Ie
BONN: JURIDISCH EINDE
n
AAN SOFTENON-AFFAIRE
Sinaï-passen en olievelden kunnen in Genève aan orde komen
Stakers in
Breznjev weer actief
van troepen
Nog verzet op
Kwestie-Eritrea geen
JORGENSEN
Malagasië
officieel punt voor
NU PREMIER
OAE-ministerraad
ATTILA-LIJN IS GRENS GEWORDEN
Parlementsleden
Verdediging
Augustin
wil uitstel
Spaanse
kathedraal
in België uit
stadhuis gezet
in Centraal-Europa
NAVO tegen „bevriezing”
mo’s
3
Hevige arbeidsonrust
MBFR-onderhandelingen in Wenen
■on
2
BINNEN- EN BUITENLAND
1975
V R IJ D A G
14
FEBRUARI
nnis
oom
ister
(Van onze redactrice in Wenen)
iaat
Rust
„Staatsgreep”
Isolement
Als dit zou gaan gebueren, dan toch
■and
n in
s bij
artij
olese
1 le-
i een
enda
i ge-
i dr.
Stil
ssel-
in
ge-
'oor-
jve-
k in
;rote
naar
;zen
eigd
(2)
rden
vrij
a 27
iten-
On-
top-
aring
n de
alige
labi-
CD
(Vervolg van pagina 1)
Israel heeft er de laatste dagen sterk de nadruk op gelegd, dat een over
eenkomst met Egypte niet ongedaan mag worden gemaakt door het her
vatten van de conferentie in Genève. De Israëlische bedoelingen zijn de
volgende: Syrië staat in de Arabische wereld de harde lijn voor, maar wil
deze lijn resultaat boeken, dan heeft Syrië daarvoor Egyptische steun
nodig. Alleen kan Syrië geen oorlog voeren met Israel.
r-.
r
(Van onze redacteur in Bonn)
Deze 100 miljoen werden in 1972,
waarschijnlijk
Met
Ethiopië beschouwt de strijd in dat
(Vervolg van pagina 1)
(Van onze redacteur in Brussel)
vier
heb-
diase
ratie
'roep
it te
India
ioen-
zijn
de
toe-
'.eker
De westerse delegaties vinden dat be-
vriezen van lucht- en grondstrijdkrach
ten, waardoor deze dus niet zouden kun
nen worden versterkt, niet acceptabel.
Zij noemen drie redenen: 1. De mili
taire overmacht van het Warschau-Pact
dige eenheid is geworden, betekent dat
zij echte grenzen heeft gekregen. De
Attila-lijn is grens geworden: de nieuwe
militaire verworvenheid van territoriale
concessies is daarmee vrijwel uitgesloten
De Grieks-Cyprische vluchtelingen uit
Famagusta kunnen hun verlaten huizen
voorlopig wel vergeten.
Kortom, de NAVO wil eerst een ver
mindering van Amerikaanse en Russi
sche troepen tot stand brengen en pas
daarna een eventuele overeenkomst over
het bevriezen van de troepen sluiten.
Het Oostblok gelooft juist dat het be
vriezen de onderhandelingssfeer ten goe
de zou komen en gunstiger voorwaarden
voor verdere overeenkomsten zou schep
pen.
De keuze van het tijdstip kan ook nog
bepaald zijn geweest door het feit dat de
Onafhankelijk van de vraag of dit
juist is geformuleerd de situatie doet
wel een beetje denken aan die van 15
juli, maar dan in omgekeerde richting.
Toen een onduidelijk Grieks regime in
hevige economische moeilijkheden en in
ternationaal isolement dat een nieuwe
constellatie trachtte af te dwingen op
Cyprus, doch dat werd afgestraft door
een parlementaire Turkse regering die
de sympathie van het buitenland had.
de 1000 en 25.000 mark liggen, en
keert ze maandelijks bedragen uit
aan de slachtoffers die, afhankelijk
van de graad van de misvorming lig
gen tussen de 100 en 450 mark, maar
voor de ergste slachtoffers zijn deze
bedragen een druppel op een gloei
ende plaat.
Hij
mart
ig.
170
men
neri-
we-
osla-
jaar
me-
)emd
.ede-
lerde
hap-
heeft
met
litie-
„in
ivers
Hij
ciaal
arbij
De
zijn
ri tot
150
iver-
'ijzi-
s de
ge-
rn.
i de
ie in
nden
i uit
:z is
ver-
Ips
Ips
icha-
t het
jl de
ijnen
ische
affen
voor
ka-
iTaal-
ge-
>ene-
staat
be-
jpen
;z in
aan-
De moeder van de 14-jarige jongen
heeft inmiddels laten weten dat zij
de moed niet opgeeft en dat ze een
beroep zal doen op het constitutionele
hof, dat uit moet maken of het
huidige oordeel van het hooggerechts
hof in strijd met de grondwet is of
niet.
