Doden bij gevecht aan
tussen
Israëlische grens
Brand in tehuis
voor bejaarden:
18 doden
Gaullisten
Kinderen ontsnappen
oerwoud
aan
Walter Lippmann
overleden
Gizikis treedt af
Hevige strijd in
Zuid-Vietnam
onderling
verdeeld
Toenadering over energie
Giscard en Ford
I
2
PENTAGON:
Topoverleg op Martinique
Haig bevelhebber van
NAVO-strijdkrachten
Griekenland krijgt voorlopige president
Bisdom Den Bosch wil
invloed op investeringen
in Zuid-Afrika
„CONFLICT IN HET VOORJAAR”
1
1 6
BINNEN. EN BUITENLAND
MAANDAG
DECEMBER
1974
Reactie
Sharon
leraal
Metro
lokkel
bomen
’.O.M.
houden
e Bond
(BOM)
goed-
lar een
hap en
inderen
andere
hebben
JDAP
solitie-
derdag
eraden
(plaats
Brand
•zitter
Steun
reis
daten
kaapt
vaker
vlucht
aan
I
I in
een
Foto linksboven: Carlos Panduro Zender
omhelst zijn twee zonen Herbert en Car
los, respectievelijk 11 en 8 jaar, tijdens
hun weerzien na het vliegtuigongeluk dat
de kinderen overleefden; linksonder: hun
zusje Herta, die 14 is, zit huilend van
vermoeidheid op een stoel na de lange
voetreis-
DEN BOSCH (ANP). De pastorale
raad van het bisdom Den Bosch heeft
zaterdag bisschop mgr. drs. J. Bluyssen
gevraagd invloed uit te oefenen op het
sociale beleid' in Zuid-Afrika van die
Nederlandse bedrijven waarvan het bis
dom aandelen bezit.
jsheid
PvdA
GS op
etcuge-
provin-
d is de
ijk ge-
ren bij
inge-
wordt
en. De
onge
in zeg-
ontract
metro
i Gan-
uw uit
erband
isjies.
De indruk was gisteravond in Parijs
eerder dat beide staatslieden, die door
hun ministers van buitenlandse zaken
Kissinger en Sauvagnargues werden ge-
(Van onze redacteur in Parijs,
Frank Onnen)
Israel heeft ook fel gereageerd op de
uitlatingen van de Egyptische minister
ATHENE. (DPA, Reuter, AP) De
57-jarige generaal Phaedon Gizikis heeft
in een gisteren gepubliceerde brief aan
premier Konstantinos Karamanlis zijn
aftreden als Grieks staatshoofd bekend
gemaakt.
het regime van president Papadopoelos.
Hij behoorde cverigens ook tot degenen
die in april 1967 de militaire dictatuur
instelden. Daarna was hij als comman
dant van Athene ook degene onder wie
de bijzondere krijgsraad ressorteerde, die
talrijke groepen verzetsstrijders veroor
deelde.
Gizikis was ook de man die de afgelo
pen zomer het initiatief nam voor een
terugkeer naar een burgerlijk bewind,
toen Griekenland in verband met de
gebeurtenissen op Cyprus, waarin de mi
litaire junta de hand had gehad, op de
rand van oorlog met Turkije verkeerde.
Het gevecht heeft ruim twee uur ge
duurd. Van Israëlische zijde is meege
deeld dat de strijd ontbrandde toen de
Israëlische grenspatrouille de infiltran
ten had ontdekt. Deze waren uitgerust
met geweren, eplosieven en messen. Zij
hadden vlugschriften bij zich waaruit
bleek dat het leden van El Fatah waren.
De Arabische guerrillastrijders kwamen
uit Libanon.
In de vlugschriften die de Arabieren
bij zich hadden, werd ook de vrijlating
In een plaats bij Beiroet zijn zaterdag
vier mannen ieder tot een jaar gevan
genisstraf veroordeeld wegens een poging
tot kaping van een KLM-vliegtuig oj> 14
maart van dit jaar. De poging werd op
het vliegveld van Beiroet ondernomen.
Het toestel was op weg naar India.
Het bestuur van de PLO kwam giste
ren tot dit besluit op een vergadering in
Damascus, die werd bijgewoond door
Jasser Arafat. De kaping werd een mis
daad genoemd „die aan de strijd van het
Palestijnse volk veel schade heeft toege
bracht”.
