Sophia Loren prefereert
Interim-expositie met gave vondsten
vrouwelijke
mode
bij Kunsthandel Pieter A. Scheen
60
Boek-expositie
in Stedelijk
Dansberaad pleit
voor Danstheater
Nieuwe Komedie met
stuk rond Lucebert
rvv
IX» Keukenkiezers op zoek
R
HetGietvergeetJe
StophoestNiet
Wi Red Band
Natuuriijk.
ig
ND
Het o
II
SCHATKAMER VAN ROMANTISCHE EN HAAGSE SCHOOL
Boeiend spel in toneelstuk van James Joyce
Ook toneel over emancipatie en Suriname
VA
Weddenschap
REP
I
Wasserij DUYN
Haags Gemeentemuseum
leent Kandinsky’s
Hl
KUNST
11
(Van een medewerkster)
I
naak,
a.
;rg
>-
i-l
fik
■I
bij gebrek aan een duidelijke dra
matische constructie is het qua to
neel toch een zwak werkstuk ge
bleven.
Hollandse degelijkheid en mooie
vormen gaan bij Atag-inbouw-
apparaten samen op. Eenvoudig en
solide in te bouwen in de
hedendaagse keuken. U kunt dit
zelf constateren in de keuken-
toonzaal van HSR.
PARIJS De mode wordt de
komende maanden een stuk fleu
riger, vrolijker en vrouwelijker.
„Het zal tijd worden”, zei de Ita
liaanse filmster Sophia Loren na
afloop van de voorj aarsshow bij
Dior. Sophia, ondanks haar veer
tig jaar van dichtbij nog even
beeldschoon als op het witte
doek, zei: „Met die hopeloze
mode van de laatste jaren wist
ik gewoon niet meer wat ik aan
moest trekken. Ik ben geen type
voor een spijkerbroek, maar ook
niet voor een lijvige onflatteuze
midi-jurk. Ik zoek mij al een
hele tijd wild naar een paar leuke
vlotte jurkjes.Die waren tot
dusver nergens te vinden. Maar
ik zit nu op het goede spoor”. En
met een geheimzinnig glimlachje
wendde zij zich tot Diors ontwer
per Marc Bohan, die even achter
de coulissen vandaan was ge
komen om haar goedendag te
zeggen.
*7
naar de "komplete keuken"
ontdekken
AIAG
inbouwapparatuur
bij HSR
ARNHEM Het enige toneel
werk van James Joyce, „Ballingen”
(„Exiles”) wordt door de Toneel
groep Theater gespeeld „omdat het
hier gaat om een toneelstuk van een
van de grootste prozaschrijvers uit
de wereldliteratuur”, aldus het pro-
gramma-commentaar. Ongetwijfeld
een prijzenswaardige daad van pië
teit. Maar het is de vraag of de na
gedachtenis van Joyce ermee ge-
"diend is, want het zien van „Bal
lingen” zal niemand ervan overtui
gen dat die grote prozaschrijver ook
L
!F
Karnpets'no^?34^20
e'gen p ,aterdag
on
geopend
opgenomen. Dat feit wordt gemar
keerd door een speciale tentoon
stelling van door hem bijeenge
brachte werken, die tot en met
1 februari a.s. onder het patronaat
van Pieter Scheen worden geëxpo
seerd.
1 DEN HAAG Pieter A. Scheen
F] is bekend om zijn goede boeken
over kunst uit de vorige eeuw, met
als uitblinker de onvolprezen
„Lexicon Nederlandse beeldende
kunstenaars 1750-1950”, dat zes
jaar geleden is verschenen. Hij
heeft er jarenlang aan gewerkt. De
kenners ?ullen het zeer waarderen,
dat hij nu al weer volop materiaal
verzamelt voor een supplement
Het maken van zo’n supplement is
een monnikenwerk, waarvoor Pie
ter Scheen zich veelvuldig zal
terugtrekken in zijn huis in Frank
rijk. De kunsthandel, waardoor hij
al even bekend is geworden, moet
echter doorgaan en daar is dan ook
voor gezorgd. Zijn schoonzoon Joop
Breeschoten werkt al lang in de
zaak en is per 1 januari jl. officieel
als medefirmant in de kunsthandel
maar een half zo grote toneelschrij
ver was. Het stuk heeft stellig in
teressante aspecten door tal van
autobiografische verwijzingen naar
Joyce’s gecompliceerde natuur, naar
zijn neuroses en obsessies en er ko-
men knappe dialogen in voor. Maar
lig
llili
1
(ADVERTENTIE)
HEIN STEEHOUWER
een
Zelfbeklag in Ballingen
Beige gabardine mantelpak van Dior
Eveneens uit Diors nieuwe collectie
uit zijn voorjaars- en zomercollectie.
een japon van ''crêpe de chine.
