Frits Pieters (Haarlem) en Thijs Mauve (Lunteren)
Groot geschilderd panorama
van
LODEWIJK DE BOER TERUG
VAN DUITSE FAMILY-REGIE
z
z
UJ
I
;in
us
verrukkelijk nieuwsfF
DRQSTE kersenbonbons™
twee Nederlanders in Australië
)UW
d
d
w
3.
maart
v
kampeert
SUPERTOKO
Enige afspraak: regie bij Centrum in stuk van Mulisch
6
5
7
8
28ÏZ
Werk van Schelfhout
11
3
10
17i
24
31
&26T27T
12 13 15 16
19|20|2Ï|22|2^
30
maakt hoge prijs
Fons Jansen 600
maal „Kwartetten”
WOENSDAG
5
MAART
1975
12
KUNST
13
hij herinnerde zich de vele kijkdozen en diorama’s
(Van een medewerkster)
■va
RESTAÜRANT
AMSTERDAM Het is al weer een paar jaar geleden, dat de Neder
landse toneelwereld de geruchtmakende première beleefde van het fel
realistische volksdrama in vier afleveringen The Family van Lodewijk de
Boer. Twee seizoenen vierden Martine Crefcoeur als Gina, Gees Linne
bank als Kil, Huib Broos als Doe en Wim Kouwenhoven als hun vader
triomfen in de Amsterdamse Brakke Grond. Begin december vorig jaar
hield de groep The Family op te bestaan. De trip naar het hiernamaals
men gaf nog een aantal opvoeringen van „Family in Heaven” strandde.
Maar het stuk The Family bestaat nog wel degelijk. Op dit moment trekt
dit toneel-feuilleton, geregisseerd door Lodewijk de Boer, volle zalen in
Duitsland. Tot eind maart gaat het vierde deel nog in Düsseldorf. Daarna
staan uitvoeringen in drie andere steden op het programma.
TACHTIG KRUIDEN 3
Volrode kersen, gedrenkt in de fijnste likeur,
gevat in echte chocolade van Droste kwaliteit
smakelijk gepresenteerd in doorkijkdoos O
165 gram (15 stuks) voor slechts
die hij, Thijs zelf, in de loop van zijn leven al gemaakt had omdat het wer
ken met perspectief hem zo mateloos interesseerde. Beide mannen zagen
hun kans schoon en namen contact op met de man die voor de radio had
gesproken. Uit de vele honderden sollicitanten werden zij tweeën gekozen
en zo zullen Thijs Mauve, de bekende houtgraveur en pentekenaar uit
Lunteren, en Frits Pieters uit Haarlem, die zich veel roem heeft verworven
met het restaureren van antieke klokken, samen midden in het „Rode
Hart” van Australië een gigantisch panorama gaan schilderen. De Haar
lemmer zal voor drie maanden zijn restauratiewerkzaamheden in het vorig
jaar afgebrande kasteel Nederhorst den Berg, waar een beroemde klokken
verzameling ernstig werd beschadigd, laten rusten en de Veluwenaar zal
voor eenzelfde periode zijn tekenlessen aan de detailhandelschool in Arn
hem en de mavo in Ede staken. Begin januari werd het contract met de
Maecenas ondertekend; vorige week is het tweetal per vliegtuig naar het
vijfde werelddeel vertrokken.
LUNTEREN Vreemd is dat. Zowel Thijs Mauve als Frits Pieters
zaten op die zondagavond in december aan tafel aan een schilderij te wer
ken. In beide huiskamers stond de radio aan en beide mannen, de één in
Lunteren en de andere in Haarlem, hoorden met een half oor hoe een man
met een buitenlands accent vertelde over zijn plannen om ergens in de
rimboe in Australië een levensecht panorama te laten schilderen. Hij wilde
het werk door twee Nederlandse schilders laten uitvoeren en riep gegadig
den voor het karwei op zich te melden. Beide mannen werden, ieder van
uit zijn eigen beweegredenen, plotseling gegrepen door het idee. Frits Pie
ters (60 jaar) dacht aan zijn dochter in Australië die hij daar nog nooit
bezocht had omdat de financiële middelen hem daartoe domweg ont
braken: Thijs Mauve (59 jaar) dacht aan zijn wereldberoemde grootvader
Anton die ongeveer een eeuw geleden met zes andere leden van de legen
darische „Haagsche School” het vermaarde Panorama Mesdag in Scheve-
ningen schilderde en hij herinnerde zich de vele kijkdozen en diorama’s
Aanstichter
(ADVERTENTIE)
Cf
(ADVERTENTIE)
I.
