Mini-Arafat
Mogelijk Kissingers laatste missie naar Midden-Oosten als hij faalt
M
Rede senator Adlai Stevenson
in provincie van
Dubbel parkeren
Ex-directeur
CIA
geeft leugen
toe
IRA-BESTAND
Arabische
Spanje bereid tot gewapende
verdediging enclaves
Onderneming
in VS leidt
Felle kritiek op
Henry Kissinger
Nog steeds hevige strijd
Ethiopië
soldaten op
Oriënterend
Harde lijn
Naakt met sigaar
Vlooteenheden naar noordkust Marokko
Leger helpt politie
in Argentinië
Hartling thans
Deense formateur
Opstandelingen: „Acht dorpen verwoest, 3000 doden”
MAANDAG
1 O
FEBRUARI
1975
BINNEN- EN BUITENLAND
3
2
rsterkt
abinet
(Vervolg van pagina 1)
(Van onze redacteur in Barcelona,
R. Bosschart)
rkozen
ingen
■Jenève
:edaan,
toffers
moge-
hoewel
delijk-
dunt
vaar-
e as
^□a
trade
otest
indaal
lartij
Turk
arige
esto-
jgan-
'elijk 1
rouw
n de
neer
hem
een
eind
toord
ï’amily
n Nij-
3 Car-
ist die
op de
k ach-
k, die
hulp-
lileum
irietal
daar
ieg in
in een
rt met
Weg
ierende
!e cen-
bestuur
Dienst
men.
rovers
lekend- j
:rs een
geroofd
en ge- I
inings-
ïsloten. I
en zij
ran het
i nadat I
1 schip
3^3
Eerste vuurproef regering-Rabin
niet
met de
oei het
zermin-
wapens
•ganisa-
L Naar
r liefst
Spaans
jmen.
wereld-
i Gold-
herko-
:gd op
atplof-
ebouw
aan.
ie van
:ica in
k hier
wallen
Van Israëlische kant is het enthousias
me voor de Amerikaanse bemiddeling de
laatste tijd aanzienlijk gedaald. De stap-
voor-stap-methode van Kissinger belooft
Israel wél het opgeven van veel gebied,
maar biedt in Israëlische ogen weinig
kans op vrede. Binnen de regering heer
sen dan ook meningsverschillen over de
vraag of het nog wel zin heeft op de
ingeslagen weg voort te gaan en of het
niet beter is naar de vredesconferentie
in Genève te gaan.
In elk van beide enclaves bevinden
zich nu, afgezien van het normale garni
zoen van ongeveer 10.000 soldaten, één
bataljon van mariniers, één helikopters-
quadron, een transportschip met tanks,
twee torpedoboot jagers en een onderzee
boot. Voor het onwaarschijnlijke geval
dat koning Hassan werkelijk van plan
den nog grondig onderzocht op explosie-
ven. Af te wachten is nog of aan deze
noodtoestand binnenkort een einde zal
komen. Men dient altijd rekening te
houden met obstinate splintergroeperin
gen, die de strijd ondanks de bevelen
van hogerhand, zullen willen voortzet
ten.
wat
zijn
TUCUMAN. (Reuter en UPI) Presi
dent Maria Estela Peron van Argentinië
heeft gisteren het leger opdracht gege
ven in actie te komen tegen de linkse
guerrillastrijders. De militairen moeten
de politie helpen bij haar acties in de
provincie Tucuman, Salta en Chaco.
De Amerikaanse ambassadeur in
Peru, Dean, heeft zaterdag bewerin
gen in Peruaanse kranten tegenge
sproken volgens welke agenten van
de CIA hebben meegewerkt aan het
oproer van vorige week in Lima.
uit-
izine-
dolie.
al of
tober
larbij
l Bij
dub-
huis-
ft in
Ie as
ngen
D»
rdag-
or de
n en
hon-
uitge-
nieu-
i aan
orden
enor-
•gani-
soort
>evol-
van Egypte tegen Israel; het aanknopen
van politieke betrekkingen op „laag”
niveau (zoals wederzijds toeristenver
keer, rechtstreekse post- en telefoonver
bindingen); en de tijdsfactor (de tijd
waarvoor Egypte een overeenkomst wil
aangaan, wordt gezien als een graadme
ter voor Egypte’s uiteindelijke bedoelin
gen).
