BEWERINGEN OVER BINNENLANDSE SPIONAGE CIA:
IRA WIL KERSTBESTAND
VERLENGEN
Werknemers zetten
failliete zaak voort
Beursjaar ’74 somberste sinds oorlog
Nieuw sociaal noodprogram
moet Portugal uit slop halen
„Je mag gerust stellen dat wij een zwarte Kerstmis tegemoet gaan”
iw
Im
Hamer voor het
Heilig Jaar
■Kfli
AANTAL INDUSTRIEËN ONDER STAATSCONTROLE
Drie voorwaarden voor Londen
BESLUIT BELGISCHE RECHTER
Ook in hoger beroep
tien jaar voor
doden van zoontje
ENERGIECRISIS WERKT NOG STEEDS DOOR
Twee doden bij explosie
op Argentijns schip
Mb
3
24
DECEMBER
1974
BINNEN- EN BUITENLAND
iten
Alternatief
den
tuut
jaar
ting
zelf
ord
icht
1
iger
i
isen
leer
VAIL (Reuter, UPI) President Ford van de Verenigde Staten heeft
gisteren zijn minister van Buitenlandse Zaken, Henry Kissinger, opdracht
gegeven, de centrale inlichtingendienst (CIA) een rapport te laten op
stellen, naar aanleiding van beweringen, dat deze dienst spionage heeft
gepleegd tegen groeperingen binnen de VS, die tegen de oorlog waren, en
andere dissidente groepen, tijdens het bewind van president Nixon.
4
tad
er”
lie”
4
DINSDAG
N'"
Sombere stemming in Bethlehem en Nazareth
Ford vraagt om rapport
die de wet ve>
ge-
(Van onze redacteur in Lissabon)
vennootschappen
zullen
als het
ja
ï->
bewondert de zilveren
hij vanavond de Hei-
teeft
die
van
zon-
par-
one.
eest
mds'
van
jan
tuut
ister
van
>ank
gas-
olen
>p 6
)ben
irif-
sen-
ren-
aan
ense
dat het werknemerscomité voldoende ge
kwalificeerd is om de leiding voorlopig
over te nemen.
landse zaken heeft gisteren verklaard,
dat de Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, Henry Kissinger, niets
heeft afgeweten van enige controle op
Amerikaanse burgers door de CIA.
mistisch. Michael Gidron, woordvoer
der van het ministerie van toerisme
zegt: „De cijfers van het aantal bui
tenlandse bezoekers zijn dit jaar vrij
wel gelijk aan die van 1973”.
Een woordvoerder van de IRA zei
dat de voorwaarden zijn: de Britse
militairen in Noord-Ierland moeten
in hun kazernes blijven, Engeland
moet zich bereid verklaren alle Britse
troepen uit Noord-Ierland terug te
trekken, en tenslotte moet een eind
worden gemaakt aan internering, ar
restatie en gevangenhouding van ver-
„Dit zijn de voorwaarden”, aldus de
woordvoerder. „Alles hangt nu van
hen af”. Hij zei dat het alternatief is
dat het geweld in Noord-Lerland en
in Engeland verhevigd zal worden.
„De Britse regering heeft elf dagen
de tijd om een beslissing te nemen;
de volgende stap is aan haar”, zo
verklaarde de IRA-man. Hij voegde
eraan toe dat Londen al direct iets
kon doen op het gebied van de inter
nering en dat dit door de IRA als een
blijk van goede wil zou worden opge
vat.
dachten zonder dat er een beschuldi
ging is ingebracht.
In Bethlehem, op door Israel bezet Jordaans gebied, bewaken soldaten van het
Israëlische leger de heilige plaatsen. Op de foto: twee soldaten kijken een Ara
bische voorbijganger na op het kribbe-plein. Op de achtergrond: de Kerk van
de Geboorte en een gedeelte van een kerststal.
de een minimum van 51 percent staats
bezit te garanderen.
i de
neel
:erst
rso-
i de
De
en
aan-
om
»rei-
i zal
kers
dus-
ang-
tt«a
Ka
de
het
Ir is
aing
ice-
de
ntal
J te
■gle-
yer,
iter-
j de
deer
en
de
eren
VSA
ka-
als
men
van
teits
ren-
zou
fing
om-
iven
:iale
ippij
ncie
heb-
ti de
3,5
per-
En
zijn
dit
hele
een
nog
het
treek
ava-
met
ciën
iruis
asis-
Het
de
zijn
i de
inde
kon
teli-
aties
niet
veld
een
r.
naar de heilige plaatsen, zien de toe
komst niet zo rooskleurig in. De sou-
venierwinkels in de smalle straatjes
van Bethlehem trekken geen klanten.