Hij werd op 23 september 1889 in New
York als zoon van rijke Duits-Joodse
ouders geboren. Nadat hij een reis door
Europa had gemaakt, liet hij zich als
student inschrijven aan de Harvard-uni-
versiteit.
gister-
ien die
\mster-
>op ge-
n weg-
buit
ling
lak van
‘werker
itie die
dak af
>en hij
erkeer
er een
opslag-
us.
irlandse
eft gis-
ed. Het
kantoor
ats. Het
werk-
werk-
n.
c naar
de or-
midige
oen is
Het is
>n van
an het
id met
icht.
ft gis-
beslo-
e con-
ciezing
voor-
ididaat
Na de
1 ver-
itgeoe-
f PvdA
n voor
van de
J
am is
ïuropa
ia zes
in Sri
<en.
Wereld wacht op „onvermijdelijke
oorlog” in het Midden-Oosten
De zeven Amerikaanse militaire bases
in Griekenland zijn tijdelijk onder con
trole van de Griekse autoriteiten ge
plaatst, zo heeft premier Karamanlis
zaterdag meegedeeld in het Griekse par
lement. Hiertoe is besloten in afwach
ting van de uitslag van het onderzoek
naar de toekomstige status van deze
bases. Bases die niet in het belang van
de Griekse defensiebehoeften z(jn, zul
len worden gesloten, aldus Karamanlis.
Een verdachte kreeg 18 maanden en
een andere werd vrijgesproken wegens
gebrek aan bewijs.
pijnen
jlating
lie op
rangen
igenen
cregen
De piloot en negen kinderen, in leeftijd
variërend van negen tot veertien jaar,
waren op 7 december met een Cessna-
toestel van San Ramon opgestegen en
hadden koers gezet naar San Juan. Maar
onderweg stortte het vliegtuig door nog
onbekende oorzaak neer. De nog dezelf
de dag begonnen en tot het einde van de
week voortgezette zoekacties bleven zon
der resultaat, daar de piloten van de
voor deze actie gebruikte militaire en
particuliere toestellen door aanhoudende
zware tropische regens zo goed als geen
zicht hadden.
(Van onze redactie buitenland)
JERUZALEM/LONDEN Er waren het afgelopen weekeinde opnieuw
aanwijzingen dat het oorlogsgevaar in het Midden-Oosten gestaag groeit
en dat de spanningen in dit gebied vrijwel zeker spoedig een crisispunt
zullen bereiken als er geen drastisch vredesinitiatief komt.
LONDEN (AFP)- Bij een brand
een bejaardentehuis te Edwalton, i
plaats bij Nottingham in het midden van
Engeland, zijn gisterochtend vroeg 18
bejaarden om het leven gekomen, ter
wijl 16 personen, onder wie twee politie
mannen, twee brandweerlieden en twee
leden van de geneekundige dienst, met
brandwonden in een ziekenhuis moesten
worden opgenomen.
Hij schreef dat hij nog zal aanblijven
totdat het parlement een tussentijdse
president zal hebben gekozen, en dat hij
zich dan in het particuliere leven zal
terugtrekken. De verkiezing van een
voorlopig staatshoofd wordt in het mid
den van de komende week verwacht.
Deze voorlopige president zal aanblijven
totdat de nieuwe grondwet gereed is en
een wettig gekozen staatshoofd kan op
treden.
staat
notorig
ig met
mg de
met
e ten.
e door
ington
man
ooi en
zo de
•engen
inbWK
PARIJS (Reuter). De verkiezing
van premier Jacques Chirac tot se-
cretaris-generaal van de Gaullistische
partij heeft de eenheid in de partij
bepaald niet hersteld. Ex-minister
Olivier Guichard, een van de bonzen
van het Gaullisme, zie gisteren dat
De Gaulle het nooit goed gevonden
zou hebben dat een premier het
hoofd van de beweging zou worden.
De twee functies waren volgens hem
onverenigbaar.
van buitenlandse zaken Fahmy, die ver
leden week eiste dat Israel zijn immi
gratie moest beperken als een voorwaar
de voor vredesonderhandeling. „Waarom
zou Israel moeten bestaan als het geen
joodse immigranten mag opnemen?” zei
oud-premier Golda Meir van Israel in
een vraaggesprek met de Amerikaanse
televisie.
Oud-generaal Sharon heeft ontslag ge
nomen als lid van de Knesset het
Israëlische parlement en is benoemd
tot reserve-generaal. Door deze benoe
ming kan Sharon opnieuw in geval van
oorlog worden ingeschakeld, zoals dat
bij de Jom Kippoer-oorlog het geval
was. Toen stond Sharon aan het hoofd
van de divisie die het Suezkanaal over
stak.
