Gevechten tussen betogers en politie
Brits schip
vergaan
Actie Houd Portugal Vrij
Nieuwe hoop
vermoordde
Anderhalf miljoen voor
Kanaaltunnel
Massa-huwelijk
protesten
Sjeik Moedjiboer Rachman president
BANGLADESJ EENPARTIJ-STAAT
OPEC-landen willen met
Staatssecretaris Kooijmans:
Nieuw internationaal economisch stelsel nodig
Hts-unie tegen
stages in Zuid-
Afrika
am
verbruikerslanden praten
Portugese socialisten
„CIA
stuit op felle
„Veiligheid op
Orly niet goed
eigen agenten”
„Wakker worden!
OW
95
Elf doden
L’Express:
Amerikaanse senator:
DOOD IN DOUCHE
Topconferentie wordt voorbereid
GEVONDEN
I'1
te
Br.
MAANDAG
2 7
JANUARI
19 7 5
BINNEN» EN BUITENLAND
orm
99
deau
leden
te
uziek
ezoek
dkuip
Buffa-
>t weer
or een
Partee
op een
n bad-
erwon-
inslag
kluis
rand
geld
ij en
iderd
•iljet-
gelij-
week
meid.
ering
trole
(2)
rouw
luiste-
heeft
•ingen
lees in
ibotage
tijde in
:endge-
List
-
- V
BELEGERING VERDAAGD
(Van onze redacteur in Lissabon)
iken
iken
heeft
De Awami-liga van sjeik Moedjib be-
staatssecretaris Kooij-
ij Linz
n bom
s maar
Hsiao
en aan
lebben
an een
zat er
«drijf,
:racten
en la
ai op
>ezoek
■k zal
later-
Prins
nken.
iterop
in de
an de
t wa-
>n in
nacht
zijn
scha-
In het communiqué wijzen de OPEC-
ministers op de noodzaak van internatio
nale samenwerking en een dialoog tus
sen de geïndustrialiseerde en ontwikke
lingslanden.
De woordvoerder zei dat tot nu toe 20
jongelui naar hun ouders in Japan wa
ren teruggekeerd na in een aantal geval
len gedurende vijf jaar in het hoofd
kwartier van de sekte te hebben ge
woond.
TOKIO (Reuter) Verontwaardigde
Japanse ouders hebben de Zuidkoreaanse
sekte Unified Family gedwongen af te
zien van een massale huwelijkssluiting
van 1810 paartjes in februari in Seoel.
Minister Pronk verklaarde dit zater
dag voor de VARA-radio. De besprekin
gen over de besteding van de hulpgelden
moeten nog beginnen. Daarbij wordt ook
gekeken naar de besteding van de bijna
noeg niets- deed om de politie te helpen.
„Op een gegeven ogenblik hebben mili
tairen zelfs actief met de demonstranten
samengewerkt”.
zijn”, aldus
mans.
hulp. „De keuze is niet gebaseerd op
het politieke systeem van het betrok
ken land, maar wel op het beleid dat
daar wordt gevoerd.”
Nederland zou Suriname in dat op
zicht wel willen helpen.
(639
wede
het
vijf-
mde-
ndui-
mge-
;hade
waar
heeft
1 pro-
■an de
Ne-
i’oord-
rohol-
ïssen-
ivloed
•derij
n bij
groot
ek in
op-
:perts
lelijk
open
•ieten
drie
L De
reden,
an de
;omen.
ramde
CONGRES IN OPORTO NA
maakt met een presidentieel be
stuur. Sjeik Moedjib, die voor het
laatst in zijn hoedanigheid van pre
mier tot het parlement sprak, zei
dat de grondwetswijziging is be
doeld als een „tweede revolutie die
een glimlach op het gezicht van de
gewone man moet brengen”.