lur
LODEWIJK DE BOER
jver:
(ADVERTENTIE)
ADVERTENTIE)
houden
IMS
ien:
f 0,95
f 11,-
pporten
’esloten
logelijk
Super-
ierings-
Is alles zonder moeilijkheden verlo
pen?
Zijn er verschillen tussen de Neder
landse en Duitse Family?
voortdurend heen en weer moest reizen
om alles te regelen”.
weer terug zijn in verband met Thijs’
werk als leraar. Het echtpaar Pieters zal
dan nog enkele weken of maanden bij
de in Australië wonende dochter door
brengen. Maar ook Frits Pieters wordt
binnen afzienbare tijd op zijn werk in
kasteel Nederhorst den Berg terugver
wacht. Na het „achterlijk avontuur” zal
het gewone leven voor Thijs en Frits
verder gaan; ze zullen aan hun expositie
naar Australië niet eens veel geld over
houden. Ze krijgen zoals gezegd, de vlieg-
con-
van
voor
midde-
-econo-
khoud-
nancie-
g etc.
;tel 124
lit blad.
en
IRID
Grote Houtstraat 21
HAMBURGERS 2.10
„De Watergeus”, dat televisiestuk, gaat
over twee Amsterdamse volksjongens,
totaal verschillend van karakter, die el
kaar ontmoeten, en een en ander beleven
in de buurt van het water rond en in
Amsterdam. Het is een kleine „mid-
night-cowboy”-achtige geschiedenis, die
geschreven en gericht wordt op de ac
teurs Gees Linnebank en Huib Broos.
Nee. het heeft niets met „The Family”
te maken
reis vergoed, ze krijgen een vaste on-
kostenregeling en een zakcentje voor de
tijd dat ze aan het doek'werken. Boven
dien krijgen ze een vergoeding voor de
inkomsten die ze in die tijd in Neder
land gederfd hebben. De schildering zal
Henk Guth naar schatting zo’n dertig a
veertig mille gaan kosten. Maar als
Thijs Mauve weer voor de klas staat en
Frits Pieters weer klokjes zit te restau
reren, dan zal de Australische kunstmin
nende zakenman kapitalen verdienen
met het panorama. Dat althans is de
Thijs Mauve op de voorgrond en Frits
Pieters.
Wat ga je doen nu .je weer terug
bent?
was ook een produktie van hem. Ik ben
over die film achteraf niet tevreden. Er
was te weinig tijd voor, er moesten vier
avondvullende toneelstukken in geperst
worden en ik had nauwelijks ervaring
met dat medium. Maar Rob wilde er
mee doorgaan en bestelde een nieuw
scenario, waar ik me de komende maan
den dan ook heel intensief op ga concen
treren”.
„Het gegeven, dat natuurlijk nog niet
zijn uiteindelijke vorm heeft gevonden,
is het feit, dat een ster, een „star”, wiens
gezicht men op straat herkent, het moei
lijk heeft, om zijn of haar eigen identi
teit te handhaven. Hij of zij is immers
min of meer het eigendom van iedereen.
Dat werkt vervreemdend. Ik schrijf het
op de persoon van Liesbeth List, die het
zal gaan spelen. Niet dat die situaite
voor haar een probleem is, het wordt
geen biografie,maar het fenomeen be
staat, en dat probeer ik, via haar, te
dramatiseren”.
