Regeringscrisis
Vliegdekschip VS naar Cambodja
dreigt in Libanon
Demonstraties
in Ethiopië
Lorenz wijst op gevaar voor herhaling
Levenslang in
massamoord-
zaak VS
Ijsland wil
Midden-Oosten
Kissinger
weer in
Weer koopavond
in Amsterdam
wapens kopen
F
achtergrond
Luchtbrug gestaakt na beschieting vliegveld
Visserijoorlog?
GEEN HOORZITTING
OVER VERVANGING
VAN STARFIGHTER
3
6
BINNEN- EN BUITENLAND
DONDERDAG
MAART
1975
(Van onze redacteur in Bonn, Jan Kuiper)
traft
(Van onze redacteur in Jeruzalem, mr. J. van Wesel)
Irritatie
Olie uit Iran
Carrière
poort
teerd
•atie
oete
iarde
>eten
van
Dat
die
deze
te
rvol-
ver-
;ratie
wege
hter
wen
osch
iwen
Jurg.
s de
n op
.WW
ipere
i bij
n de
t de
s.
iting
ft de
Mend
l De
Tezep
steld.
leling
gens
turen
eerde
roda-
srtijd
etaris
(amer
skend
n de
wel
rmijn
snlijk
tnam
nhuis
s in
t toe
heeft
esluit
jemde
n het
ouden
niste-
ierra-
1 een
JERUZALEM De Amerikaanse minister van Buitenlandse Za
ken Kissinger vertrekt vandaag naar het Midden-Oosten om pen
delend tussen Cairo en Jeruzalem een nieuwe overeenkomst tussen
Israel en Egypte tot stand te brengen over de Sinaï-woestijn. Kis
singer zal vrijdag en zaterdag in Cairo doorbrengen, daarna vliegt
hij door naar Israel. Het is zijn bedoeling op en neer te blijven pen
delen tot een overeenkomst is bereikt.
logie
van
16 en
enin-
;hou-
obio-
ituut
aten
ïeval
ü.Z
j
ii
3
De Zuidvietpamese president Thieu
ONTVOERDERS NOG ONVINDBAAR
breiden.
(Van onze correspondent)
heb-
in de
?es op
(thans
Israel zal in deze opzet voor het
verlies van de olievelden van Aboe
Rodeis gecompenseerd worden door
de levering van Perzische olie, die
heeft gisteren gezegd dat zijn troepen
Cambodja niet zullen binnenvallen,
zelfs als Pnom Penh in handen van
de Rode Khmer zou vallen, aldus
meldde het Japanse persbureau Kyo
do.
missie mislukt, zeker na Chili, Cyprus
en Cambodja.
beoefend door afzonderlijke vissers met
kleine vaartuigen.
De betoging van gisteren in Beiroet
was georganiseerd door de nationale li
berale partij van Sjamoen en de rechtse
partij „Kataeb”. Deze manifestatie lokte
weer kleine tegenacties uit van linkse
studenten, die de „solidariteitsbeweging”
een provocatie noemden.
:stapo
Hahn,
n een
zitten,
'elegd
rd op
jaren
voor-
lechte
Mi-
het
stere
ndse
/DM
wor-
s in
REYKJAVIK. (UPI) Ijsland bereidt
laat-
ge-
ster-
liteit
'oor-
nen-
on-
ogen
De slag om Pnom Penh is gisteren
heviger geworden toen de troepen
van de Rode Khmer de omsingeling
van de stad voltooiden en een eind
maakten aan de Amerikaanse lucht
brug door aanhoudend raketvuur, ge
richt tegen het vliegveld.
Am-
Mge-
met
e de
iren-
ge-
[ijze-
Al-
Niet
eleg-
i de
Wi-
zaar-
De tegenstanders van de hoorzitting
zijn van mening dat het staatsrechtelijk
onjuist is nu een hoorzitting over dit
onderwerp te houden. Door aanvaarding
van de defensienota van minister Vrede-
ling, waarin al 2,3 miljard gulden gere
serveerd is voor de aankoop van een
opvolger voor de Starfighter, heeft de
minister zelf het recht om een keuze te
doen. De Tweede Kamer zou hem nu
niet meer voor de voeten moeten gaan
lopen, menen zij.
