Cineac Damrak:
Maar niet voor politieke zaken
geen kwartet
B
Bickerseiland
Vrouwenhuis
Favoriet
Mariott
z
Marjan wil zitjes
aan de gracht
I
I
I
J
„Het kost toch echt niet zoveel.
J
u
ilKf5"
U ttaWaV
8
?AMSTERDAM MOET WEER
MENSENSTAD WORDEN”
4. W
DM
Bpit"
9
1975
6
DONDERDAG
FEBRUARI
ng
IT
r
-
-
DE ROLLEN zijn omgedraaid.
Terwijl ooit Hollandse bestuurs
ambtenaren hun witte pakken on
der de Javaanse strijkbout lieten
persen, waren het nu hun Indone
sische collega’s die met een souve-
reine glimlach het Prinsenhof op
stapten. Ze waren onder de indruk
gekomen van Amsterdam, maar
vreemd genoeg waren het niet de
herenhuizen aan de gracht doch de
nette asfaltstraten die dit respect
afdwongen
ONDER REDACTIE VAN ROLF STALLING^/
MAAK Amsterdam weer men
senstad. Met ruimte voor kinderen,
bloemen en bomen, creatievelingen
en lievelingen, slimme handel en
gezellige wandel. Dat is het credo
van Marjan en Anton Scholz, die
vanuit hun vers gerestaureerde
huis aan de Oudezijds Voorburgwal
de buurt en dan vooral de mannen
op het Prinsenhof bestoken met
suggesties om de binnenstad van
haar grijze en (auto)blikken mantel
te ontdoen en daar iets heel pret
tigs menselijks voor terug te krij
gen.
J- 4 J
liHliiÉÓff
ef
-IHïi Ac
fH&SF .«wsscwa
wpgj
7, V
Lou van Rees Grote Gala
LOU VAN REES
Djakarta op Prinsenhof
Marjan en Anton Scholz op de Oudezijds.
Voorlichter Visser met v.l.n.r. de heren Sudarsin, Harmani en Ismukanto.
1
Decoratie in Marriott Hotel.
tiemachine nogal eens hapert. Want elke
ochtend toveren ze weer een lijstje met
vragen te voorschijn. Het schijnt dat ze
hiervoor zelfs de uitgaansavondjes opof
feren.
List
door
Nieuwbouw op Bickerseiland.
Hij vindt ook dat er enkele brede
autobanen in de binnenstad moeten ko
men om het stadsverkeer op te kunnen
vangen. „Een zesbaansweg van de Am
stel over het Rokin naar het station zou
veel oplossen. Je moet gewoon naar een
systeem van eenrichtingsverkeer toe. Het
stomste vind ik dat ze destijds de Leid-
sestraat hebben afgesloten”, aldus Ahton
die echter ook niet weet waar het GVB
nu met al die vrije trambanen naar toe
moet.
zo stellen, ze, de mentaliteit van de be
woners moeten veranderen. Want de
verantwoordelijkheid voor zo’n parkje
ligt bij de buurtbewoners.
MAAR AL die auto’s dan? Op het
Prinsenhof is men er moeilijk voor te
porren om het particulier vervoer zon
der pardon buiten het toch ook econo
mische krachtcentrum te verbannen. De
plannenmakers menen dat dit ook niet
hoeft, maar ze ontkennen dat al die
wagens van langparkeerders de hele dag
in de binnenstad moeten blijven „Je zou
aan elke Wijk een parkeerterrein moeten
verbinden vanwaar men op een andere
manier naar de plaats van bestemming
zou kunnen. De witkar is daar een
uitstekend middel toe. Verder moeten de
buurten ondoordringbaar worden voor
doorgaand verkeer en is er een parkeer-
rechtkaart nodig voor de bewoners. De
controle is geen probleem want de par
keerwachters kunnen zich dan op de
zelfde manier blijven vervelen als nu.
Het voordeel is dat je minder vreemde
snoeshanen in je buurt krijgt”, aldus
Anton Scholz.
Er was nog iets: de ongecompliceerde
manier waarop het apparaat hier bij
niet zo conflictszwangere zaken met het
publiek pleegt om te gaan. „Ze stonden”,
weet gemeentevoorlichter Jur Visser,
„met hun oren te klapperen. Op hun
stadhuis zitten zo’n twintig journalisten
de hele dag te azen op nieuwtjes en hier
gaat dat vanzelf. Dat kunnen ze niet
geloven”.