Het Kribbe-plein voor de kerk van de
geboorte is normaal omstreeks deze
tijd een drukke plaats, maar nu staan
er slechts een paar auto’s.
Volgens Anderson heeft Kissinger nog
geen brief ontvangen die, naar de de
mocratische senator William Proxmire
gisteren had gezegd, door hem aan Kis
singer was gezonden en waarin Proxmi
re om het aftreden verzoekt van Ri
chard Helms, momenteel ambassadeur
van de Verenigde Staten in Perzië. Vol
gens Proxmire heeft de CIA ongeoor
loofde spionage bedreven ten aanzien
van Amerikanen toen Helms aan het
hoofd stond van de CIA.
de Verenigde Staten om daar geld in
te zamelen.
Het midden van het jaar bracht een
wat grotere opleving, onder invloed van
de opheffing van het olie-embargo, Spoe
dig was dit echter weer voorbij door groot
conjunctuur, af brokkelende buitenlandse
beurzen, een scherp stijgend rentepeil op
de kapitaalmarkten en politieke verwik
kelingen in het oostelijk bekken van de
Middellandse Zee en Amerika. Nationa
lisaties en de dreiging daarvan, zoals in
Engeland, schrokken de beleggers daar
naast steeds meer af.
De New York Times had zondag ge
meld, dat de CIA in de periode van het
einde van de jaren vijftig tot in de jaren
zestig dossiers gehouden nad van 10.000
„verdachte” Amerikaanse burgers.
Het Amerikaanse ministerie van buiten-
Ron Nessen heeft de pers nog meege
deeld, dat Ford Kissinger een onderzoek
heeft laten instellen in diens capaciteit
van coördinator van de nationale veilig
heidsraad van alle activiteit op het ge
bied van de veiligheid en de geheime
dienst.
De woordvoerder van het ministerie,
Robert Anderson, heeft verklaard, dat
de Amerikaanse minister van buiten
landse zaken zelfs niet weet, of er wel
dergelijke rapporten over het nagaan
van de handel en wandel van Ameri
kaanse burgers bestaan.
De democratische senator heeft tevens
de waarnemende Amerikaanse minister
van justitie, Laurence Silberman, ge
vraagd om „onmiddellijke gerechtelijke
actie tegen een of alle functionarissen.
De fusietendens is in 1974 nog verder
afgenomen. Meestal ging het om aan
sluiting van kleinere bedrijven bij grote
re. De belangrijkste beursfondsen, die bij
fusies waren betrokken waren wel de
Kas-Associatie, die werd overgenomen
door de Vereniging voor de Effectenhan
del, Utilico, die naar Robeco ging, De
Meteoor die werd gekocht door Bredero
en Rheinische Kohlensaure die werd op
genomen in Rommenhöller. De grootste
fusie die werd aangekondigd was die
Akzo Pharma,
zoals al
eerder besprekingen van Philips met
Dow Chemical op niets waren uitgelo
pen.
Op de incourante markt deed zich het
afgelopen jaar eveneens een daling voor.
De NCB-index Algemeen daalde van 31
december 1973 tot 23 december 1974 van
94,5 tot 81.8 (basis 1963 is 100).
karakter te laten behouden”. Hij ont
hulde dat hij grootse plannen heeft
voor Bethlehem. Van het Kribbe'-plein
wil hij een plein met fonteinen ma
ken in plaats van een parkeerplaats
en hij wil zijn stad een brandweerau
to, een ziekenwagen, een bibliotheek
en een schouwburg geven.
rote
ind-
igen
itjes
de
rok-
tond
ijke
Paus Paulus VI
hamer waarmee
lige Deur in de basiliek van St. Pieter
zal openen. De hamer, die afgezet is met
gouden munten, werd vervaardigd door
de in Hongarije geboren zilversmid
Amerigo. Tot. Met de opening van de
Heilige Deur wordt tevens het Heilige
Jaar 1975 ingezet.
