tn
JAPAN TEGEN KISSINGERS VIJF PUNTEN OLIE-PLAN
3
Staker
op
stelten
Staking Britse
journalisten
Psychiatrisch
onderzoek na
Moeizame reis door Suez-kanaal
Vliegvakanties
worden 10 pet
duurder
gijzeling
Senatoren„Congres misleid over sterkte Russen”
1) W
tl iMEi
Spoorwegstaking
Japan
NORIT’ttetro^
in
Romeinse munten
in Amsterdamse
bodem gevonden
achtergrond
„AMERIKAANSE MINISTER HEEFT WEINIG BEGRIP GETOOND VOOR ONZE SITUATIE”
w
JLlj
■H
20
Geen keus
„Verontrust”
96 doden
L tgVfo
WOENSDAG
3
(Van onze speciale verslaggever in Cairo, D. ten Berge)
CAIRO De vier Egyptische schepen, die zaterdag jl. begonnen
aan de eerste doortocht van het Suezkanaal sinds deze waterweg van
de juni-oorlog van 1967 af was gesloten voor scheepvaartverkeer,
zijn voorlopig gestrand op een afstand van 86 kilometer ten zuiden
van Port Said.
NOVEMBER
Nog vijftien
Verf nog nat
■11
BINNEN- EN BUITENLAND
X
-
i#F -
r
i a
i
I
(Van onze redacteur in Tokio, Henri Hijmans)
Maar
I
Russische kritiek op VS
S-.J
ADVERTENTIE)
Twee Amerikaanse senatoren hebben
gisteren beweerd dat er „verontrustende
aanwijzingen” zijn waaruit zou blijken
dat de Sovjet-Unie de hand licht met
zijn vijfjarenovereenkomst over de be
perking van de strategische bewapening
(Salt-1) met de Verenigde Staten.
Het motorschip Al Sudan vlak voor
het vertrek uit de haven van Port
Said.
Daar moet worden vastgesteld of hij
terecht kan staan wegens het gijzelen
Zij wijzen erop dat de Verenigde
Staten voor minder dan de helft van
hun energiebehoefte afhankelijk zijn
ringen in het Midden-Oosten in ge
vaar kan brengen.
ng en
oredi-
d aan
rsum,
n den
»r, op
de en
toege-
samen
innen,
ramen
g van
sterie
e Or-
erug-
zoals
teling
lijven
ar de
een
imdat
esten
stitie
iprek
ho-
Unie
hten
s zei
titel
be-
geri-
rden
□lijft
aan
Hij
vjet-
tieke
nese
leeft
'sjoe
aan
ucht
van
iroor
Iden
iank
/an-
trek
titie
:gen
iren
10U-
een
be
den
openlijke confrontatie met de landen
exporterende landen).
Op deze plaats blokkeert een be
tonnen caisson van 15 metei hoog en
13 meter lang de doorgang. De Ame
rikaanse marine is bezig dit obstakel
uit de weg te luimen met behulp van
een drijvende hijskraan, die een ca
paciteit van 2000 ton heeft. Dit werk
zal zeker nog 4 tot 5 dagen in beslag
nemen. De caisson moet onder water
in drie stukken worden gezaagd om
haar naar boven te kunnen brengen.
TOT NU toe zijn er 686.000 mijnen
gevonden. Bij deze werkzaamheden
kwamen 96 mensen om het leven.
zouden de voorstellen van de Ameri
kanen onverstandig zijn.
voegen van de clausule van meest-be-
gunstigde handelspartner aan de Ameri-
kaans-Russische commerciële verdragen.
Mantsjoelo wijst erop dat gelijkbe
rechtigde handel tussen de Sovjet-Unie
en de Verenigde Staten die beiden tot
voordeel strekt, „gewichtig element in de
Russisch-Amerikaanse betrekkingen is”.
Dat te onderschatten, aldus de waar
nemend minister, betekent het ophouden
van het proces ter verbetering van die
betrekkingen, en dat niet alleen op eco
nomisch, maar ook op politiek terrein.
In een gezamenlijke brief aan presi
dent Ford, waarvan Buckley de inhoud
gisteren op een persconferentie bekend
maakte verklaarden de twee senatoren
dat zij beschikken over „verontrustende
informatie” over Russische pogingen om
programma’s betreffende strategisch on
derzoek en ontwikkeling geheim te hou-
durft Japan niet langer op de groten
te vertrouwen voor 70 percent van
zijn olie-import.
ofd-
ting
Hij
g te
ten
drag
sgen
pge-
ht in
en is
ge-
ik op
ar en
iienst
stelde
jrend
is de
ruikt
itruc-
Al-
t de
stad
epu-
32-
reer-
ern-
ge-
ieder
1 zo
issen
hij
leer-
igen
wist
Stadsarcheoloog Jan Baart houdt er
sterk rekening mee, dat in de omgeving
van het Weesperplein, waar de munten
werden aangetroffen, nog meer vondsten
uit de Romeinse tijd gedaan zullen wor
den.
vordt
dan
t uit
lieg-
riode
van
dieg-
nden
WASHINGTON. (Reuter) De Phi-
lippijnse advocaat Napoleon Lechoco, die
maandag de ambassadeur van zijn land
in Washington en een lid van de ambas
sade tien uur lang gegijzeld heeft, is
gisteren voor onderzoek naar een psy-
chiatirsche kliniek in de Verenigde Sta
ten gebracht.