(Van onze Kunstredactie)
wg een
sling.
I
(ADVERTENTIE)
pró-
lijka
icitaties
Perso-
k inlich-
uitste-
voer op
„Spelende kinderen aan het strand” van
Charles Rochussen.
„Luister eens Mare”, zei ze aller
liefst, „ik vind dat gifgroene mozaïek-
jurkje met die korte mouwtjes beeld
schoon, maar dan moet voor mij wel
de rok een stuk korter en de v-hals
wat dieper. En dan heb ik voor de
Ut-»
(ADVERTENTIE)
j:
ting
(De tekst van James Joyce’s „Ballin
gen” in de vertaling van Gerardine
Franken en Leo Knuth is verschenen bij
De Bezige By. Amsterdam.)
voor organisaties als vrouwenverenigin
gen, vormingscentra, buurtverenigingen,
scholen enzovoort. Het stuk zou vanaf 1
april klaar moeten zijn. Tenslotte brengt
de Nieuwe Komedie in de vorm van een
„vrolijk bont programma” een stuk over
Suriname. Door het geven van informa
tie beoogt men een aanzet te geven tot
een zinvolle discussie over de derde
wereld-vraagstukken en de informatie
daarover.
Inlichtingen en bestellingen kan men
doen bij de Nieuwe Komedie, Westduin-
weg 230, Den Haag, tel. 070-547104.
DEN HAAG (ANP). Het voortbe
staan van het Nederlands Dans Theater
zal in ieder geval in alle opzichten
gewaarborgd dienen te zijn. Dit heeft
het bestuur van het Centraal Dansbe
raad alle betrokkenen bericht bij het
conflict tussen het bestuur van het
Danstheater en de heer Carel Bimie.
Deze is van de functie van directeur van
het gezelschap ontheven nadat besloten
is, dat de dienstbetrekking met hem zal
worden beëindigd. In het Centraal Dans
beraad plegen danskundigen overleg.
>ll ,<i
AMSTERDAMSEVAART 20
HAARLEM - TEL. 322462
Maar natuurlijk zijn hier ook de veel
uitbundiger „lichtschilders” als de al ge
noemde Willem Roelofs (1822-1897), die
hier royaal is vertegenwoordigd en zijn
naam als grote voorloper van de Haagse
School onder meer waar maakt in een
flink landschap met koeien aan het
water.
P. J. C. Gabriël (1828-1903) is hier niet
alleen vertegenwoordigd met een van
zijn bekende aquarellen met een molen,
maar ook met een in sobere tinten
gehouden heel goede olieverf, korenvel
den, in een bezonken stemming geschil
derd.
Én zo is er meer, echt een zoektochtje
waard.
Hier blijkt ook weer, dat soms een
„kleine meester” ten onrechte minder
bekend is. Er hangt een uitstekende
bosrand van J. Scherrewitz (1868-1951).
Tegen de bosrand staan wat koeien, die
worden gemolken. Een typisch impres
sionistisch stuk dus en eigenlijk in niets
onderdoend voor beroemdere voorbeel
den.
En zo is er nog meer, echt een zoek
tochtje waard.
DEN HAAG. De Nieuwe Komedie,
welk gezelschap vormingstheater brengt
onder jongeren, brengt eind maart een
toneelprogramma uit rond het werk van
de dichter-schilder Lucebert, die dit jaar
50 wordt. De voorstelling bedoelt de
protesthouding van Lucebert tegen vast
liggende normen en regels te tonen,
waarmee voortdurend verband wordt
gelegd met het historische en actuele
tijdsbeeld. De regie heeft Eric Oosthoek
en de dramaturgische begeleiding is van
Ben Bos. Het programma kan in kleine
theaters en op scholen worden gespeeld.
