KISSINGER BETREURT BESLUIT
Amerikaanse militaire hulp
aan Turkije stopgezet
mensenleven
Palestijnen en Israel
moeten onderhandelen
Chili naast
ITT
AMKO wijst plannen Vredeling af
Auto-ongeluk
eist vierde
Libanon vraagt
Interpol om
hulp
„Rampengraf” in
Vlaardingen
KVP: „Kans dat arbeidsonrust in 1975 wordt vergroot”
I
VREDESPRIJS AAN
KISSINGER
UITGEREIKT
B
fr-
w -
3
BINNEN- EN BUITENLAND
DONDERDAG
1 2
DECEMBER
19 74
2
:ico
rval
oep
RAAD VAN KERKEN:
liek
sstie
ïing
atie
TERUGDRINGING ROL TACTISCHE NUCLEAIRE WAPENS
JANG TSJENG-WOE
OPVOLGER VAN
LIN PIAO
lille
traf
Alle nummers tot nieuwjaar kado bij
een abonnement tot juli ’75 voor
f 11,70. Geschenk-ideetje voor u?
Bel 020 - 6 52 32 of schrijf
antwoordnummer 70 Amsterdam,
postzegel hoeft niet.
BRUSSEL De Europese NAVO-
landen hebben gisteren afwijzend
en kritisch gereageerd op de opvat
ting van minister Vredeling dat de
rol van de tactische nucleaire wa
pens in de NAVO-verdediging moet
worden teruggedrongen. Vooral
Vredelings collega’s van België,
Engeland en West-Duitsland rea
geerden afwijzend. De Duitse mi
nister Leber noemde de Neder
landse opvatting maandag al „wei
nig intelligent en verkeerd”. Alleen
de Amerikaanse minister van De
fensie James Schlesinger toonde
volgens Vredeling enig begrip.
OM I
W-
■LIL,, x
I H'
II
Mislukken centraal akkoord betreurd
ling
zeer
9ort
o
eeft
van
ond
heb-
;rote
?den
netl
een
s in
itest
ieke
itie-
elij-
jnen
aan-
nder
>eleg
zijn
eken
egen
igel-
het
voor
met
dat
pge-
iUen
AMERSFOORT. De kerken hebben
in conflicten, zoals dat in het Midden
oosten, de taak naar vermogen bij te
dragen tot ontspanning en verzoening.
Dit betekent voor het moment, naar de
mening van de Raad van Kerken, dat
ernstig rekening moet worden gehouden
met de volgende overwegingen:
Voor de betrokken partijen is het een
zaak van leven of dood geworden, aldus
de verklaring.
Alle zendingen, die zich op het mo
ment van de stopzetting op zee bevon
den of in Turkse havens gelost zouden
worden, zijn „onder Amerikaanse con
trole” gesteld, aldus de woordvoerder.
Over de waarde of de omvang van deze
zendingen kon hij echter niets zeggen.
Een nieuw senaatsbesluit, de levertijd
tot midden-februari te verlengen, is nog
niet van kracht geworden, aangezien het
Huis van Afgevaardigden nog niet ge
stemd heeft.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken Kissinger had het Congres
voor zijn vertrek naar Brussel dringend
ertegen gewaarschuwd, de onderhande-
lingen over Cyprus door stopzetting van
de militaire leveranties aan Turkije te
beïnvloeden. Hij voorspelde ernstige af
breuk aan de Amerikaanse bemiddelings
pogingen.
Met een ontbijt met de Turkse minis-
Minister Vredeling, die zei uitdrukke
lijk voor verhoging van de atoomdrem-
pel te zijn, argumenteerde zijn opvatting
inzake de rol van de tactische nucleaire
wapens met erop te wijzen dat in het
onlangs te Vladivostok tussen Amerika
en Rusland afgesloten akkoord inzake
een gemeenschappelijk plafond voor de
strategische kernwapens een pariteit in
zake de strategische bewapening tussen
beide supermogendheden wordt erkend.
de
de
de
Op de foto: Kissinger in een onderonsje
met minister Van der Stoel van Buiten
landse Zaken.
geling van het conflict in het Midden
oosten tot stand te brengen”.
