kochten
Onderhandelingen op
Cyprus hervat
China bezit lange-afstand raket
Aantal potjes
Chili weigert
toegang aan
delegatie
Adoptiekinderen
per advertentie
met foto
I
6U Z t j*/
PLO veroordeelt aanslag op
vliegveld van Orly
achtergrond
„Amerikanen
met vergif
teruggevonden
Thieu om”
„Daily Telegraph”
„Spionagevluchten van Russen vanuit Egypte”
ra
I w
ZWARTE SEPTEMBER
„WRAAK RAKET-AANVAL ISRAEL”
3
BINNEN- EN BUITENLAND
DINSDAG
14
1975
JANUARI
jsma
eden
Ford
oven
lezen
meer
koop
statie
ctuur
luizen
zicht
Re-escalatie
schaft
Schijnoplossing
Pas in ’80
razing
In Engeland
r
implot
en de
een on-
waarin
■dt be-
enomen
If ver-
aronder
hebben
,e orga-
t docu-
:ijn bij
se stad
>wegia|
neten.
Vergissing
(Van onze speciale verslaggever drs. Jaap van Ginneken)
PEKING Amerikaanse satellieten hebben kort geleden een ge
slaagde Chinese raketproef waargenomen, vanaf een lanceerbasis
in het uiterste noordoosten naar een doelgebied in het uiterste zuid
westen. Aldus verluidt in goedingelichte bronnen in Peking. De
succesvolle ontwikkeling van een lange-afstandraket brengt Moskou
binnen het Chinese bereik, en men rekent erop dat de serieproduktie
van deze raketten de kans op een „ongestrafte” Russische „blitz
krieg” tegen China aanzienlijk doet afnemen.
„Geen verrassing”
„17 miljoen gulden”
MIGS BOVEN MIDDEN OOSTEN
I
I
(Van onze redacteur in Londen)
(Van onze redacteur in Athene)
bevriezing van
’(F
namezen
wonen
eft het
erland-
emaakt
iselijke
20. Het
de toe-
i over-
dat de
jsluiten
verle-
nbone-
met de
>r af te
lat een
id aan-
nuurt-
veede-
latsse-
1) vra-
and te
iniver-
ictuur.
t is op
ipunc-
te la-
'astdo-
3 CU-
d met
iteren
weer
n het
imen-
tidho-
e Ka-
1. Het
irland
i zelf
de In
digen
Oud-
jmme
:undi-
katies
LONDEN (UPI, AP en Reuter)
In een bericht uit Beiroet heeft
de Britse krant „Daily Telegraph”
in Londen gisteren gemeld dat Rus
sische piloten in supersone Mig-
23’s vanaf een vliegveld in opper-
Egypte op grote hoogte verken
ningsvluchten boven het Midden
oosten uitvoeren.
De Russen hebben tot nu toe altijd
geweigerd hun hypermoderne Mig-23
aan de Egyptische luchtmacht te leve
ren.
Volgens dit bericht is het voornaamste
doel van de spionagevluchten het in de
gaten houden van de bewegingen van de
Amerikaanse zesde vloot op de Middel
landse Zee.
Zes maanden na de Turkse invasie
op het eiland Cyprus worden nog
Steeds veel bewoners van het eiland
vermist. In Nicosia hebben familie
leden van vermiste Grieks-Cyprioten
een betoging gehouden. De vrouw
die hier een portret van haar niet
meer teruggekeerde zoon vasthoudt
was een van de drieduizend demon
stranten.
Het Joegoslavisch passagiersvlieg
tuig op de Franse luchthaven Orly
dat gisteren door een bazooka-gra-
naat werd geraakt. De inslag van de
granaat is te zien links van de lin-
kerdeur.
„Het is voor ons geen verrassing, wij
hopen dat andere landen nu eindelijk
hun les zullen leren”, was de reactie van
de Israëlische minister van Voorlichting
Jariv op de poging in Parijs een El Al-
vliegtuig met bazooka’s onder vuur te
ook in het nieuws niet overdreven veel
aandacht aan het incident besteed.