WASHINGTON (DPA, AP en
Reuter) Het Amerikaanse
vliegdekschip Okinawa is met
helikopters en 1.500 militairen
aan boord door het Pentagon naar
de Golf van Thailand gedirigeerd.
Het schip moet de evacuatie
waarborgen van Amerikanen uit
Pnom-Penh, de belegerde hoofd
stad van Cambodja, voor het ge
val dit noodzakelijk wordt. In
geval van nood zullen de mili
tairen aan land gaan om vanaf
de luchthaven van Pnom Penh
het vertrek van Amerikaanse
burgers met militaire vliegtuigen
te beschermen.
In een speciaal interview met Ja
panse journalisten, aldus Kyodo, had
Thieu gezegd dat zijn troepen niet
tussenbeide zouden komen „omdat
het voor ons onmogelijk is te berei
ken waarin zelfs de Verenigde Staten
na zulke lange pogingen niet waren
geslaagd”.
KISSINGER heeft van het Midden-
Oosten een prestigezaak gemaakt;
zijn carrière loopt gevaar als zijn
WEST-BERLIJN De grootste klopjacht uit de geschiedenis van West-
Berlijn heeft tot nu toe geen succes gehad. De ontvoerders van de CDU-
politicus Peter Lorenz zijn onvindbaar. Duizenden politieagenten, die ver
sterking kregen uit Beieren en van de Franse en Britse militaire politie
in West-Berlijn, doorzochten de stad. Ruim 180 personen werden gearres
teerd, waarvan er elf in hechtenis werden gehouden; 4.000 auto’s werden
gecontroleerd en 187 woningen werden doorzocht. De politie kreeg een
paar duizend tips te verwerken, maar een spoor naar de verblijfplaats van
de ontvoerders heeft ze nog steeds niet gevonden. Daarom publiceerde de
politie foto’s van de provisorische cel, waar Lorenz in gevangen werd
gehouden. Een cel, die drie meter lang en twee meter breed was, en waar
in zich uiterst weinig voorwerpen bevonden.
dat hij vorige week donderdag tegen
negen uur door zijn ontvoerders werd
aangehouden, toen hij met zijn dienst
wagen op weg was naar een van zijn
bureaus in de stad. Volgens zijn herin
nering werd de ontvoering uitgevoerd
door vier personen. Een van hen blind
doekte hem onmiddellijk en drukte hem
op de bodem van de auto en bleef op
hem zitten. Hij kreeg twee injecties
toegediend, als gevolg waarvan hij in
een doezelige toestand geraakte.
De ontvoerders staakten na enige tijd
hun rit in dé dienstwagen van Lorehz.
Nadat ze hun slachtoffer in de bagage
ruimte van een andere auto hadden
opgesloten, zetten ze hun tocht voort. Er
werd tijdens de ontvoering nog gebruik
gemaakt van een derde auto, vermoede
lijk een kleine vrachtwagen. In de laad
bak van deze auto werd Lorenz in een
soort omhulsel hij meent dat het een
kast geweest kan zijn gestopt. Deze
kast met de gegijzelde politicus werd het
huis binnengedragen, waar Lorenz ge
vangen werd gehouden. Hij werd opge
sloten in de kelder van het huis, waar
hij geboeid en geblinddoekt naar toe
was gebracht.
Lorenz vertelde, uiterlijk onbewogen
en zelfverzekerd, dat hij werd bewaakt
door ten minste vijf personen, waarvan
zeker één een vrouw was. Een van de
ontvoerders was bewapend met een ma-
van
ex-
een
ISRAEL heeft hulp gevraagd ter
waarde van 2,5 miljard dollar. Het is
voor Israel uiterst beangstigend dat
daarop in de Verenigde Staten nogal
met irritatie is gereageerd: in deze
tijden van economische crisis, zo zei
den vele senatoren, is dit bedrag te
hoog.
lingen zal dan ook de Amerikaanse
steun aan Israel staan.