PEKING (Reuter, ANP) Eén van
de prominentste slachtoffers van de Chi
nese culturele revolutie, generaal Jang
Tsjeng-Woe, is politiek gerehabiliteerd
en speelt weer een vooraanstaande rol
in het volksbevrijdingsleger. Zijn naam
wordt genoemd voor de opvolging van
Lin Piao als minister van Defensie.
De vroegere secretaris-generaal van de
invloedrijke militaire commissie van het
centrale partijcomité stond dinsdag bo
venaan een lijst vermeld van legerlei
ders die de begrafenis van een partijlid
bijwoonden. Het viel waarnemers op dat
Jangs naam prijkte boven die van twee
plaatsvervangende chefs van staven. Dit
leidde tot de speculatie dat de 70-jarige
generaal een van de belangrijkste kandi
daten is voor de opvolging van Lin Piao
als minister van Defensie. Sinds de ver
dwijning van Lin heeft China geen offi
ciële minister van Defensie meer gehad.
leb-
oofd
akt.
rten
;ven
>er”,
die
Zij
anse
rige
anse
c in
het
ft te
illen
Imut
nent
dent
jits-
van
l zal
aan-
iter-
’lijk
leis
sten
de
adu-
taan
van
'ury,
start
stel,
ren-
t de
drag
it.
en
be-
d en
van
nder
het
iter-
adat
ron-
sen.
iste-
ath-
707
747
wa-
rerd.
aan
vaar
een
die
zijn
lijn-
ann.
iste-
:nte-
ver-
i de
m.
rec-
vol-
de
niet
:ren
’aat
icht
en
sns-
of
fijn
htig
(ADVERTENTIE)
DE MEEST GULLE
Van dat laatste bleek niets tijdens de
persconferentie van de Amerikaanse be
windsman, die zei dat het hoger stellen
van de atoomdrempel (door minder af
hankelijk te zijn van kernwapens) „niet
naderbij komt door fraai klinkende ver-
Dr. J- H. van Royen heeft gisteren in
zijn kwaliteit van voorzltter van het
bestuur van de Carnegie-stichting, in de
ambtswoning van de Nederlandse am
bassadeur in Brussel de Waterier Vredes
prijs uitgereikt aan de Amerikaanse mi-
BORGER (ANP). Het ongeluk van
dinsdagavond op de Drentse Mondenweg
in Nieuw-Buinen heeft een vierde slach
toffer geëist. In het Academisch Zieken
huis in Groningen overleed gisteren de
22-jarige autobestuurdster mevrouw J.
van der Veen-Drenth uit Gieterveen aan
zware verwondingen. Bij de botsing met
een vrachtauto kwamen dinsdagavond 3
bejaarde mensen om die bij haar in de
auto zaten.
De aandelen van de ITT in de „Com-
pania Cilena de Telefones” zijn door het
staatsbedrijf, „Corporacion de Fomento”
geheten, overgenomen. Met de ITT zal
over de schadevergoeding onderhandeld
worden.
Minister Vredeling wees erop dat on
derzocht moet worden in hoeverre de
tactische nucleaire wapens (waarvan de
NAVO er meer heeft dan de landen van
het Warschau-pact en volgens sommige
berekeningen eigenlijk meer dan strikt
noodzakelijk is) kunnen worden ingé
bracht bij de besprekingen tussen Oost
en West over wederzijdse en evenwichti
ge troepen vermindering (MBFR) in We
nen.
Karamanlis bevestigde dat de terug
trekking uit de NAVO „een voldongen
feit” is. Dit besluit is genomen omdat de
NAVO „de Turkse invasie op Cyprus”
toeliet. De Griekse regering is nu bezig
met de technische uitvoering van dit
besluit. Een herziening van de status
van de Amerikaanse bases hoeft niet te
leiden tot het verdwijnen ervan, maar
kan ook een verandering van hun juri
dische status inhouden.
