I Grotere nadruk op strategische en economische voordelen
toe
Rechtstreeks gesprek
KLM met Pan Am
Citroen
Bakkerij Dijkers in Almelo gaat
tientallen werknemers ontslaan
Latijns-Amerikaanse landen
tegen handelswet van VS
Druk op dollar
neemt verder
a
Rappe-pak-priis
Vin de la Cave
bedrijven sw|
Gesprek tussen
minister en
Meeus
n
lü
en
1
FEUT
:ei
sdam
/m.L
Hl
TOECEDEKTE AUTO'S
VENEZUELA:
;tes
ONDERDEEL VAN MENEBA-CONCERN
Heffing op vreemd
geld in Zwitserland
weer verzwaard
sch.
item
„DIT IS ECONOMISCHE AGRESSIE”
-- 'f
15
1975
ECONOMIE
DONDERDAG
2 3
JANUARI
(Van onze Haagse redactie)
België
Neutraliteit
mJ.
£1
TEERT
BLAD
Onder druk”
r
«1
>r reisdai
5 in. da
-
jure
-
k'5'
Saab-Scania verandert aanbod van Viggen
(Van onze redacteur in Montevideo)
(ADVERTENTIE)
(Van onze verkeersredactie)
750123
(Van onze correspondent)
Tijdens het overleg
GEVRA
Het Zweedse aanbod, dat gisteren in
Den Haag werd toegelicht door woord
voerders van Saab-Scania, is in Neder
land al eerder opmerkelijk positief ont
vangen door de vakbeweging. Voor zover
dat nu te beoordelen is, zou de Zweedse
offerte gunstige effecten hebben voor de
werkgelegenheid, aldus verklaarden de
experts van de vakbonden, kort nadat
Saab-Scania haar aanbod in juni vorig
jaar bekend had gemaakt.
Vooropgesteld is, aldus het bericht van
Meneba, dat de meest werknemers in
Almelo, die hun werkzaamheden moeten
beëindigen, een functie aangeboden krij
gen in een andere maatschappij binnen
de brooddivisie van Meneba. Het hele
concern telt ongeveer 7000 personeelsle
den; Dijkers 108. „Onze verliezen zijn zó
sterk opgelopen, dat onmiddellijk maat
regelen moeten worden genomen”, aldus
de heer Schroeder. Hoe groot de verlie
zen precies zijn, wilde hij niet zeggen.
Volgens de Franse offerte zou Neder
land 100 percent compensatie krijgen
Volgens de vakbonden zijn de onder
nemingsraadsleden van Dijkers door de
Meneba-directie op ontoelaatbare wijze
onder druk gezet. Volgens woordvoerder
F. Allers van de AVG, de voedingsbond
van het NKV, heeft Meneba op een zeer
onfatsoenlijke manier getracht de onder-
nemingsraad-leden te winnen voor haar
plannen inzake leorganisatie van Dij
kers.
ti onzer
Santpod
fkz. ba
vouwer
wasgoa
tken aai
ch-t van
rktijden
0-16.15
1 dag
illen as
het voo I
n coni
(kle i
5, 38 ,4
rkadres
kosten
■goed.
johge r I
raclil
i aanpa
hebben
uke, al
jschikba l
zerkz. z I
uit het
in deiI
soneelsk I
een mo I
1 te Haat I
8.30-1611
lien stee
Heel wat Moskovieten, die er een hekel
aan hebben door slecht weer hun auto
niet te kunnen starten, hebben hun kar
retje voorzien van een hoes. Zo hopen zij
een wapen tegen de winter te hebben, al
is die niet zo streng als andere jaren. Op
de foto: toegedekte auto’s op een kade
langs de beroemde Moskva.
DEN HAAG. Als de Zweedse Viggen-Eurofighter de opvolger wordt
van de 346 Starfighters die Nederland, België, Noorwegen en Denemarken
w’illen vervangen, zal het Nederlandse bedrijfsleven bij de produktie van
deze toestellen worden ingeschakeld tot een waarde van 64 percent van
de contractwaarde van de 102 toestellen die Nederland wil kopen.