MADRID De Spaanse regering
laat er sinds gisteren geen enkele
twijfel meer over bestaan, dat zij
bereid is de Spaanse enclaves aan
de noordkust van Marokko des
noods met de wapenen te verdedi
gen. Gisteravond bracht de Spaan
se staatstelevisie in een speciale uit
zending beelden van de aankomst
van vlooteenheden die volgens het
besluit van de ministerraad van af
gelopen vrijdag naar Ceuta en Me
lilla zijn gevaren.
Een mogelijkheid is, dat Hassan pro
beert zijn diplomatieke (en af en toe
militaire) aanval op de Spaanse Sahara
aan de zuidelijke grens van Marokko
kracht bij te zetten. Deze kwestie is nu
aan het Internationale Gerechtshof van
Den Haag voorgelegd, maar Hassan weet
dat hij niet veel kans maakt de Spaanse
Sahara, met zijn rijkdom van 1500 mil
joen ton fosfaaterts, zo in handen te
krijgen.
Het is goed moeelijk dat de honger
stakers hun pogingen nu zullen opgeven.
De regering van de Ierse Republiek
heeft bii herhaling laten weten onder
geen enkele voorwaarde van nlan te zijn
te zwichten voor de dreigementen van
de hongerstakers. Deze eisten voor zich
het recht on te worden beschouwd als
politieke gevangenen. De regering in Du
blin b°scbouwt hen echter als gewone
misdadigers.
Het verrassende nieuws van ’t staakt-
het-vuren kwam na een periode van
betrekkelijke rust, zowel in Engeland als
in Ulster. Hoewel de aanvankelijke hoop
werd opgegeven dat het staakt-het-vu-
ren in het nieuwe jaar meteen zou
worden hervat, concludeerde men toch
uit de stilte aan het front van ontplof
fingen. dat de Britse regering en de TRA
met elkaar in contact waren gebleven.
ADDIS ABEBA (Reuter, UPI en
DPA) In de Ethiopische provin
cie Eritrea is ook dit weekeinde
hevig gevochten bij Adi Kejh, op
80 kilometer ten zuiden van As-
Hartling, leider van de rechtse liberale
partij, was premier van het rechts-libe-
rale minderheidskabinet, dat op 29 janu
ari aftrad na in het parlement verslagen
te zijn. De aanwijzing van Hartling
kwam nadat politieke leiders wier par
tijen over 89 van de 179 zetels in het
parlement beschikken, de koningin mee
gedeeld hadden, dat zij een minderheids-
bewind onder Hartlings leiding zouden
steunen.
isaties
waren
nister
ntslag
Glim-
sunie.
•n het
its, in
zolgens
ph” de
tijdig
irdt de
•aan in
:he al-
s al in
rtugese
iet ex-
101”
n hulp
•Duits-
orlopig i
t niet
ag is
1 ter
geen
President Sadat van Egypte is optimis
tisch wat de uitkomst van de nieuwe
onderhandelingsronde over het Midden-
Oosten betreft, maar hij waarschuwt
tegelijkertijd dat de tijd dringt. In een
vraaggesprek met de Britse Times van
vandaag zegt Sadat dat hij Kissinger zijn
kans wil geven met diens „stap voor stap-
benadering” van het Egyptisch-Israeli-
sche vraagstuk.
Uit Addis Abeba is gisteren een nieuw
konvooi vertrokken dat contact moet
zien te krijgen met de gestrande 500
man bij Adi Kejh. Volgens een Ethiopi
sche militaire woordvoerder is een aan
tal vrachtwagens met voorraden erin
geslaagd het door de Eritrese opstande
lingen belegerde Asmara te bereiken-
Het konvooi was uit de havenstad Mas-
sawa aan de Rode Zee vertrokken. Na
genoeg alle wegen naar de hoofdstad,
die door de hevige gevechten zwaar
gehavend zijn, zijn stevig in handen van
de onstandelingen.