(zoals John Gross in zijn boek over Joyce
heeft geschreven) gedraagt als „een
vreugdeloze prima-donna, die, terwijl hij
ogenschijnlijk handelt in naam van vrij
heid en verlichting, vastbesloten schijnt
om iedereen in zijn omgeving zich zo
onbehaaglijk te laten voélen en zo ge-
frusteerd te maken als hij zelf is.” Tot
een ontwikkeling in de karakters en de
onderlinge verhoudingen van het vier
tal zoals men die in een psychologisch
toneelspel zou mogen verwachten, komt
het vrijwel niet. Alleen de gevoelens
van Berta tegenover Beatrice worden
tegen het einde wat verzacht, maar
misschien ook maar in een voorbijgaan
de opwelling. Als resultaat van twee uur
psychologisch gewroet is dat een scha
mele balans.
De opvoering door „’"’heater” was tot
op zekere hoogte boeiender dan hef stuk
zelf, mede dankzij een gevoelige, fijn
genuanceerde regie van Ger Thijs, die
daarmee een verrassende prestatie heeft
geleverd. Het stellig aanwezige gevaar,
dat een moderne regisseur dit stuk „naar
zich toe” zou halen om er kwaliteiten
aan toe te voegen die het zelf niet heeft
AMSTERDAM. In het Stedelijk
Museum wordt tot en met 16 maart een
tentoonstelling gehouden van boeken uit
de collectie-Nijkerk. De tentoonstelling
geeft een beeld van een halve eeuw
boekkunst en typografie in Nederland en
daarbuiten. Nijkerk verzamelde vooral
boeken uit het einde van de 19de eeuw
en de eerste helft van deze eeuw.
In deze periode gingen, aldus het mu
seum, progressief gerichte kunstenaars
zich bezighouden met het uiterlijk van
het boek, dat in de voorafgaande jaren
een dieptepunt had bereikt.
Het hele stuk is eigenlijk vervuld van
Klfbeklag, dat in de woorden van alle
tier de personen tot uiting komt, maar
bovenal en zonder ophouden in de woor-
ffli en daden van Richard, die zich
De Nieuwe Komedie maakt samen
met de actiegroep Man-Vrouw-Maat-
schappij een stuk vormingstoneel over
de vrouwenemancipatie. Shireen Stroker
van het Werkteater doet de regie. De
Nieuwe Komedie wil het stuk spelen
DEN HAAG (ANPHet Gemeen
temuseum in Den Haag en het Guggen-
heim-Museüm in New York hebben be
sloten kunstwerken aan elkaar uit te
lenen.
Zo zal het Haagse Gemeentemuseum
binnenkort twee werken van Vasily
Kandinsky in bruikleen krijgen. In ruil
daarvoor gaan vijf Mondriaans naar
New York.
De twee Kandinsky’s die waarschijn
lijk vanaf eind januari in het gemeente
museum tentoongesteld zullen worden,
zijn „Painting with white föhn” (1913)
en „One Center” (1924). Voorlopig is de
uitwisseling op twee jaar vastgesteld.
Het is de eerste keer dat tussen een
Nederlands en een buitenlands museum
een dergelijke kunstuitwisseling plaats
vindt.
De personen zijn een Ierse schrijver,
Richard Rowan, die na een verblijf van
negen jaar in Rome met zijn onwettige
vrouw, Bertha, en hun achtjarig zoontje
Archie naar Dublin terugkomt; Richards
oude vriend Robert en diens nicht, de
pianolerares Beatrice. Robert, een vroe
gere aanbidder van Bertha doet na haar
terugkomst opnieuw pogingen haar te
veroveren, maar hij beseft niet dat Ber
tha alles wat er tussen hen gebeurt
slaafs aan Richard opbiecht. Volgens
Richard maakt dat laatste deel uit van
hun afspraak, elkaar „volkomen vrij” te
laten, een reden die hij destijds heeft
aangevoerd om geen wettig huwelijk
met haar te sluiten, maar in wezen
vooral als een excuus voor hemzelf om
zich geestelijk van haar te isoleren en in
een soort „Wahlverwandtscheft” mei
Beatrice op te gaan. Richard heeft er
dan ook geen bezwaar tegen dat Bertha
een uitnodiging van Robert aanneemt,
om hem op een avond in zijn vrij gezel-
lenwoning te bezoeken, maar hij gaat er
wel zelf ook heen, om Robert eerst de
les te lezen en hem daarna toch weer de
vrije hand tegenover Bertha te laten.