MONTEVIDEO. Meer dan de helft
van de Latijns-Amerikaanse landen uit
deze week op een speciale vergadering
van de permanente raad van de Organi
satie van Amerikaanse Staten (OAS) in
Washington scherpe kritiek op de nieu
we Amerikaanse handelswet. Deze wet
is onlangs door president Ford bekrach
tigd.
voor de waarde van de aankoop van de
102 Mirages (door inschakeling van de
Nederlandse industrie) als er in totaal
700 Mirages worden verkocht.
De Viggen-Eurofighter gaat omstreeks
18 miljoen gulden per stuk kosten, aldus
Saab-Scania, afhankelijk van de techni
sche uitrusting.
De Viggen is volgens Saab-Scania de
enige van de vier onderzochte toestellen
die voor velerlei taken geschikt is. Het
kan in de toekomst gemakkelijk worden
voorzien van nieuwe technische vindin
gen en is nu al uitgerust met een
radarsysteem dat „onmisbaar voor lucht
verdediging op lage hoogte” wordt ge
noemd. De Eurofighter heeft aan een
korte baan genoeg om te kunnen landen
en op te stijgen.
het aanbod het vliegtuig in Europa te
laten vervaardigen „staat nu vaster op
de grond”, omdat er overeenkomsten
zijn gesloten met bedrijven die eventu
eel ingeschakeld kunnen worden;
Interessant aan het Zweedse aanbod is
voorts, dat deze compensatieberekening
voor België nog heel wat hoger uitkomt.
België beschikt namelijk over een tame
lijk omvangrijke vliegtuigindustrie, die
een belangrijk aandeel zou krijgen in de
produktie van de Eurofighter. De Belgi
sche industrie werkt thans al gedeelte
lijk samen met de Franse Dassault-
fabrieken, die de Mirage Fl aanbieden.
In verband hiermee zullen de Belgen
liever voor de Mirage kiezen, zo wordt
algemeen aangenomen.
ALMELO. De directie van de
brooddivisie Meneba in Rijswijk
heeft de Voedingsbonden meege
deeld, dat het aantal personeels
leden van het dochterbedrijf Bak
kerij Dijkers in Almelo aanzienlijk
moet worden teruggebracht. Der
halve houdt men er ernstig reke
ning mee, dat de produktie volledig
wordt stopgezet. De heer A. J.
Schroeder van Dijkers Almelo zei
evenwel na een gesprek met col-
lega-bakkers goede hoop te hebben
dat de produktie niet volledig wordt
gestopt.
wij
i.a. in Hi
Hoofdó
langs v«
■matie blf
byrt
HAABU
32 32 15
12 07 25
invoerbelasting op olie zou een gunstig
effect op de dollar kunnen hebben.
In Amsterdam gaf de koers van de
f een voortdurende da
ling te zien bij een drukke handel met
grote omzetten. Gesloten werd op het
laagste punt van de dag, 1 2.4265 tegen
een vorig slot van 2,45.
De krachtigste oppositie tegen de wet
is al gekomen van Venezuela en Equa-
dor, beide lid van de Olie-exporterende
landen (OPEC). In de wet wordt name
lijk bepaald, dat voor produkten uit
landen die deel uitmaken van een zoge
naamd „grondstofkartel”, zoals de OPEC,
geen verlaagde invoerrechten meer mo
gen gelden. Ook andere belangrijke olie-
producenten, zoals Peru, Bolivia en
Mexico hebben tegen de wet geprotes
teerd.
grotere nadruk op economische voor
delen: uitbreiding en handhaving van
werkgelegenheid betekent hogere belas
tingopbrengsten, minder sociale kosten,
beter evenwicht op de betalingsbalans;
De onderhandelingen eind vorig jaar
op regeringsniveau hebben niet tot het
door de Amerikanen gewenste resultaat
geleid, ook al verklaarde de KLM zich
in de eerste gespreksronde al bereid de
capaciteit met 25 percent en het aantal
vluchten naar de VS met tien percent te
verminderen met ingang van 1 decem
ber. Op dezelfde datum staakte PanAm
eigener beweging de dienst Boston-Am-
sterdam-Berlijn.