De Israëlische regeringsleiders zullen
vanavond, wanneer de besprekingen be
ginnen, een harde onderhandelingslijn
volgen. Israel zal weerstand bieden aan
de druk die Kissinger zal proberen uit te
oefenen om een soepeler Israëlisch
standpunt te formuleren. Egypte heeft
geweigerd openlijk politieke concessies
te doen, maar Israel heeft vier criteria
aangelegd voor Egyptische beloften die
als de factoconcessies zullen worden ge
zien: demilitarisering van de Sinaï; een
eind aan de economische oorlogsvoering
KIRKALDY. (Reuter) Toen brand
weermannen in het Schotse Kirkaldy
zaterdag op het dak van een brandend
hotel geklommen waren, troffen ze daar
handelsreiziger John McKay naakt en
sigarenrokend aan. De veertigjarige
McKay had zich door een raam op het
dak in veiligheid weten te stellen toen
zijn kamer door de vlammen was inge
sloten. „Ik draag geen pyjama en ik had
mijn kleren in de haast over pen stoel
laten hangen”, vertelde hij. De kou op
het dak had hem teruggedreven, maar
hij had alleen zijn sigarenetui uit zijn
binnenzak kunnen halen.
LONDEN De eerste reacties
uit de Ierse Republiek waren posi
tief. Van de zijde van de regering
verklaarde men min of meer triom
fantelijk, dat kennelijk de honger
staking van de 17 IRA-terroristen
in een van de gevangenissen van de
Republiek op het eindresultaat geen
invloed had gehad. De IRA had het
de laatste weken doen voorkomen
alsof deze hongerstaking op de
meest directe manier het tot stand
komen van een nieuw staakt-het-
vuren in de weg had gestaan. Een
van de hongerstakers is inmiddels
naar een ziekenhuis overgebracht.
Ziin toestand is kritiek.
President Jaafar Numeiri van Soedan,
die zaterdag de regering in Addis Abeba
en de opstandelingen in Erithrea heeft
opgeroepen de strijd onmiddellijk te sta
ken, heeft gisteren zijn staatssecretaris
voor Buitenlandse Zaken, Jamal Mo
hammed Achmed, naar de Ethiopische
hoofdstad gezonden. De minister zou
„bepaalde voorstellen” hebben meege
kregen over de wijze waarop de strijd
kan worden beëindigd.
In een gisteren, na een zes uur durend
kabinetsberaad, uitgegeven verklaring
wordt gezegd dat Israel „in dit stadium”
de bemiddeling van Amerika verkiest
boven een hervatting van de vredescon
ferentie in Genève. De nadruk ligt hier
bij op de woorden „in dit stadium”.
Want iedereen is het er over eens, dat
Genève het enige alternatief is als Kis
singer er niet in mocht slagen de partij
en tot elkaar te brengen. De keuze is,
wat de Israëliërs betreft, nu aan Sadat,
die, zo geloven de Israëliërs, gevangen
zit tussen wat hij wil (gebied) en
hij kan (bloed, onder druk van
Arabische broeders).
net ge-
nisterie
ninister
parle-
pii.
Tot gisteren werden bezoekers van
warenhuizen, winkels en musea in Lon-
JERSEY CITY (AP) Senator
Adlai Stevenson heeft in een toe
spraak tot een bijeenkomst van stu
denten en hoogleraren in Jersey
City een aanval gedaan op de „per
soonlijke diplomatie” van de Ame
rikaanse minister van Buitenlandse
Zaken, Henry Kissinger. Stevenson
verklaarde, dat Kissinger de Ameri
kaanse belangen behartigt met
„omkoperij, valse beloften en mis
baar om de openbare mening in de
wereld te beïnvloeden”.
In geografisch opzicht is de „annexa-
tiepoging ten aanzien van de enclaves”
(zoals de Spaanse regering de huidige
aanspraak van Hassan noemt) heel wat
duidelijker dan de Marokkaanse eisen in
het geval van de Sahara. Ook al staat de
historie in dit geval aan de Spaanse kant
en kan men bijna 200.000 Spaanse inwo
ners niet zomaar wegdenken, het zou
Marokko wel uitkomen om de ene zaak
in de andere te verwikkelen. Bovendien
sleept Marokko ook het Gibraltar-dis-
puut tussen Spanje en Engeland erbij.