VEEL IS het niet want daarvoor is
het budget te beperkt. Maar toch zijn de
twaalf (onder wie twee vrouwen) blij
dat ze hier wat rond mogen kijken. Dat
doen ze serieus, hoewel de communica-
Maar, zo concludeert het tweetal, met
de stad is het de laatste decennia berg-
afwaartes gegaan. Het ontplooien van
het gewone veelzijdige leven werd onder
drukt. Door de verkeersmoloch, breek-
partijen en speculaties die de woonfunctie
aantastten. Is daar nog ruimte te vin
den voor rustplekjes en fonteintjes met
een pierebadje zoals zij willen? Marjan
en Anton geloven van wel maar dan zal,
biedt 400 luxe ingerichte kamers met
telefoon en kleurentelevisie voor
f 92,50 tot 275 per nacht. Verder is
er een familierestaurant „Dutch In”,
het specialiteitenrestaurant „Port O’
Amsterdam”, een scheepsbar, over
dekt terras en banketzalen voor 800
personen. Directeur is Peter Birchall.
AAN HET Leidsebosje is deze week
het Marriott Hotel open gegaan. Een
„Amerikaan” in het door buitenlan
ders geregeerde hotelwereldje in de
hoofdstad dat door het teruggelopen
toeristenbezoek gebukt gaat onder
een moordende concurrentie. Mariott
Daar is heel concreet het Plan-Marjan
dat wil dat er om de honderd meter
langs de grachten zithoekjes met zand
bakken en aanlegsteigers komen waar
de automobilist nu eens geen boodschap
heeft. Een groenplan, dat helemaal niet
zo gek is want juist binnen de geroemde
grachten is Mokum helemaal niet zo
groen meer.
r 7^-
De twaalf ambtenaren uit Djakarta
blijven hier drie maanden om te leren.
Over zaken als publiciteit, watervoorzie
ning, wegenaanleg, city-planning, par
ken, computers en microfilms waarmee
je zoals in het Amsterdamse geval een
schaduwarchief in een bunker in de
Rocky Mountains kunt verstoppen. Het
samenwerkingsproject tussen Amster
dam en Djakarta valt onder ontwikke
lingshulp en de paar Amsterdamse des
kundigen, die vorig jaar naar de Indone-
siche hoofdstad reisden, hebben daar
niet anders gedaan.
Maar dat de verhouding tussen de
naties nog erg gevoelig ligt, wordt me
duidelijk als ik met voorlichtingschef
Sudarsin, de advocaat Harmani en Ismu
kanto, zijnde de man van Bouw- en
Woningtoezicht, een gesprek heb. Als ik
vraag hoe men in hun land nu over
Nederland denkt, krijg ik als antwoord:
„We zijn hier niet voor politieke of
sociale dingen gekomen”-
Je neemt je vrouw mee voor een
dansavondje in het Amsterdamse Hil
ton Hotel en wordt dan geacht 300
gulden en nog een handjevol dubbel
tjes vanwege taxi en zo neer te
tellen voor de entree. Daar staat niet
niets tegenover: muziek van Duke
Junior Ellington en andere singers en
swingers, een cocktail, koud buffet en
wijn. Maar toch.„is het echt niet
zoveel”, zegt Lou van Rees die deze
Grand Gaia de Danse op 22 februari
organiseert.
Hij rekent voor dat van die 150
gulden eenderde naar meneer Hilton
gaat, de publiciteit geld kost en ook
de vermakelijkheidsbelasting nog
eens 20 percent opsnoept. „En wat
hou je dan over?” aldus de impresa
rio, die inmiddels de helft van de
beschikbare 500 kaarten al kwijt is.
Nu is het ook weer niet zo dat ze
allemaal weg moeten want met wat
minder is Van Rees ook al „dik
tevreden”, aangezien hij dit gala zelf
zo uniek vindt dat hij er niet veel
aan hoeft te verdienen.
Het unieke zit hem volgens Lou in
twee dingen: het Duke Ellington Or-
Ir. M. A. A. Soleman van het Amster
damse waterbedrijf legt later uit: „Ze
zijn nog wat huiverig, maar je moet niet
vergeten dat deze mensen, nog nooit een
stap buiten de deur hebben gezet.
En.onze begrippen over democratie
liggen misschien een beetje anders”. Zelf
was hij bjj zijn bezoek getroffen door de
warme ontvangst en het was hem opge
vallen dat de Indonesiërs erg graag wil
len leren. „Maar je komt er moeilijk
achter hoe ze het vinden. Ze zeggen
altijd ja en amen, terwijl ze misschien
nee bedoelen. De approach is een be
langrijk iets maar het gaat heus wel
eens wat moeilijk hoor”, aldus Soleman.