De minister voor de Waterkrachtcen
trales, Malek Salam, trad gisteravond af
toen de regering weigerde in te gaan op
zijn eis tot ontslag van de legerbevel
hebber, generaal Iskander Ganem. Vol
gens Salam, de broer van oud-premier
Saeb Salam, was deze generaal verant
woordelijk voor de gebeurtenissen in
Sidon. De minister van Defensie, Joseph
Skaf, had gedreigd met aftreden als
generaal Ganem zou worden afgezet.
Het vliegveld Pochentong van de
Cambodjaanse hoofdstad is gisteren
voor het burgerluchtverkeer gesloten
door de voortdurende raket- en artil
leriebeschietingen van de zijde van de
Rode Khmers.
toe kranten, maar daaruit was zorgvul
dig alles verwijderd wat met de ontvoe
ring te maken had.
De politie concentreerde haar actie op
de anarchistische ondergrondse beweging
in West-Berlijn. Ze zocht acht met name
genoemde links-extremisten. Onder hen
bevinden zich Fritz Teufel, die ten tijde
van de buitenparlementaire actie en de
studentenonlusten in 1967-’68 grote be
amer
voor-
>sidie
1978
uit-
n ƒ4
n ƒ2
Voor I
jaar
Premier Long Boret van Cambodja
verklaarde gisteren op een persconfe
rentie in Pnom Penh dat de Cambod
jaanse regering niet zal aftreden
voordat de onderhandelingen met de
tegenpartij zijn begonnen. Anders, al
dus de premier, zou het land zonder
wettige regering zijn en dat zou de
kans op zinvolle onderhandelingen
verkleinen. Long Boret legde er de
nadruk op dat de hulp van de VS
nodig is om Pnom Penh te redden en
een einde aan de oorlog te maken.
De Westberlijnse politicus Peter Lorenz
veegt zijn voorhoofd af tijdens een pers
conferentie gistermiddag. Hij vertelde
journalisten over zijn ontvoering en ge
vangenschap van zes dagen.
BEIROET (AFP) In Libanon
dreigt een regeringscrisis als gevolg
van bloedige gevechten in de
havenplaats Sidon, gevolgd door
een demonstratie in Beiroet die gis
teren één dode en een gewonde
kostte.
Er heeft zich verder een diploma
tiek incident voorgedaan dat Israel
eveneens te denken geeft: de Israëli
sche minister van Financiën Rabino-
vitz is al sinds november vorig jaar
van plan naar Washington te gaan
om de financiële besprekingen af te
ronden. Deze besprekingen worden
steeds uitgesteld om „technische rede
nen”.
Israel heeft nu de Amerikaanse
ambassadeur in Tel Aviv Keiting
haar financiële verzoeken overhan
digd. Het is gebruik dat de Ameri
kaanse ambassadeur deze verzoeken
met zijn eigen aanbeveling tot goed
keuring doorstuurt naar Washington.
Maar tot schrik van de Israëlische
regering bleek Keiting dit keer
slechts bereid de verzoeken „ter be
studering” door te sturen.
Het zijn uiteindelijk de economi
sche en militaire betrekkingen tussen
Israel en Amerika die zullen bepalen
in hoeverre Israel zich tegen de poli
tiek van Kissinger kan verzetten. De
ze betrekkingen komen langzamer
hand duidelijk in een crisissfeer.
Een Amerikaanse militaire woord
voerder in Bangkok zei dat de lucht
brug voor het vervoer van rijst en
militair materieel naar Pnom Pehn is
stopgezet toen een Amerikaans
vrachtvliegtuig op Pochentong door
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. De Tweede Kamer zal
geen hoorzitting houden W’aarbij deskun
digen uitgenodigd zullen worden om hun
visie op de vervanging van de Star-
fighter te geven. Een dergelijk voorstel
van de D’66-er Van Mierlo is gisteren
door christen-democraten en liberalen
weggestemd. De linkse fracties in de
Tweede Kamer voelden wel iets voor
het voorstel van de D’66’er.