(Van onze redacteur in Brussel)
BRUSSEL. De rechtbank in Nijvel
(België) heeft voortzetting van een fal-
fiet-verklaard bedrijf goedgekeurd, maar
niet, zoals gewoonte is, onder verant
woordelijkheid van de curator in het
faillissement, maar onder verantwoorde
lijkheid van een comité van arbeiders.
Het voorstel daartoe was uitgegaan van
de curator.
Met deze gang van zaken had ook de
failliet verklaarde eigenaar zijn instem
ming betuigd, alleen had hij verlangd
zelf als administrateur bij het optreden
van het werknemerscomité te worden
betrokken. De rechtbank heeft dit van
de hand gewezen. Zij redeneerde dat het
niet opportuun is bij de voorlopige lei
ding van ’t bedrijf de man te betrekken
die nu juist door zijn slechte beheer ver
antwoordelijk geacht moet worden voor
het faillissement.
Het ging om een transportbedrijf, dat
ook een zandgraverij in Wauthier-Braine
exploiteerde. Nadat het failissement was
uitgesproken hebben de dertig arbeiders
het bedrijf bezet en de curator ervan
kunnen overtuigen dat het bedrijf in
feite winstgevend was, als het maar
behoorlijk werd geleid.
Deze opvatting vindt men ook terug in
de overwegingen van de rechtbank, die
verder uitspreek't dat het belang van de
werknemers voortzetting van het bedrijf
vereist, voortzetting van de exploitatie
ook in het belang is van de schuldeisers
•u dat er alle reden is te veronderstellen
HASTINGS. (Reuter) Bij een ont
ploffing op een Argentijns tanklandings-
vaartuig - de 5480 ton metende Candido
de Lasala - zijn gisteren twee mensen
om het leven gekomen. Bij het ongeluk,
dat zich voordeed toen het schip in Het
Kanaal voer ten zuiden van Hastings,
werd een derde opvarende zeer zwaar
gewond. Hij is opgenomen in een zie
kenhuis in Hastings.
Zakenlui, die voor hun inkomsten
afhankelijk zijn van het toerisme
De perssecretaris van het Witte Huis,
Ron Nessen, heeft meegedeeld, dat de
president het CIA-rapport binnen enkele
dagen wil hebben.
Nessen zei nog, dat de huidige CIA-
directeur, William Colby, de president
gezegd had. dat er geen spionage tegen
Amerikanen bedreven werd sinds Ford
op 9 augustus president werd. Nessen zei
evenwel niet, of Colby had toegegeven,
dat dergelijke activiteit wel eerder had
plaats gehad.
De bekendmaking van de opdracht
van Ford aan Kissinger om het CIA-
rapport op te laten stellen, kwam kort
nadat het Amerikaanse ministerie van
justitie had verklaard, dat de gehele
zaak in onderzoek was en terwijl ver
scheidene senatoren op een grondig on
derzoek hadden aangedrongen.
iag-
kin-
half
i de
zat
het
apte
aad,
de
n is
LISSABON. Majoor Melo Antunes,
voorman van de Beweging der Strijd
krachten en minister zonder portefeuille,
heeft van een luxe hotel in Sesimbra, 34
kilometer ten zuiden van Lissabon, de
geboorteplaats gemaakt van een plan,
dat volgens hem in belang niet onder
doet voor het programma van de Bewe
ging der Strijdkrachten.
Een woordvoerder van de CIA had
intussen geen commentaar op een be
richt van het afgelopen weekeinde in de
New York Times volgens hetwelk de
CIA zijn reglement had geschonden door
dossiers te houden van tenminste 10.000
Amerikanen door middel van inbraak in
woningen, het afluisteren van telefoons
en het lezen van particuliere post.
Twee jaar geleden kwamen er
44.000 toeristen naar het heilige land,
aldus Gidron. In december 1973, twee
maanden na de oktober-oorlog, waren
het er 41.000 en dit jaar worden er
40.000 verwacht. „Gezien de energie
crisis en de teruggang in het interna
tionale toerisme (de transatlantische
tarieven zijn met 30 percent gestegen)
mogen wij niet mopperen”.