orpsen
i acht
|kt uit
e van
Igische
gië zes
erdag
n de
nking
i een
m de
id de
.TOUW
leling
irdam
Volgens dr. Kruisinga had de sterke
politiemacht die bij het congresgebouw
op de been was, de demonstranten ge
makkelijk de baas kunnen worden als
zij dat had gewild. Kruisinga was giste
ren de laatste van de buitenlanders die
het congresgebouw verliet.. De Nederlan-
de politicus toonde zich zeer veront
waardigd over de acties en zei niet te
zullen aarzelen daarvan blijk te geven
De vice-voorzitter van de Westduitse
Bondsdag, Kai Uwe vón Hassel, die ook
voor het congres in Oporto was, zei:
„Het gevaar van een linkse dictatuur in
Portugal is buitengewoon groot. Maois-
ten en andere uiterst linkse groeperin-
Het bestuur van de CDS besloot het
congres voor onbepaalde tijd te verda
gen. Dit besluit werd genomen nadat
partijvoorzitter Diogo Freitas do Aramal
had gesproken met drie officieren van
het leger die het bevel voerden over de
troepen die eerder op de avond een
aanval op het gebouw hadden af gesla
gen. Volgens deze officier verdiende het
de voorkeur het congres onmiddellijk te
beëindigen, „teneinde een bloedbad te
voorkomen”.
bijna
iverle-
zan de
32 tot
ig van
ig met
n. Van
>or de
Een eenheid parachutisten van de re
publikeinse garde brak gisterochtend de
belegering van het congresgebouw. Zij
verjoegen de betogers die dreigden de
congreszaal aan te vallen. De actie
kwam na contact tussen diplomaten in
het gebouw en president Da Costa Go
mes.
Er zou vandaag in Oporto een mani
festatie van uiterst links worden be
raamd, ook met het oogmerk de ontbin
ding van de CDS af te dwingen. Geof
frey Rippon, minister van buitenlandse
zaken in het Engelse conservatieve scha
duwkabinet, een der congresgangers,
heeft onmiddellijk een onderhoud aange
vraagd met generaal Da Costa Gomes.
Dat zou vandaag plaatsvinden.
De bemanning verliet het schip, ter
wijl schepen van de Britse marine, de
kustwacht en andere koopvaardijschepen
te hulp schoten. Een helikopter slaagde
erin vijf overlevenden op te pikken uit
een reddingssloep, maar drie van hen
overleden op weg naar het ziekenhuis.
Van de twee overlevenden is één er
slecht aan toe. De overige slachtoffers,
die in zwemvesten in het water dreven,
werden opgepikt door een mijnenveger
en door enkele andere schepen.
In een communiqué werd meegedeeld
dat onmiddellijk wordt begonnen met de
voorbereidingen voor een topconferentie
van de staatshoofden van de OPEC-
landen die tussen 21 februari en 8 maart
in Algiers plaats heeft.
Dit betekent dat de OPEC-landen wil
len bespreken op welke wijze de prijzen
van de grondstoffen stabiel kunnen wor
den gehouden om de uitvoer van de
landen die van deze produkten afhanke
lijk zijn te beschermen. Verder dient er
volgens de OPEC te worden nagegaan
hoe de armste landen, die het ergst door
de economische wereldcrisis getroffen
worden, kunnen worden geholpen. De
OPEC wil de grootst mogelijke steun
voor deze landen, zowel wat betreft hun
De topconferentie van Algiers zal zich,
aldus het communiqué, bezighouden met
de energiecrisis in de wereld en de
economische gevolgen van de zeer sterk
gestegen olieprijzen. De dertien lid-sta-
ten van de OPEC willen op de daarna
volgende dialoog met de verbruikerslan-
den bovendien ook nog praten over het
vraagstuk van de grondstoffen en over
dat van de ontwikkelingssamenwerking.
Op een plechtigheid onder leiding van
sekteleider Moon Soen Myoeng zouden
900 Koreaanse, 790 Japanse en 120 Ame
rikaanse paren in de echt worden ver
bonden.