Wat de Amerikaanse onderhandelings-
delegatie trachtte te bereiken, zo deelde
enige tijd geleden KLM-president Orlan-
dini mee, komt voor de KLM neer op
een omzetverlies van 190 miljoen tot 50
miljoen per jaar op de Noordatlantische
route voor de KLM een onaanvaard
bare aderlating die vooral het gevolg is
van PanAms minder goede werving op
de thuismarkt.
Tijdens het overleg met de Meneba-
directie van dinsdag, is de vakbond dui
delijk gemaakt, dat men niet langer kan
wachten met de reorganisatie. Men heeft
overigens nog geen definitieve beslissing
genomen ten aanzien van de hele reor
ganisatie van Meneba-brooddivisie.
conferentie te komen, tenzij de VS op de
OAS-vergadering van deze week enige
concessies doet. Andere landen komen
niet, omdat volgens hen de in 1974 in
Mexico gestarte „nieuwe dialoog” tussen
de VS en Zuid-Amerika op dood spoor
is geraakt.
Zoals bekend is heeft minister Boers-
ma zich dinsdag na een onderhoud met
vertegenwoordigers van de drie vakcen
trales bereid verklaard naar wegen te
zoeken die tot een oplossing van het
conflict zouden kunnen leiden.
Inmiddels hebben de 25 ontslagen sta
kers, waarom de zaak in feite draait,
een dagvaarding ontvangen van het kan
tongerecht in Bergen op Zoom. De kan
tonrechter zal het verzoek van Meeus
om de arbeidsovereenkomst met de 25 te
mogen beëindigen op 4 februari behan
delen.
Voor het bedrijf van Meeus zijn nog
steeds drie ontslagen chauffeurs en een
vakbondsvertegenwoordiger in honger
staking. De heer J. Schrör, voorzitter
van de vervoersfederatie NVV en NKV
deelde mee dat de bonden een goed
vertrouwen hebben in de bemiddelings
poging van de minister.
Soendaplein 18, Haarlem
Parkstraat 22, Nuenen
Harderwijkerweg 18. Nunspeet
Kerkbuurt, Oostzaan
Streksingel 69, Rotterdam A
Europaplein 2, Stadskanaal I
Promenade 11Veendam l
Leidseweg 18, Voorschoten
Stadhoudersplein 4, Wassenaar
Vissersdijk 10-12. Winschoten
Vermiljoenweg 5,Zaandam
Lx
dollar woensdag
Er komt een leorganisatie in twee
fasen. Bij de eerste, die loopt van eind
januari tot mei, zullen volgens de heer
Schroeder enkele tientallen mensen
worden ontslagen. Dat geldt voor alle
afdelingen, zowel administratie, verkoop
(waaronder bezorgers), produktie. expe
ditie als magazijn.
De Europese industrieën zullen ook
voor 50 percent kunnen profiteren van
de aankopen van de Viggen door derde
landen. Saab-Scania schat dat er zeker
1000 Eurofighters zullen worden ver
kocht als Nederland, België, Noorwegen
en Denemarken het toestel aanschaffen.
In dat geval zal de totale compensatie
voor Nederland op 225 percent van de
contractwaarde van de Nederlandse
toestellen komen.
Waltmans twijfelt ook aan het nut
van dergelijke afweerapparatuur tegen
vijandelijke raketten. Êiteindelijk blij
ken ze daar toch niet tegen opgewassen”.
tachtig percent van de totale con-
tractsom kan in guldens worden betaald.
Door deze ontwikkelingen komt de
conferentie van ministers van buiten
landse zaken van de OAS-landen, die in
maart in Buenos Aires zou worden ge
houden, op losse schroeven te staan.
Venezuela, Equador, Peru en Columbia
hebben al laten weten niet naar de
Een andere bepaling uit de nieuwe
wet sluit landen, die Amerikaanse on
dernemingen hebben genationaliseerd,
uit van handelsvoordelen. Bovendien
worden de Noordamerikaanse industrie
ën beschermd door een tolmuur voor
concurrerende artikelen uit Latijns-Ame
rikaanse landen (bijvoorbeeld schoenen
en textiel).
het parallelle programma van aanko
pen door de drie Zweedse concerns is
van 200 tot 2300 miljoen gulden ver
hoogd. Een mede-effect van dit pro-
Als alle vier betrokken landen voor de
Viggen kiezen, kunnen de 346 vliegtui
gen geheel in deze landen, alsmede in
Engeland, Duitsland en Amerika, wor
den vervaardigd. De traditionele Zweed
se neutraliteit behoeft in geval van oor
log dus geen belemmering meer te vor
men, zo dit al een probleem was, aldus
de woordvoerders van Saab-Scania
woensdagmiddag.
