Beroemd zangeresje vanavond in Van Speyk Show
KAN
Prijzen Jan Campertstichting
aan vier auteurs uitgereikt
MARIKEN VERFILMD
Jack Nicholson als detective in Los Angeles
w
i
fil
if
Lamp 2000
ii
iif
Meubelfabriek
Jg, Oisterwijk
m
6
Kinderliteratuur niet bekroond
u
is
■H
BHH
V R IJ D A G
2 0
DECEMBER
1974
KUNST
HORLOGER
JUWELIER
fötrt oio.
□or
EEN BRILJANT IDEE
EEN GESCHENK IN GOUD OF ZILVER VAN
I.
AN
D
r.v.
®ili
AMSTERDAM Kiki Dee zit er
in het Memphishotel in Amsterdam
wat smal en bleekjes bij. Een lief
Engels meisje met een grote hit:
„I’ve got the music in me”. En dat
heeft ze. Tien jaar lang bezong ze
bij naamloze orkestjes talloze clubs
met songs van anderen. Nu is ze
eindelijk zichzelf en met succes.
Dat maakt moe, maar ook erg blij,
vindt ze.
in Amsterdam Q
Fceatceke yoaü/rue
HOEWEL DE ACTEUR Jack
Nicholson, die we uit o.a. „Five
easy Pieces” kennen en uit „Car
nal Knowledge”, in niets lijkt op
de legendarische, in 1957 gestor
ven Humphrey Bogart, zal steeds
weer de naam Bogart vallen als
men het heeft over „Chinatown”,
een film van Roman Polanski,
waarin Nicholson de hoofdrol
speelt. Dat komt voornamelijk
doordat „Chinatown” aan een
soort films doet denken, waar
aan Bogart onverbrekelijk zijn
naam verbonden heeft. Films als
„The Maltese Falcon” uit 1941
en „The big Sleep” uit 1946. Het
zijn verfilmingen van Ameri
kaanse detectiveromans, de eer
ste van Dashiell Hammett die
ook „The thin Man” schreef, de
tweede geschreven door Ray
mond Chandler die als centrale
figuur de privé-detective Philip
Marlow creëerde.
I
Kado Labyrinth
-TU-W
1
i-
PB
I
*4
(ADVERTENTIE)
Kiki Dee vond toch zichzelf
Telefoon 31 02 02
Haarlem
Barteljorisstraat 2
(ADVERTENTIE)
KIKI DEE
(ADVERTENTIE)
1
FERRY TROMP
(ADVERTENTIE)
974
974
974
973
973
972
972
972
972
973
972
972
971
971
971
971
971
971
970
970
970
970
969
Het meisje dat al de stem van Rita
Coolidge, Helen Reddy en de vrouwelij
ke John Lennon („Daar ben ik erg trots
DE AMSTERDAMSE bioscoopagen
da telt veel nieuwe films die, met de
feestdagen in het vooruitzicht, alvast
op het programma zijn genomen. De
nieuwe James Bond „The Man wit
the golden Gun” draait in Alhambra
I en Tuschinski. Daarover schreven
we al naar aanleiding van de Haar
lemse première enige woorden, even
als over de tekenfilm uit Disney’s
studio „Robin Hood” die we ook in de
rubriek Films in Haarlem signaleer
den. Deze loopt wat Amsterdam be
treft in City.
eye”-thriller die hiernaast uitvoerige
aandacht krijgt. „Chinatown” gaat in
Cineac Damrak en City 2. In Calypso
gaat nog een flauwe Franse klucht
met de opwekkende titel „De mosterd
komt me de neus uit” een titel die
wel ongeveer de humorhoogte aan
duidt.
GEEN NIEUWE evenementen in de
nachtvoorstellingen. Alleen dat de cri-
tische Duitse kazarneflim „08-15” van
jaren terug zich bij de roulerende
nachtfilms heeft gevoegd, (in Cineac,
Reg. Breestraat).
Regisseur Roman Polanski (rechts)
verschijnt in zijn film „Chinatown’’
even als een wrede gangster, die hier
detective Gittes (Jack Nicholson) be
dreigt.
iar
ut.,
tafels stoelen
TV-kasten bankstellen
slaapkamers wandkasten'
dekenkisten
ER
50*
710
ty-
LS,
■pé.
Daarnaast brengen Alhambra 2 en
Tuschinski 2 de nieuwe Nederlandse
film „Mariken van Nieumeghen”, een
chaotische verfilming van de bekende
Middeleeuwse legende die boeiende
momenten heeft maar door zijn merk
waardige opzet het toch niet haalt.
Een goed bedoelde poging waarop we
later uitvoeriger zullen terugkomen.
Leidseplein Theater en Rembrandt
Theater vertonen „The Odessa File”,
de jacht op een Duits generalencom-
plot, waar al eerder over geschreven
werd, evenals over „Luchthaven in
Alarm” (Airport 1975), een rampen
film in Cinerama en Rialto.