Tenslotte is het zeer goed mogelijk dat
koning Hassan eens temeer zijn eigen
binnenlandse politieke moeilijkheden
naar de achtergrond probeert te druk
ken met het bekende recept van „de
gemeenschappelijke buitenlandse vijand”;
een vrij logische taktiek voor een koning
die al twee moordaanslagen achter de
rug heeft.
Vinnell denkt een contingent van 1000
man nodig te hebben, waarvan voor
malige leden van het korps der „Groene
Baretten” deel zullen uitmaken. Het
project zal drie jaar duren, en begint in
juli. Op grond van een in 1974 met
Saoedi-Arabië gesloten contract voor
ruim 800 miljoen gulden, zal de Ameri
kaanse regering de wapens leveren en
Vinnell rechtstreeks 200 miljoen gulden
verstrekken.
Kissinger streeft volgens Stevenson
met „minder nobele middelen” naar ont
spanning. Stevenson zei: „Meer dan een
miljard dollar aan Amerikaanse conces-
sieleningen aan de Sovjet-Unie en nog
geen enkele winst tot nu toe. We hebben
alles verloren van ons kapitaal tot ons
graan en onze strategische superioriteit”.
De vraag is nu on welk niveau dit
contact in stand werd eohond-n. Mot
nonae dp nrot.esta.nt.se moo-derheid in
Uiste- *'eeft zich v;,i baar politici hart-
stochtellik verzet tegen ieder direct con
tact tussen de Britse regering en de
terroristen.
Het leek wat op een bizar geval van dubbel parkeren toen in de Britse stad Birming
ham een dubbeldekker boven op een auto terecht kwam. De bus was tegen een lan
taarnpaal gereden die boven op de auto viel en daardoor als een soort „oprit” fun
geerde, waarover de bus op de auto reed. De 39-jarige bestuurder van de personen
auto werd met lichte verwondingen op het nippertje gered terwijl de bus.de auto
langzaam verpletterde.
LOS ANGELES. (Reuter en AFP)
Een Californisch bedrijf gaat de 26.000
man sterke nationale garde van Saoedi-
Arabië opleiden ter bescherming van de
olievelden en uitvoerinstallaties van het
land. Met het contract is een bedrag
gemoeid van bijna 200 miljoen gulden
Dit is Jasser Arafat Colbert, een twee
maanden oude baby uit de Amerikaanse
stad Philadelphia. Zijn ouders wilden
hem per se naar een „beroemd persoon”
noemen. Baby Jasser heeft reeds een
boodschap van de Palestijnse leider ont
vangen nadat vader Colbert de heer Ara
fat van de gekozen naam op de hoogte
had gesteld. Kranten in Beiroet hebben
het heuglijke feit eveneens vermeld. De
vraag rijst of de prijs van baby-olie nu
zal dalen
Overal waar Kissinger gaat, aldus Ste
venson, laat hij beloften achter, evenals
geld, krediet, kernreactoren en wapens.
Stevenson stelde dat Kissinger niet
moet proberen het Congres de schuld te
geven van het falen van de Amerikaan
se buitenlandse politiek. Hoewel het
Congres volgens Stevenson niet echt ge
schikt is om een buitenlandse politiek
vorm te geven móet dit wel gebeuren,
omdat „Kissinger zijn macht misbruikt”.
„De minister heeft het te druk met zijn
bosbrandjes, zijn stijl en zijn plaats in
de geschiedenis”, aldus Stevenson. „Van
de Sovjet-Unie tot Turkije en Zuidoost-
Azië doet hij alles om te ontkomen aan
het oordeel van de geschiedenis door
zijn verantwoordelijkheid voor zijn mis
lukkingen bij het Congres te leggen”.
Kissinger zal ministers als Peres ervan
moeten overtuigen dat het inderdaad in
Israels voordeel is om verregaande con
cessies te doen.