/ZIJLSTRAAT 61 - HAARLEM
TELEFOON 023-31 49 16
OOK VOOR: j
Reklames t.m. 13 maart
Maiskolfjes blik f 1,95 J
Maïskorrels blik f 1,35 1
„De Duitse acteurs zijn natuurlijk an
ders, ze benaderen hun rollen veel ana-
lytischer, minder intuitief. Bovendien
zijn die rollen hen niet op het lijf
geschreven, zoals dat hier tijdens en na
de repetities gebeurde, zodat het de
wonderlijke identiteit, die het hier kreeg,
al bij voorbaat moest missen. Maar we
hebben heel intensief kunnen werken en
de uitvoering is prima geworden. Ik heb
de spelers zelf kunnen selecteren, uit
gaande van foto’s en audities, en hoewel
dit soort theater voor hen volkomen
nieuw was, hebben ze er zich volledig
voor ingezet. Die inzet eisten ze ook van
mij. Ze hadden het idee, dat ze hun rol
niet konden maken zonder een direct
contact met mij, vooral omdat ik niet
alleen de regisseur, maar ook de schrij
ver van het stuk was. Dat is daar nogal
ongebruikelijk. Ik kon het me dan ook
niet permitteren er eens een week tus
sen uit te trekken”.
„Nee, allesbehalve dat. Acteurs
fronteren zichzelf bij deze manier
spelen soms met dingen, die ze
zichzelf verdrongen hebben. En als je
daarin verzeilt, ontstaan er situaties, die
niet zonder conflicten kunnen worden
opgelost. De bijzonder zachtaardige jon
gen die Doe speelde bijvoorbeeld, een rol
waarin hij nogal fel en agressief moet
optreden,ontdekte in zichzelf opnieuw de
drift en de gewelddadigheid van zijn
kinderjaren, die hij vergeten was en niet
kon accepteren. Hij knapte dan ook op
een bepaald moment volledig af op die
rol. Dat hebben we moeten terugschroe
ven en oplossen in eindeloze gesprekken-
Bovendien kreeg de actrice, dié de rol
van Gina speelde twee keer een ongeluk.
Gelukkig kon en wilde Martine Crefcoeur
onmiddellijk invallen. Ze heeft dat na
een middagrepetitie voortreffelijk ge
daan. Dat was mogelijk omdat het een
tekstloze rol was, maar evenzeer door
haar ervaring en kwaliteiten”.
De reacties van het Duitse publiek
zijn niet altijd even positief en enthousi
ast. „Sommige mensen zijn geschokt door
geopend van 10-17 en 19-22 uur;
za. en zo. 10-17 uur, toegang f 5,-(per keer)
kinderen tot 14 jaar (2,50
Amsterdam r*<ai
Trein-Toegang- biljetten bij NS-stations
„Ik woonde een groot gedeelte van
mijn jeugd langs de Amstel, speelde
daar men mijn vriendjes op vlotten. We
bouwden fantastische schepen. Als ik
naar school ging, voeren we heen en
weer met de pont. Misschien komt het
daardoor, maar het kan ook verder en
dus dieper liggen. Het menselijk lichaam
bestaat voor 80 procent uit water, we
beleven onze eerste groei in vruchtwa
ter, en onbekende binnenlanden worden
altijd langs hun waterwegen ontdekt.
Stromend water heeft iets met onze
bloedsomloop te maken. Alle belangrijke
nederzettingen, en ook Amterdam, heb
ben zich bij stromend water kunnen
vestigen en handhaven- Het water heeft
de mensen altijd getrokken en aan zich
gebonden
het directe, volkse en „onbeschaafde”
van The Family. Theater is daar nog
altijd iets gestileerds, iets verhevens. Het
feit, dat iemand op het toneel echt in
zijn gezicht wordt gespuwd, is bijvoor
beeld ongehoord en bijna onaanvaard
baar. Bovendien begrijpen ze bepaalde
dingen niet. De taal, zoals je die bij ons
hoort in café’s of van taxichauffeurs en
de gein zoals die hier leeft is bijna niet
te vertalen. De twéé hoofdrolspelers zijn
speciaal een paar weken naar Amster
dam gekomen, om dat te kunnen aanvoe
len”.