SAIGON (UPI) Politici van de op
positie in Zuid-Vietnam hebben gezegd
dat president Nguyen Van Thieu zich
voor 17 miljoen gulden heeft laten om
kopen tot aanvaarding van het Parjjse
vredesoverleg.
>n van
>p het
er een
ichtln-
leiding
tineer-
ssecre-
gedeti-
itingen
gingen
er be-
eerden
lichzelf
•weegt
Chili
ast en
totter-
iwerkt
nd en
ifesta-
Bosch
steerd
n. Zij
uitge-
I Post
rugs-
iactie
voor-
>fdre-
er te
d. De
kblad
drie-
Frans
vach-
an de
n het
land-
spook,
75.000
lainoe
latha-
stoten
Onze redacteur in Parijs Frank On-
nen, tekent hierbij aan: De twee terro
risten hebben zich klaarblijkelijk in het
vliegtuig vergist. In plaats van met de
bazooka het Israëlische lijnvliegtuig, een
Boeing 707, onder vuur te nemen, schoot
een van de mannen twee projectielen in
de richting van een Joegoslavisch toestel
dat, met 36 passagiers en elf beman
ningsleden, op een landingspiste klaar
stond om op te stijgen.
in op-
lerland
cers is
geteste
in van
In de
r werd
kingen
Eveneens op grond van satelliet-
waarnemingen hebben de Amerika
nen de Chinezen in de afgelopen
jaren af meermalen voor een Russi
sche dreiging gewaarschuwd. Para
doxaal genoeg lijkt de jongste proef
nu echter een aanzienlijke verkoeling
in de Chinees-Amerikaanse betrek
kingen (die al sinds het laatste be
zoek van Kissinger aan Peking was
ingetreden) te versterken.
Het is niet de eerste maal dat Pales
tijnse terroristen proberen met raketten
eens Israëlisch verkeersvliegtuig neer te
halen. In 1973 trachtten Palestijnen bij
het vliegveld van Rome SAM-6 schou-
derraketten af te vuren, maar zij wer
den nog juist op tijd door de politie
ontdekt.
„Het incident in Parijs is des te tragi
scher omdat, niet voor het eerst, blijkt
dat zij die niets met het Midden-Oosten
te maken hebben, worden getroffen”, zei
een regeringsfunctionaris. Landen die
Yassir Arafat met eerbetoon binnen ha
len kunnen zelf het slachtoffer worden
van hun ondoordachte politiek”, zei de
functionaris, op Joegoslavië doelend, en
het officiële bezoek dat Arafat onlangs
aan Joegoslavië heeft gebracht.
Israel is al min of meer gewend aan
dit soort berichten. Het is zo te zeggen
dagelijks routine geworden. Er is dan
ENERZIJDS
al meermalen
ven over de
Tegen de middag hervatten de Israë
liërs gisteren hun beschieting van de
weg die naar Kfar Sjoeba leidt. Men
hoorde bij tussenpozen explosies in het
gebied van Arqoub in Zuid-Libanon.
Het was de tweede achtereenvolgende
dag van aanvallen over de grens in wat
het Israëlische opperbevel, „een jacht op
guerrillastrijders noemt”. De aanvallen
volgenden nadat zaterdag vier Israëlische
soldaten die in het grensgebied patrouil
leerden, gewond werden.
zoek van Kissinger waren de Chinese
leiders wel bijzonder terughoudend.
had de Chinese pers
laatdunkend geschre-
schijnoplossingen die
Kissinger inzake Indo-China en het
Midden-Oosten heeft bewerkstelligd.
BEIROET (REUTER, AFP EN AP). De Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO
heeft de aanslag op het Franse vliegveld Orly veroordeeld. Een woordvoerder zei dat
geen commando-groepering iets met de operatie te maken heeft gehad.
Volgens het Palestijnse persbureau Wafa is deze criminele operatie een intrige
jegens de Palestijnse zaak en de strijd van het Palestijnse volk.
ATHENE. Vandaag worden in Ni
cosia de onderhandelingen hervat tussen
de Grieks-Cypriotische leider Klerides
en de Turks-Cypriotische Denktasj.