DUBLIN. (UPI) Het Ierse repu
blikeinse leger heeft gisteren gezegd
bereid te zijn het kerstbestand te
verlengen als de Britse regering vol
doet aan drie fundamentele voor
waarden. Gaat Londen niet op het
voorstel in, dan zal de bommenoorlog
worden uitgebreid.
van Philips-Duphar en
Deze ging echter niet door,
van Philips
Burgemeester Freij vertelde dat
Amerikanen Bethlehem een miljoen
dollar aan hulp hebben toegezegd
in de komende zes tot twaalf maan
den en dat de voormalige popzanger
Pat Boone een geldinzamelingscomité
leidt in Californië. Hij toonde brieven
waarin steun voor de „Bethlehem
stichting” werd toegezegd door de
Amerikaans vakbond van transport-
AMSTERDAM (ANP). Het jaar
1974 is voor de Amsterdamse effecten
beurs het somberste jaar sinds de Twee
de’Wereldoorlog geweest. Er deden zich
zeer zware koersdalingen voor, met als
diepst liggende oorzaak de gevolgen van
de oliecrisis eind 1973. Daarbij bleven de
omzetten ver achter bij die van het
voorgaande jaar.
BETHLEHEM (REUTER). Het
stadje Bethlehem, waar bijna twee
duizend jaar geleden Jezus werd ge
boren, is nu, de dag vóór Kerstmis,
een rustige plaats met lege hote-s en
vele sombere mensen.
Ook zal een overheidsorgaan gesticht
worden om alle visserij-activiteiten te
overkoepelen; evenals een officieel
staatsexportorgaan. De staat gaat tevens
de distributie van eerste levensbehoeften
(levensmiddelen) regelen. De verschillen
de rederijen zullen in een enkele maat
schappij samengevoegd worden, met de
staat als meerderheidsaandeelhouder.
Naamloze
door nieuwe wetgeving onder s trenge
staatscontrole komen, waarbij ook de
inspraak van de arbeiders in het geding
is.
Aangezien deze maatregelen ongetwij
feld een zekere terughoudendheid bij de
particuliere investeerders teweeg zullen
brengen, bepaalt het programma na
drukkelijk, dat de staat niet' zal ingrij
pen in het beheer van particuliere on
dernemingen. Nationalisatie zal slechts
in uiterste noodzaak geschieden.
Verder zal een speciaal staatsorgaan
de buitenlandse investeringen in Portu
gal gaan controleren, terwijl de fiscale
politiek grondig gemoderniseerd zal wor
den, waarbij verhoogde belastingdruk op
naamloze vennootschappen, op successie
rechten, op eigendomsrechten en een
verhoging van de belastingen op luxe
artikelen niet zullen worden vergeten.
„Deze stad behoort toe aan de hele
mensheid”, aldus Freij. „De mensen
moeten nadenken, bidden en..beta
len om Bethlehem zijn christelijke
Inwoners zeggen dat Bethlehem het
slachtoffer is geworden van de drie
voudige plaag, nl. de wereldenergie-
crisis, de politieke en militaire pro
blemen van het Midden-Oosten en de
economische moeilijkheden van de
Israëlische bezetters.
Bethlehem is arm en met deze
Kerstmis zal de toestand nog moeilij-
ker zijn dan ooit tevoren, zegt burge
meester Elias Freij, die pas is terug
gekeerd van een 35-daagse reis door
Het jaar begon goed met een herstel
van de inzinking in de laatste maanden
van 1973, en eindigde ook nog in ver
houding redelijk. Daartussen lag echter
een periode van een lusteloze, soms
apatische stemming op het Damrak,
onderbroken door zeer korte perioden
van opleving. Het vertrouwen van de
beleggers bleek ernstig geschokt en zelfs
gunstige uitkomsten bij veel bedrijven
herstelden dit niet: De beurs bleef in de
ban van onder meer de olie, een dalende
Collega-ministers van Economische
Zaken, Financiën, en hoge functionaris
sen van deze ministeries, werkten daar
gedurende tien dagen met hem het plan
uit, dat ingrijpende veranderingen gaat
brengen in Portugals naaste toekomst.
Het plan is in de Ministerraad in alge
mene lijnen goedgekeurd, en de Raad
van Twintig, toporgaan van de Beweging
der Strijdkrachten, heeft eveneens het
plan aangenomen, hoewel de details nog
intern besproken worden. Daarom zullen
de officiële publikaties van dit zoge
noemde tweede programma nog even op
zich laten wachten.
De belangrijkste onderdelen van dit
urgentie-programma dat, beginnend in
1975, het economisch en sociaal beeld
ook in volgende jaren zal beïnvloeden,
zijn de volgende:
De Banco de Portugal heeft met on
middellijke ingang haar officiële discon
to met een percent verhoogd tot 7,5
percent, dus vooruitlopend op de andere
maatregelen.