Het kabinet van Jörgensen bestaat uit
16 ministers, van wie er 14 al eerder
minister zijn geweest.
De 52-jarige Jörgensen is in 1972-73 al
eens premier geweest. Zijn partij be
schikt slechts over 54 van de 179 zetels
in het parlement en politieke waarne
mers verwachten niet dat de sociaal
democratische regering een lang leven
beschoren is. Alle linkse partijen samen
hebben trouwens slechts 75 zetels.
Jörgensen heeft gisteren in het parle
ment verklaard, dat het land voor zijn
grootste problemen sinds de oorlog staat.
Werkloosheid, inflatie en ongunstige be
talingsbalans moesten gelijktijdig aange
pakt worden.
Ter verbetering van de werkgelegen
heid zullen maatregelen worden geno
men „die uitgaven met zich mee bren
gen”. Overigens echter zal de regering
de uitgaven matigen.
Het is niet ondenkbaar, dat „haviken”
in de Turkse legerleiding dit moment
hebben gekozen om te laten zien dat
Turkije nergens bang voor is, ook niet
na de stopzetting van de Amerikaanse
wapenleveranties. Een rol kan ook heb
ben meegespeeld hun frustratie over het
feit dat het Noorse exploratievaartuig
Longva zich deze week definitief heeft
onttrokken aan exploratie voor Turkije
van de olierijke bodem van de omstre
den Egeïsche Zee.
Tot nu toe was er een Turkse sectie
op Cyprus waarvan de omvang nog
flexibel was. Dat deze nu een staatkun-
De vraag hoeveel gebied Israel zal
opgeven in het kader van een overeen
komst met Egypte is dan een kwestie
van. tijd. Er ligt een maximum- en een
minimumplan op tafel. Het maximum
plan omvat een langdurige overeen
komst, waarbij Israel zowel de olievel
den van Aboe Rodeis als de strategische
passen in de Sinai opgeeft. Het mini
mumplan houdt in dat Israel slechts een
beperkt gebied opgeeft voor een over
eenkomst van korte duur.
ADDIS ABEBA (Reuter, AFP). In
de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba is
gisteren de periodieke bijeenkomst van
de raad van ministers van de Organisa
tie van Afrikaanse Eenheid begonnen,
overschaduwd door de gebeurtenissen in
Eritrea. Hoewel de belangstelling van de
raad uiteraard gericht is op de ontwik
kelingen in de Ethiopische provincie,
wordt niet verwacht dat 1 de kwestie
officieel aan de orde zal komen.
De stichting voor het gehandicapte
kind verleent namelijk niet alleen
geldelijke steun aan de contergan-
slachtoffers, maar ook aan bijvoor
beeld spastische kinderen. Weliswaar
heeft de stichting in vele gevallen
directe uitkeringen gedaan, die tussen
ziek-
van
een
,Veel
i nog
iekte
ïgtij-
1 een
zich
han-
zijn
r de
ctop-
ij de
ildus
niet in zo’n stormachtig tempo als dat
van afgelopen zomer. Vermoedelijk zal
er op korte termijn niet veel veranderen
op en om Cyprus. Maar wel is het
isolement van Ankara en Van Denktasj
duidelijk verergerd. De diplomatieke po
sitie van de laatste is er paradoxaal
genoeg op achteruit gegaan, ondanks het
feit dat hij nu „president” is. Hij heeft
reeds aangekondigd dat er voorlopig niet
zal worden gestreefd naar erkenning
van deze staat. Zo’n erkenning zou ook
niet loskomen van andere landen dan
Libië en Irak.
Vol levenslust en energie, lachend en grappend makend is de Russische partij
leider Leonid Breznjev (rechts op de foto) gisteren na een afwezigheid van zeven
weken in de openbaarheid teruggekeerd. Hij leidt de delegatie die besprekingen voert
met premier Harold Wilson (links) van Engeland.
„Ik ben blij u te zien. U ziet er goed uit. Heeft u wat rust genomen?”, vroeg Wilson
toen de twee staatslieden elkaar ontmoetten. Breznjev, in donker pak met enkele
onderscheidingen, antwoordde: „Dat zal ik u later vertellen”. Minutenlang poseerde
de 68-jarige partijleider voor de fotografen. Op de vraag van een Britse verslaggever
hoe hij zich voelde, gaf hij echter geen antwoord.
