in Teylers Museum
SCHETSBOEKEN VAN NIC BASTERT
pianist in Schumann
Weer passiespel
Nu voorzitter orkestcommissie
Residentie-Orkest afgetreden
VEELBELOVEND
JONG EN
IN DEINING
CABARET
TV Privé
TOP DE POP POP DERTIEN
Vanavond
Emil Gilels lyrisch
r
Strauss-jaar
in Oostenrijk
dus zet de kaas
uit het vuistje
maar klaar!
Debbie
in Tegelen
1’ Histoire intieme”
- 'fFW.
ALQUIN IN
HOOFDDORP
Soosagenda
- w
-■•ft 'Vji
Conflict breidt zich steeds verder uit
Amsterdamse auteurs
Fonds noodlijdende
pop-musici in
oprichting
Romantiek bij Concertgebouworkest
winnen prijsvraag
Binnenkort overleg
Limburgs Toneel
KUNST
ONDERDAG
1 6
JANUARI
19 7 5
13
5?
Voor goede en
duurzame vloeren
EDELHOUT
vloeren
HAARLEM
(21.10-
TROS Ned. I)
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Het conflict bin
nen het Residentie-Orkest tussen
'Artistieke Commissie en orkest
leden enerzijds en directie en be
stuur anderzijds heeft ertoe geleid
dat de voorzitter van de „orkest-
commissie”, J. Helsdingen, zijn
taak heeft neergelegd. De „orkest-
commissie”, officieel het bestuur
Aan de Vereniging van leden van
het Residentie-Orkest geheten, be
staat uit vijf leden en een juridisch
adviseur en behartigt de dagelijkse
belangen van het orkest.
r
-
T '1
h' V.
TOON VRANKEN.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
574
av.:
HAARLEM Een gedichtje uit de schetsboeken van Nicolaas Bastert,
die momenteel te kijk liggen in de vitrines van de schilderijenzaal van
Teylers Museum:
„Zoo komt mijn pols weer wat tot klaarheid
En is de pleisterkoorts voorbij
En adem ik natuur en waarheid
Te Rolde op de Hooge hei.
Hij schreef het op 14 augustus 1878, wandelend van Rolde naar Borger.
Een briefje in een ander schetsboek aan collega J. S. H. Kever: „Wij
komen van Laren af wandelen over de hei. Kom ons tegemoet”. Op de
tegenoverliggende bladzijde is keurig in potlood het portret van Kever
getekend.
Op het cabaretfestival (Kees Bos
won daar ook nog eens de persoon
lijkheidsprijs) was „Kwartoverelf” de
1 I can help Billy Swan; 2 Juke box jive The Rubettes; 3 Killer Queen
Queen; 4 Lady of the night Donna Summer; 5 Voulez-vous coucher
Labelle; 6 De liefde van de man Ria Valk; 7 My special prayer Percy
Sledge; 8 Marietje Hydra; 9 My boy Elvis Presley; 10 Ding dong ding
dong George Harrison; 11 The three bells Nana Mouskouri; 12 Lonely
this Christmas Mud; 13 You're the first Barry White.
Tweemaal het brugje van Nieuwersluis,
door Bastert vanuit een iets andere hoek
bekeken. Het zijn twee tegenoverliggen
de pagina’s uit een der schetsboeken.
Zijlstraat 96
Telef. 31 05 80
'o
(Van onze correspondent)
BUSSUM. Twee Amsterdamse au
teurs, Magda Berg en Willem Capteyn,
zijn bekroond in de prijsvraag die de
toneelcentrale te Bussum uitschreef ter
gelegenheid van haar 40-jarig bestaan.
Het ging om het schrijven van een Ne
derlands toneelstuk.