Sinds de Turkse invasie van 20 juli zijn
deze nooit geheel tot stilstand gekomen,
maar zij behelzen alleen nog maar aan
gelegenheden van humanitaire aard: uit
wisseling van vluchtelingen en dergelij
ke.
nemen. Aldus meldt onze redacteur in
Jeruzalem, drs. J. van Wesel.
Maar anderzijds blijkt Peking niet
bereid het gesprek werkelijk voort te
zetten, zolang Amerika zich niet wer
kelijk verder uit Azië terugtrekt. Wel
werd een bezoek van Ford aangek’on-
digd. Maar wanneer hij niet komt
met de aankondiging van een troe
penterugtrekking uit Formosa en een
opzegging van het defensieverdrag
met de nationalisten zo zegt men
hier dan kan hij beter wegblijven.
Het is dan ook niet onmogelijk dat
men een volgende crisis (bijvoorbeeld
in Indo-China) zal aangrijpen om het
bezoek voor onbepaalde tijd uit te
stellen.
Mochten de Amerikanen zich al
afgevraagd hebben waarom de Chine
zen plotseling zo beginselvast zijn,
LONDEN. Adoptiekinderen zullen
binnenkort met foto en wel per adver
tentie in een Engels damestijdschrift
worden aangeboden. Het initiatief is uit
gegaan van een adoptievereniging in de
Londense gemeente Peckham.
Het gaat in eerste instantie om twee
kinderen: het 3-jarige Westindische
meisje Anne en de 4-jarige geestelijk
achtergebleven Robert. Het is namelijk
niet het probleem om „normale” kinde
ren aan een liefhebbend onderdak te
helpen. De adoptieverenigingen blijven
altijd zitten met gekleurde kinderen, en
met kinderen met afwijkingen.
De methode om adoptiekinderen door
middel van advertenties met foto’s aan
te bieden komt uit de Verenigde Staten
en Canada. De Britten hebben altijd hun
aarzelingen gehad tegen een dergelijk
soort van slavenmarkt. Maar nu is het
eerste schot dan toch gelost. De adver
tentie verschijnt in de vorm van een
artikel in een tijdschrift „Woman’s Re
alm”. Advertenties zonder foto’s kon
men echter al eerder in Engelse dagbla
den aantreffen.
dan kregen ze daarop kort daarna het
antwoord. Enkele weken geleden na
men spionage-satellieten van het
Amerikaanse ministerie van Defensie
namelijk een raketlancering waar,
van het uiterste noordoosten de
provincie Heilungkiang) naar het ui
terste zuidwesten (de autonome regio
Tibet). Naar dat laatste onherbergza
me gebied hebben de Chinezen dit
jaar een deel van hun kernproefin-
stallaties verplaatst, omdat ze daar
minder gemakkelijk (dan in de auto
nome regio Sinkiang, iets daarboven)
te bereiken zijn bij een eventuele
Russische inval.
GENÈVE (AFP) Een delegatie van
de interparlementaire unie, die gevangen
senators en afgevaardigden in Chili wil
de bezoeken, is de toegang tot Chili
geweigerd- Dit is gisteren in Genève,
waar de unie een bureau heeft, meege
deeld.
Het Chileense regime heeft de missie,
bestaande uit de Belgische senator An
dré Saint-Remy (een christen-demo-
craat) en de Venezolaans afgevaardigde
Luis Herrera Campins (christen-demo-
craat) laten weten dat ze niet zullen
worden toegelaten. Volgens de Interpar
lementaire Unie zitten in Chili zes sena
tors en 12 afgevaardigden gevangen, zijn
er twee parlementsleden doodgeschoti»
cs. 1. ‘«weken naar het buitard«3<
BIJ HET jongste bezoek van minis
ter Kissinger verd vrijwel geen
voortgang geboekt in de Chinees-
Amerikaanse betrekkingen. Voor een
deel was dat te verwachten: al sinds
het bezoek van Nixon aan Peking
was Washington er steeds ten onrech
te van uitgegaan dat zonder wezenlij
ke concessies over Formosa, Korea en
Indo-China, toch een uitwisseling van
ambassadeurs en een snelle uitbrei
ding van de handel mogelijk zouden
zijn.