Het is al weer zeven jaar geleden, dat er een Britse premier in Moskou was.
Beide partijen zijn er nu kennelijk verlangend naar de betrekkingen te verbeteren.
Indien men de 2500 slachtoffers
werkelijk financieel schadeloos had
willen stellen, zou een bedrag van
tussen de 1 en 2 miljard mark nodig
zijn geweest, aldus de rechtbank.
in Centraal-Europa zou door dat bevrie
zen worden bezegeld, terwijl de bedoe
ling van de MBFR juist is door troepen
verminderingen een evenwicht te schep
pen. 2. Het Oostblok heeft tot nu toe
nooit gegevens verstrekt over de huidige
sterkte van zijn grond- en luchtstrijd
krachten in Centraal-Europa. 3. De be
doeling van het Warschau-Pact is, ieder
van de elf directe deelnemers bij de
MBFR individueel te verplichten de be
treffende troepen niet te vermeerderen;
dit in absolute tegenspraak met het
westerse voorstel om aan beide zijden
een gemeenschappelijk plafond vast te
stellen.
TANANARIVE (REUTER). In de
hoofdstad van Malagasië (het vroegere
Madagascar). Tananarive, waren gister
avond nog enkele verzetshaarden van
para-militaire politiemannen, die verant
woordelijk worden gesteld voor de moord
op het staathoofd Ratsimandrava, deze
week dinsdag.
Deze dagen zou Denktasj, in het kader
van de onderhandelingen met de Grieks-
Cyprische leider Clerides, een Turks te
genvoorstel indienen voor de federale
structuur van het eiland, waarvan de
wenselijkheid nu ook van Griekse zijde
wordt erkend. Deze uitroeping van een
soort Turks-Cyprische federale staat
lijkt nu wel een heel bruuske vorm van
zo’n tegenvoorstel.
Erger is, dat talloze regeringen, zich,
als gevolg van wat er gisteren is ge
beurd. zullen uitputten om te betuigen
dat zij in Makarios nog steeds de presi
dent van heel Cyprus zien. Denktasj, die
als vice-president dagelijks contacten
legt met diplomaten in Nicosia, is nu
voorlopig een vreemd buitenbeentje ge
worden en het is de vraag of hij daar
zelf wel zo gelukkig mee zal zijn.
MADRID (REUTER). Driehonderd
stakende bouwvakkers hebben zichzelf
gisteren in de kathedraal van de Spaan
se stad Malaga gebarricadeerd. Ook in
andere delen van Spanje heerste arbeldz-
onrust.
Oproerpolitie sloot de toegangen tot de
kathedraal nadat studenten voedsel voor
de arbeiders in de kerk hadden gebracht.
De stakers eisen hogere werkloosheids
uitkering, en protesteren tegen tijdelijk
ontslag.
Eerder waren 5.000 bouwvakkers in
Malaga, dat het hoogste werkloosheids
cijfer van Spanje heeft, van hun werk
weggelopen.
In de noordelijke stad Bilbao heeft de
Amerikaanse bandenfabriek Firestone
2.800 arbeiders ontslagen na een serie
wilde stakingen voor betere arbeidsom
standigheden In de noordelijke kolen
stad Oviedp heeft de staatsmijnmaat-
schappij Hunosa 5.000 arbeiders tot 25
februari zonder loon op straat gezet
wegens onofficiële stakingen.
Bij Firestone had de politie woensdag
avond 2.300 arbeiders die de fabriek
hadden bezet daaruit verwijderd.
In Pamplona, waar 47 mijnwerkers in
een kalimijn twee weken lang een zit-
staking hebben gehouden, heeft de mijn
directie hun een brief gezonden met de
mededeling dat hun actie de maatschap
pij 100 miljoen peseta’s (ƒ4,4 miljoen)
heeft gekost en dat de directie zich het
recht voorbehoudt disciplinair tegen de
mijnwerkers op tetreden.
De Amerikaanse correspondenten die
Kissinger begeleiden, hebben uit Cairo
gemeld dat een beperkte overeenkomst
waarschijnlijk lijkt, zonder de strategi
sche passen en de olievelden dus. Kissin
ger zelf zal ook wel met de gedachte
spelen dat de passen en Aboe Rodeis
dan in Genève aan de orde kunnen
komen.
Er is in precies zeven maanden wel
heel wat veranderd. Nu is er een ondui
delijke en onparlementaire Turkse rege
ring in economische nood en internatio
naal isolement die, vermoedelijk even
eens onder militaire druk, de constellatie
op Cyprus wederom wil veranderen. Zal
zij nu worden afgetraft door de sterke,
parlementaire Griekse regering Kara
manlis die internationaal algemeen
wordt gerespecteerd?
