leven nog
Caransa wil
EMS overnemen
Wolindustrie moet
nog verder saneren
nooit zoveel tranen gezien
„Ik heb in mijn
Arabische Emiraten gaan
olieconcessies nationaliseren
Voorzitter Nepropharm„Kostenstijging nauwelijks te bestrijden”
KNELPUNTEN
NOTA IN DE
TANC
De gezamenlijke banken.
De laatste dagen van het jaar
zijn razend drukke dagen voor uw bank.
Daarom deze goede raad:
regel uw bankzaken die u vóór de
jaarwisseling afgewerkt wilt hebben
nog deze week.
ENKA-BEDRIJFSARTS ONDERZOCHT ZIEKTES DOOR AANGEKONDIGDE BEDRIJFSSLUITING
r
PlU
DINSDAG
17
DECEMBER
1974
ECONOMIE
15
Verzuim
tend!
Haarlet
wen ’t L
■aryne.
0$
ra;
T
(Van onze correspondent)
ours
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
UTRECHT (ANP) De groei is er uit, zozeer zelfs dat de kostenstijgingen
nauwelijks kunnen worden bestreden. De mensen kopen, onder invloed
van de algemene kostenstijgingen, minder snel zelf geneesmiddelen. De
overheid gaat zich steeds meer met de farmaceutische industrie bemoeien
en de politiek heeft zich meer dan voorheen meester gemaakt van de ge
zondheidszorg.
gisteren bekendgemaakt in Londen. De
Arabische bewindsman bevindt zich op
het ogenblik in de Britse hoofdstad voor
inleidende besprekingen met de oliecon
cerns over deze nationalisatieplannen.
Zo kenschetste, in grote lijnen, drs. II.
van Winzum de situatie voor de farma
ceutische industrie in Nederland op een
bijeenkomst van Nepropharm vandaag
in Utrecht. Nepropharm is de Neder
landse vereniging van fabrikanten van
famaceutische produkten. Drs. Van Win
zum nam op deze vergadering het voor
zitterschap over van ir. J. P. II. Nieuker-
ke, die deze functie 25 jaar heeft uitge
oefend.
De enorme vlucht van de zogenoemde
farmacotherapie (genezen met behulp
nog verbeterde en vernieuwde toedie-
ningsmethoden van geneesmiddelen wor
den ontwikkeld.
Overigens achtte hij het een logische
zaak dat de overheidsbemoeiing met de
farmaceutische industrie toeneemt. Die
Bij de Enka waren dat de werkne
mers van de technische afdeling (zij
hadden enkel geleerd specifieke ma
chines te hanteren), de werknemers
die met problemen leven, de min
der - validen en de mensen tussen 45
en 55 jaar. In de probleemgezinnen -
waarmee bedoeld wordt de gezinnen
waar financiële zorgen zijn, man en
vrouw onderling moeilijkheden heb
ben, waar langdurige ziekte is (bij
voorbeeld van een kind), leefden voor
al jongere werknemers.
Ongeveer 1200 welzijnswerkers uit het
hele land hebben gisteren in Den Haag
de eisen vastgesteld, waaraan volgens
hen bij herstructurering van het wel
zijnswerk moet worden voldaan. Zij vin
den dat in de nota „Knelpunten", die in
opdracht van de regering over de pro
blemen in het welzijnswerk is geschre-
den zich in 1972 bij de bedrijfsge
neeskundige dienst wegens psychische
klachten.
De concessiehouders (o.a- Koninklijke
Shell, British Petroleum, CFP, Mobil Oil,
jersey,
t.
De bedrijfsarts is volgens dr. Kes-
teloo de meest geschikte figuur om
de klachten als gevolg van een be
drijfssluiting met de patiënten te be
spreken en proberen weg te nemen.
Meer nog dan de huisarts, omdat die
vaak geen tjjd heeft en bovendien
weinig of niets weet van de werk
situatie.
zum dat er voor de farmaceutische in
dustrie een nieuw tijdperk aanbreekt
met minder groei, meer consolidatie en
nog meer wisselwerking met de maat
schappij.
AMSTERDAM (ANP) M. Caransa
BV wil de Exploitatiemaatschappjj Sche-
veningen (EMS) volledig overnemen. Be
sprekingen hierover zjjn aan de gang. In
verband hiermee heeft F. van Lanschot
Bankiers de Vereniging voor de Effec
tenhandel verzocht de notering van dé
aandelen EMS op de Amsterdamse beurs
op te schorten, aldus Van Lanschot. Aan
de vakbonden, de SER en het ministerie
van Economische Zaken is meegedeeld
dat de besprekingen aan de gang zijn.
Zodra de omstandigheden dit rechtvaar
digen zullen nadere mededelingen volgen.