Waarna van de belangrijke premiè
res nog „Chinatown” van Polanski
overblijft, een meesterlijke „private
„Chinatown” speelt omstreeks 1935
en roept herinneringen op aan een
roman die in ’46 werd geschreven
(„The big sleep”) en in datzelfde jaar
verfilmd werd met de meest nostal-
gieke acteur van het ogenblik,
Humphrey Bogart. De film profiteert
dus van twee tijdperken.
m de nieuwe Nederlandse film „Ma
riken van Nieumeghen” zijn geen be
kende spelers te zien. Op de foto Ma
riken, die volgens het oude mysterie
spel verleid werd door de duivel en
zeven jaar met hem leefde.
DEN HAAG (ANP) De Haagse wet
houder voor kunstzaken P. Vink heeft
donderdagavond in Den Haag de letter
kundige prijzen van de Jan Campert
stichting uitgereikt. De dichteres M. Va-
salis ontving de Constantijn Huygens-
prijs 6000) voor haar hele oeuvre; de
43-jarige Hugues Pernath uit Antwer
pen kreeg de Jan Campertprijs 3000)
voor zijn dichtbundel „Mijn tegenstem”;
de Vijverbergprijs 3000) ging naar de
45-jarige William D. Kuik uit Utrecht
voor de door hem geschreven en geïllu
streerde roman „De held van het pot
spel”. Een bijzondere prijs van eveneens
3000 werd uitgereikt aan de 41-jarige
Nijmeegse literatuur-historicus dr. P. J.
Buynsters voor zyn biografie van Hie
ronymus van Alphen.
op”) aangemeten kreeg, is voor de derde
keer in „lovely Amsterdam”. Eerst op
het Grand Gala, wat niet zo’n succes
was, toen even snel voor Toppop en nu
voor een groot gastoptreden in KRO’
Van Speykshow die vanavond de lucht
ingaat. Ze zal met baar Kiki Dee Band
de kleine hit „Amoureuse” zingen, het
wereldsucces ,,I’ve got the music in me”
en nog drie nummers van haar pas
verschenen nieuwe elpee met de voor de
hand liggende titel „I’ve got the music
in me.”
Maar belangrijker is het feit dat
Roman Polanski weer een film heeft
gemaakt, zijn tweede Amerikaanse
film na het succesvolle „Rosemary’s
Baby”. Sindsdien bewerkte hij in En
geland „Macbeth” voor de film,
waarna „What?” in Italië werd ge
maakt en geen van beide films bete
kende een opmerkelijk kassucces.
Terwijl „Chinatown” in Amerika na
zeven weken in 23 bioscopen gelopen
te hebben, de 3 miljoen-lijn aan
recettes al overschreden had.
De jury noemt de bundel „Mijn tegen
stem” van Pernath het hoogtepunt uit
diens oeuvre, waarin een „concessieloze
speurtocht in en met de taal” waar
neembaar is. William Kuiks „De held
van het potspel” typeert de jury als „een
hoogst originele roman van een schrijver
met een uitermate speelse en bijna to
meloze fantasie”. De jury stelt dat dr.
Buijnsters, o.m. met zijn biografie over
Hiëronymus van Alphen, ertoe heeft bij
gedragen dat meer aandacht is ontstaan
voor de lange tijd in de Nederlandse
letterkunde verwaarloosde achttiende-
eeuwse litaratuur.
competentie vallen, maar waarin hij
dan al zover betrokken is dat hij niet
meer terugkan. Vooral ook omdat hij
verliefd is geworden op de dochter
van Cross wier man inmiddels de
dood heeft gevonden. Een ongeval,
zegt de politie, opzet, ontdekt Gittes.
Polanski heeft met een opvallend
aanpassingsvermogen de sfeer getrof
fen van een poiitiedrama uit de der
tiger jaren en daarbij een bijzonder
vermogen ontwikkeld een ingewik
keld plot in een zorgvuldige dosering
van spanningen langzaam uit de doe
ken te doen. De film die in een
nonchalante en cynische toon begint
krijgt ongemerkt gevaarlijke kanten
en onvoorziene complicaties die „Chi
natown” tot de meest intrigerende
detectivefilm van de laatste jaren
maakt, misschien omdat Polanski’s
film het niveau bereikt dat het genre
in zijn beste tijd, ongeveer dertig jaar
geleden, al ongeveer haalde.
De jury die de prijzen toekende be
stond uit Gerrit Borgers, Pierre H. Du
bois, Jacques den Haan en Harry Schol-
ten. Deze jury, aangevuid met Mies
Boyhuys en Gertie Evenhuis heeft geen
aanleiding gevonden dit jaar iemand
voor te dragen voor de Nienke van
Hichtumprijs voor kinderboeken, even
eens een prijs van de Jan Campertstich
ting. Het hiervoor beschikbare geld zal
nu worden besteed aan een conferentie
over jeugdliteratuur, eind 1975 te hou
den.