HANNOVER (REUTER). De verde
digers van de Nederlander Ronald Au
gustin hebben uitstel gevraagd van zijn
proces om hun meer tijd te geven hun
verdediging voor te bereiden. Dit is gis
termiddag in het Westduitse Hannover
bekendgemaakt. Het proces tegen Au
gustin is vastgesteld op dinsdag 18 fe
bruari.
Hij wordt beschuldigd van medeplich
tigheid aan extremistische acties van de
Rote Armee Fraktion, beter bekend als
de Baader Meinhof groep.
De verdedigers Kurt Grönewold en
Rainer Könke maakten tijdens een pers
conferentie bekend dat zij de justitiële
autoriteiten van Osnabrück tevens heb
ben verzocht het proces tegen de 25-
jarige Augustin niet te doen plaatsvin
den in de speciaal daartoe ingerichte
rechtszaal van de zwaarbewaakte gevan
genis van Bückeburg, 40 km ten westen
van Hannover.
Zij menen dat er van bevooroordeling
sprake is door de plaats waar het proces
moet worden gehouden en de zeer strin
gente veiligheidsmaatregelen. Zij hadden
juist de laatste documenten over Augus
tins zaak ontvangen en meenden te wei
nig tijd te hebben om hun verdediging
te voltooien.
Verder zijn de verdedigers van mening
dat de gezondheidstoestand van hun
cliënt, na een vijf maanden durende
hongerstaking, niet zodanig is dat van
een normaal proces sprake kan zijn.
Grünenthal. Indien deze uitkering
goed zou zijn belegd, zou men er nu
financieel beter hebben voorgestaan.
Een 14-jarig slachtoffer van de
contergan, een jongen met misvormde
armen en benen, accepteerde deze
regeling niet. De rechtbank in Keulen
gaf hem ongelijk en nu heeft de
hoogste rechtbank in de Bondsrepu
bliek hem ook geen gelijk gegeven.
Britse premier en minister van buiten
landse zaken zich in Moskou bevinden.
De Engelse regering staat, net als de
Griekse en de Turkse, garant voorde
status quo op Cyprus en de Griekse
minister van buitenlandse Zaken Mavros
zal ongetwijfeld meteen contact zoeken
met zijn Engelse collega. Dat deed ook
de Turkse premier Ecevit vlak na de
staatsgreep van de Griekse officieren
tegen Makarios, 15 juli vorig jaar. Wel,
wat gisteren is gebeurd wordt door de
Griekse regering ook een staatsgreep
genoemd.
WENEN. De NAVO is niet bereid
om in afwachting van een overeenkomst
over troepenvermindering in Centraal-
Europa het aantal manschappen van
lucht- en grondstrijdkrachten in Cen
traal-Europa alvast te bevriezen. Dat
heeft de Canadese delegatieleider giste
ren in de 75e plenaire vergadering van
de MBFR-onderhandelingen over troe
penvermindering meegedeeld. Het War
schau-Pact heeft dit voorstel afgelopen
herfst voor het eerst geformuleerd en de
Tsjechische delegatie heeft het deze
week nog eens herhaald.
BONN. Het contergan (softe-
non)-drama, dat vijftien jaar geleden
niet alleen de Bondsrepubliek, maar
ook tal van andere landen opschrikte,
heeft voorlopig zijn juridisch einde
gevonden. Het hooggerechtshof in
Karlsruhe heeft gisteren in een ci
viel proces besloten dat de 2500 nog
levende slachtoffers van het conter-
gan-drama de schadevergoedingsrege-
ling van de Westduitse Stichting voor
het gehandicapte kind moeten accep
teren en niet rechtstreeks een beroep
mogen doen op de 100 miljoen mark,
die de producent van contergan, de
firma Grünenthal, in 1970 in een
vergelijk met de ouders van de mis
maakt geboren kinderen had betaald.
Egypte voelt op het ogenblik weinig
voor een oorlog, maar kan gedwongen
worden met Syrië mee te gaan in het
kader van de Arabische solidariteit. Als
nu Egypte en Israel een overeenkomst
voor, laten we zeggen, anderhalf jaar
sluiten, met de wetenschap dat partijen
elkaar binnenkort in Genève zullen tref
fen, dan rijst de vraag met wie in
Genève gesproken moet worden.
Syrië? Met dit land kan alleen over
totale Israëlische terugtrekking van de
Golanhoogten en totale vrede worden
gesproken. In dit stadium een niet haal
bare kaart.
Met Jordanië dan? Met Jordanië valt
niets te bepraten nu de Palestijnse be
vrijdingsorganisatie de onderhandelings
positie van Jordanië heeft overgenomen.