Goed geïnformeerde diplomaten
hebben steeds tegen die illusie ge
waarschuwd. Maar bij het laatste be-
Een woordvoerder van het Witte Huis
heeft gisteren gezegd dat president
Ford’s verklaring dat de Verenigde Sta
ten op dit ogenblik de veiligheid van
Israel niet kunnen garanderen, geen ver
andering in de Amerikaanse politiek ten
aanzien van het Midden-Oosten inhoudt.
Volgens de „Daily Telegraph” strekken
de verkenningsvluchten zich ook uit tot
Israel- Het fotografisch en electronisch
verkregen spionagemateriaal wordt met
de Egyptenaren gedeeld, in ruil voor het
gebruik van het vliegveld.
Het gaat volgens het Londense blad
om een vloot van zes Mig-23’s en om
een vliegveld dat ook door Egyptische
keurtroepen wordt gebruikt.
De Mig-23 kan op een hoogte vliegen
van twintig kilometer en kan een snel
heid bereiken van 2.500 kilometer per
uur, waardoor het het superieurste ge
vechtsvliegtuig in het Midden-Oosten is.
De Palestijnse commando-organisatie
„Zwarte September” daarentegen heeft
de verantwoordelijkheid voor de aanslag
op een Israëlisch vliegtuig opgeëist. Dit
gebeurde in een telefonisch in Beiroet
verspreid communiqué.
„De operatie werd uitgevoerd als ant
woord op de raketaanval op de kantoren
van de Palestijnse bevrijdingsorganisatie
PLO in Beiroet op 10 december vorig
jaar”, zo werd gezegd.
„Wij zullen met ijzeren hand toeslaan
als opnieuw iets tegen onze zaak wordt
ondernomen. Gewapende strijd is de eni
ge weg voor het bereiken van onze
doelen”.
(Van onze correspondent)
EINDHOVEN Van de 124 potjes
vergiftigde opium die donderdagnacht
gestolen werden uit het gebouw van de
Stichting Apothekersopleiding te Eind
hoven, zijn er gistermorgen in de rivier
de Dommel 84 teruggevonden. Nadere
inspectie wees uit, dat de potjes niet
waterdicht afgesloten waren. Over de
gevolgen voor het milieu wist de politie
nog geen verdere mededelingen te doen.
Het verpakte gif lag over een afstand
van 6 kilometer verspreid. Twee duikers
hebben het traject twee keer onderzocht.
De eerste ontdekking van de potjes
werd gedaan door sluiswachter J. Desar.
Deze alarmeerde de politie. Zolang niet
alle potjes teruggevonden zijn aan
vankelijk werd melding gemaakt van
124, doch dit bleek later op een vergis
sing van de directeur van de apothekers
opleiding te berusten blijft een le
vensgevaarlijke situatie bestaan. Een do
sis van 160 milligram van het gif is al
dodelijk.
Gebruikers van drugs, alsmede de le
veranciers, zijn vrijdagmiddag door de
politie geïnformeerd- Ook ziekenhuizen,
openbare instellingen en scholen zijn op
de hoogte gesteld.
De meer dan 2 kilo vergiftigde opiaten
werden ontvreemd uit een gedeeltelijk
houten kast. Ze waren bestemd voor
opleidingsdoeleinden. Deze opbergruimte
zoldoet aan de wettelijke minimumeisen.
sche verrassingsaanval uit te schake
len zijn en hun vermogen om „terug
te slaan” was dan ook nihil.
Van Turks-Cypriotische zijde lijkt
men echter bereid toe te geven dat die
opdeling nog niet definitief is en dat ook
niet zal worden. Anders zou men niet
kunnen gaan praten over enigerlei cen
traal bestuur in de komende constellatie.