LONDEN(REUTER). In januari
zullen de Verenigde Arabische Emiraten
met enkele grote westerse oliemaat
schappijen onderhandelingen beginnen,
met als doel hun olieconcessies tot vol
ledig staatsbezit te maken. Dit heeft de
minister van Olie van deze landengroep
aan de Perzische Golf, Mana Al-Oteiba.
Het verzuim als gevolg hiervan
werd in dat jaar verdubbeld, soms
zelfs verdrievoudigd ten opzichte van
1971. Van die 25 percent kregen 371
te maken met huilbuien, duizeligheid,
onrustig slapen en klachten over ver
moeidheid.
industrie gaat steeds meer weten. Dien
tengevolge valt er steeds meer te ver
antwoorden en zal de overheid meer
eisen stellen.
Samenvattend meende drs. Van Win
nen, onvoldoende met de eisen van de
welzijnswerkers rekening is gehouden.
Op een bijeenkomst in Amerika werd
een petitie met een lijst van eisen opge
steld en aangenomen, waarmee de hon
derden welzijnswerkers naar het Bin
nenhof gingen. Zij betoogden daar bij
het Tweede-Kamergebouw. Een delega
tie van hen overhandigde de petitie aan
ning is gehouden met de in de petitie
genoemde eisen.
Dr. Kesteloo acht van groot belang
dat deze informatie op grote schaal
bekend wordt: „Juist in deze tijd
waarin we weer te maken hebben
met bedrijfssluitingen en werktijd
verkorting, moet vooral de bedrijfs
arts, maar ook de directie en de
vakbond weten op welke groepen het
eerst de aandacht gevestigd moet
zijn”. In een vroeg stadium zou dan
ook kunnen worden begonnen met
gesprekken waardoor de klap mis
schien minder hard aan komt en de
werknemer dit probleem beter kan
verwerken.
van medicijnen) heeft volgens drs. Van
Winzum geleid tot een grote commer
ciële druk op arts en patiënt. Die actie
heeft volgens hem reactie en zelfs over-
reactie opgeroepen, reden waarom er de
laatste jaren nogal wat kritische vraag
tekens zijn gezet achter het handelen
van de farmaceutische industrie, bij
voorbeeld achter het propageren van
pijnstillers en kalmerende geneesmidde
len.
Bij 41 werknemers, die reeds als
neurotisch bestempeld waren, open
baarde de angst voor de toekomst
zich in orgaanklachten zoals: een
bandgevoel om de borst met angst
voor een hartaanval, nachtelijke „ast
matische” aanvallen, hyper-ventilatie-
syndromen en maagklachten. Depres-
sieneigingen werden waargenomen bij
14 werknemers. Zij waren volstrekt
apathisch, staarden voor zich uit en
wilden het liefst helemaal alleen zijn.
Over de structuurnota gezondheidszorg
van staatssecretaris Hendriks, die zoals
bekend is de nadruk legt op ontwikke
ling van de gezondheidszorg buiten het
ziekenhuis, zei drs. Van Winzum dat in
die nota de ontwikkeling van de medis
che en farmaceutische technologie niet
voldoende wordt onderkend. „Juist de
specialist zal in de toekomst een belang-
rijker rol moeten gaan spelen, allerlei
politieke, wel eens progressief genoemde,
dogmata ten spijt,” vond de nieuwe
Nepropharm-voorzitter.
Deze poging tot gezondmaking via een
centrale leiding met financiële steun van
de overheid is in de eerste plaats be
doeld voor de wollenstoffenindustrie,
omdat de moeilijkheden daar het grootst
waren. De rest van de wolindustrie kan
er evenwel in betrokken worden.
Een belangrijk punt noemde hij ook
dat „het huidige pakket geneesmiddelen
wel zo ongeveer optimaal is, gegeven de
fundamentele betekenis, die beschikbaar
is”. Op grond van deze stelling meende
hij dat de farmaceutische onderneming
die over een goed team wetenschappelij
ke speurders beschikt, het beste door de
heersende recessie zal komen, want de
vernieuwing en de opleving zal moeten
komen van fundamenteel-wetenschappe-
lijke doorbraken op farmaceutisch ge
bied. Daarnaast kunnen volgens hem
Volgens drs. Van Winzum zal de om
zetgroei, die in de afgelopen 25 jaar
bijna fabelachtig groot is geweest, dit
jaar voor de farmaceutische industrie in
het algemeen beneden de tien percent
blijven „en zodoende niet groot genoeg
zijn om, mede in het licht van de
geldende prijscontrole-maatregelen, die
kostenstijgingen voldoende op te van
gen”.