Karamanlis maakte tevens duidelijk
De Griekse premier Karamanlis heeft
gisteren in Athene gezegd, dat Grieken
land, na zijn terugtrekking uit de mili
taire NAVO-samenwerking. nu de status
van de Amerikaanse militaire bases in
Griekenland opnieuw moet bezien. Hij
sprak in het onlangs gekozen parlement,
waar hij het programma van zijn rege
ring uiteenzette.
WASHINGTON. (DPA, AFP, Reuter)—
De Amerikaanse militaire hulp aan
Turkije, die krachtens een besluit van
het Amerikaanse Congres gestaakt moet
worden, is in de nacht van dinsdag op
woensdag inderdaad stopgezet. Dit heeft
gisteren een woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van Buitenland
se Zaken bevestigd.
Minister Van der Stoel zei dat hij deze
gedachte opnieuw naar voren zal bren
gen in de raad van ministers van Bui
tenlandse Zaken van de vijftien NAVO-
landen, die vandaag en morgen in het
Brusselse NAVO-hoofdkwartier verga
dert. De defensieministers van de Euro-
nister van Buitenlandse zaken Kissinger.
Kissinger kreeg deze, door de stichting
verleende prijs, waaraan een bedrag van
30.000 gulden is verbonden, uit erken
ning voor zijn „niet aflatende pogingen
om een rechtvaardige en vreedzame re-
andere grote groep is werkloos, aan
Ziekteverzuim kan daar nog eens tien
percent bij worden geteld. „Wij zien dat
dan niet in de eerste plaats als middel
tot werkloosheidsbestrijding, maar als
verbetering van de positie van de oude
ren”, aluds het Kamerlid. Zij bepleitte
voorts een verhoging van het minimum
loon met circa 2 percent zo snel moge
lijk in het eerste halfjaar van 1975.
Haar fractiegenoot Poppe onderstreep
te de urgentie van democratisering van
de onderneming, zowel van de werk
plaats als van het bedrijf en de onderne
ming als van het bedrijfsleven in het
algemeen. Snellere voortgang daarmee is
in de beoordeling van het kabinetsbeleid
een kernpunt voor de PvdA-fractie.
De derde PvdA-woordvoerder, Hart-
meyer, noemde het een vreemde zaak
dat er circa 160.000 werklozen zijn ter
wijl de Gewestelijke Arbeidsbureau’s
nog steeds niet de kans hebben zich
volledig in te zetten voor deze mensen.
Naar zijn oordeel moet het bedrijfsleven
verplicht worden zijn open plaatsen te
melden bij de GAB’s en wel met een
duidelijke omschrijving van taak en
functie. Hartmeyer overweegt op dit
punt een uitspraak van de Kamer te
vragen.
BEIROET (AP) Libanon heeft In
terpol gisteren om hulp gevraagd bij de
opsporing van drie Europeanen en een
Mexicaan die door de plaatselijke auto
riteiten verdacht worden van de raket-
aanvallen waarbij dinsdag drie kanto
ren van de Palestijnse bevrijdingsorgani
satie werden verwoest.
pese landen stelden dat ze verzekerd
wilden blijven van de aanwezigheid en
mogelijke inzet van de Amerikaanse
tactische nucleaire wapens en ze vroe
gen zich af of de kosten voor de con
ventionele bewapening niet te hoog zou
den worden als gevolg van een vermin
dering van de rol van de taktische
kernwapens.
Minister Vredeling zei daarop dat Ne
derland bereid is de defensie-bewape-
ning op het gebied van de conventionele
bewapening te verhogen. „Dat betekent
overigens niet meer geld, maar een bete
re organisatie en rationalisatie”, aldus de
Nederlandse bewindsman na afloop van
het debat in het Defensie Planning Co
mité van de NAVO.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG Vrijwel alle fracties in de Tweede Kamer betreuren het
mislukken van het overleg rond het centraal akkoord. De KVP meent dat
dit mislukken de arbeidsonrust in 1975 zal vergroten en dat het ontbreken
van centrale afspraken de doelstellingen van het kabinet inflatiebe-
strijding en bevordering van werkgelegenheid onder zware druk zal
zetten. Erger nog dan het mislukken van het overleg acht de KVP dat de
samenwerking tussen de overheid en het bedrijfsleven, eens onze nationale
trots, een knak heeft gekregen. De VVD is van mening dat, als hef be-
drijfstaksgewijze overleg onverhoopt mocht mislukken, het kabinet zich
niet aan de verantwoordelijkheid kan onttrekken en dient in te grijpen.