ADDIS ABEBA. (AP) Op tal van
plaatsen in Ethiopië is gisteren gede
monstreerd door meer dan 100.000 boe
ren. fabrieksarbeiders, studenten en
scholieren die uiting gaven aan hun
vreugde over de naasting van grondge
bied. Het besluit hierover was dinsdag
door de militaire regering bekendge
maakt. Een jaar geleden ongeveer was
de militaire regering tot stand gekomen
en zij had toen besloten dat het land
zou worden ontnomen aan de groot
grondbezitters die het eeuwen in hand
den hadden gehad.
Hij sprak de waarschuwing uit dat
Saigon door de Noordvietnamezen
zou worden veroverd over enige
maanden a Is de Amerikaanse hulp
geheel werd gestaakt.
De koopavondproef in de hoofdstad
was pei’ 1 januari van dit jaar af ge
schaft op grond van de afspraken in het
progressief verkiezingsakkoord. Er kwa
men met name uit de hoek van het
grootwinkelbedrijf protesten en er werd
als nieuw element naar voren gebracht
dat het afschaffen van de koopavond
een toeneming van de werkloosheid in
de hoofdstad zou betekenen. Er werden
opnieuw raadszittingen en hoorzittingen
aan de koopavond gewijd. Wethouder C.
de Cloe en de andere PvdA-wethouders
in het college hebben tenslotte hun af
spraken in het verkiezingsakkoord op dit
punt terzijde geschoven.
Het gewest van de Partij van de
Arbeid zal Zich donderdagavond in Am
sterdam uitspreken over deze houding
van met name De Cloe.
Sinds Kissinger drie weken geleden
het Midden-Oosten heeft verlaten
voor een oriënterend bezoek, is er
achter gesloten deuren hard gewerkt
en druk uitgeoefend zowel in het
Israëlische als in het Arabische
kamp. Het duidelijkst liggen de
Egyptische kaarten: Egyptische diplo
maten hebben bij herhaling laten we
ten dat zij ervan overtuigd zijn dat
Kissinger de Israëliërs zal dwingen
zich een flink stuk uit de Sinaï terug
te trekken inclusief uit de strategisch
belangrijke Gidi- en Mitlepassen, als
mede de olievelden van Aboe Rodeis.
chinegeweer. Zijn bewakers hielden het
gezicht steeds bedekt en droegen meestal
handschoenen. Ze fluisterden onderling
met elkaar, zodat Lorenz de gesprekken
niet kon volgen. „Gezien de omstandig
heden werd ik correct behandeld”, aldus
Lorenz. „De bewakers hadden me steeds
onder controle. Ze leken me intelligent
en ik werd niet door ze gechanteerd”.
Lorenz kreeg van zijn ontvoerders af en
een granaat was getroffen. Er zijn
hierbij geen doden of gewonden ge
vallen en de bemanning slaagde erin
met het toestel naar Saigon terug te
vliegen.
DE AMERIKANEN hebben dat
niet tegengesproken. De Egyptenaren
zijn ervan overtuigd dat zij kunnen
volstaan met een vage onderhandse
belofte aan Amerika die inhoudt dat
Egypte geen oorlog zal voeren tegen
Israel zolang diplomatieke onderhan
delingen nog perspectief bieden.
Bij zo’n formule zou het dan Egyp
te zelf zijn die rechter is om te
beoordelen of er nog diplomatieke
mogelijkheden zijn Israel uit de be
zette gebieden terug te dringen.
rechtstreeks door Amerika aan de
sjah van Iran betaald zal worden. De
sjah heeft zich met deze gang van
zaken akkoord verklaard tijdens het
gesprek dat hij onlangs met Kissinger
in Zürich heeft gevoerd.