Drie niet omvangrijke poëziebundels
vormen het oeuvre dat M. Vasalis tot nu
toe heeft gepubliceerd: „Parken en
woestijnen” in 1940, „De vogel phoenix”
in 1947 en „Vergezichten en gezichten”
in 1954. Dat zij daarna geen poëzie meer
heeft uitgebracht schreef Vasalis bij de
prijsuitreiking toe aan het feit dat zij
tot een zo grote relativering van haar
eigen lot en haar kennis is gekomen dat
zij haar commentaar in poëzievorm vol
strekt overbodig vindt. Dat de poëzie
van Vasalis tegen vergetelheidskansen
zoals beperkte omvang en lang zwijgen
bestand blijkt te zijn, vindt de jury
getuigen van een ongewoon sterk dich
terschap.
l'tfl
Ze is een doorzetster, deze 27-jarige
Paulyn Matthews, zoals ze werkelijk
heet. Na de Mulo verzeilde ze in het
kleine Bradford in Noord-Engeland in
een drogisterij, maar ze wist al wat ze
wilde: zingen, om zo iets van haar leven
te maken. En ze ging. Naar het grote
Londen, als zeventienjarige. De optre
dens kwamen, het platencontract werd
gesloten, maar het succes bleef uit. Pau
lyn Matthews werd Kiki Dee, een ander,
die andermans liedjes zong voor ander
mans orkesten, een veel te jong meisje
in een veel te grote avondjurk, een
vedette zonder' vet, zonder allure. Ze
zong „That’s why the lady is a tramp”
zonder het flauwste benul van wat een
..tramp” nu eigenlijk is.
„Ik ben eigenlijk altijd geleefd”, zegt
ze eerlijk. „Ik heb door die vroege start
nooit de kans gekregen mezelf te ont
dekken, laat staan te worden. Pas op het
moment dat ik ophield met wachten op
anderen die iets voor me zouden doen, is
het ineens allemaal gaan lopen.” Kiki
Dee heeft er lang op moeten wachten.
In 1969 leek het er ineens heel sterk op.
Tamla Motown, de grote, machtige pla
tenkolos in „Black Detroit” wilde haar
hebben, als eerste blanke zangeres. Vol
grote verwachtingen vertrok Kiki naar
de States en maakte de elpee „Great
Expectations”. Het bleef bij verwachtin
gen, want de plaat deed niets. Kiki af,
terug naar Engeland, naar drie lege
jaren zonder platen met uitzichtloze
kleine optredens waaronder vijf maan
den cllubwerk in Afrika. „Nee, ik heb
nooit echt het gevoel gehad dat ik ermee
wilde kappen. Altijd was er wel een
strohalm om me aan vast te klampen en
bovendien wilde ik veel te graag zingen.
Ik kan niks anders, weet je en je moet
doen waar je- goed in bent. Als je echt
talent hebt, dan is er altijd wel een keer
dat het opgemerkt wordt.”
Die keer kwam. Elton John begon een
stand te profiteren en zittend rijk te
worden.
Eep van die brutale profiteurs is
Noah Cross, met een gevaarlijke
vriendelijkheid gespeeld door John
Huston. Hij krijgt pas laat in de film
een rol in de intrige die zich daar
voor op een ander vlak schijnt af te
spelen. Zijn misdaden liggen ook ei
genlijk niet binnen de werksfeer van
J. J. Gittes die zich als detective
gespecialiseerd heeft in echtscheidin
gen en in het verzamelen van materi
aal dat de ontrouw van een der
huwelijkspartners moet bewijzen.
Zijn contact met de affaire begint
dan ook als een vrouw, die zich
uitgeeft voor mrs. Mulwray, hem op
draagt haar man, een waterbouwkun
dig ingenieur te schaduwen en bewij
zen van zijn buitenechtelijke vriend
schap met een meisje te verzamelen.
Pas als J. J. Gittes dit routinewerk
aan het doen is, ontdekt hij allerlei
vreemde zaken die op de watervoor
ziening van de stad betrekking heb
ben en op de pogingen om kleine
grondbezitters van hun land af te
dwingen.
Dat zijn affaires die buiten zijn
Niet voor niets schreef een criticus
dat Polanski de discipline van Holly
wood nodig heeft om een sterke pu
blieksfilm te kunnen maken. En die
discipline wordt in de hand gewerkt
door een goede scenarioschrijver, zo
als in dit geval Robert Towne (die al
opviel met zijn oorspronkelijk ver
haal dat als „The last Detail” ver
filmd is eveneens met Jack Ni
cholson!) en door een goede produ
cent, zoals nu Robert Evans onder
wiens oppertoezicht succesfilms als
„The Godfather”, „Love Story” en
„Paper Moon” voor Paramount tot
stand kwamen.