De toestand in Asmara werd gister
middag rustig genoemd. Door de blokka
de van de stad, die nu al meer dan
negen dagen duurt, beginnen de bevol
king en de in de stad gelegerde militai
ren gebrek aan brandstoffen, levensmid
delen en water te krijgen. Om aan eten
te komen zijn de bewoners begonnen
met het slachten van kippen en ander
vee.
moeilijkheden opleveren voor de meer
dan 20.000 man militairen in Eritrea. De
afgelopen dagen zijn levensmiddelen,
munitie en een beperkte hoeveelheid
brandstoffen door de lucht aangevoerd.
Het gebrek aan brandstof heeft de mili
taire leiders ertoe gedwongen de lucht
activiteit tegen de opstandelingen te
staken en die van de gemechaniseerde
grondtroepen zoveel mogelijk te beper
ken.
In een interview voor het NOS-pro-
gramma Panoramiek verklaarde Kissinger
gisteravond overigens, dat zijn reis
waarschijnlijk geen directe resultaten
zal opleveren, en louter een oriënterend
karakter heeft. „Ik wil nagaan wat de
partijen nu werkelijk willen. Daarna
kom ik terug (naar de VS) om een
Amerikaans standpunt te formuleien”.
(Van onze redacteur in Jeruzalem, mr. Jaap van Wesel)
JERUZALEM De regering-Rabin staat voor haar eerste vuurproef en
Kissinger wellicht voor zijn laatste. De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken heeft aan de vooravond van zijn nieuwe reis door het Mid
den-Oosten laten doorschemeren, dat hij wellicht zijn persoonlijke diplo
matieke bemiddeling in het Israelisch-Arabische conflict zal staken als
hij er deze keer niet in zal slagen Egypte en Israel nader tot elkaar te
brengen.
mara, waar een Ethiopische leger-
kolonne al dagen lang tracht naar
de belegerde hoofdstad door te
breken.
minister van buitenlandse zaken Allon
een hele reeks alternatieven voorgescho
teld: in de Israëlische diplomatie een
nieuw verschijnsel. Hoe de Israëlische
diplomatie op dit ogenblik werkt liet
premier Rabin vrijdagavond blijken door
te verklaren, dat Israel bereid is de door
Egypte zo begeerde strategische passen
in de Sinaï en de olievelden van Aboe
Rodeis op te geven als Egypte bereid is
een eind te maken aan de toestand van
oorlog. Minister van defensie Peres
voegde daaraan toe, dat Egypte kan
kiezen tussen „grenzen van vrede en
was om zijn leger te gebruiken tegen de
Spaanse enclaves (Melilla met 100.000
inwoners ongeveer tegenover Malaga.
Ceuta met 72.000 inwoners ongeveer te
genover Gibraltar, en de naakte rots
punten Velez, Alhucemas en Chafari-
nas, alles bij elkaar nog geen 220 vier
kante kilometer, zal hij dat nu wel
vergeten.
Men vraagt zich in Spanje trouwens
af wat koning Hassan werkelijk voor
ogen had toen hij zijn ambassadeur in
de Verenigde Naties 30 januari j.l. beval
om de kwestie van de Spaanse enclaves
voor te leggen aan het dekoloniserings-
comité. Hassan weet maar al te goed dat
noch Franco, noch de generaals die na
hem de lakens zullen uitdelen (en die
evenals hij als jonge vrijwilligers hun
sterren behaalden in de koloniale oorlog
in Marokko), de enclaves van Ceuta en
Melilla zonder slag of stoot zouden op
geven.
„Als vertegenwoordiger van de re
gering van de Verenigde Staten in
Peru verklaar ik categorisch dat noch
de CIA noch enige andere dienst van
de Amerikaanse regering op enigerlei
wijze betrokken is geweest bij deze
betreurenswaardige gebeurtenissen”,
zo stelde Dean in een communiqué
aan alle Peruaanse nieuwsmedia.