TOKIO. Japan heeft ernstige bedenkingen tegen het vjjf-puntenplan dat
de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken dr. Henry Kissinger vorige
week aan de belangrijkste olie-importerende landen heeft voorgesteld.
Regeringsfunctionarissen zijn bang dat Kissingers politiek kan leiden tot een
van de OPEC (organisatie van olie-
De oudste vondsten in Amsterdam da
teerden uit de dertiende eeuw. Maar met
de drie Romeinse munten, waarvan de
oudste in het jaar 71 na Christus in
Rome werd geslagen, is wat de archeo
logie van Amsterdam betreft een nieuw
tijdperk begonnen.
President Ford zou Japans mede
werking willen en Japan er toe wil
len bewegen een minder onafhanke-
1’1ke politiek te volgen. Maar kort
voor de aankomst van de Amerikaan
se president liet de Japanse regering
een reeks berichten „uitlekken” als
(Van onze redacteur toerisme)
SCHIPHOL. Vliegvakanties worden
de komende zomer 10 tot 15 percent
duurder dan dit jaar. Ondanks die stij
ging rekenen de nationale reisorganisa
toren toch op een groei van de vakantie-
markt het volgende jaar van 5 tot 10
percent. Deze verwachting uitte gister
middag op Schiphol de heer H. Regeur,
algemeen directeur van de „Touropera-
ting Division” van Holland International
Travel Group BV.
De senatoren vragen Ford het Congres
tot in bijzonderheden „voor te lichten
over de aard van de Amerikaans-Russi-
sche machtsevenwicht, waarbij inbegre
pen de mate van Russische schendin
gen”.
OVERIGENS liggen in het Suez
kanaal nog steeds de vijftien schepen
die al sinds de juni-oorlog van 1967
vastzitten. Elk van die boten wordt
bewaakt door vier a zes bemannings
leden. Tot aan de oktober-oorlog van
het vorig jaar verzorgde Israel de
bevoorrading, daarna is die taak
overgenomen door de Verenigde Na
ties. Op het ogenblik is men op de
boten bezig zich voor te bereiden om
in de loop van december de onvrij
willige ligplaats te verlaten Sommige
zullen niet meer in staat zijn om op
eigen kracht weg te varen.
Sunair Nederland, behorende tot de
Belgische Sunair groep, presenteerde gis
teren ook het nieuwe programma. De
organisatie vervoerde dit jaar 50.000
vliegvakanties en verwacht voor het ko
mende jaar een fikse stijging.
Het debacle deze zomer waarbij va
kantiegangers op niet afgebouwde hotels
stuitten, zou, aldus een woordvoerder,
geen nadelige invloed hebben gehad op
de verkoopcijfer».
ouw
oon-
ige-
geld
eide
ken.
par-
segd
het
van
De conservatieve senator van New
York, James Buckley, en de democrati
sche senator van Virginia, Harry Byrd,
uitten verder de beschuldiging dat het
Amerikaanse Congres „ernstig schijnt te
zijn misleid” waar het de Amerikaanse
strategische sterkte in verhouding tot die
van de Russen betreft.
MOSKOU (DPA en AP) De
Sovjet-Unie heeft de Verenigde
Staten gisteren opnieuw voorge
houden dat het vasthouden aan dis-
criminerende maatregelen in de
bilaterale handel, niet alleen nega
tieve gevolgen kan hebben voor de
wederzijdse economische betrek
kingen, maar ook voor de politieke
verstandhouding.
In een artikel In de „Pravda” schrijft
waarnemend minister van Buitenlandse
Handel Alexei Mantsjoelo, dat er in de
Verenigde Staten nog steeds kringen zijn
die voorwaarden verbinden aan het toe-
Ook de wrakstukken van tien gezon
ken schepen zijn opgehaald Behalve
225.000 ton aan explosieven, lagen er
nog eens vele tonnen „afval” in het
water, zoals twintig trucks, acht
tanks, amfibievoertuigen, jeeps, der
tien vliegtuigen, meer dan honderd
kleine boten en verder ankers en
kettingen.