Maar volgens een groep Japanse ou
ders in Tokio heeft Unified Family er
mee ingestemd dat de huwelijkssluiting
niet zal plaatshebben zonder toestem
ming van de ouders.
Toespraken over de financiën kunnen
wel eens saai zijn. Dat bleek in het Ja
panse parlement toen premier Takeo
Miki tijdens een rede van de minister
van Financiën, Masajoshi Ohira, in slaap
viel. Het duurde echter niet lang, want
een tactvolle Mutsuki Kato (rechts), libe-
raal-democratisch parlementslid, maak
te de sluimerende bewindsman wakker.
(Van onze correspondent)
UTRECHT De actie Houd Por
tugal Vrij, georganiseerd door de
PvdA, de VARA en het NVV, had
zaterdagnacht 1,4 miljoen gulden
opgebracht. De organisatoren van
de actie hopen met veel girostor-
tingen die nog binnen moeten ko
men dat een bedrag van ruim
anderhalf miljoen gulden kan wor
den gegeven aan de Portugese An
tonio Sergio-stichting, die de ver
spreiding van het socialisme tot
doel heeft. Op deze manier steunt
de Nederlandse actie de socialisti
sche partij van Portugal.
schikt in het parlement over 307 van de
315 zetels. De grondwetswijziging werd
zonder debat goedgekeurd. Leden van de
Awami-liga menen dat onder het nieuwe
stelsel een doedmatiger beleid kan wor
den gevoerd. Bangladesj is sinds zijn on
afhankelijkheid in 1971 geteisterd door
overstromingen, hongersnoden en een
vloedgolf van gewelddaden, waardoor het
land in een uitzichtloze situatie was be
land.
Op 28 december vorig jaar was al de
noodtoestand afgekondigd, waardoor de
regering het recht kreeg politieke activi
teit en stakingen te verbieden en de
grondrechten op te schorten.
In de nieuwe grondwet staat voorts dat
parlementariërs die geen lid worden van
de eenheidspartij, of zich in het parle
ment tegen deze partij keren, hun zetel
zullen verliezen. De president is gerech
tigd zijn veto uit te spreken over alle
wetten die het parlement aanneemt. Sjeik
Moedjib zei dat het ’and verdedigd moet
worden tegen „internationale klieken” en
„betaalde agenten” die proberen de fun
damenten van Bangladesj aan te tasten.
Sjeik Moedjiboer Rachman heeft gis
teren Sijed Nazroel Islam benoemd tot
vice-president en Mansoer Ali tot voor
zitter van een 17 man sterk kabinet.
Het nieuwe kabinet telt weinig nieuwe
gezichten. Zitting hebben alle leden van
he oude kabinet, oud-ministers van
de staten en leiders van de Awami-liga,
de aan de macht zijnde partij van Rach
man.
LAND’S END (ANP, AFP, UPI).
Elf van de dertien opvarenden van het
Britse vrachtschip Lovat zijn zaterdag
om het leven gekomen toen hun schip
tot zinken kwam bij Land’s End, voor
de zuidwestkust van Engeland. Het
schip was in een storm in moeilijkheden
geraakt en maakte een slagzij van tien
graden doordat de lading kolen was
gaan schuiven. De 1.093 ton metende
Lovat zond noodsignalen uit, en pro
beerde tevergeefs bij Lizard Point de
kust te bereiken.
j reis
Brandt
hij de
bren-
en de
Minister Pronk (ontwikkelingssamen
werking) heeft Guinee-Bissau en de
voorlopige regering van Mozambique
respectievelijk tien en vijftien miljoen
gulden als ontwikkelingshulp aangebo
den. Deze hulp is ongebonden, zodat dit
geld mogelijk in Portugal besteed kan
worden, zodat ook Portugal (indirect)
kan meeprofiteren.
industriële als hun agrarische ontwik
keling.