„De enige vaste afspraak die ik ge
maakt heb is die voor de regie van het
toneelstuk Het Bezoek uur van Harry
Mulisch bij Centrum. Er waren aanbie
dingen te over, maar ik heb even tijd
nodig om bij te tanken, mijn accu op te
laden. Intussen ben ik bezig met een
televisiestuk, dat „De Watergeus” gaat
heten en met het scenario voor een film,
die ik weer met Rob du Mee ga maken.
Rob heeft alles gezien wat ik gedaan
heb en daar altijd filmische elementen
in ontdekt. De film van „The Family”
Heerlijk in sajoers
1 Bandeng in vier smaken
Kant en klaar blik
^Aluminium watjan
KAmerikaanse of Surinaamse
Vrijst 10kg f 19,90N
Water boeit je kennelijk. In „Zeven
manieren om de rivier over te steken”
heb je het ook als thema gebruikt.
Waarom?”
van Australië en hij begon daar midden
in het woestijnachtig gebied een mu-
waar naast eigen werk van de
ook kunst- en ge-
„De meest directe waardering heb ik
ondervonden van het technische perso
neel. Die mensen deden alles voor me.
Ze zeiden tegen de acteurs wanneer ze
zagen dat die transpireerden: nu zien we
dat toneelspelen ook hard werken is. Ja,
in een land waar een acteur beschouwd
wordt als een soort aristocraat, die ’s a-
vonds zijn tekst zegt en zijn handen
nooit vuil maakt, terwijl een belichter
of een inspeciënt, hoe specialistisch hij
ook is opgeleid, toch tot het gewone
volk behoort, is dat wel een doorbraak
van het bestaande hiërarchische pa
troon”.
AMSTERDAM. „Een gigantische
prijs”. Zo kwalificeerde veilingmeester J.
P- Glerum van Mak van Waay de op
brengst van 88.000 voor een winter
landschap van A. Schelfhout. Dit bedrag
was tevens de topopbrengst van de
maandag en dinsdag gehouden schilde
rijenveiling in Amsterdam Schelfhout
deed het toch goed. Kleinere panelen
van hem brachten altijd nog 47.000 en
f 44.0000.
mening van de twee schilders, die het
bij de aanvaarding van hun opdracht
geenszins om geld te doen is geweest.
„Het gaat ons om de eer en om de
uitdaging”, zegt Thijs Mauve. „En om het
avontuur.”
„Van de andere kant”, voegt Frits
Pieters, de nuchterste van het tweetal,
daar aan toe, „als ons dit werk lukt, dan
zal je zien: dan ben jij plotseling de
schilder en dan ben ik plotseling de
restaurateur van Nederland. Je kan he
lemaal niet voorspellen hoe dit allemaal
zal gaan uitpakken.”
H. STEEHOUWER
AMSTELVEEN. Cabaretier Fons
Jansen is dinsdagavond na de voorstel
ling van „Kwartetten” in het Cultureel
Centrum in Amstelveen in de bloemetjes
gezet. Want Jansen had toen zijn 600ste
voorstelling in drie jaar tijd van
dit programma achter de rug, voor Ne
derland een unieke prestatie.
Fons Jansen zal van „Kwartetten” nog
een reeks voorstellingen in het land
geven. Gedurende de zomermaanden
echter gaat hij aan een nieuw program
ma werken, waarvan de eerste voorstel
lingen begin september in Amstelveen
gegeven zullen worden.
„De opheffing van ons gezelschap is
veroorzaakt doordat we de consequenties
van de oprichting niet van te voren
hebben overzien- Zo’n subsidie van CRM
stelt eisen wat het aantal premières
betreft, die in een democratisch werken
de groep als de onze niet mogelijk
waren”, zeg Lodewijk de Boer, die na
een verblijf van zeven maanden in
Duitsland weer blij is thuis te zijn.