Er zal een controle-commissie van het
bankwezen worden gevormd, waarin ook
de huidige gedelegeerden van de Staats
bank bij de patriculiere bankinstellingen
zitting hebben.
Na overname van de Banco Intercon
tinental Portugues, staat ook overname
van het Credito Predial Portugues op
het programma, de staat heeft thans al
40 percent van de aandelen van deze
kredietinstelling in handen.
-
1947 waarbij de CIA
werd opgericht, heeft of hebben
schonden.”
Kissinger heeft reeds laten weten dat
de regering volledig zal meewerken met
elk onderzoek naar de activiteiten van
de CIA. Hij zou echter niet voornemens
zijn de vroegere directeur van de CIA,
Richard Helms, naar Washington terug
te roepen voor het beantwoorden van
vragen in verband met de zaak, tenzij
een commissie uit het congres daarom
zou verzoeken.
De terughoudendheid van de befeggers
blijkt ook uit het feit, dat de omzetten
in Amsterdam dit jaar sterk zijn achter
gebleven. Het sterkst was dit het geval
bij de aandelen. De beurswaarde van de
in Amsterdam genoteerde gewone aan
delen zakte in de eerste elf maanden
uiteindelijk van 39.285 mln tot 28.415.
Het programma voorziet verder in
complete staatscontrole van alle mijn
werken, de staalindustrie, de petroleum
industrie, de petro-chemie, de tabakin
dustrie en de gas- en elektriciteitsbedrij
ven. Deze controfe zal worden uitgeoe
fend door deelname van de staat in de
respectievelijke aandeelkapitalen, tenein-
Ook in Nazareth, de christelijk-
Arabische stad waar Jezus een groot
deel van zijn leven doorbracht, klaagt
men over het wegblijven van de
toeristen. Restauranthouder Aboe
Nasr, al 30 jaar lang gastheer voor
Kerstpelgrims, kijkt naar de verlaten
tafels in zijn zaak en zegt somber:
„Ik heb nog nooit zo’n slechte decem
bermaand meegemaakt. Je mag ge
rust stellen dat wij een zwarte Kerst
mis tegemoet gaan”. 1
arbeiders en de burgemeesters van
Los Angeles, Baltimore en enkele an
dere steden.
Het algemeen ANP-CBS-indexcijfer
(Basis 1963 is 100), dat 1974 begon op
104,6, zakte diverse malen beneden het
peil van eind 1973, dat 108,2 bedroeg. Na
een dieptepunt van 79,3 en een hoogste
punt van maar 118,0 stond de index vlak
voor Kerstmis op 88,0. Het jaar 1973 was
nog begonnen op 135,5.
Ondanks de sombere stemming in
Bethlehem en Nazareth is het officië
le Israëlische toeristenbureau opti-
buitenlands aanbod, zodat zelfs van een
„uitverkoop” op het Damrak werd ge
sproken. Geruchten over Aarabische be
langstelling voor aandelen zorgden voor
een grillige koersvorming, waarna begin
september de lucht weer wat opklaarde.
De rente ging flink dalen, waarvan met
name de obligatiemarkt kon profiteren,
en het vertrouwen in de toekomst van
de economie schijnt evenals in andere
landen wat te herstellen, hoewel de
naaste toekomst er nog niet zo rooskleu
rig uitziet.
’S HERTOGENBOSCH (ANP) Het
Gerechtshof in Den Bosch heeft gisteren
een 40-jarige arts uit Tilburg conform
de eis van de advocaat-generaal veroor
deeld tot een gevangenisstraf van ten
jaar met aftrek van voorarrest. De man
stond op 11 december in hoger beroep
terecht voor de moord op zijn jongste
zoontje. De rechtbank in Breda had
eerder dit jaar eveneens tien jaar tegen
hem geëist.
De Tilburgse arts had op 28 juni 1973
zijn zesjarig zoontje in diens bed met
een mes doodgestoken en daarna het
lijkje in Postel (België) begraven. De
man had echtelijke moeilijkheden. Hij
heeft zich altijd verzet tegen de conclu
sie van de psychiatrische observatiekli
niek in Utrecht die herh ontoerekenbaar
vond. Hij vond zich zelf volledig toere
keningsvatbaar en wenste dan ook als
zodanig berecht en veroordeeld te war
den.
r,