Wat de Turken de laatste maanden wel
steeds hebben gestipuleerd is dat dat
centrale bestuur niet langer wordt ver
persoonlijkt door president Makarios, die
nog slechts als leider van de Grieks-
Cyprioten wordt gezien.
Onlangs is dit nog weer bevestigd door
oud-premier Ecevit, de man die de ver
antwoording had voor de Turkse inter
ventie, tijdens zijn triomfantelijk bezoek
aan het door de Turken veroverde deel
van het eiland.
Dat de Turken met hun interventie
van 20 juli „een herstel van de constitu
tionele status quo” (dus van Makarios
als president) nastreefden, daaraan wil
geen Turks leider meer worden herin
nerd.
AANGEZIEN sinds de eerste ern
stige grensincidenten in 1969-’70
meermalen serieus het gevaar van
een Russische aanval heeft bestaan,
dwong dit de Chinezen ertoe uit hun
diplomatieke isolement te breken en
de betrekkingen met het Westen te
verbeteren.
Eveneens gisteren is een klacht inge
diend bij het Zuidvietnamese opperste
gerechtshof tegen Van Thieu’s vrouw,
omdat zij op onwettige wijze aan grond
zou zijn gekomen.
De beschuldiging van omkoperij aan
het adres van de president staat in een
document dat is ondertekend door Viet-
die in de Verenigde Staten
en is door politici in Saigon
aangevoerd „als nieuw bewijs van presi
dent Thieu’s illegale monetaire manipu
laties”.
In het document, ondertekend door Le
Tsji Cong, voorzitter van de „Vereniging
van Overzeese Vietnamezen in Noord-
Amerika”, staat dat een Amerikaanse
generaal in 1972 naar Saigon ging met
een cheque van twee miljoen dollar om
Thieu’s handtekening onder een akkoord
tussen de president en de communisten
te kopen.
Het document dateert al van 18 de
cember 1972, maar het bereikte Saigon
pas in het afgelopen weekeinde.
Volgens het document heeft Thieu be
zwaar gemaakt tegen het geldaanbod en
de aanbieding van een villa op Hawaii,
„omdat de communisten de macht zullen
overnemen en ik zal moeten verdwij
nen”.
Maar, vervolgt het document, de Ver
enigde Staten waren er zo op gebrand
uit Zuid-Vietnam te vertrekken, dat ze
met een tweede cheque van vijf miljoen
dollar bij Thieu kwamen.
Met de serieproduktie van inter
continentale raketten is de noodzaak
daarvan echter verminderd. De re-
escalatie van de oorlog in Indo-China
zal de reserves van Peking tegenover
Washington nog verder versterken.
Niet alleen staat het akkoord in
Laos (het enige dat werkte) onder
druk, ook in Cambodja is een ak
koord verder weg dan ooit: de Rode
Khmer zijn niet bereid te onderhan
delen met het regime-Lon Nol. De
guerrilla’s hebben aangekondigd te
zullen doorvechten tot staatshoofd Si
hanouk weer aan de macht is. Maar
nu neemt ook in Zuid-Vietnam
de spanning weer toe: de corruptie-
onthullingen hebben president Thieu
niet doen aftreden, de voorlopige re
volutionaire regering (Bevrijdings-
front) heeft daarom de druk opge
voerd en Washington overweegt ver
groting van de hulp of zelfs recht
streeks ingrijpen.
In dat laatste geval is een verdere
het Chinees-Ameri
kaanse gesprek (en een uitstel van
het bezoek van Ford) waarschijnlijk.
De eerste proefneming met een
men er echter al enige tijd rekening
mee gaan houden dat ook een inter
continentale raket eerder klaar zou
zijn.
Aanvankelijk werd verwacht dat de
Indische Oceaan of zelfs de Afrikaan
se westkust (Zanzibar) als doelgebied
zou worden gebruikt. Maar de Chine
zen hebben kennelijk al hun krachten
geconcentreerd op het overbruggen
van de afstand naar Moskou en heb
ben er bovendien de voorkeur aan ge
geven de proefneming binnen hun
eigen grenzen te houden.