HET KAN ook met het sukses van het
„Lammers-terrasje” op het Leidseplein te
maken hebben dat deze wethouder hier
zijn schouders onder wil zetten. „Het
concept van het plan-Marjan is” zegt
Anton, „dat je niet naar het platteland
hoeft te vluchten om menselijk te kunnen
wonen en plekjes te vinden waar je
rustig kunt zitten. Ons is verweten dat
we er een tuintjesstad van willen maken
maar dat is bepaald niet waar”. Marjan
voegt daaraan toe: „Door de verkeers
drukte is er zo langzamerhand geen
'excuus meer op elkaar op straat te
ontmoeten, maar daar is de stad wel
voor gemaakt”.
Nu zijn er al meer plannen geweest
om de hoofdstad een nieuwe make-up
aan te smeren, maar de meesten zijn
bijgezet in een utopisch rekje dat na
verloop van tijd voor een paar grijpstui-
vers van het Waterlooplein kon worden
afgevoerd. Ditmaal ziet het er beter uit.
Anton Scholz: De zaak is met alle
hoofden van diensten op het stadhuis
besproken en Lammers zei dat hij dit
een principieel begin vond voor het
oplossen van de problemen in de hele
stad”.
halve ton en dat durfde ik niet aan”),
neemt Lou van Rees op de koop toe.
Wat voor mensen hebben er nu
voor zijn grand gala ingetekend?
„Veel mensen uit het Gooi etc. Nee,
het wordt echt niet helemaal een
Amsterdamse aangelegenheid zoals
sommigen hebben gedacht. Bekende
mensen? Dat kan ik niet zeggen.
Pieter van Vollenhoven zit juist op
dat moment met de geboorte van de
kleine van z’n vrouw en daarom kan
hij moeilijk alleen komen om feest te
vieren. Het is gewoon toeval dat er
niemand van het koningshuis bij is”.
Over zijn verdere plannen wil de
impressario alleen nog kwjjt dat hij
bezig is een „grote artiest” naar Ne
derland te halen. „Maar”, zo verzucht
hij, „die dingen lopen in de tonnen.
Het wordt tegenwoordig allemaal zo
moeilijk haalbaar. De mensen gaan
toch een keertje zeggen: val maar
dood met je hoge prijzen”. Dat neemt
niet weg dat Lou van Rees de exclu
sieve danspasjes op het tapijt van
Hilton wel zo ziet zitten, dat hij
overweegt om nog twee van die ga
la’s met Count Basie en Glenn Miller
te organiseren.
DE GEMEENTE, voelt er niets
voor het Vrouwenhuis subsidie te ge
ven omdat de doelstellingen niet pas
sen in het subsidiebeleid. Bovendien
kan men niet alle activiteiten van het
Vrouwenhuis rangschikken onder de
noemer dienstverlening. Aldus wet
houder De Cloe van Economische
Zaken. Want een cursus timmeren,
loodgieten of fietsen maken kun je
ook op de lts volgen. De stichting, die
al anderhalf jaar in een gekraakte
school aan de Nieuwe Herengracht
zit, kampt met grote financiële pro
blemen omdat de gemeente een huur
prijs van 30 gulden per vierkante
meter wil zien en dat is in de papie
ren gelopen. Wat nu? Dat is nog
onduidelijk omdat B. en W. de bezet
ting van het pand zolang gedoogd
hebben en zoiets schept verplichtin
gen. Dus toch steun? Nee, zegt De
Cloe, wij zullen als gemeente helpen
bij het zoeken naar een andere ruim
te maar de dames moeten zelf het
initiatief nemen. Het Vrouwenhuis,
dat naast de technische cursussen ook
aan politieke scholing doet, praat
groepen organiseert en een eigen uit
geverij heeft, is ook betrokken bij de
telefonische hulpdienst. Vrouwen bel
len Vrouwen.
kest heeft nog nooit eerder dansmu
ziek in Europa gespeeld en voor zo
iets is er in ons land nog nooit 150
gulden gevraagd. Nu zjjn wij Hollan
ders natuurlijk krentekakkers, die op
dit punt niets gewend zijn- In het
buitenland weet men niet anders.
Van Rees: „Als een Frank Sinatra of
Lisa Minelli in Londen optreedt, vra
gen ze hogere prjjzen. Maar ja, dat is
een miljoenenstad en dat kun je van
het steeds kleiner wordende Amster
dam niet zeggen. Bovendien maakt
het uitgaansleven in deze stad een
slechte ontwikkeling door. In een
nachtclub moet je oppassen dat je
niet teveel drinkt”.