Eigenlijk hoopt hij op Bertha’s ontrouw,
omdat die voedsel zou geven aan zijn
perverse behoefte aan zelfkwelling en
hem bovendien in een zekere morele
machtspositie zou plaatsen. Daarom wil
hij de volgende ochtend ook niet horen
of het wel of niet tot die ontrouw is
gekomen, want hij prefereert „de ruste
loze, wonden-slaande twijfel” boven de
zekerheid van Bertha’s liefde.
s
Het is dus eigenlijk een interim-expo
sitie tussen de gebruikelijke voor- en
najaars-exposities in. De tentoonstelling
heeft ook een iets ander karakter. Er is
gestreefd naar een uitstekende collectie,
die toch bewijst dat kunst uit deze
„hooggewaardeerde” stijlen niet altijd zó
onbetaalbaar behoeft te zijn.
Ik noem anders nooit prijzen, vind het
nu toch vermeldenswaard, dat hier een
paar uitstekende olie verfjes van Willem
Roelofs hangen voor prijzen tussen de
4000 a 5000 gulden, een nogal opmerke
lijk verschijnsel in deze tijd van opge
jaagde veilingprijzen en kunst als beleg
gingsobject.
4
H
Josée Ruiter en Ton Kuyl in „Ballingen” bij Toneelgroep Theater, dat donderdag en
vrijdag in de Haarlemse Toneelschuur speelt.
(waardoor het wel zou worden vervalst,
maar niet verbeterd) is gelukkig vol
strekt vermeden, evenals elke andere
vorm van effectbejag. Weliswaar is er in
de tekst nogal gecoupeerd ten einde
twee van Joyce’s zes personen te laten
verdwijnen namelijk het kind van
Richard en Bertha en hun oude huis
houdster maar dat was dramaturgisch
wel verantwoord; de huishoudster had
geen enkele dramatische functie, het
kind wel maar dat moest waarschijn
lijk aan de Nederlandse wet op de
kinderarbeid worden opgeofferd.
Zeer zuiver en ingetogen worden de
vier overgebleven rollen gespeeld in de
eerste plaats door Ton Kuyl als de
onverdraaglijke, zichzelf en anderen
voortdurend kwellende Richard, voorts
door Edmond Classen, die de zonderlinge
figuur van Robert fijntjes voor belache
lijkheid wist te behoeden, door Margreet
Blanken, die als Bertha in ’t begin wat
mat was maar later de innerlijke strijd
tussen slaafsheid en opstandigheid uit
stekend weergaf, tenslotte door Josée
Ruiter, die met een uiterst delicaat ge
speelde Beatrice zichzelf overtrof.
De toneelgroep Theater speelt „De
Ballingen” donderdag en vrijdag a.s. in
de Toneelschuur te Haarlem.
SIMON KOSTER
Veluws landschapje in donkere, maar
warme olieverven omdat het om een
avonstemming gaat, laat dezelfde menta
le instelling zien, maar dan veel dichter
ook bij de stijl van de Impresionisten,
waarvan hij in dit werkje een heel
duidelijke voorloper is.
De andere romantici als Schelfhout en
Leickert houd ik nu even voor gezien,
om nog een paar typische Haagse „scho
lieren” te noemen.
Er hangt een imponend doek van W.
B. Tholen (1860-1931), een grijze kust
onder een grijze lucht, met iets bewe
ging in de bewolking. Een avondstem
ming, zó sober dat het bijna een abstract
doek is geworden met slechts enkele
elementen, die het doek landschappelijk
maken. In z’n eenvoud is zo’n doek
eigenlijk groots, omdat met de geringste
middelen zo’n maximurp, aan sfeer is
opgeroepen.
Natuurlijk hangen hier nu wel veel
aquarellen, in dit degelijke land altijd
in- prijs lager gewaardeerd dan „olieverf
op doek”, hoewel dat met de artistieke
waarde weinig te maken heeft.