Als nieuw in hun aanbod noemden
Saab-Scania-woordvoerders desgevraagd
DEN HAAG. Op verzoek van de
KLM zullen vandaag en morgen in New
York rechtstreekse onderhandelingen
worden gevoerd met de directie van Pan
American. Volgens kringen in Den Haag
zou de KLM bereid zijn tot een poolo-
vereenkomst met Pan American voor
het verkeer tussen voornamelijk New
York en Amsterdam.
AMSTERDAM (DPA, ANP) De
druk op de Amerikaanse dollar op de
Europese valutamarkten heeft zich gis
teren versterkt voortgezet. In Zwitser
land en Duitsland verrichtten de centra
le banken steunaankopen. Als oorzaken
van de ontwikkelingen noemen de han
delaren de dalende rente in de Verenig
de Staten plus de vrees, dat president
Ford zijn economisch programma niet
door het Congres krijgt. Met name de
ZURICH (Reuter). De Zwitserse re
gering heeft gisteren opnieuw maatrege
len genomen om te voorkomen dat er
nog meer buitenlands kapitaal Zwitser
land binnenkomt. Over geld van buiten
landers, dat na 31 oktober 1974 naar
Zwitserland is overgeboekt, wordt nu
een negatieve rente van tien percent per
kwartaal berekend. Sinds eind november
gold voor dergelijke tegoeden van niet-
ingezetenen een neffing van drie percent
per kwartaal.
Woordvoerders van zowel de KLM als
Pan American wilden hierover niet
meer zeggen dan dat de besprekingen
zullen worden gehouden met als onder
werp de capaciteit van beide maatschap
pijen. De KLM-delegatie staat onder lei
ding van dr. H. A. Wassenbergh, die van
PanAm onder vice-president Walstrip.
Dr. Wassenbergh leidde ook de deelne
mers van KLM-zijde aan de besprekin
gen op regeringsniveau, die in november
in Den Haag en in december in Was
hington zijn gehouden.
Maandag zullen, zoals gemeld is, in
Den Haag voor de derde keer besprekin
gen op regeringsniveau worden begon
nen. In Den Haag werd hierover de
veronderstelling uitgesproken dat beide
partijen bereid zouden zijn tot ’n soepele
houding. Over de onderhandelingen in
New York zal dr. Wassenbergh vana
vond de Rijksluchtvaartdienst in Den
Haag op de hoogte brengen van de
resultaten van de eerste-dagbesprekin-
gen aldaar, zodat minister Westerterp de
stand van zaken vrijdag in het kabinets
beraad ter sprake kan brengen
gramma is, dat bij een inflatie van 10
percent per jaar de prijs van de Euro
fighters met niet meer dan 5 percent per
jaar zou stijgen;
Meneba heeft, aldus de heer Allers, in
een vertrouwelijke brief aan de o.r.
laten weten, dat men de werkgelegen
heid voor de 7000 werknemers in de
meelsector van het concern op losse
schroeven zou zetten, wanneer men niet
akkoord zou gaan met het voornemen
van de direktie om een deel van het
personeel van Dijkers naar andere Me-
neba-bedrijven over te hevelen. Tijdens
een vergadering op 13 januari hadden de
gekozen leden van de o.r. in een resolu
tie verklaard dat men tegen overplaat
singen gekant was en dat Dijkers in zijn
huidige om vang gehandhaafd moest blij
ven.
De vakbonden gaan onder bepaalde
voorwaarden met de plannen van de
direktie akkoord. „Maar dat neemt niet
weg dat we los daarvan vinden dat de
direktie geprobeerd heeft op ontoelaat
bare wijze de o.r. onder druk te zetten
door een voorstelling van zaken te geven
die werkelijk nergens op slaat
Het is toch onzin om te beweren dat
continuïteit van de werkgelegenheid in
het totale meelbedrijf in gevaar komt
door die paar mensen die bij Dijkers
werken. De meelsector in zijn geheel
van Meneba draait goed en dan moet
men niet met dit soort verhalen aanko
men”, aldus de heer Allers.