Dit concert wordt gegeven voor drum
mer Kees Kranenburg jr., die zijn vak
niet meer kan uitoefenen na een ernstig
verkeersongeluk, waarbij beide onderbe
nen werden verbrijzeld. Aan het bene
fietconcert verlenen (belangeloos) mede
werking de popgroepen Ekseption, Trace,
Kajak en Sight. Kranenburg jr. heeft te
kennen gegeven dat hij een deel van de
oporengst graag af staat aan collega’s die
in soortgelijke moeilijke omstandigheden
verkeren. Vandaar dat het idee voor de
oprichting van het fonds is geboren, zo
deelde initiatiefnemer Peter van Halm,
de regisseur-samensteller van Nederpop-
zien mede.
om de herinnering vast te houden aan
fijne ogenblikken, hetzij in de natuur,
hetzij ontmoetingen met mensen. Zo
komt hier dan ook veel over, vooral in
de kleine boekjes, vlotte krabbels als
aantekeningen, soms een wat meer uit
gewerkt landschapje.
Meer een teveel en hun collega-orkestle-
den een te weinig aan betrokkenheid
met het artistieke gebeuren in het or
kest. Donderdag 9 januari drong de
meerderheid van het orkest in een motie
aan op het aanblijven van de graafploeg.
Het lijkt erop dat Helsdingen, die als
voornaamste vertegenwoordiger van het
orkest, samen met directeur Van der
Meer, kritiek op het vertrek van de
graafploeg uitte, de consequenties heeft
getrokken uit het feit dat dezelfde
graafploeg door een meerderheid van de
orkestleden vorige week dringend ver
zocht is voorlopig aan te blijven en de
lopende artistieke zaken af te wikkelen.
DEN HAAG (ANP). Toeristen, die
het komende vakantieseizoen naar Oos
tenrijk gaan, kunnen meegenieten van
de muzikale zomer, die dat land krijgt,
omdat 150 jaar geleden Johann Strauss
jr. werd geboren.
Wenen geeft de toeristen alvast een
voorproefje door van 20 tot 24 maart
een speciaal arrangement aan te bieden
onder de naam „Frühling in Wien”, een
voorjaarsuitje met veel operette, wijn en
muziek. Behalve de reeds bestaande
jaarlijkse Strauss-opvoeringen zal er
door allerlei concerten nog meer aan
dacht aan de walsenkoning worden be
steed.
Zo staan er operette-opvoeringen op
het programma van de bekende Bregen-
zer Festspiele (op een toneel in het
Bodenmeer) en in theaters in provinciale
hoofdsteden.
Verder vermeldt het programma:
Weense feestweken van 24 mei tot 22
juni met de operette „Wiener Blut” in
het Theater an der Wien, een Johann
Strausstentoonstelling in het Weense
stadhuis van 22 mei tot 31 oktober, een
opvoering van „Eine Nacht in Venedig”
in het Raimundtheater in Wenen (23 mei
tot 29 juni) en tijdens de Bregenzer
Festspiele van 17 juli tot 18 augustus.
Daarnaast zal er een tot driemaal per
week een Johann Straussconcert worden
gegeven in het Weense raadhuispark in
de maanden juli en augustus.
Nu de heer Helsdingen als voorzitter
van de orkestcommissie is opgestapt,
zullen de lopende zaken door vice-voor-
zitter H. Beekmans worden waargeno
men. Het aftreden van Helsdingen zal op
de eerstvolgende ledenvergadering van
het Residentie-Orkest worden besproken.
Wanneer die bijeenkomst wordt gehou
den, is nog onbekend.
Het aftreden van Helsdingen is be-
niet helemaal een Gooilander. Bovendien
maakte hij studiereizen naar Frankrijk
met de bekende schilder Geo Poggen-
beek. met wie hij zeer bevriend was- Hij
schilderde niet alleen landschappen,
maar ook stillevens. Veel tentoonstellin
gen en ook gouden medailles werden
zijn deel. Ondanks dat alles is hij een
wat vergeten figuur, een der „petit
maitres” van het impressionisme, ver
moedelijk ook wel omdat zijn levens
bootje niet meegleed op de stroom van
de Haagse School, die een grotere be
kendheid genoot in binnen- en buiten
land door de concentratie van een flink
aantal schilders. De aandacht voor de
Larense School was wellicht onver
diend geringer.