NA ENKELE uren overleg in het
kantoor van de havenautoriteiten
kregen we een bootje ter beschikking
plus een klein leger veiligheidsa-
Deze „lekken” zyn gedeeltelijk
voor OPEC-consumptie, maar heb
ben ook ten doel Japans buiten
gewoon kwetsbare positie duide
lijk te maken. Vooral Kissinger
F.?eft weinig begrip getoond voor Ja
pans positie, klagen Japanse rege
ringsfunctionarissen.
Hoewef Japan graag op goede voet
wil blijven staan met de grote olie
maatschappijen, de Verenigde Staten
en andere olieverbruikende landen
K. Kurokawa, een van Japdns be
langrijkste olie-experts, zegt: „Wij
houden niet van bilaterale afspraken,
maar we hebben geen keus. Omdat
het aandeel van de olie, die de olie
producerende landen rechtstreeks
verkopen, zonder tussenkomst van de
oliemaatschappijen, toeneemt, moeten
we wel volgens bilaterale contracten
olie kopen, los van de vraag of het
goedkoop is of niet. We moeten sa
menwerken met de OPEC-landen,
totdat onze afhankelijkheid van olie
minder is geworden”.
Maar het zal nog heel wat jaren
duren voordat Japan kan overgaan
op alternatieve energiebronnen, zoals
uit steenkool vervaardigd gas en een
verhoogd gebruik' van hydro-elektri
sche energie.
We bereikten vorige week Port
Said rond het middaguur. De tocht
was twee keer onderbroken omdat
het verkeer in de diverse dorpen
werd tegengehouden vanwege militai
re transporten op de landwegen. Onze
komst wekte enige paniek bij de Suez-
kanaalautoriteiten en was aanleiding
tot koortsachtige activiteit bij de
plaatselijke veiligheidsmensen. Bin
nenskamers werd overleg gepleegd of
we gearresteerd moesten worden. Dat
gebeurde niet, want we beschikten
over een magisch wapen in de vorm
van een brief van president Sadat
persoonlijk.
genten ter bescherming om een
bezoek te brengen aan de vier sche
pen die als eerste de gevaarlijke
tocht door het kanaal moesten ma
ken. Glanzend wit lagen ze achter
elkaar in de haven. Hier en daar was
de verf nog nat. De kapiteins, juist
bijeen voor een laatste bespreking,
waren minder bang om het een en
ander te vertellen dan de heren in
het havengebouw.
LONDEN. (AFP) Byna duizend
journalisten, werkzaam by een honderd
tal plaatselijke kranten en tijdschriften
in de omgeving van Londen, zijn giste
ren voor onbeperkte tijd in staking ge
gaan.
Dit uit protest tegen het vorige week
aan 66 journalisten van de krantengroep
Kentish Times, aangezegde ontslag.
De 66 journalisten werd ontslag gege
ven omdat zij hebben deelgenomen aan
een actie die was georganiseerd door de
nationale joumalistenfederatie ter on
dersteuning van salariseisen.
Zeker honderdduizend Franse betogers
hebben gisteren een mars door Parijs
gehouden uit protest tegen de door de
regering genomen bezuinigingsmaat
regelen. Een stakende P.T.T.’er liep de
mars op stelten mee.
AMSTERDAM. (ANP) Bij de
werkzaamheden voor de metro in Am
sterdam zijn drie Romeinse munten uit
het begin van onze jaartelling te voor
schijn gekomen, een unieke vondst, want
tot nog toe waren in de hoofdstedelijke
bodem nog geen restanten uit de Ro
meinse tijd aangetroffen.
loofd-
aan
a met
)ogst-
ïzette
istuur
1 af-
dat
lereid
ir bij
lantal
VDM
c aan
tigen,
i, die
HBgg
rijke zakenmensen geven toe dat
Japans medewerking van vitaal be
lang is om de crisis van de hoge
olieprijzen op te lossen, omdat Japan
de op een na grootste gebruiker van
olie is (9,4 percent van de wereldpro-
duktie van olie in 1973) en de op een
na grootste importeur ter wereld (17
percent van alle olie-export had in
1973 Japan als bestemming).
Een wedloop tussen de Verenigde
Staten en Japan om de oliereserves te
vergroten kan tot ernstige spanningen
tussen Washington en Tokio leiden en
zou ook de spiraal van hoge olieprij
zen en inflatie versterken. Dit zou
natuurlijk niet alleen deze twee lan
den treffen maar ook de rest van de
olie-importerende landen.
Japan zou natuurlijk ook graag
zien dat de olieprijzen zouden dalen
maar regering en zakenleven vrezen
dat Kissingers vijf-puntenplan te ris
kant is en Japans groeiende investe-
Van de zogenaamde HINT maken acht
reisorganisatoren deel uit die samen, al
dus de heer Regeur, een derde van de
Nederlandse vliegvakanties voor hun re
kening nemen.