AMSTELVEEN (ANP) Tij
dens de komende algemene ver
gadering van de Verenigde Na
ties zullen bruggen tussen de
machtsblokken geslagen moeten
worden. Anders hebben we een
kans gemist, die zich waarschijn
lijk nooit meer zal voordoen. Dit
zei staatssecretaris, dr. P. H.
Kooijmans van Buitenlandse Za
ken zaterdagmiddag in Amstel
veen op een bijeenkomst over de
ontwikkelingssamenwerking.
De CDS, waarvan het hoofdkwartier
in Lissabon in november al werd ge
plunderd, wordt er door uiterst links
van beschuldigd dat zij banden heeft
met het oude, fascistische regime. De
Portugese communistische partij heeft
overigens ontkend dat zij het beleg had
georganiseerd.
Over de voorwaarden zei de heer
Pronk dat de hulp vooral moest gaan
naar de armste landen die met een
groot betalingstekort kampen en een
beleid voeren ten gunste van de minst-
bedeelden in het land. Minister Pronk
vond dat de regering van Suriname
meer de nadruk moet leggen op de
werkgelegenheidsproblematiek. Ook
zou men meer greep op de buiten
landse ondernemingen moeten krijgen.
Volgens hem noemt de inlichtingen
dienst het vermeende uit de weg ruimen
van eigen mensen: „Beëindiging van het
dienstverband zonder verhaal”, wat hij
betitelde als een „luguber eufemisme
van zwarte humor”.
ALGIERS (DPA) De ministers
van de lid-staten van de Organisa
tie van Olie-Exporterende Landen
OPEC hebben zich gisteren in Al
giers bereid verklaard deel te
nemen aan een door Frankrijk voor
gestelde internationale conferentie
van olie-producerende en oliever-
bruikende staten.
drie miljoen gulden die Pronk óp zijn
vorige begroting ter beschikking had ge
steld van zowel het Frelimo als van de
PAIGC, de bevrijdingsbewegingen van
Mozambique en van Guinee-Bissau.
Overwogen wordt nog, aldus Pronk,
bedragen in dezelfde orde van grootte
ter beschikking te stellen van de drie
bevrijdingsbewegingen in Angola, dat
pas deze herfst onafhankelijk zal wor
den en aan de bevrijdingsbewegingen
van Zimbabwe (Rhodesië) en Namibië
(Zuidwest Afrika). Op de huidige begro
ting van ontwikkelingssamenwerking is
in totaal 20 miljoen gulden uitgetrokken
voor steun aan bevrijdingsbewegingen in
Zuidelijk Afrika.
Een woordvoerder van Moon
geweigerd commentaar te geven.
Volgens een woordvoerder van de
groep weten de jongelui tot hun trouw
dag niet wie hun partner is, omdat deze
door Unified Family wordt uitgekozen.
LISSABON Honderden Portugese en buitenlandse politici zijn dit
weekeinde een nacht lang belegerd geweest door duizenden betogers die
ontbinding eisen van de Portugese partij Centro Democratico Social (CDS).
De politici, onder wie het Nederlandse Tweede-Kamerlid dr. Kruisinga,
namen deel aan een congres dat de CDS in Oport hield.
Het congres moest voortijdig worden
beëindigd. In schermutselingen tussen
betogers, politie en republikeinse garde,
waarbij werd geschoten, traangasgrana
ten werden afgevuurd, ruiten ingegooi-
den auto’s in brand gestoken, vielen
zeker twintig gewonden.
In het communiqué wordt geen gewag
gemaakt van de mogelijkheid van een
nieuw olie-embargo. De Algerijnse dele
gatie heeft deze kwestie wel ter sprake
gebracht. Op een vergadering achter ge
sloten deuren verklaarde de Algerijnse
minister voor Oliezaken Belaid Abdessa-
lem, dat zijn regering van mening was
dat in geval van een gewapende aanval
op een van de OPEC-landen alle lid
staten de oliekraan voor de agressor
moeten sluiten.