Van de vele namen hier wil ik er een
paar noemen, te beginnen met de ro
mantische meesters. Er hangt een prach
tig intiem kerkinterieurtje van Johannes
Bosboom (1817-1891), dat eruit ziet of hij
het voor zichzelf heeft gemaakt, minder
„officieel” dus dan zijn grotere stukken
en daardoor spontaner.
Ook valt zoiets op te merken bij
Charles Rochussen (1811-1894). Hij was
bij uitstek een officiële schilder met
grote soldaten- en historiestukken, onder
meer verzameld door het koninklijk
huis. Hij is zelfs gedoodverfd en gemin
acht om zijn voorkeur. En zie hier bij
Scheen: een verrukkelijk en heel vlot
geschilderd strandgezichtje met spelende
kindertjes, overgoten door stralend licht
en zo geschilderd dat er een heel beste
impressionist aan te pas moet komen om
juist kleuren en licht te verbeteren.
Echte romantiek, precieus glad ge
schilderd in een royaal gestoffeerd bos
rijk ondergesneeuwd landschapje van H.
van de Sande Bakhuijzen (1795-1860)
laat weer eens zien, dat de Nederlandse
romantici qua mentale instelling eigen
lijk bij de natuur-verheerlijkende ande
re tijdgenoten behoorden, ook al werd
zo’n landschapje na buitenstudies op het
atelier „gecomponeerd”.
Van J. W. Bilders (1811-1890)
rok ook liever wat minder aangerim
pelde plooitjes, want anders denkt
iedereen dat ik brede heupen heb”.
Sophia Loren kreeg bij Dior overi
gens ook een hele reeks op de jaren
vijftig geïnspireerde zonnejurken met
jasjes te zien. Modellen die ze net als
de combinaties van ruim over de knie
vallende kokerrokken met padvin-
dersblouses met korte mouwen min
der geslaagd vond .En Dior’s droef
geestige familiepension-cocktailjurken
met horizontale franje langs de bus-
telijn kregen geen applaus.
Sophia had beter naar Jean Louis
Scherrer kunnen gaan Een jonge Pa-
rijse ontwerper, die zich een paar
jaar geleden heeft opgewerkt tot een
top-couturier. Scherrer toonde een
hele serie beeldig gebloemde jurken.
Modellen van schitterende met vi-
oóltjes of margrieten bedrukte zijde.
Ze hadden allemaal een ronde schou-
derpas en lange poffende mouwen,
een brede zeer strakke maagbaridtail-
le en wijde romantische aangëritnpel-
de rokken. De tot iets over de knie
vallende jurken werden af gewisseld
met klassieke matrozenpakjes met
nauwe kokerrokken en pantalon-en-
semblés met broeken met zeer wijde,
nogal breed omgeslagen pijpen.
Fraaie mantels met wijde kimono-
mouwén werden bij Venet geshowd.
En Paco Rabanne zorgde voor een
verrassing met een hele serie petity-
coatjurken die van beeldige pastel-
kleurige Jugendstilshawls of Van
bonte boerenzakdoeken waren ge
maakt.
PARIJS. (Reuter) De Italiaanse
kunstschilder Giuseppe Margutti
heeft een Weddenschap om een mil
joen lire (ongeveer f 4000) gewonnen
door kans te zien een van zijn wer
ken ten toon te stellen te midden van
de Franse impressionisten in het Pa-
rijse museum „Jeu de paume”.
Afgelopen woensdag kwam Mar
gutti naar aanleiding van de wedden
schap uit zijn woonplaats Milaan
naar de Franse hoofdstad. Vergezeld
van een vriend smokkelde hij een
eigen werk, getitel „Inspiration”
een in heldere kleuren opgezet mo
dern schilderij dat een piano voor
stelt onder zijn jas de dépendan
ce van het Louvre binnen. Zonder
dat dit werd opgemerkt hing het
tweetal het nieuwe werk onder een
landschap van Claude Monnet. Don
derdag hing het daar nog, maar vrij
dag was het verdwenen. Het hoofd
van de afdeling, Franqoise Adhemar,
vond het kennelijk geen leuke grap.
Zij weigerde tenminste het schilderij
aan Margutti terug te geven.
- g' -
a