De benoeming van Sharon betekent in
feite dat hij opnieuw actief in het mili
taire apparaat wordt ingeschakeld. Hij is
de tweede generaal die dit weekeinde
naar het leger wordt teruggehaald nadat
hij met ruzie was weggegaan. De andere
is generaal Tal, tot na de oktober-oorlog
plaatsvervangend opperbevelhebber.
Het van stal halen van de oude paard-
jes maakt heel duidelijk dat Israel zich
voorbereid op oorlog. „De falende poli
tiek van de regering heeft tot gevolg dat
oorlog onvermijdelijk is geworden”, zei
Sharon bij de motivering van zijn be
slissing zijn politieke loopbaan voorlopig
op te geven.
ht <en
ree te
roeps-
n van
s
geëist van de Grieks-katholieke aartsbis-
schiop Hilarion Capucci, die de afgelo
pen week tot 12 jaar gevangenisstraf is
veroordeeld wegens wapensmokkel, en
20 guerrillastrijders- die in Israel gevan
gen zitten.
Er is een aantal Nederlandse bedrij
ven waarin ook het bisdom Den Bosch
financieel is geïnteresseerd. Verschillen
de van deze bedrijven investeren in
Zuid-Afrika. Op de aandeelhoudersver
gaderingen zullen nu kritische vragen
worden gesteld door de vertegenwoordi
gers van het bisdom, ten aanzien van
het sociaal beleid van deze industrieën
in hun Zuidafrikaanse vestigingen.
De bisschop kon zich met dit door de
pastorale raad aangenomen advies vere
nigen. In het begin van de vergadering
had hij echter wel gewaarschuwd tegen
het zonder meer overnemen van het
standpunt zoals dat door de Wereldraad
van Kerken was geformuleerd.
NEW YORK (Reuter, UPI). Walter
Lippman, oe nestor van de Amerikaanse
journalistiek, is zaterdag op 86-jerrige
leeftijd na een langdurige ziekte in zijn
woning in New York overleden.
De Palestijnse bevrijdingsorganisatie
(PLO) heeft besloten een speciaal tribu
naal te vormen voor de berechting van
de vier Arabieren die op 21 november
een Brits lijnvliegtuig in Doebai hebben
gekaapt en daarn op de luchthaven van
Tunis de vrijlating van twee Palestijnse
gevangenen in Nederland en vijf ande
ren in Egypte hebben afgedwongen.
Gisteren schreef het Engelse blad
„Sunday Telegraph” dat strategen in het
Amerikaanse ministerie van defensie
plannen hebben opgesteld om de olie
bronnen in de olielanden bij de Golf
van Perzië te bezetten, als er een nieu
we Arabisch-Israelische oorlog uitbreekt
en het westen door een nieuw Arabisch
olie-embargo wordt getroffen.
SIAGON (REUTER) Communisti
sche troepen bedreigen een militaire ba
sis van de regering in Saigon op 110 km
afstand ten noord-oosten van deze stad,
nadat zij een nabij gelegen districtplaats
onder de voet hadden gelopen, zo is
gisteren in militaire kringen in de Zuid-
vietnamese hoofdstad meegedeeld. De
basis te Boe Na, in de provincie Phoeoc
Long kwam gisterochtend vroeg onder
zwaar vuur en het lot van haar verdedi
gers is niet bekend.
Na een gevaarlijke en vermoeiende
voetmars van een week door het bijna
ondoordringbare Perus-oerwoud in het
Amazone-gebied, hebben zaterdag zes
kinderen van Duitse afkomst en de pi
loot van een particuliere Peruaanse
vliegtuigmaatschappij de bewoonde we
reld weer bereikt.
ik van
se naar
48 uur
in een
imeter.
frisse
sstuurd
ld van
ik asiel
Wat Israel vooral heeft geschokt om
trent dit absurde voorstel, is dat de eis
van Egypte kwam, het land dat de
Israëliërs tot de „gematigde” Arabische
landen hadden gerekend.
Nog extremer dan de immigratiestop
is het „alternatief” dat Fahmy de Israë
liërs bood: een seculaire democratische
staat zoals Arafat die voor ogen staat, of
een terugkeer tot het delingsplan van
1947. Die Egyptische eis gaat verder dan
de beroemde resolutie-242 van de Veilig
heidsraad van de Verenigde Naties, die
terugtrekking uit de meeste gebieden
eist die Israel in 1967 bezet heeft.
assisteerd, toch al wel een aantal obsta
kels hadden weten te verwijderen. Een
toenadering, die tevoren tijdens ver
scheidene telefonische en ook directe
gesprekken met president Giscard d’Es-
taing de laatste weken door de West-
duitse kanselier Helmut Schmidt al in
tensief was voorbereid.