Schetsboeken van een schilder zijn als
de dagboeken van een schrijver. Ze
vormen de getekende „l’histoire intime”.
Lang niet alles uit schetsboeken wordt
als studie voor olieverven gebruikt. In
schilderijen wordt vaker naar buiten
gericht gewerkt, hetzij uitdrukkelijk om
de naam bevestigd te krijgen (wie is niet
ijdel) hetzij met het oog op verzamelaar
en kunsthandel. In schetsboeken vind je
ook de dingen „voor eigen gebruik”,
schetsen die worden gemaakt onderweg
’t Plein, Balkanplein, Schalkwijk,
donderdagavond: „Uitzondering en de
regel”, toneelstuk van Bertol Brecht
door de „Nieuwe Comedië”; zat.:
Open Huis.
Deining, Ripperdastr. 13a, vrijdag
avond: cabaret „Kwartoverelf” uit
Den Haag.
Paradiso, Weteringschans, Amster
dam, vrijdag: Larry Coreyell; zater
dag: Curved air, Engelse pop.
Arnoldushove. Hoofdweg
Hoofddorp, zaterdag: Alquin.
kendgemaakt in een door de secretaris
van de orkestcommissie, de heer A.
Veelo, ondertekende brief, die aan alle
leden van het orkest is verstuurd. Het
orkestlid Helsdingen die samen met zijn
collega J. van den Berg tevens deel
uitmaakt van het Dagelijks Bestuur van
het Residentie-Orkest dat verder uit
L. Brouwer, voorzitter, mr. J. W. Schuit
en jhr. mr. J. H. de Brauw bestaat
heeft ook een functie, namelijk die van
„waarnemer”, in de Artistieke Commis
sie van het orkest. Naast de uit vijf
orkestleden bestaande „graafploeg” heb
ben genoemde jhr. mr. De Brauw, prof,
dr. J. P. van de Geer, dirigent Jean
Martinon en directeur mr. H. B. van der
Meer zitting in deze commissie.
Zoals bekend boden de vijf graaf-
ploegleden half december in verband
met ernstige moeilijkheden rond het ge
voerde artistieke beleid hun ontslag aan.
De vijf verweten directeur Van der
Cameretten. Een driedaags ama-
teurcabaretfestival in Delft. Erg veel
puin. Twee uitschieters: Vangrail uit
Amsterdam met leerlingen van de
Kleinkunst-academie én Kwartover
elf uit Den Haag, een soort Freek en
Bram, maar dan heel eigen. Vrijdag
avond komen de jonge Kees Bos en
Walter Soesman hun cabaret-kunnen
tonen in sociëteit Deining, Ripperda-
straat 13a in Haarlem.
AMSTERDAM. Opvallend veel ro
mantiek accentueert deze dagen het mu
ziekleven in het Concertgebouw te
Amerdam.
Gevoel voor romantiek is even con
stant als het authentiek menselijk ver
langen dat in elke vorm van kunst alle
eeuwen door beluisterd kan worden.
Heel bijzonder waren de kunstenaars
van de 19e eeuw bij de romantiek be
trokken.
DEN HAAG. (ANP). Binnenkort
vindt overleg plaats om te komen tot
nadere bepaling van het beleid met be
trekking tot het groot Limburgs Toneel.
Minister Van Doorn van CRM had reeds
contact over de situatie bij dit gezel
schap met zijn Belgische ambtgenote en
het provinciaal bestuur van Limburg.
Aldus blijkt uit het antwoord, dat de
bewindsman woensdag heeft gegeven op
schriftelijke vragen van de Tweede-Ka-
merleden Kosto en de Voogd (beiden
PVDA), Beekmans (D’66), Coppes (PPR)
en Van der Lek (PSP).
Het komend overleg, waarbij mede de
subsidiëring aan de orde is, is een gevolg
van de beslissing van het bestuur van het
GLT om de vormingsgroep van GLT op
t« heften indien niet voor maart van
dit jaar extra gelden worden gevonden.