Hoewel deze nieuwe ontwikkeling de
Chinezen nog geenszins vrijwaart voor
een Russische kemaanval, wordt de
afschrikking er binnenkort toch ge
loofwaardiger door. Tot nu toe had
den ze alleen enkele tientallen korte-
en middellange-afstandsraketten aan
de Siberische grens, maar hun silo’s
waren volslagen onbeschermd. Ze
zouden gemakkelijk door een Russi-
Het toestel werd in het midden ge
raakt. Daar zaten toevallig geen reizi
gers. Alleen een steward liep lichte ver
wondingen op.
De explosie van de raketten die met
een oorverdovende knal gepaard ging,
bracht wel zware schade toe. Twee toe
snellende politie-agenten werden door
rondvliegende brokstukken gewond. In
het Israëlische vliegtuig bevonden zich
op dat ogenblik alleen nog maar twee
leden van de bemanning. De 136 passa
giers voor het Israëlische toestel, even
eens een Boeing 707, die voor New York
hadden geboekt, zaten op het moment
van de aanslag nog in de wachtkamer.
De hele aanval was in enkele minuten
bekeken. Twee vrouwelijke loketbeamb
ten zagen hoe enkele tientallen meters
van een der grote hallen een witte
Peugeot stopte waaruit twee donkere
mannen stapten. Een hield een revolver
in de hand terwijl zijn metgezel onmid
dellijk een zware bazooka in stelling
bracht waarmee hij twee schoten op de
Joegoslavische Boeing loste.
Na de schietpartij sprongen ze weer
ijlings in hun auto die in vliegende
vaart het vliegveld verliet. Een paar uur
later werd de wagen, die in een garage
was gehuurd, nog geen tien kilometer
verder terug gevonden. De bazooka lag
nog op de achterbank. Van de daders
ontbrak gisteravond nog elk spoor.
Orly wordt het laatste jaar, net als
alle andere belangrijke Europese vlieg-
havens, extra zwaar bewaakt. En speci
aal Israëlisch, maar ook Arabische
toestellen hebben de bijzondere belang
stelling van de veiligheidsdiensten.
Toch geeft de Franse veiligheidsdienst
zelf toe dat voor een afdoende bewaking
van een internationaal vliegveld op elke
tien meter wel een gewapende politie
man zou moeten worden opgesteld.
Gevraagd naar de betekenis van
Ford’s opmerkingen in een zondag in het
weekblad Time gepubliceerd vraagge
sprek, zei John Hushen, een van de
voorlichtingsfunctionarissen van het
Witte Huis: „Ik geloof niet dat dit een
verandering in de Amerikaanse politiek
betekent”
In het interview zei Ford dat „wij
boven al in overweging moeten nemen
wat onze eigen nationale belangen zijn”.
Nauwelijks één huis bleef gisteren on
beschadigd tijdens de beschieting door
de Israëliërs van het dorp Kfar Sjoeba
in Zuid-Libanon. Na de aanvallen gedu
rende de nacht van zondag op maandag
werden de oude mannen, vrouwen en
kinderen geëvacueerd.
Vanaf vandaag zal echter, zo werd
bekendgemaakt, wederom worden ge
praat over „het wezen van de zaak”, wat
wil zeggen een politieke oplossing van
het Cyprus-probleem. Als omschrijving
van het onderwerp van gesprek is van
beide zijden overeengekomen: het ka
rakter van het centrale bestuur in een
federale staat Cyprus.
Deze formulering houdt van beide zij
den concessies in. Van Grieks-Cyprioti
sche zijde is het een enorme concessie,
dat voor het eerst is toegegeven, dat
Cyprus een federale structuur moet
krijgen. Dit kan men alleen maar zien
als een uitvloeisel van de Turkse mili
taire interventie, die op het eiland een
voldongen feit heeft geschapen.
Nog slechts 13.000 van de 120.000
Turks-Cyprioten verblijven onder
Grieks-Cypriotisch bestuur, terwijl het
aantal Grieks-Cyprioten dat in het door
de Turken veroverde noorden is geble
ven niet veel groter is.