Volgens de bekendmaking van dinsdag
zal 10 hectare grond worden gegeven
aan ieder die bereid is deze persoonlijk
te bewerken.
De demonstratie begon gistermorgen
al vroeg in Addis Abeba en de hele
militaire raad, 120 man sterk, had zich
opgesteld op de stoepen van het Mene-
lik-paleis om de mensen voorbij te zien
trekken.
Aan de manifestatie in de Libanese
hoofdstad namen ongeveer 8000 rechts
georiënteerde betogers deel die hun soli
dariteit met het leger wilden betuigen
naar aanleiding van de ongeregeldheden
in Sidon, waarbij tot dusver zes militai
ren en 14 burgers zijn omgekomen. Aan
leiding tot de onlusten in Sidon was de
verlening van exclusieve visrechten
langs de gehele Libanese kust aan het
concern „Proteïne” dat geleid wordt
door oud-president Camille Sjamoen.
Tot dusver werd de visvangst uitsluitend
heeft nu
in
udega
omen
een
e tot
sp de
piegel
•aakte
srecht
Daarom mag verwacht worden dat
Kissinger Israel zal dwingen de con
cessies te doen die hij en Egypte
nodig achten, zelfs als dat in Israel
tot ernstige interne meningsverschil
len en mogelijk tot een kabinetscrisis
zal leiden, die de regering van Rabin
ten val zal brengen.
Intussen is ook in het Arabische
kamp ruzie. Met Syrië aan het
hoofd hebben de progressieve staten
en de Palestijnse Bevrijdingsorganisa
tie PLO een offensief tegen Kissinger
en Egypte geopend. Dat heeft er zelfs
toe geleid dat president Sadat vorige
week heeft geweigerd een delegatie
van de PLO te ontvangen.
Wat het resultaat van dit offensief,
dat door de Sovjet-Unie wordt ge
steund, zal zijn is nog moeilijk te
zeggen. Het zal de missie van Kissin
ger waarschijnlijk niet kunnen torpe
deren, maar het zal er in een later
stadium van de onderhandelingen
mogelijk wel toe leiden dat Kissinger
ten behoeve van Syrië Israel een
stukje Golan zal doen ontruimen.
Intussen is deze reis van Kissinger
naar het Midden-Oosten een van zijn
laatste pendeldiensten. Na deze inte-
rimovereenkomst, die er volgens alle
partijen wel op de een of andere
manier zal komen, zal de vredescon
ferentie van Genève worden bijeen
geroepen-
Misschien zal daarvoor Kissinger
nog een nieuwe overeenkomst tussen
Israel en Syrië bewerkstelligen. In
Genève zal dan eventueel een Ameri-
kaans-Israelisch defensieverdrag als
garantie voor Israels veiligheid ter
sprake komen, in ruil voor ontrui
ming van alle bezette gebieden. Maar
dat is nog verre toekomstmuziek.
Van Israëlische kant is men veel
vager en onzekerder geweest, waar de
toestand ook reden toe geeft. Israel is
bij zijn oude alternatieve voorstellen
gebleven, dat territoriale concessies
rechtstreeks verband moeten houden
met de omvang van Egyptische poli
tieke concessies. Het is de vraag of
Israel dit standpunt zal kunnen
handhaven.
Premier Geir Hallgrimsson van Ijs
land heeft in het parlement de uitbrei
ding van de visserijgrens bekendgemaakt.
Hij zei dat zijn regering pas na 10 mei,
als de VN-conferentie over het zeerecht
achter de rug is, zal laten weten wan
neer de nieuwe grens van kracht wordt.
Minister van Justitie Johannesson zei
gisteren in een vraaggesprek met het
blad Daily Timmin dat Ijsland in mei
een nieuwe kanonneerboot uit Denemar
ken verwacht. „Maar het is duidelijk dat
wij dan nog niet genoeg schepen hebben
om de nieuwe grenzen te bewaken.
Daarom zijn wij van plan vliegtuigen
voor de kustwacht te kopen”, aldus Jo
hannesson.