„De kwaliteit van wat we deden ging
er onder lijden, we konden er niet meer
achter staan en er was te weinig tijd om
daar iets aan te veranderen. Dat leidde
tot conflicten. Als je dan ontdekt, dat je
anderen en jezelf in zo’n situatie klem
zet en beschadigt, is opheffing de enige
oplossing. Ja, ik vind het jammer, dat
het zo gelopen is. Het was voor een
groot gedeelte de schuld van de leiding,
ik geloof achteraf niet, dat daar mijn
talent ligt. Bovendien gebeurde het ter
wijl ik al in Duitsland zat en dus
seum
oud-Arnhemmer
bruiksvoorwerpen van Australische in
boorlingen wordt tentoongesteld. Twee
jaar later vatte Guth het idee op om,
naar voorbeeld van het Panorama Mes
dag in Scheveningen, een soortgelijke
publiektrekkende attractie in Aiice
Springs te realiseren.
Daartoe heeft hij al naar het
schijnt voor ongeveer één miljoén gul
den een stenen gebouw nabij zijn
museum doen oprichten met op c(e bega
ne grond ruimte voor exposities en
daarboven een koepelvormige ruimte,
waarvan de wand zes meter hoog en 61
meter in ’t rond is. Tegen die wand
wordt, aan rails en verzwaard met ge
wichten, het naturalistische kunstwerk
van Mauve en Pieters gehangen. Voor
het doek wordt, geheel aangepast aan
het natuurtarefeel dat de twee Neder
landers op het linnen aangebracht heb
ben, een natuurlijke voorgrond van 5 a
6 meter lang opgebouwd met échte
grond, echte rotsen (van papier maché),
échte stukken oerwoud en met, als het
tenminste aan Mauve ligt, hier en daar
een opgezette slang.
De bedoeling is duidelijk: de twee
schilders moeten via een zeer geraffi
neerde dieptekening op hun schilderij,
via het opvullen van de grond en een
eventueel gebruik maken van diverse
schijnwerpertechnieken een sfeer weten
te scheppen die de bezoeker het idee
moet geven dat hij in de vrije natuur
staat. Als je je in de koepel van het
Panorama Alice Springs bevindt, moet
je je in de Australische binnenlanden wa
nen: zoals je, staande in het Panorama
Mesdag, de zilte zeelucht meent op te
snuiven.
Mauve en Pieters hebben de heer
Guth, die begin januari weer naar zijn
„aboriginal-museum” in Alice Springs
terugkeerde, maar twee keer ontmoet.
„Hij laait alles aan ons over”, vertellen
de twee schilders een beetje trots. „Hij
zorgt voor het geld, wij moeten de rest
doen.”
Frits Pieters: „Het is ongelooflijk hoe
zeer die hele onderneming leeft in Au
stralië.
Thijs Mauve: „Ja we worden echt als
VIP’s behandeld. Maar niet alleen van
Australische zijde is er zoveel belang
stelling. De hele wereld zit over onze
schouders mee te kijken. Als dit lukt
en het moet lukken, want we mogen
niet meer falen als dit lukt, dan zal
je eens zien hoe de opdrachten voor
soortgelijke panorama’s binnen zullen
stromen. Let maar eens op: dan komt er
binnenkort een oliesjeik in Lunteren op
bezoek om de heer Mauve te vragen of
die een panorama voor hem in de Saha
ra wil schilderen.
Frits Pieters (lachend): „Thijs heeft
voor het eerst van z’n leven naamkaart
jes laten drukken. Hij zegt dat dat nodig
is, omdat het nu wel opdrachten zal
gaan regenen.”