Maar er liggen ook de grote schets
boeken, echt naar buiten meegenomen
voor het ernstige werk. Daarin bevinden
zich uitstekende tekeningen in houtskool,
crayon, pastel en een enkele waterverf.
Er zijn tamelijk grote bladen bij, de
meeste met Gooise landschappen, waar-
visch consequent doorgevoerd is, teke
nend voor het Pianconcert van Schumann.
De Russische pianist Emil Gilels gaf
hieraan in een lyrische en soms ook
gepassioneerde toon een wonderlijke ex
pressiviteit. Spanning tussen klank en
ritme en verfijning van kleur in veel
schakeringen maakten zijn dichterlijke
voordracht intens doorleefd.
Hij is net als Jochum een van de grote
talenten van de oudere generatie, die
deze muziek nog helemaal tot in zijn
diepste wezen kan aanvoelen en ons
even meesterlijk als precieus blad voor
blad de binnenkant van de partituur
oplegt. De wisselwerking tussen beide
prominenten was uniek en dat maakte
een geconcentreerd en tegelijk ontspan
nend musiceren in creatieve sfeer opti
maal mogelijk.
Er Werd niet alleen gewandeld door
Syvert Nicolaas Bastert, die als schilder
zijn eerste voornaam niet in de signering
Evan zijn werk opnam. Hij werkte veel
ten altijd buiten- Dat blijkt uit die expo-
Fsitie van schetsboeken, groot en klein,
F aan Teylers Museum geschonken door
I de zoon J. N. Bastert. Een fijn geschenk,
F want het past precies in de collectie, die
|in deze zaal is opgehangen. Het ademt
I dezelfde sfeer. Een van de schetsen is
[zelfs een voorstudie van de olieverf „De
I schaapskooi” die erboven hangt en al
[jarenlang bezit is van het museum. Ook
[ligt er vlak bij een voorstudie voor een
schilderij, dat nu in het Frans Halsmu-
jseum is te vinden.
j Bastert leefde van 1854 tot 1939. Hij
wordt vooral gezien als een typische
j Gooise schilder, met twee benen staande
[in het Nederlandse impressionisme, een
[„ogenmens” die van de natuur hield. Die
[vond hij in het Gooi en langs de Vecht
tin zijn jaren volop en hij bezong de lof
[ervan.
j In die stijl had hij ook geleerd te
(werken, eerst bij M. Heyl en P. L.
Lutgens, later aan de academies in Am
sterdam en Antwerpen. Hij woonde ook
Fin Amsterdam en Den Haag, was dus
I Als eersten zijn hierbij uit een totaal
van ongeveer 60 inzendingen uit de bus
gekomen het toneelspel „Het oog
I van de naald” van Magda Berg en
[„Terug naar de Dalweg” van Willem
Capteyn. De jury bestond uit Beb de
[Beer, Manuel van Loggen en Wout
Spies, beoordeelde beide stukken als ge-
lijkwaardig en kende beide auteurs een
[prijs van 2000 gulden toen.
Magda Berg is onlangs afgestudeerd
aan het Instituut voor Theaterweten-
schappen. Voor zover bekend is dit het
I eerste stuk dat zij geschreven heeft
Willem Capteyn is het pseudoniem voor
een Amsterdams auteur die zijn werke
lijke naam niet bekend wil maken. On
langs ontving hij ook de Visser-Neerlan-
diaprijs voor toneel.
Bovendien heeft de jury nog een extra
prijs van 750 gulden toegekend voor het
spel „Los van de grond” van Rien van
den Heuvel. Rien van den Heuvel is
gemeenteambtenaar in het Gelderse Ze-
venaar en leidt ook een semi-beroeps to
neelgroep.
De Delftse supertormatie Alquin
speelt zaterdagavond in het muzikaal
steeds actiever wordende toevluchts
oord der Hoofddorpse jeugd: de Ar-
noldushoeve.