Op dit moment schijnt Israel
bereid nieuwe voorstellen te doen. Het
komende bezoek van Kissinger aan Je
ruzalem heeft ook een ander doel: wel
iswaar heeft Allon vorige maand in
Washington allerlei voorstellen gedaan
over een Israëlische terugtrekking, maar
het is nog maar de vraag, of voor deze
voorstellen een meerderheid bestaat bin
nen de Israëlische regering. Het gezag
van premier Rabin is vrij zwak en
grenzen van oorlog”. Israel doet veel
concessies voor veel vrede en weinig
concessies voor weinig vrede.
KOPENHAGEN. (Reuter en AFP)
Koningin Margrethe van Denemarken
heeft gisteren de aftredende Deense pre
mier Poul Hartling opgedragen een
nieuwe regering samen te stellen en
derhalve een eind te maken aan de
politieke crisis in Denemarken.
Gisteren is in Washington een ver
klaring gepubliceerd, die Helms,
thans ambassadeur in Iran, op 22
januari heeft af gelegd voor de se
naatscommissie voor buitenlandse be
trekkingen. Hierin zegt Helms dat hij
eerlij ker had moeten zijn toen hij in
1973 vragen beantwoordde van Con
gresleden over de rol die de CIA
heeft gespeeld in het Chili van Allen
de. „Ik wil mij er nu niet achter
verschuilen door te zeggen dat ik
indertijd in het belang van de natio
nale veiligheid niet de waarheid heb
gesproken. Er heeft zich nooit de
situatie voorgedaan, die met zich mee
bracht dat ik de waarheid beter niet
kon vertellen”, aldus de vroegere di
recteur van de CIA in antwoord op
de vraag of hij in zijn positie vond
dat zij het recht had een congres
commissie om de tuin te leiden of te
beliegen.
CIA-directeur William Colby ver
klaarde vorig jaar voor een sub
commissie van het Huis van Afge
vaardigden dat onder Nixon 8 mil
joen dollar was uitgetrokken voor het
werk van de CIA in Chili in het
begin van de jaren zeventig.
WASHINGTON. (Reuter) De
vroegere directeur van de Ameri
kaanse Centrale Inlichtingendienst
(CIA), Richard Helms heeft erkend
dat hij indertijd het Congres misleid
heeft met zijn ontkenning dat zijn
dienst betrokken is geweest bij de
politieke gebeurtenissen in Chili tij
dens het bewind van president Salva
dor Allende.
In goedingelichte kringen in Addis
Abeba is vernomen dat de tekorten ook
De Eritrese opstandelingen schijnen
volgens goedingelichte kringen in Addis
Abeba uit Arabische landen voldoende
voorraden levensmiddelen, munitie en
medicamenten te ontvangen. Deze wor
den aangevoerd door schepen langs de
870 kilometer lange kustlijn van de
Rode Zee. Een Ethiopische militaire
woordvoerder zei onder meer hierover:
„Ais zij erin slagen hun aanvoer op peil
te houden en wij niet, dan maken de
opstandelingen een goede kans het gar
nizoen in Asmara binnen een paar we
ken te verslaan.”
Volgens de directeur van het bedrijf,
de Vinnell Corporation in Los Angeles,
zullen de gardisten geoefend worden in
het gebruik van moderne wapens, waar
onder raketten. Het is voor zover bekend
de eerste maal dat een particuliere
Amerikaanse onderneming belast wordt
met de opleiding van troepen in een
ander land. Normaal wordt zoiets ge
daan door militaire adviseurs. Vinnell
was wel al werkzaam in Vietnam. Het
bedrijf zal voor het project in Saoedi-
Arabië zijn eigen mensen aanvullen met
oud-militairen.
Israel heeft Egypte bij monde van
Het Ethiopische leger heeft 3000 men
sen gedood en acht dorpen verwoest in
de provincie Erithrea bij de gevechten
die de afgelopen tien dagen zijn gele
verd, zo heeft een woordvoerder van het
Eritrese bevrijdingsfront (ELF) gisteren
verklaard. Voorts zouden 100.000 Eri-
treeërs dakloos zijn geworden en nog
eens 100.000 opgepakt en in kampen
vastgehouden worden. „Een half miljoen
Eritreeërs wordt door hongersnood be
dreigd en er sterven elke dag twintig
mensen”, aldus beweerde de ELF-
woordvoerder.