HOE IS hij op dit idee gekomen?
„liet is de schuld van Lisa Minelli.
Die zou komen en alles was geregeld,
maar op het laatste moment hoorden
we pas dat ze uitgerekend op de dag
van haar optreden vrij wilde hebben.
Ik wou dat ik dat voor zoveel geld
zou kunnen. Maar het was een uitda
ging en je zit in dit vak toch voor het
blok, omdat je iets moet doen om in
de running te blijven”. Dat niet hij
maar Paul Acket Marlene Dietrich
naar Carré haalde („Ze vroeg ander-
HET LEEK een goed plan, want met
City aan het Kleine Gartmanpantsoen
was het ook gegaan en er kwam zelfs
een Parijse architect van het bioscoop-
concern over die vertelde dat het op
papier best kon. Maar de Amsterdamse
bodem is nog steeds niet van papier en
zo gebeurde het dat Cineac op het
Damrak niet een kwartet bioscopen
opende maar „slechts” [wee.
„Achteraf was het niet haalbaar. We
hadden de gegevens van C en A na de
brand en de aannemer, die deze bioscoop
in de dertiger jaren had gebouwd en
precies wist wat zich hier in de grond
bevindt, zei: waar begin je aan? Daarom
hebben we van vier zalen afgezien”,
vertelt jonkheer W. F. Van Rub Can-
stein, de toekomstige directeur van het
Cineac-concern dat alweer heel lang ge
leden van nieuws naar speelfilms over
schakelde.
Het is bewezen dat het splitsen van
bioscopen in kleinere eenheden een gun-...
stig effect heeft op de publieke belang
stelling en er zijn in de hoofdstad meer
theaters die deze kant op willen. Van
Rub Canstein: „Het is ook doodzonde om
een dergelijke oppervlakte ongebruikt te
laten en bovendien kun je met je pro
gramma’s nu veel meer doen”.
De animo om te investeren is toegeno
men sinds gebleken is dat de vrij dra
matische teruggang in deze bedrijfstak,
die in de vijftiger jaren begon en daarna
nog het Knock-Out effect van de televi
sie meekreeg, sinds twee jaar is omgebo
gen. In Amsterdam is van die malaise
eigenlijk nooit zoveel te merken ge
weest.
Hoe komt dat? „Amsterdam is”, ant
woordt de jonkheer, „altijd een uitzon
derlijke goede bioscoopstad geweest. Het
ligt aan de mentaliteit en het internatio
nale karakter. Amsterdam is toch an
ders”. Voor de duidelijkheid: Van Rub
Canstein is Hagenaar.
HET LEUKSTE stadsvemieuwings-
nieuws komt van het Bickerseiland,
waar het afgelopen weekeind 18 wo
ningen werden ingewijd. En dat bete
kende feest want het zijn niet zo
maar woningen. Tenslotte hebben de
eilanders er jarenlang voor moeten
knokken en samen met de twee jonge
en enthousiaste architecten Paul de
Ley en Jouke van de Bout hebben ze
tenslotte samen voor het plan ge
zorgd. Dat zo bijzonder was dat
staatssecretaris Jan Schaeffer het tot
experimenteel liet verheffen. „Jèn”
kwam evenals Han Lammers zelf op
het feest, maar daar kreeg hij nog
wel te horen dat een huur van een
kleine 300 voor deze buurtgebonden
bewoners meer is dan ze kunnen
tillen. Dat zal in de oude wijken van
Amsterdam wel het grootste pro
bleem blijven.
ALBERT Schweitzer is de favoriete
held voor 1975 van het publiek dat
het wassenbeeldenmuseum van Ma
dame Tussaud in de Kalverstraat be
zoekt- Hij verdrong John F. Kennedy
van de eerste plaats. Derde is nu
Roger More, vierde Johan Cruyff en
vijfde Henri Kissinger, Churchill, Na
poleon, koningin Wilhelmina en
Ghandi vielen nu buiten de publieks
prijzen. Als meest gehate persoon
lijkheid staat Hitler bovenaan, terwijl
hij vorig jaar nog bij de eerste vijf
ontbrak. Na hem volgen Nixon, Mao,
Hans Wiegel en Den Uyl. De laatste
twee zijn Amsterdammers. In de ca
tegorie „aantrekkelijk” staat Liesbeth
bovenaan. Zij wordt gevolgd
prins Claus en Ben Cramer.
Mata Hari, Sophia Loren en Mark
Spitz vielen bij de bezoekers uit de
gratie.