Alquin geaccepteerd als topmu-
sici in Nederland hangt op het
ogenblik net tegen het internationale
succes aan. De toernees door Enge
land werden goed ontvangen maar
het grote succes en platenverkoop die
Polydor al heel snel had verwacht, is
niet gekomen. Misschien met de der
de elpee „Nobody Can Wait Forever”
(zo’n titel is ook niet toevallig) die
volgende maand uitkomt. De plaats is
van 10 tot en met 24 december opge
nomen in de Rockfield Studio, de
privé-studio van Dave Edmunds met
de Engelsman Roger Bain als produ
cer achter de knoppen en Michel van
Dijk voor het eerst als zanger. Alquin
zelf is met die opnamen zeer tevre
den en naar verluidt zijn ze in Den
Haag razend enthousiast. Wie vast
een voorproefje wil hebben, kan dat
zaterdagavond in Hoofddorp live van
Alquin krijgen. Met genoegen.
Debbie de Haarlemse blonde
zangeres die na het hitje „Everbody
join hands” langzaam maar zeker in
het niet dreigde weg te zakken is
weer stevig aan het terugvechten.
Een Amerikaanse producer die vorig
jaar naar de Cats kwam luiteren
werd’ook voorgesteld aan Debbie, de
indruk die dat maakte was voldoende
voor een in Amerika opgenomen el
pee die nu uit is. Leuk opstekertje
voor Debbie die over een maand met
Albert West en Teach In uitkomt in
de Nederlandse finale van het Euro
visie Songfestival.
TEGELEN (ANP). Ook de komende
zomer zal in het openluchttheater „De
Doolhof” te Tegelen weer het passiespel
worden opgevoerd, waaraan door onge
veer 250 mensen zal worden meege
werkt. Deze toneeltraditie wordt al bijna
een halve eeuw in stand gehouden voor
spelers, die al maandenlang repeteren en
zo naar de opvoeringen toeleven.
In Tegelen zegt men ervan overtuigd
te zijn, dat het passiespel een spel voor
alle tijden en alle generaties is. Die
overtuiging wordt op het ogenblik uitge
dragen door een sterk verjongde spelers-
gemeenschap, die weinig moeite zal heb
ben met het overdragen van deze spelin-
tentie aan het publiek. In de loop van
de laatste jaren, aldus de organisatoren,
is het steeds duidelijk geworden dat het
publiek actie en vaart vraagt. De spellei-
ding heeft zich aan die vraag aangepast
wat betreft het passiespel 1975.
HJC, Groot Heiligland 47, zaterdag
avond: optreden saxofonist Steve
Lacy en zijn trio.
TIOLI, Laan van Angers wijkge-
bouw, zaterdagavond: Winterbal; zon
dagmiddag: discotheek.
Uustairs, Zomervaart 170, zondag
avond: Amnesty International. Infor
matieavond over deze beweging.
Disco Dubois, Berlagelaan 45, elke
zondagmiddag: discodansen.
’t Augustijntje, Kleine Houtstraat,
elke zaterdag en zondagmiddag vanaf
4 uur: jazz-
Tamberlain, Grote Houtstraat, elke
av. beh. ma en di.: discotheek.
Club Bluesette, A. C. Krusemanstr.
34, Oost, vr„ zat. en zo: bar-dancing-
disco.
Can-Can, Stoofsteeg 1, elke
bar dancing-disco.
Moulin Rouge, Kleine Houtstr., elke
av.: bar-dancing-disco.
De Ark, Kerkplein 5, Velsen-Zuid,
vrij, en zat.: soos.
Turfschip, Turfsteeg 2a, zat.: kof
fiebar met Engelse folkzanger Smit-
thy en Ier Barry-
om Bastert in zijn tijd bekend is gewor
den, maar pok met kijkjes in de toen
malige dorpjes, een boerderij-interieur
en dergelijke.