De heer Allers zei, dat de vakbonden
geen bezwaar hebben tegen de thans
door Meneba voorgelegde reorganisatie
plannen Wel zal de thans bij M1'~
gebruikelij ke afvloeiingsregeling
Kissinger en zijn ministerie van Bui
tenlandse Zaken laten nu geen moge
lijkheid ongebruikt om erop te wijzen,
dat zij tegen de beperkende maatregelen
ten opzichte van de OPEC-landen wa
ren, omdat het Congres hun aanbevelin
gen heeft geminacht. Toch zullen Kis
singers pogingen om de Latijns-Ameri
kaanse regeringen te kalmeren even
weinig succesvol blijken als de moeite
die hij heeft gedaan om het Congres tot
een meer flexibel standpunt over de
handel met Zuidamerikaanse landen te
bewegen
Participaties Rente-Fonds. Houders
van participaties in het Beleggings
fonds van obligaties „Rente-Fonds”
kunnen tot en met 24 februari hun
stukken omwisselen in aandelen Ro-
rento, aldus Rorento. Een participatie
Rente-Fonds geeft recht op 5,845 aan
delen Rorento. Op woensdag was de
notering Rente-Fonds 662 per parti-
cipatiebewijs.
Omzet Nelissen. BV J. P. A. Nelissen
Aannemingsbedrijf in Venray, dat op
2 februari zijn 100-jarig bestaan viert,
heeft voor het eerst in 1974 de omzet
boven de 100 mln zien stijgen. In
1971 trad de onderneming toe tot de
Amstelland Groep met als streven een
produktiegroei van 20 pet per jaar,
exclusief overnemingen. Volgens de
directie van Nelissen lukt dit tot dus
ver uitstekend (in 1974 was de groei
zelfs rond 30 pet) en zij is ervan
overtuigd, dat ook in 1975 het gestelde
doel ruimschoots zal worden gehaald.
De orderportefeuille voor 1975 is goed
gevuld en omvat onder meer de bouw
van drie scholengemeenschappen in
Rotterdam, een laboratoriumschool in
Velsen, woningbouwcomplexen in
Haarlem en Egmond, een woongebouw
voor alleenstaanden in Eindhoven en
kleine gezinnen en een vetsmeilterij in
dezelfde plaats.
BERGEN OP ZOOM (ANP) Direc
teur D. Meeus van het transportbedrijf
Meeus B.V. in Bergen op Zoom zal
vanavond met zijn juridisch adviseur
mr. H. Vreijling een gesprek hebben met
minister Boersma van Sociale Zaken.
Dat onderhoud vindt in Den Haag in het
ministerie plaats op verzoek van de
SSAdV minister.
Zuidafrikaanse arbeiders. Het Neder
landse Eerste-Kamerlid mr De Niet
(PvdA) heeft samen met 37 andere
Europese parlementariërs van de Raad
van Europa een verklaring onderte
kend, waarbij een beroep wordt ge
daan op Europese ondernemingen om
de zwarte en gekleurde arbeiders in
hun bedrijven in Zuid-Afrika te beta
len volgens de beginselen die in Euro
pese landen gebruikelijk zijn. De par
lementariërs zeggen dat de investerin
gen van Europese firma’s in Zuid-
Afrika de indruk kunnen wekken dat
zij winst maken ten koste van de
zwarte en de gekleurde arbeiders in
dat land.
Dat zijn de twee belangrijkste ele
menten uit de offerte die het Saab-
Scania-concern heeft ingediend bij de
stuurgroep van experts van Nederland,
België, Noorwegen en Denemarken, die
vier mogelijke kandidaten voor de op
volging van de Starfighter heeft vergele
ken. Deze vier vliegtuigen zijn: de
Zweedse Viggen, de Franse Mirage Fl
M-53 en twee toestellen uit de Verenig
de Staten, de F-16 van General Dyna
mics en de Cobra van Northrop. Het
eindrapport van de stuurgroep wordt
over circa een week verwacht.