De Kvp toonde zich bij monde van de
heer Van der Gun verontrust over het
onvolledige instrumentarium om de
loon- en prijsontwikkelingen te beheer
sen. Hoogst onbevredigend vond hij het,
dat de Sociaal-Economische Raad at
sinds 1970 studeert op nieuwe mogelijk
heden, doch dat er nog niets uit deze
studie te voorschijn is gekomen. Ook de
problematiek rond het middelbaar en
hoger personeel en de verschillen in
inzicht bij de vakbeweging vond de KVP
geen plezierige zaken.
ter van Buitenlandse Zaken Esenbel is
minister Kissinger gisteren in Brussel
aan een nieuwe poging begonnen de
kloof te overbruggen die tussen Turkije
en Griekenland over Cyprus is ontstaan.
Na afloop zei Kissinger, dat het onder
houd zeer nuttig was geweest en dat hij
na een gesprek met de Griekse minister
Bitsios opnieuw met Esenbel zou spre
ken.
De KVP pleit, nu het centraal overleg
is mislukt, onder bepaalde voorwaarden
voor een vermogensaanwasdeling. Deze
vermogensaanwasdeling mag dan geen
kostprijsfactor zijn en het moet de ver
deling van een batig saldo zijn. „Als
men een inkomensbeleid wil, dan is aan
een grotere openbaarheid van inkomens
niet te ontkomen”, aldus Van der Gun,
die over een dergelijk beleid eerst wil
spreken met de sociale partners.
Mevrouw Barendregt (PvdA) ging uit
voerig in op de opvang, en de begelei
ding van werklozen waarbij zij onder
meer de gedachte opwierp een arbeids-
verbod voor oudere werknemers in te
stellen. In de Ver. Staten is dit zelfs een
keer met terugwerkende kracht uitge
voerd toen de rechter ontdekte dat be
staande wetgeving niet was nagekomen.
Zij meende dat vervroegde pensionering
wellicht niet zo ver weg meer hoeft te
liggen als tot nu toe gedacht werd.
Grote groepen van de beroepsbevolking
van 60 tot 65 jaar is al in de WAO, een
dat Griekenland geenszins van plan is
zijn politieke, culturele en andere ban
den met de westerse wereld te verbre
ken. De regering zal streven naar een zo
spoedig mogelijke integratie van Grie
kenland in de Europese gemeenschap.
Dat zou niet alleen een snellere econo
mische en maatschappelijke ontwikke
ling bevorderen, maar ook de nationale
veiligheid van Griekenland, aldus Kara
manlis. Hij zei voorts dat Griekenland
dankzij de historische banden met de
landen van de Arabische wereld kan
fungeren als brug tussen het westen en
de ontwikkelingslanden in het Midden
oosten.
„De kleine kliek die verantwoordelijk
is voor de tirannie van de afgelopen
zeven jaar zal zich voor de rechter
moeten verantwoorden, en de publieke
opinie kan gerustgesteld zijn, dat haar
eis om bestraffing zo spoedig mogelijk
zal worden ingewilligd”, aldus de Griek
se premier.
klaringen”, een uitspraak die alleen op
het betoog van minister Vredeling kon
slaan. Deze zei echter dat de Amerika
nen het expliciet eens zijn met het
Nederlandse standpunt, dat men niet
„excessief en te vroeg” afhankelijk moet
zijn van het inzetten van tactische nu
cleaire wapens.
SANTIAGO. (DPA) De Chileense
militaire junta heeft de bezittingen in
Chili van het Amerikaanse ITT-concern
onteigend.