Frankrijk blijft, althans voorlopig, on
willig als officiéél lid tot het agentschap
toe te treden, dat in Franse ogen een
BRUSSEL (ANP) De Amerikaanse
generaal Andrew G. Goodpaster heeft gis
teren in het hoofdkwartier van de geal
lieerde strijdkrachten in Europa, in Cas-
teau in België, het commando over deze
strijdkrachten overgedragen aan zijn
landgenoot, generaal Alexander G. Haig.
Haig heeft daarbij verklaard in de geest
van zijn voorganger te zullen handelen.
Op een persconferentie bij deze bevelso-
verdracht verklaarde Haig dat geruch
ten, volgens welke hij zijn huidige posi
tie gekregen zou hebben vanwege zijn
positie in het Witte Huis, onder presi
dent Nixon, ongegrond zijn.
Lipmann zag zijn journalistieke be
schouwingen twee maal onderscheiden
met de Pulitzerprijs. De eerste maal in
1958 voor „de wijsheid, het waame-
meingsvermogen en het grote verant
woordelijkheidsgevoel” waarmee hij zijn
kronieken schreef. Zijn tweede onder
scheiding in 1962 kreeg Lippmann
voor „zijn wijze en verantwoordelijke
internationale verslaggeving”.
dat speciale Amerikaanse militaire een
heden de laatste tijd geoefend hebben in
„woestijn-operaties” en dat vorige maand
een „bezoek” werd gebracht aan de
Golf van Perzië door het Amerikaanse
vliegdekschip „Constellation” en twee
torpedoboot jagers met raketbewapening.
Sinds zaterdag ligt de Amerikaanse
kruiser „Elmer Montgomery” in de Jor
daanse haven Akaba, slechts zeven kilo
meter van de Israëlische haven Eilat.
Het blad voegde eraan toe dat het
Pentagon een nieuwe oorlog in het Mid
den-Oosten in de komende 1 ente ver
wacht. De Amerikaanse oorlog-experts
verwachten dat Israel deze oorlog zal
winnen.
De „Telegraph” herinnert er ook aan
door Amerika opgericht, geïnspireerd en
geleid orgaan is. Tegen een zekere coördi
natie van de belangen van de westelijke
en bovenal Europese consumentlanden
lijkt Frankrijk nu echter wat minder
principiële bezwaren te hebben. Niette
min wenst Parijs zich het recht voor te
behouden ook eigen oliecontracten met
de Arabische landen af te sluiten.
Het compromis dat op het eiland Mar
tinique eventueel uit de bus kan komen,
zou dan in de richting gaan van een
erkenning van die Franse pretenties om
Frankrijk gelijktijdig met een soort van
padvindersrol te belasten teneinde de
Arabische gevoelens en bedoelingen te
genover het Westen te kunnen oplsen.
Maar de jongste beslissing van de Arabi
sche olielanden in Wenen om een nieu
we prijsverhoging af te kondigen, wat
ook voor Frankrijk een totale verrassing
was, lijkt toch wel eerder aan te tonen
dat van die Franse missie voorlopig ook
weer geen wonderen mogen worden ver
wacht.
In het huis dat pas enkele jaren
geleden uit geprefabriceerde delen was
opgetrokken, waren 49 bejaarden van
gemiddeld 80 jaar ondergebracht. Het
merendeel van de slachtoffers kwam om
het leven door rookverstikking. Het ge
bouw werd geheel in de as gelegd. De
oorzaak van de brand is nog niet be
kend.
PARIJS. Gisteravond laat was in
Parijs nog niet met zekerheid bekend of
het Amerikaanse staatshoofd Gerald
Ford en het Franse staatshoofd Giscard
d'Estaing op het eiland Martinique ge
lukt was een compromis voor hun ge
schillen met betrekking tot het weste
lijke agentschap voor de energievoor
ziening te vinden.
Drie van de negen kinderen hebben het
ongeluk niet overleefd. Hun stoffelijke
resten zijn achtergelaten. Toen de zeven
overlevenden een eerste-hulppost in de
buurt van San Ramon bereikt hadden,
werden zij onmiddelijk in quarantaine
gehouden. De kinderen en de piloot
zullen eerst onderzocht en behandeld
worden.
Het is vooral de „timing” die het
pessimisme in Israël doet groeien. Fah
my stelde zijn eisen precies op de dag
dat zijn Israëlische collega Allon uit
Washington terug kwam, waar hij met
Kissinger de mogelijkheden had onder
zocht om een nieuwe overeenkomst met
Egypte te sluiten. Israel is bereid een
groot stuk gebied in de Sinaï op te
geven in ruil voor op zijn minst een
paar jaar rust. Maar de Egyptische ver
klaring lijkt een duidelijk antwoord te
zijn op alle vredesinitiatieven.