Meneba
J aan
zienlijk moeten worden verbeterd, an
ders gaan de vakbonden niet met de
reorganisatie akkoord.
Voorts is het zaak dat Meneba serieus
probeert tot samenwerking te komen
met de „Juweel”-bakkerijen in Ensche
de, een tot het Koninklijke Scholten
Honig-concern behorend bedrijf, dat er
volgens de bonden evenmin erg floris
sant schijnt voor te staan. Zou het niet
tot een bundeling tussen „Juweel” en
Dijkers komen, dan zit het er in dat ook
„Juweel” dicht moet en dan zit heel
Twente in feite zonder een groot indus
trieel bakkersbedrijf, aldus de heer Al
lers.
Het PPR-Kamerlid Waltmans heeft
bezwaar tegen een extra uitgave van
f 30 mln om Starfighters uit te rusten
met elektronische afweerapparatuur.
„Welke zin heeft het dit toestel tech
nisch nog beter uit te rusten, terwijl het
mogelijk over vier jaar al wordt ver
vangen”, aldus Waltmans woensdag in
vragen aan staatssecretaris Stemerdink
van Defensie.
Nog vorig jaar hebben de Verenigde
Staten zich tijdens de conferentie van de
OAS in Mexico verplicht „in de huidige
zittingsperiode van het Congres alles te
doen om de algemene verlichting van
invoerrechten te waarborgen en, indien
mogelijk, nieuwe beperkende maatrege
len voor de Laijns-Amerikaanse export
naar de Verenigde Staten niet toe te
staan.” Precies het tegenovergestelde is
nu werkelijkheid geworden.
De heer J. van der Aar, bondsbestuur-
der van de Voedingsbond van het NVV,
heeft weinig hoop op een voortzetting
van een deel van de produktie bij Dij
kers. „Er zitten in het oosten wel enige
licentiehouders voor King-Cornbrood en
men hoopt een deel van de produktie
daar onder te brengen”, aldus de heer
Van der Aar
Verder mag over buitenlandse deposi
to’s die worden aangehouden in Zwitser
se franken helemaal geen rente meer
worden uitgekeerd. De Zwitserse centra
le bank is vanaf nu gemachtigd om de
bedragen aan Zwitserse franken die zij
op de valutamarkt moet betalen voor
steunaankopen ten behoeve van de dol
larkoers volledig te blokkeren. De han
delsbanken in Zwitserland moeten bo
vendien elke dag een opgave verstrek
ken van hun deviezenpositie. I
I
Daarnaast garanderen drie grote
Zweedse concerns (Saab-Scania, L. M.
Ericsson en Volvo) in tien jaar voor een
totaalbedrag van 2,3 miljard gulden aan
produkten en investeringen in Nederland
te zullen besteden. Dit bedrag staat ge
lijk aan de uitgave die is begroot voor
de aanschaf van de 102 straaljagers voor
de luchtmacht. De totale compensatie
zal dan dus 164 percent kunnen bedra
gen.
Dat die pogingen in Latijns-Amerika
weinig indruk hebben gemaakt, blijkt
bijvoorbeid uit de reactie van de Vene
zolaanse president Carlos Andres Peres
op de afkondiging van de handelswet. In
zijn qieuwj aarsrede beschuldigde hij de
Verenigde Staten van „economische
agressie”. „Het land dat zich het meest
aan onze grondstoffen heeft verrijkt,
maakt ons nu het slachtoffer van discri
minerende handelswetgeving”, aldus Pe
res. Venezuela, Equador, Peru en Pana
ma eisen bijeenroeping van de minister
raad van de OAS, waarvan de statuten
„economisch agressieve maatregelen”
verbieden.
Helmholtzstraat 63. Amsterdam
Brabantplein 27, Breda
Geesterduinweg 2, Castricum
Mart. Nijhofflaan 15-19, Delft
Kuilsburg 19. Delfzijl
v. Hogenhoucklaan 82. Den Haag
De Stede 11,Den Haag
Gerritsonlaan 147, Eindhoven
Limburglaan 2, Eindhoven
DeWeiert40, Emmen