ROTTERDAM (ANP) In het
Rijnmondgebied blijkt men in het
geval van een ramp op het aller
ergste voorbereid. Op de algemene
begraafplaats Holy in Vlaardingen
zijn grote stroken grond gereser
veerd voor slachtoffers van in
dustriële calamiteiten. Volgens de
heer J. Langenkamp, hoofd van de
begraafplaats, kunnen honderden
mensen in deze stroken begraven
worden. „Met zoveel (petro)-che-
mische industrie vlak voor de deur
leek ons dat een verstandige ge
dachte”, aldus de heer Langen
kamp.
Komt het daarbij niet tot een ak
koord, dan zal de junta zelf het bedrag
van de schadevergoeding vaststellen. De
Chileense telefoonmaatschappij was in
1971 door de regering-Allende onder be
heer van de staat geplaatst. De aandelen
van de ITT in deze maatschappij werden
echter niet overgenomen. De militaire
leiders van Chili hebben altijd gestreefd
naar overname van het hele telecommu-
nicatiewezen in Chili omdat zij dit in
het belang van de veiligheid van het
land achten. 81 percent van het aande
lenkapitaal van de telefoonmaatschap
pij was in handen van de ITT
De kans op een gróte ramp acht men
reëel, omdat de directe omgeving
van Vlaardingen volgebouwd is met po
tentieel gevaarlijke bedrijven.
De heer Langenkamp meent dat de
gereserveerde ruimte op zijn dodenakker
ruim voldoende is. Stel nu eens dat er
bij een grote brand vijfhonderd mensen
om het leven komen, dan krijgen wij er
toch niet meer dan tweehonderd. Dat
zijn dan de Vlaardingers. De overigen
worden begraven in hun eigen woon
plaatsen. En dan is tweehonderd graven
nog aan de hoge kant, want bij een
ramp heb je al gauw een massagraf
nodig.
De VVD-’er Rietkerk beschuldigde het
kabinet ervan met het pakket maatrege
len van 3,5 miljard gulden geen wezen
lijke bijdrage te hebben geleverd om de
verschillen tussen vakbeweging en
werkgeversorganisaties te overbruggen.
Hij hekelde het nivelleringsbeleid van
het kabinet. „Het kabinet is door een
soort nivelleringsobsessie bezeten. Dat
doet mij vrezen, dat wij steeds meei’ te
maken krijgen met een beleid op allerlei
gebied waarbij niet de juiste oplossing
van de problemen zelf voorop staat,
maar dat de beslissingen vooral bepaald
worden door de vraag of er wel genoeg
mee genivelleerd wordt”, zie hij.
De heer Keuning van DS’70 vond de
toekomst voor de werklozen niet be
paald geruststellend. Wijzend op de no
ta’s van minister Boersma over dit pro
bleem. riep hij uit: „Zij gerust, gij
Nederlandse werknemer, uw kabinet
schrijft”. DS’70 meent dat vooral voor
de oudere werkloze de financiële schade
zoveel mogelijk beperkt moet worden
gehouden.
Mevr. Van Leeuwen (ARP) wijdde het
grootste deel van haar betoog aan de
sociale voorzieningen, waarmee alleen al
met de sociale verzekering in 1975 zo’n
kleine 40 miljard gulden gemoeid zal
zijn. Zij meende er goed aan te doen
niet al te optimistisch te zijn over de
voorgestelde premie-percentages voor
1975, maar de werkelijke situatie zorg
vuldig onder ogen te zien. Eén op de vijf
Nederlanders tussen 15 en 65 jaar heeft
vorig jaar van een sociale uitkering
geleefd. In ruim 100.000 gevallen op
grond van werkloosheid, en pensionering
700.000 als gevolg van langdurig ziekte
Als dat zo is, aldus Vredeling, „vindt
naar mijn overtuiging een verschuiving
plaats in de richting van de conventio
nele component van de drie-eenheid van
de NAVO-verdediging” (strategische nu
cleaire wapens, tactische nucleaire wa
pens en Conventionele wapens). Neder
land is 'daarop voorbereid, aldus Vrede
ling, omdat in de komende jaren de
verhoging van de defensie-uitgaven met
circa 1,2 percent reëel is voorzien.