Gisteren brachten ze voor het eerst
samen hun nieuwe reisprogramma’s op
de markt. Het afgelopen jaar vervoerden
„de acht” samen 230.000 vakantiegangers.
Opmerkelijk in de lift zat Frankrijk,
waarheen het charterverkeer met 24
percent steeg.
Een woordvoerder van De Magneet zei
dat het aantal treinvakanties het afgelo
pen seizoen aanmerkelijk is toegenomen.
Hij noemde een percentage van 52. Ook
het aantal mensen dat de bus verkiest
voor het vakar>‘:evervoer blijft groeien.
„lekken” zyn
OPEC-consumptie,
ten doel
kwetsbare
maken.
den. In verband met deze pogingen,
aldus de brief, zou de Salt-overeenkomst
kunnen zijn geschonden.
President Ford zal op 23 en 24 novem
ber in Vladivostok een bespreking met
de Russische leiders voeren.
Door een staking van spoorwegmannen
in Japan bleven de treinen in lange rijen
bij de stations staan (rechts op de foto:
het Shinagawastation in Tokio). Om toch
op hun werk te komen probeerden vele
Japanners over de wegen de centra van
de steden te bereiken. Dat leverde grote
opstoppingen op zoals links op deze foto
te zien is.
Kissingers plan voorziet onder
meer in een vermindering van het
olieverbruik met tien percent, vor
ming van grotere reservevoorraden
en stichting van een fonds voor hulp
aan landen met betalingsbalanspro
blemen.
van olie en dat daarvan slechts veer
tien percent behoeft te worden geïm
porteerd. Japan is voor driekwart van
zijn energiebehoefte afhaneklijk van
olie en vrijwel alle olie moet worden
geïmporteerd.
Japan heeft zijn reservevoorra
den voor noodgevallen opgevoerd tot
zeventig dagen verbruik (tegen 42
dagen verbruik in december vorig
jaar) en heeft het laatste jaar vier tot
vijf percent minder olie ingevoerd
dan vorig jaar. Verder kan Japan ook
niet gaan, als het tegemoet wil ko- z
men aan de Amerikaanse ideeën voor
grotere noodvoorraden en verminde
ring van import van olie. Verdere
beperkingen zouden te gevaarlijk
zijn. „De Japanse economie zou an
ders niet meer kunnen functioneren”,
aldus een woordvoerder van het Ja
panse ministerie van handel en in
dustrie.
Tokiose regeringskringen en belang-
AANVANKELIJK zeiden de Egyp
tische autoriteiten dat de schepen tot
iedere prijs zouden proberen de cais
son te omzeilen, maar gistermiddag
veranderden zij van mening en nu
zullen de vier schepen in de haven
van Ismailia wachten tot dit werk
geklaard is. Daarmee is nog geen eind
gekomen aan de moeilijkheden die de
vier kapiteins op hun weg vinden.
Zeven kilometer ten noorden van Su
ez bevindt zich ook nog het wrak van
het Egyptische schip „Magd”.
De Amerikaanse, Franse en Britse
marine hebben deelgenomen aan de
opruimingswerkzaamheden in het Su
ez-kanaal. In april van dit jaar arri
veerden de buitenlandse specialisten
om de Egyptische soldaten te trainen
in het opsporen en onschadelijk ma
ken van de explosieven die zich op de
bodem van het kanaal bevonden.
Zaterdagochtend om 06.40 uur brak
het grote moment aan. Slechts een
handjevol mensen sloeg zwijgend
vanaf de kade in Port Said het ver
trek gade. Uit de luidsprekers van de
boten klonk opbeurende muziek,
sommige bemanningsleden zwaaiden
naar de achterblijvers. Toen de boten
de monding van het kanaal bereikten
maakte de muziek plaats voor gebe
den uit de koran.
De vier kapiteins hebben zeker Al
lah’s bijstand nodig plus een dosis
geluk, om deze riskante onderneming
tot een goed einde te brengen. In
Suez wachten meer dan tienduizend
pelgrims, die vanaf 26 november
overgebracht zullen worden naar
Jedda in Saoedi-Arabië voor de jaar
lijkse pelgrimstocht naar Mekka.
Tokio heeft vorig jaar meer dan
drie miljard dollar geïnvesteerd in de
Arabische landen. Ook heeft Japan
zijn vroegere neutrale standpunt in
zake het Midden-Oosten gewijzigd in
een pro-Arabische. Het is nu geble
ken dat deze politiek, die geformu
leerd is ten tijde van de olieboycot
vorig jaar, erg duur is. Maar de
Japanners hopen dat zij zich op deze
manier hebben zeker gesteld van een
blijvende bevoorrading van OPEC-
olie.
-3
"i