Nijmegen. Dr. Kesteloo is twee jaar
geleden zeer nauw betrokken geweest
bij de moeilijkheden die zich binnen
de Enka openbaarden. Volgens hem
viel er al sinds het najaar van 1971
grote onrust waar te nemen. In die
periode viel de export naar Amerika
namelijk terug en deed het gerucht
de ronde dat grote reorganisaties te
verwachten waren. Pas later in 1972
bleek dat de werkelijkheid nog veel
erger was.
De centrale directie maakte een
structuurplan bekend dat sluiting be
tekende van de vestiging in Breda.
Ontslag, en veel overplaatsingen voor
de ruim 1700 mensen zouden het
gevolg zijn. Dr. Kesteloo heeft eens
nauwkeurig op een rijtje gezet wat er
sinds dat moment gebeurde met de
werknemers.
In het proefschrift beschrijft dr. Kes
teloo in een paar zinnen wat gebeur
de nadat het voor de werknemers
rampzalige structuurplan bekend ge-
Uit de nadere analyse van de
spreekuurbezoeken, de lange gesprek
ken en de ziektebeelden, is volgens
dr. Kesteloo komen vast te staan dat
de dreigende bedrijfssluiting vooral
gevolgen heeft voor de psychische
gezondheid. Twee werknemers onder
namen zelfs een - mislukte - zelf
moordpoging nadat het besluit be
kend was gemaakt. Niet minder dan
een kwart van de 1700 mensen meld-
De wollenstoffenindustrie in Neder
land is in de achterliggende jaren sterk
ingekrompen. Aan het eind van de jaren
vijftig telde deze bedrijfstak nog 55
ondernemingen met in totaal 10.000 man
personeel, nu zijn er nog 15 over met
samen ongeveer 3.000 personeelsleden.
Hoeveel van deze arbeidsplaatsen zullen
kunnen worden behouden, kon in de
bijeenkomst van vandaag nog niet wor
den gezegd. Voor de herstructurering
van de bedrijfstak is besloten tot de
oprichting van een houdstermaatschappij
die de naam van Sigmacon b.v. zal
dragen. De Wolcon stichting zal de aan
delen van Sigmacon in administratie
hebben. De overheid zal in Sigmacon
deelnemen via overheidsfinanciering of -
garantie. Sigmacon b.v. heeft voorshands
een maatschappelijk kapitaal van 5
miljoen. Bij de oprichting zijn ten be
drage van 1 miljoen aandelen geplaatst
bij de NIB, waarop-10 pet is volgestort.
maakt was: „De volgende vrijdag, 7
april (1972) was het bijzonder stil op
deze dienst (de bedrijfsgeneeskundige
dienst). Eerst op maandag 10 april
meldden zich de eerste mensen met
misère-symptomen. De problemen
wogen zwaar voor de mensen zelf,
maar ook de „inslag”in hun gezinnen
werd duidelijk. Onder degenen die
zich als eerste aanmelden waren en
kele minder-validen die na een lang
durige ziekte pas kort geleden weer
voor halve dagen waren begonnen
met hun werk”.
NIJMEGEN. „Ik heb van mijn
leven nog nooit zoveel tranen gezien
als in die eerste vier weken. Het was
werkelijk afschuwelijk”. Aldus de 59-
jarige dr.A. Kesteloo. Hij is bedrijf
sarts bij de Enka in Breda, een
vestiging van het AKZO-concern. De
ze kunstzijde fabriek moets volgens
de raad van commissarissen in 1972
worden gesloten. De betekende dat
binnen één jaar ruim 1700 mensen op
straat zouden komen te staan. Dank
zij een actie van werknemers, vak
bonden en overheid ging dat plan
echter niet door. Voor dr. Kesteloo
komt alles weer boven als hij een
toelichting geeft op zijn proefschrift:
„Bedrijfsgeneeskundige aspecten van
een dreigende bedrijfssluiting”.
Regel uw bankzaken
tijdig vóór de kerst.
Van de kant van dé vakbonden werd
in de bijeenkomst de aanmerking ge
maakt, dat de vakbonden niet betrokken
zijn geweest bij het formuleren v?n de
doelstellingen van de Wolcon stichting
en van Sigmacon. Van de zijde van de
Nehem werd medegedeeld, dat dit niet
om principiële redenen is nagelaten,
mara omdat men in tijdnood verkeerde:
men wilde de stichting zo vlug mogelijk
van de grond hebben. Men is echter
graag bereid alsnog met de vakbonden
in overleg te treden.
