staatssecretaris van Justitie
mr. J. F. Glastra van Loon in het
novembernummer van het maandblad
voor gevangeniswezen en tbr-stelling
„Balans”.
In het Nederlandse gevangeniswezen
heersen de laatste tijd spanningen die
groter zijn dan normaal of goed is. Dat
blijkt zowel uit de klachten die vanuit
de inrichtingen naar boven komen, als
Een tweede complicatie vormen de
jongens en meisjes die hun studie
moeten afbreken nog voor ze vol
doende geschoold zijn om werk te
kunnen vinden.