En de PLO zelf is in dit stadium van
iedere onderhnadeling uitgesloten, omdat
Israel en de Palestijnen daartoe niet
bereid zijn.
Blijft: Egypte. Maar met Egypte is
dan al een overeenkomst gesloten. Met
andere woorden: als Israel met Egypte
een overeenkomst sluit die verder over
leg in Genève tussen Israel en Egypte
uitsluit, dan valt er verder in Genève
voor de duur van die overeenkomst niets
te bespreken. Genève wordt dan een
theater voor de publieke opinie, zonder
praktische betekenis.
Concessies
Het alternatief voor Genève is oorlog.
Maar, zoals we al hebben opgemerkt:
Egypte is door een overeenkomst gebon
den en Syrië kan alléén geen oorlog voe
ren. Israel koopt dus door concessies aan
Egypte rust op alle fronten. Daarvoor is
het nodig dat Genève buiten deze Egyp-
tisch-Israelische overeenkomst blijft.
„Beperkt akkoord” Israel-Egypte
na een langdurige juridische touw
trekkerij, in de stichting voor het
gehandicapte kind, die de Westduitse
regering in het elven had geroepen on
dergebracht. De overheid had zelf 50
miljoen als startkapitaal beschikbaar
gesteld. Men hoopte toen dat door
middel van giften het kapitaal van de
stichting nog zou stijgen. Dat is, zo
bleek tijdens het proces in Karlsruhe,
echter niet gebeurd.
Vooral de zwaarst gehandicapte
slachtoffers hadden belang bij een
directe uitkering van de firma
Demonstranten staken in het centrum
van de stad het hoofdkantoor van de
socialistische partij in brand na geruch
ten dat daar de rebellen zich hadden
verschanst.
Andere opstandelingen braken gister
ochtend uit hun kamp in een buiten
wijk van de stad en namen stellingen in
in het nabijgelegen gevangeniscomplex,
waar zij op militairen begonnen te
schieten.
KOPENHAGEN (DPA). Koningin
Margaretha van Denemarken heeft gis
termiddag de sociaal-democratische par
tijvoorzitter Anker Jörgensen tot pre
mier benoemd. Hij heeft uit zijn eigen
partij een minderheidsregering gevormd.
Gisteren heerste echter rust in Eritrea.
Er werden geen gevechten gemeld tus
sen Ethiopische regeringstroepen en het
Front voor de Bevrijding van Eritrea.
Inwoners van de hoofdstad van Eri
trea, Asmara, verklaarden dat het leven
in de stad langzaam aan tot een normale
toestand terugkeert. Sommige winkels
waren weer geopend en er was weer
water. De stroomvoorziening, die al
twaalf dagen is uitgevallen, was echter
nog niet hersteld.
De Ethiopische militaire autoriteiten
hebben het verbod aan burgers om de
stad te verlaten nog steeds niet opgehe
ven. Er worden slechts sporadisch door-
laatbewijzen gegeven.
De secretaris-generaal der Verenigde
Naties, Kurt Waldheim, heeft de OAE
verzocht een bijdrage te leveren tot een
beëindiging van het bloedvergieten ia
Eritrea.
BRUSSEL. Vijftien parlementsle
den van de militante Vlaamse Volks
Unie zijn gisteravond door de politie
hardhandig uit het stadhuis van de
Brusselse agglomeratie-gemeente
Schaarbeek verwijderd. De parlementa
riërs, onder wie een vrouw, waren naar
Schaarbeek gekomen om daar te protes
teren tegen de toepassing van de zoge
naamde taalwetten. Schaarbeek is for
meel een tweetalige gemeente, maar de
burgemeester wenst uitsluitend het
Frans te hanteren.
gebied als een zuiver binnenlandse aan
gelegenheid en tot dusver heeft nog geen
van de op de OAE-bijeenkomst verte
genwoordigde landen te kennen gegeven
het punt aan de orde te zullen stellen.
Op de 28 punten bestaande agenda
domineren budgetaire en administratieve
onderwerpen. Natuurlijk zal achter de
schermen door de afgevaardigden wel
druk over de kwestie-Eritrea worden
gepraat.
Volgens het persbureau AP zouden
enkele lidstaten van de OAE overwegen
een voorstel te doen om Addis Abeba
niet langer meer als hoofdkwartier van
deze organisatie te laten dienen.
Sinds het slepende conflict om Eritrea
vorige maand tot een echte burgeroorlog
escaleerde, zijn daar volgens goedinge-
lichte bronnen minstens 1850 doden ge
vallen.