„CHINATOWN” SPEELT dus in
Los Angeles, het jaar is 1936 en de
stad bevindt zich in een tumultueus
groeiproces, waarbij uiteraard land-
speculaties en watervoorziening een
grote rol beginnen te spelen. Met alle
knoeierijen die een dergelijke situatie
met zich meebrengt. Bij alle projec
ten die met het oog op de naaste
toekomst gemaakt worden ten behoe
ve van het welzijn van de groeiende
bevolking, kijken speculanten uit
naar middelen om snel van de toe-
Scenarioschrijver Robert Towne
heeft het dan ook niet onder stoelen
of banken gestoken dat hij zich uit
voerig bezig heeft gehouden met de
boeken van vooral Chandler voor en
tijdens het schrijven van „China
town” en dat hij bij de karakterise
ring van zijn hoofdpersoon, privé-
detective J. J. Gittes, voortdurend aan
Philip Marlowe heeft gedacht. Dat
hoeft geen imitatie van een bestaand
genre te betekenen, maar wel een
aanhaken bij een vroeger succes en
een mee-profiteren van de nostalgie
die door de dertiger en veertiger
jaren nog steeds bij velen wordt
opgeroepen.
kende ons en ze kwamen ook voor de
hoofdact, maar dat betekent niet dat ze
niet proberen echt naar je te luisteren.”
Kiki Dee gaat door. Ze is niet ge
trouwd en zal ook voorlopig niet trou
wen. „Dat kan niet met dit leven en
bovendien geloof ik niet al te zeer in
een liefdescontract. Maar als het ge
beurt, dan zal het met de juiste man
zijn.” Ze schijnt zo langzamerhand echt
te weten wat ze wil. „Fijne muziek
maken en lekker zingen. Een mengsel
van rock and roll en rustige, fijne
nummers.”
In januari alweer komt de volgende
single. Daar wordt met Kerstmis „at
home” hard aan gewerkt. Dan in febru
ari een Engelse toernee en hopelijk, zegt
ze, zo tegen het najaar „het continent”.
„Live, met de band, dat is het heerlijkste
wat er is”. Precies tien jaar geleden
begon Kiki Dee met haar glinste
rende avondjurk en „Lady is a tramp”.
Nu is ze 27 en zingt rock and roll in
Toppop. „Het kost jaren om jong te
worden”, zegt ze dan ook.
Vanavond is ze te beluisteren in de
Van Speyk Show op Nederland II van
20.20-22.55.
1.
Chinatown”: intrigerende
misdaadfilm van Polanski
l| Toonzaal: Amsterdam,
Leidsekade 102
(naast Lido, bij Leidseplein).
2de Kerstdag 9-18 uur, vrijdag en
zaterdag 9-18 uur.
Uw kopje koffie staat klaar.
Barteljorisstraat 18 Haarlem
eigen label, „Rocket”, en zijn medewer
ker John Reid kende Kiki nog van
Tamla Motown. Kiki: „Het was alsof ik
weer thuiskwam, herboren werd. Een
ongelooflijke ervaring. Eindelijk mensen
van mijn eigen 1 eeftijd, met eenzelfde
soort mentaliteit, smaak voor muziek
enzovoorts, mensen die het belangrijk
vonden dat ik van een niet-echte zan
geres een artieste werd. Een Elton John
die simpelweg tegen me zei: „Je moet
liedjes gaan schrijven.”
Het eerste was Loving and free”,
gelijk al de titelsong voor Kiki’s eerste
Rocket-elpee, een plaat die mede dankzij
het hitje „Amoureuse” in Engeland en
Nederland erg goed verkocht. Toen
kwam de band. Een artieste heeft een
eigen band, vond Rocket en na enig
nadenken ook Kiki. Op een van de
eerste repetities herinnerde organist Bias
Boshell (een uitstekend tekstschrijver
ook) zich een nummer dat hij een paar
jaar geleden schreef. „I’ve got the music
in me” plukte hij uit een vergeelde lade,
een ijzersterke swinger waarvan er nu
honderdduizend en meer in Engeland,
Amerika, Duitsland en Nederland zijn
verkocht.
De band en Kiki Dee zijn inmiddels
één. „Omdat het veel fijner is, omdat
het niet anders kan meer,” zegt ze zeer
beslist. Eén na tien weken Amerikaanse
toernee met Elton John, na zes weken
Amerikaanse toernee met de Beach
Boys. „Een geweldig publiek daar in
Amerika, je voelt dat ze komen om te
genieten, daar zetten ze zich voor in,
veel opener dan in Engeland. Niemand
-
L as