Een Palestijnse guerrillastrijder op de uitkijk naar Israëlische toestellen. Deze foto
werd genomen op een luchtafweergeschutstelling bij Beiroet. Op de achtergrond:
een Palestijns vluchtelingenkamp.
TEL AVIV (Reuter, UPI, DPA).
Een lid van de Israëlische grenspolitie
en vier Arabische guerrillastrijders zijn
zaterdagmorgen gesneuveld in een ge
vecht tussen een Israëlische grenspa
trouille en Arabische infiltranten bij de
kibboets Menara in het noorden van
Galilea, bij de grens met Libanon.
Gizikis werd op 26 november 1973
door de toenmalige tóailitaire machtheb
bers als president aangewezen, nadat een
groep officieren onder leiding van de
bevelhebber van de militaire politie, bri-
gade-generaal Dimitrios Joannides, na de
bloedige onderdrukking van een studen-
tenoproer een einde had gemaakt aan
De officiële Israëlische reactie is ui
terst voorzichtig. Israël heeft er geen
enkel belang bij de toch al kleine kan
sen op ontspanning in het Midden-Oos
ten nog kleiner te maken. Bovendien:
Fahmy wordt door zijn president her
haaldelijk gebruikt voor het doen van
extreme uitspraken die dan later weer
officieel worden afgezwakt. Dit wordt
gedaan om de extreme Arabische landen
te bewijzen dat Egypte zich aan de
afspraken van Rabat houdt.
Maar zelfs als Egypte het „niet zo erg
bedoelt”, dan nog koopt Israel daar niet
veel voor. Op zijn minst heeft Fahmy
laten zien, dat Egypte niet vrij is zijn
eigen weg te gaan. En alleen in ondub
belzinnige intentieverklaringen van vre
de hebben voor Israel zin. Eerst gebied
ontruimen, en dan te horen krijgen:
„Sorry, we willen wel, maar we kunnen
niet”, daar koopt Israel niets voor.
Chirac antwoordde dat zijn besluit
zich verkiesbaar te stellen was inge
geven door zijn verlangen de eenheid
in de partij te herstellen. Michel
Debré, ex-premier en Gaullistisch
partijfunctionaris, wees erop dat
Chirac maar voor een termijn van
drie maanden was gekozen en achtte
uitoefening van de twee functies
slechts toelaatbaar voor een korte
periode.
De mannen spraken op een rumoe
rige bijeenkomst van de nationale
raad van de Gaullisten. Chiracs ver
kiezing is ook omstreden vanwege
zijn loyaliteit aan president Giscard,
een onafhankelijke republikein. De
vorige partijleider, Alexander Sangui-
netti, trad af omdat hij zei vermoeid
te zijn en vanwege de verdeeldheid
binnen de partij. Tijdens de vergade
ring van gisteren liet het gaullistische
parlementslid René Ribière weten dat
hij zijn partij lidmaatschap opzegde.
De Franse senaat heeft gisteren
met 182 stemmen voor en 91 stem
men tegen, de omstreden wet goedge
keurd voor legalisering van abortus
tijdens de eerste tien weken van de
zwangerschap. Wel zijn enkele amen
dementen aangebracht, waardoor de
wet volgende week nog opnieuw in
stemming zal komen in de nationale
vergadering en opnieuw in de senaat.
Een van de amendementen ver
plicht de vrouw het advies van een
maatschappelijk werker in te winnen
alvorens een abortus te laten verrich
ten. Een ander amendement is be
doeld om de oprichting van abortus
klinieken tegen te gaan: slechts één
kwart van de operaties die in klinie
ken en ziekenhuizen worden verricht
mogen abortussen zijn.
De stemming tijdens het driedaagse
debat in de senaat was veel minder
geladen dan tijdens de eerste discus
sies in de nationale vergadering. De
wet schrijft voor dat abortussen op
verzoek van de vrouw verricht mo
gen worden in goedgekeurde klinie
ken en ziekenhuizen. Meisj'es onder
de 18 jaar hebben ouderlijke toestem
ming nodig. De kosten worden niet
vergoed door de ziekenfondsen, maar
de regering heeft wel grenzen gesteld
aan de tarieven die berekend mogen
worden. Blijkens een opiniepeiling
van de afgelopen week is 60 percent
van de Fransen véér legalisering van
aK^rtus in de eerste tien weken.
X
.A .y.,^