OUD-GASTEL (ANP) De 15-jarige
Anthonius van Oers te Oud-Gastel
(NBR) is zaterdagochtend dood aange
troffen in de douchecel van zijn ouder
lijke woning.
De politie neemt aan dat de jongen
om het leven is gekomen door gebrek
aan zuurstof. Hij had last van slapeloos
heid en was gewend om regelmating
’s nachts een bad te nemen.
Minister drs. J. P. Pronk van Ont
wikkelingssamenwerking heeft op de
zelfde bijeenkomst aangekondigd, dat
de ontwikkelingshulp aan Indonesië
wordt verminderd. Het land zou net
als Chili niet in alle opzichten voldoen
aan de door de Nederlandse regering
gestelde voorwaarden inzake de hulp
verlening. Overigens wilde de minister
in het openbaar geen andere namen
van landen noemen die op basis van
de voorwaarden een reductie of een
stopzetting zullen merken van de
Volgens de staatssecretaris zal er
een nieuw internationaal economisch
stelsel nodig zijn om de collectieve
veiligheid te geranderen. Daarbij zul
len ook de multi-nationale onderne
mingen onder politieke controle moe
ten worden gebracht. „Voor ons land is
het onaanvaardbaar, dat dat niet zou
gebeuren”, aldus de heer Kooijmans.
De staatssecretaris vond het een
volstrekt legale zaak dat de gemeen
ten zelf ook aan ontwikkelingssamen
werking doen. „De wereld kan niet
meer verdeeld worden in aparte stuk
jes, maar we moeten handelen vanuit
de gedachte dat we wereldburgers
STRAATSBURG (AP). De Assem-
blée van de raad van Europa heeft
zaterdag besloten een onderzoek in te
stellen naar de mogelijkheid om met
investeringen uit een aantal Europese
landen de aanleg van een tunnel onder
het Nauw van Calais tóch door te laten
gaan. De Assemblee deed hiertoe een
aanbeveling aan de raadscommissie voor
de ontwikkeling van het Europese ge
bied en stelde voor de aanleg van de
tunnel „op Europees niveau” te financie
ren. Dit zou betekenen dat het project
zou worden gesteund door een groter
aantal Europese landen dan alleen
Frankrijk en Engeland, de oorspronke
lijke initiatiefnemers tot de aanleg van
de Kanaaltunnel.
PARIJS (Reuter). Een fotograaf en
een journalist van het Franse weekblad
l’Express hebben gisteren bericht dat zij
erin zjjn geslaagd met een bestelauto te
rijden tot op enkele meters van een
verkeersvliegtuig van de Israëlische
luchtvaartmaatschappij El Al op het
vliegveld Orly van Parijs, zonder door
de politie aangehouden te zijn.
Het met foto’s verluchte verhaal van
het tweetal verscheen een dag nadat
minister van Binnenlandse Zaken prins
Michel Poniatowski nieuwe veiligheids
maatregelen op de Franse luchthavens
had aangekondigd na twee Arabische
guerrilla-overvallen binnen één week op
Orly.
Een erkenning van de voorlopige
revolutionaire regering van Zuid-Viet-
nam zit er vooralsnog niet in. „De er
kenning staat niet in het politieke
programma van deze regering”, zei de
minister, die er voorts op wees, dat er
wel hulp gegeven wordt.
Minister Pronk deelde mee dat lan
den die hulp ontvangen niet meer het
geld in Nederland hoeven te besteden.
„Zij mogen dat ook in eigen land of in
andere ontwikkelingslanden doen”, zei
hij.