Het betoog van minister Vredeling is
van belang nu het probleem van
tactische kernwapens formeel aan
orde is gesteld in de Partij van
Arbeid. Het bestuur van de PvdA heeft
alle partij afdelingen een ontwerp-reso-
lutie voorgelegd, waarin wordt gezegd
dat gestreefd moet worden naar een
belangrijke uitdunning van tactische nu
cleaire wapens op weg naar een atoom-
wapenvrij Europa, „waarbij de NAVO
op korte termijn de tactische kernwa
pens in de MBFR-onderhandelingen in
brengt.”
of invaliditeit.
De Kamer slaagde er niet in de eerste
ronde van het begrotingsdebat af te
maken. De woordvoerders van CHU,
CPN, PSP, PPR en Boerenpartij moeten
nog aan het woord komen.
De Libanese politie heeft de Interpol-
bureaus in Europa en Latijns-Amerika
in kennis gesteld van de namen, signale
menten en paspoortnummers van het
viertal, dat volgens Libanon deel uit
maakt van de Israëlische geheime dienst.
Het viertal was eerder door de politie
geïdentificeerd als de 30-jarige Brit
Martin Robert Ford, de 38-jarige Ier
Harry McDonnie, de 45-jarige Westduit-
ser Werner Bosche en de 27-jarige
Mexicaan Daniël Orosequez.
a) Het is nodig dat beide partijen
eikaars gevoelens van vrees en onrecht
zullen begrijpen en ermee rekening- zul
len houden.
b) het is nodig dat de Palestijnen het
bestaan van Israel erkennen.
c) Het is nodig dat Israel het recht op
een staatkundig bestaan van Palestijnse
Arabieren erkent.
d) Het is nodig dat beide partijen
bereid zijn op deze basis met elkaar te
onderhandelen.
Zo luidt een verklaring van de Raad
van Kerken, die behalve aan de leden
kerken, ook zal worden toegezonden aan
de minister van Buitenlandse Zaken en
aan de leden van de Staten-Generaal.
In zijn v erklaring noemde de Raad
van Kerken de wijze waarop de Vere
nigde Naties en de Unesco gemeend
hebben steun te moeten verlenen aan de
Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO-
zonder tegelijkertijd bij hun besluitvor
ming recht te doen aan de positie van
Israel in hoge mate verontrustend. De
eenzijdige stellingname heeft het gevaar
van een nieuwe oorlog in het Midden
oosten doen toenemen en de voortzet
ting van onderhandelingen bemoeilijkt,
aldus de raad. De kerken menen, dat er
oorlogsgevaar zal zijn zolang het volk
van Israel ervan overtuigd is dat ande
ren streven naar zijn vernietiging, en
zolang aan de Palestijnse Arabieren niet
een vorm van nationale identiteit en
herstel van geleden onrecht is verleend.
Het is voor een oplossing van dit
conflict nodig te erkennen dat beide
partijen een sterk standpunt verdedigen
en dat vrede alleen te verwachten is als
aan deze diepere oorzaken van de tegen
stelling recht wordt gedaan. Ten gevolge
van de gebeurtenissen van de afgelopen
25 jaar is het de Palestijnse Arabieren
niet mogelijk geweest hun recht van
zelfbeschikking te doen gelden en om te
zetten in een staatkundige vorm. De
aanwezigheid van Israel in het Midden-
'"''«ten waaraan mede een door de VN
1947 genomen besluit ten grondslag
nlgt, moet aanvaard worden als een feit
waaraan niet kan of mag worden ge
tornd. De Raad van Kerken stelt dat
Israels diepe vrees voor een vernietiging
en het bitter gevoel van geleden onrecht
Mn Palestijnse zijde tot een uiterst ge
vaarlijke tegenstelling hebben geleid. I
.4
SS