Vanaf die maandag steeg het ziek
teverzuim binnen drie weken tot 10,3
percent. Vergeleken met de week
waarin het structuurplan werd be
kend gemaakt een toename van 3,5
percent. Uit de studie is gebleken dat
bij aangelegenheden als bedrijfsslui
ting rekening gehouden moet yvorden
met - op zijn minst - vier kwetsbare
groepen.
minister Van Doorn en aan de heer C-
F. Kleisterlee, voorzitter van de bijzon
dere Tweede-Kamercommissie voor de
nota-Knelpunten. In de petitie staat dat
de welzijnswerkers tot actie zullen over-
gaan als de nota-Knelpunten wordt
doorgevoerd zonder dat voldoende reke-
■’w
DEN HAAG(ANP). Er zal nog eni
ge sanering nodig zijn in de Nederlandse
wollenstoffenindustrie. Dit is vanmorgen
meegedeeld in een bijeenkomst, die in
het SER-gebouw in Den Haag in tegen
woordigheid van de ministers van Eco
nomische en van Sociale Zaken is ge
houden ter gelegenheid van de oprich
ting van de stichting Wolcon. Deze
stichting, die is opgericht op initiatief
van de Nederlandse Herstructurerings-
maatschappij (NEHEM), heeft ten doel
„de bevordering van maatregelen tot
structuurverbetering, beleidsaanpassin
gen en projectontwikkeling, een en an
der zowel in economisch als sociaal
opzicht in de wolindustrie in de ruimste
zin van het woord, zulks met het oog op
de continuïteit en het behoud van de
werkgelegenheid”.
„Groei is uit farmaceutische industrie”
Gisteren promoveerde hij hierop
aan de kathoelieke universiteit in
De EMS heeft in 1973 een verlies
geleden van 6,7 mln. tegen 7,6 mln.
in het voorafgaande jaar. Daardoor liep
het verliessaldo op tot ƒ44.9 mln. tegen
over een geplaatst aandelenkapitaal
van 60,4 mln. In de eerste negen
maanden 1974 is een winst geboekt van
476.000.
Op dit moment kan geen prognose
worden gemaakt voor de toekomst, zo
lang de belastingregeling nog niet defi
nitief is verwerkt en de schadeclaim van
Het Parool niet is geregeld. Het Parool
diende een via de rechter een schade
claim in voor het niet nakomen van de
verplichting tot de bouw van de Parool-
toren in Amsterdam en hiervoor was op
grond van gegevens van Het Parool f 1
mln. gereserveerd. Thans is Het Parool
gekomen met een „niet onaanzienlijke,
niet acceptabele integendeel absurde
schadeclaim”, aldus de EMS. De maat
schappij betwist de claim.
Minister Lubbers van Economische
Zaken zei in een toespraak, dat de
overheid bereid is een soortgelijke opzet
'ji andere bedrijfstakken, die aan her-
behoefte hebben, te bege-
nW en rlnt...«,ieel te steunen.
Exxon en Japanese Overseas Petroleum)
hebben momenteel nog een belang van
veertig percent, terwijl de resterende
zestig percent in handen van de staat is.
Voor het beheer over de concessies
zullen de olieconcerns een vergoeding
krijgen, enkel en alleen gebaseerd op de
waarde van de door hen verleende dien
sten. In ieder geval zullen de maat
schappijen geen korting krijgen op de
basis-marktprijs, zo zei de minister. Het
uiteindelijke akkoord over de volledige
naasting van de olieconcessies zal ook
passages bevatten die de toekomstige
speur- en ontginningswerkzaamheden
van de oliemaatschappijen regelen.
De olieprijsverhoging, waartoe de
OPEC heeft besloten, is een maatregel
die alle olieverbruikende landen van de
wereld moet doordringen van de nood
zaak hun olie-invoer zo spoedig mogelijk
te beperken. Deze Amerikaanse reactie
op de jongste olieprijsverhoging is opge
tekend uit de mond van functionarissen
van het ministerie van Buitenlandse Za
ken in Washington.
In Washington werd verder vernomen
dat hoge regeringsfunctionarissen het af-r
gelopen weekeinde in Camp David, het
buitenhuis van de Amerikaanse presi
dent, hebben beraadslaagd over beleids
voorstellen op het gebied van energie die
zullen worden voorgelegd aan president
Ford. Aangenomen wordt dat o.a. een
contingentenstelsel voor de import van
olie aan de orde is gekomen alsmede een
systeem van toewijzing dat gelijk zou
staan aan rantsoenering.
Noorse banken proberen van de Ara
bische wereld oliedollars los te krijgen
voor het sporen naar olie in de Noorse
Noordzeebodem. Zij zijn daartoe directe
onderhandelingen begonnen met diverse
Arabische olieproducerende landen. Vóór
de eerste olievondst in de Noordzeebo
dem vertegenwoordigde het grootste in
vesteringsproject waarbij Noorse banken
betrokken waren een waarde van 500
miljoen dollar. Bij de olie-activiteiten op
de Noordzee gaat het volgens de Norske
Creditbank om bedragen die tien tot
twintig keer zo groot zijn.
i,
'"'’’’’'iWSb' -feat,
fcr- Jfawgf-
-
BIL. T-j