De Britse parlementariër Peter Kirk die
eerder al uit het gebouw was ontkomen,
zei dat er sprake was van een moedwil
lige poging een partij te beletten een
congres te houden. „De hele toekomst
van de democratie in Portugal is hier
mee op losse schroeven gezet. Wat hier
gebeurt is, moet afbreuk doen aan de
toekomstige betrekkingen tussen Portu
gal en de democratische regeringen van
Europa”. Kirk was er bijzonder verbit
terd over dat het Portugese leger nage-
De afgelopen drie jaar, aldus Moedjib,
hebben we geëxperimenteerd met een
grondwet die sommige mensen een on
beperkte vrijheid gaf. Hij noemde die
grondwet een erfenis van het koloniale
bewind, waarmee een land dat een indi
viduele identiteit en inspiratie heeft, niet
bestuurd kan worden. Volgens de nieuwe
grondwet zal de president telkens voor
een termijn van vijf jaar door het volk
worden gekozen. De president zal zelf
alle uitvoerende macht uitoefenen. Er
zijn een vice-president en een minister
raad onder leiding van een premier, die
allen veranwoording schuldig zijn aan de
president,
Alle politieke partijen zijn ontbonden.
De president krijgt de bevoegdheid één
nationale partij op te richten. De grond
wetswijziging is goedgekeurd door 294
parlementsleden, terwijl vijf leden van de
oppositie uit protest de vergaderzaal ver
lieten.
WASHINGTON (Reuter). Volgens
de Amerikaanse democratische senator
Alan Cranston, ijveraar voor de instel
ling van een soort „Watergatecommissie”
voor een onderzoek naar de activiteit
van inlichtingendiensten in de Verenigde
Staten, is er „aanzienlijk houtsnijdend
bewijs” voor de veronderstelling dat de
CIA, de Amerikaanse centrale inlichtin
gendienst, enkele eigen agenten om het
leven heeft gebracht.
Zaterdag bereikte de actie van PvdA,
VARA en NVV haar hoogtepunt met
een landelijke collecte. Ruim 12.000 col
lectanten gingen de straat op. In Am
sterdam werd door 200 collectanten
ruim 19.000 gulden opgehaald, evenals
in Utrecht en Den Haag, waar 300
medewerkers aan de actie collecteerden.
In de Utrechtse Jaarbeurs woonden
ruim duizend belangstellenden de recht
streekse radio- en televisie-uitzendingen
van de VARA bij.
Rond drie uur arriveerde de leider
van de Portugese socialistische partij,
minister Mario Soares. Men bracht hem
een staande ovatie. Eerder dan aanvan
kelijk de bedoeling was, vertrok Soares
weer uit Nederland voor de bijeenkomst
van zijn socialistische partij.
Soares wees erop, dat het grootste
gevaar voor de jonge democratie in
Portugal van rechts komt. „Maar ook
.tegen de samen met ons in de regering
zittende communisten zeggen we dat we
het socialisme willen. Geen dictatuur,
zelfs al is die extreem links”, aldus
Soares, die het Nederlandse volk be
dankte voor de aanhankelijkheid aan de
idealen van de democratie.
gen proberen druk uit te oefenen op
allen die zich niet bij de linkse extre
misten aansluiten”.
Christendemocratische partijen uit
veel Europese landen hadden naar het
congres van de CDS afgevaardigden ge
stuurd. De meeste gedelegeerden hebben
de hele nacht geprobeerd hun regeringen
te bereiken. De Franse afvaardiging bel
de rechtstreeks met president Giscard
d’Estaing. Via de Amerikaanse ambassa
de in Lissabon werd ook contact gezocht
met de Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken Kissinger.
DEN HAAG. De Unie van studen
ten aan hogere technische en hogere
textielscholen acht stages in Zuid-Afrika
verwerpelijk. Zij heeft er tegen gepro
testeerd, dat deze stages door directies
van scholen worden gestimuleerd. Zij
verwacht van het ministerie van Onder
wijs en Wetenschappen en van de in
spectie, dat een einde aan deze situatie
wordt gemaakt.
DACCA (Reuter) Sjeik Moed
jiboer Rachman (foto) is zaterdag
president van Bangladesj geworden
nadat het parlement met overgrote
meerderheid de grondwet had ver
vangen door een regeling die van
Bangladesj een één-partij-staat