Eën van de ongewisheden waar Pie
ters mee zit, wordt veroorzaakt doordat
hij en zijn nieuwe kameraad nooit eer
der in Australië zijn geweest en dus
niets afweten van het Australische land-
schap. Weliswaar heeft Henk Guth sta
pels folders, boekjes en reisgidsen met
vele fraaie foto’s opgestuurd en heeft
het tweetal al heel wat dia-avonden
over Australië bijgewoond in de afgelo
pen weken, toch beschikken zij alleen
nog over theoretische kennis van het
continent. Vandaar dat de eerste weken
van hun verblijf aldaar, gevuld zullen
zijn met tochten naar zoveel mogelijk
uiteenlopende streken in de buurt van
Alice Springs. Ze zullen woestijngebie
den gaan bezoeken, rotsachtige streken,
oerwoud en kloven, kreken, rivieren,
bergen, kortom alle soorten landschap
pen die op de enorme lel linpen moeten
worden vereeuwigd. De moeilijkheid
daar zijn Mauve en Pieters het over
eens zal niet liggen in de technische
weergave van de verschillende taferelen,
maar in het aaneenbreien van de zeer
uiteenlopende landschappen tot één ge
loofwaardige compositie. „De landschap
pen moeten op natuurlijke wijze in
elkaar overlopen, we moeten met de
verschillende jaargetijden rekening hou-
De twee kunstenaars kenden elkaar
van tevoren niet. Dat wil zeggen: Frits
had wel eens werk van Thijs gezien en
aan Thijs was de faam van de Haarlem
se restaurateur niet onbekend, maar
persoonlijk kenden ze elkaar niet. Toch
lijkt het erg belangrijk dat twee man
nen die samen in een wildvreemd land
een stuk linnen van 366 vierkante meter
gaan beschilderen goed met elkaar op
kunnen schieten. Welnu, dat Mauve en
Pieters in de korte tijd dat ze elkaar
kennen erg goed met elkaar bevriend
zijn geraakt, is ons gebleken toen we op
bezoek waren in de villa van Mauve in
Lunteren. De twee waren geanimeerd
bezig een enorme kaart van Australië te
bestuderen en bleken zeer kameraad
schappelijk met elkaar om te gaan. „Dat
moet ook wel”, vindt Frits Pieters ervan,
„want stel je voor dat wij elkaar niet
zouden kunnen uitstaan. Ik moet er niet
aan denken. Als je nou in Parijs ging
schilderen, oké, dan kon je in geval van
nood nog de auto pakken en naar huis
rijden. Maar dat kan vanuit Australië
niet!”
Ze vormen een prachtig span, de he
ren Mauwe en Pieters en vertonen in
heel wat opzichten een gelijkenis. Zo
zijn ze allebei geboren onder het sterre-
beeld van de Boogschutter; ze schilderen
beide enerzijds op heel iele en nauwkeu
rige wijze en anderzijds heel ruw en
grof. Van Mauve is bijvoorbeeld de gro
te muurschildering in het gebouw van
de GAWA in Amersfoort, Pieters heeft
jaren in de decorbouw gezeten en heeft
salonwanden van grote zeeschepen be
schilderd. Voorts hebben de twee kun
stenaars al van kind af aan een zwak
voor fraaie landschappen en gevoelen zij
in zeer sterke mate de behoefte de
mooiste taferelen zo natuurgetrouw mo
gelijk op het witte linnen te projecteren.
En tenslotte zijn ze allebei ze zeggen
het zelf, dus waarom dat dan niet opge
schreven? een beetje getikt. „Wat we
nu gaan doen is eigenlijk een achterlijk
avontuur. Maar dat trekt ons juist zo
aan”, zegt Thijs Mauve.
De aanstichter van dit „achterlijke
avontuur” is Henk Guth, een Arnhemse
kunstschilder die 15 jaar geleden naar
Australië emigreerde en daar in korte
tijd een fortuin bijeen wist te verdienen.
Zeven jaar geleden trok hij naar Allee
Springs, een toeristenplaats in het hartje
den, met verschillende weersomstandig
heden, we moeten allebei onze stijl van
schilderen aan de stijl van de ander
aanpassen. Reken maar dat het hard
werken zal worden.”
Mevrouw Mauve reist eind mei met
haar dochter en met mevrouw Pieters
op eigen kosten naar Australië om de
opening van het panorama bij te wonen
en uiteraard, om het werk te bezichti
gen.
Het echtpaar Mauve moet begin juni