AMSTERDAM. Met ingang van
maandag heeft Amsterdam weer een
wekelijkse koopavond. Met 28 tegen 14
stemmen is gisteren door de gemeente
raad een voorstel van B. en W. aanvaard
om de koopavond opnieuw in te voeren
voor een proefperiode van zes maanden.
Tegenstemmers waren de PPR, de PSP
en een deel van de PvdA.
HOUSTON. (DPA) Een rechtbank
in Houston, in de Amerikaanse staat
Texas, heeft gisteren de 20-jarige David
Owen Brooks tot levenslange gevange
nisstraf veroordeeld, nadat hij schuldig
was gevonden aan de dood van een van
de 27 slachtoffers van de grootste mas
samoord uit de jongste criminele ge
schiedenis van de Verenigde Staten.
Naar de overtuiging van de openbare
aanklager was Brooks de medeplichtige
van de jonge Elmer Wayne Henley en
de 33-jarige Dean Corll die in de zomer
van 1973 rondzwervende jongens mee
lokten en na seksuele misdrijven ver
moordden. De slachtoffers werden be
graven in drie massagraven. Henley is al
eerder tot levenslang veroordeeld.
Naar aanleiding van de ontdekking
van de massamoord zijn maatregelen
getroffen om kinderen die van huis zijn
weggelopen, beter op te vangen. Jaar
lijks gaan 500.000 tot een miljoen Ame
rikaanse minderjarigen zwerven.
Dit zijn de acht mensen waar de Westduitse politie jacht op maakt na de vrijlating van de Westberlijnse CDU-voorzitter Lorenz.
Boven, v.l.n.r.: Frith Teufel, Inge Viett, Werner Sauber en Norbert Kröcher. Onder, v.l.n.r.: de Nederlander Ralf Reinders,
Angela Luther, Till Meyer en Andreas Vogel.
De vrijgelaten Peter Lorenz hield gis
termiddag zijn eerste persconferentie.
Hij werd met applaus ontvangen. De
politicus zag er vermoeid, maar vrij
gezond uit. Volgens Lorenz hadden zijn
ontvoerders de wil een gewelddaad te
gen de democratische rechtsstaat uit te
voeren. „Ik ben niet willekeurig uitge
zócht, maar omdat ik de lijsttrekker van
de CDU was, meenden de ontvoerders
dat ze veel kans hadden dat hun eisen
werden ingewilligd”, zei Lorenz. Hij
wees op het herhalingsgevaar en meende
dat ook in de toekomst in gemeenschap
handelen en een grote mate van solida
riteit van alle democraten noodzakelijk
is.
Over de ontvoering zelf wilde Lorenz
geen details bekendmaken. Hij vertelde
kendheid kreeg. Ook van Angela Luther,
de 34-jarige vrouw die door de chauf
feur van Lorenz werd geïdentificeerd als
een van de ontvoerders, en de 25-jarige
Nederlander Ralf Reinders, die wordt
beschouwd als een van de leiders van de
Beweging van de 2e juni, en nog vijf
andere personen werden politiefoto’s
verspreid en ook in de televisiejournaals
getoond.
Het is duidelijk geworden dat Kis
singer dichter bij het Egyptische
standpunt staat dan bij het Israëli
sche, en Amerikaanse journalisten
hebben dan ook voorspeld dat Ameri
ka Israel onder druk zal zetten om
met grote concessies van eigen kant
en weinig concessies van Cairo ge
noegen te nemen-
De Amerikaanse druk op Israel
wordt op subtiele wijze toegepast via
de Amerikaanse economische en mili
taire steun aan Israel. Zo is een
„uitstel” van het leveren van reserve
onderdelen voor vliegtuigen, of uitstel
van het geven van een lening, al een
stil maar uiterst effectief drukmiddel.
Centraal bij de komende onderhande-
zich kennelijk voor cp een nieuwe visse-
rij-ooriog. Het wil wapens bestellen en
heeft laten weten dat het nog dit jaar
zijn visserijgrens tot 200 mijl zal uit-