Bastert was blijkbaar althans zo
komt hij hier over geen figuurschil
der, al kom je op een schetsblad een
aantal puntig getekende schaatsende fi
guurtjes teeen. Breder uitsewerkt vind
je hier ook een jongedame in lange
mantel en met brede hoed, die in de
sneeuw croquet speelt, een lastige opga
ve. waarvoor we tegenwoordig naar het
mini-golfbaantje gaan, maar dat vroeger
in de eigen tuin werd gespeeld. Een
boers mannetje vaart op een ander blad
in een bootje voorbij, een schilder zie je
zitten tekenen- Maar daar blijft het dan
bij, want op de grote bladen is de mens
meestal niet aanwezig. Dan is het vaak
puur natuur en een aanleiding voor mij
om te eindigen met de regels uit Bas-
tert’s schetsboekrijmpje: „Zoo komt
mijn pols weer wat tot klaarheid”, enzo
voort. HEIN STEEHOUWER.
Twee klassieke voorbeelden daarvan in
de muziek troffen wij aan op het abon
nementsconcert woensdag in de Grote
Zaal onder leiding van Eugen Jochum,
waar het Pianoconcert van Schumann
en de Vierde Symfonie van Bruckner
de pijlers vormden van het concert
Schumann en Bruckner, twee groothe
den met elk een eigen soort van roman
tische filosofie. De Vierde Sympfonie
van Bruckner is een specimen van na-
tuur-romantiek. het Pianoconcert van
Schumann van intieme gevoelsroman
tiek. Bruckner liet zich inspireren door
het landschap van zijn geboortestreek
(Oostenrijk Sankt Florian); hij denkt en
uit zich monumentaal-symfonisch.
Schumann is in zijn Pianoconcert de
dichter, even subtiel als in zijn liederen.
Eugen Jochum heeft met hart en ziel
aan dit programma gewerkt en er zijn
bijzonder stempel op gedrukt. Bruckner
maakt hij groots, imposant, maar niet
zonder het detail uit het oog te verlie
zen. In meermalen adembenedende mo
menten van vervoerende klank gaf hij
ruimte aan het levendige spel van de
thema’s waarmee Bruckner zo machtig
improviserend en creatief te werk gaat.
Een imposante Brucknervertolking van
het Concertgebouworkest in zijn rijkste
orkestrale facetten!
Een dichterlijk spel van thema’s, in
telkens nieuwe ensceneringen, motie-
enige groep die een "half uur lang
aanleiding gaf tot voortdurend en
uitbundig gelach in de zaal. Perfecte
cross-talk (al bijna professioneel en
grappen van niveau. Heel erg veel te
zien valt er nog niet maar voor twee
jonge mensen die pas kort samenwer
ken, was de prestatie ver boven nor
maal peil- De jury over Kees Bos:
„Hij zal over een paar jaar een vaste
plaats hebben ingenomen in de Ne
derlandse cabaretwereld”.
Niet gek om zoiets te horen als je
22 bent en pas een paar maanden
geleden bent begonnen je gave om
puntige teksten te schuiven verder
uit te werken dan tot en met de
schuifdeuren. Kees Bos hing een
raamadvertentie op bij Servaas in
Den Haag: partner gezocht. Wally
Soesman (23) zag, kwam en klikte.
Hij is getrouwd, heeft al twee kinde
ren, werkt als commercieel medewer
ker bij Olivetti, heeft eigenlijk nooit
gedroomd van een artiestencarrière,
maar had wel altijd veel belangstel
ling. Kees Bos, vrijgezel, en voorlich
ter bij de provincie Zuid-Holland, is
al vanaf de middelbare school bezig
met woordspelingen, grapjes en in
vallen. Die gaat het tweetal nu ten
nutte maken. Beroeps? Misschien,
maar alleen als het erg goed is. Dat
zijn ze nu aan het uittesten. Vrijdag
avond onder meer in Deining.
UTRECHT. (ANP) De samenstellers
van het VARA-programma „Nederpop-
zien” gaan in samenwerking met de
Algemene Nederlandse Organisatie van
Uitvoerende Kunstenaars een fonds voor
noodlijdende pop-musici oprichten. Het
startkapitaal zal worden gevormd door
een deel van de opbrengst van het
benefietconcert dat „Nederpopzien” za
terdag a.s. verzorgt in de evenementen
hal in Groningen-
if
és s**
t.-f. iSi'
