Onderdeel tweede werkgelegenheidsprogramma
bedrijven Éw
Veel hart
voor de
zaak
Over breed front renteverlagingen
Rapport over effect van
verhuizing PTT-directie
Elke investering is steun voor Zuid-Afrika
n
BEURS
SI
Sharpeville
Demonstrerende arbeiders
1SMK GELD
DAVID SIBEKO VAN HET PAN AFRIKANISTISCH CONGRES:
ZATERDAG
8
MAART
19 7 5
13
ECONOMIE
l
ie
7
(Van een medewerker)
>ed
1
Loonkosten
iNT
Akzo
SS
DEN HAAG (ANP). Minister Boersma van Sociale Zaken heeft voor
600 miljoen aan rijksbijdrage bouwwerken voor uitvoering vrijgegeven.
Deze objecten zijn onderdeel van het tweede werkgelegenheidsprogramma
1974 dat op 16 november werd aangekondigd.
Rentedaling
AMSTERDAM. De eerste
beursweek in de lentemaand werd
wat Amsterdam betreft, geken
merkt door een zekere vermoeid
heid. De belangstelling bleef over
wegend beperkt en het koerspeil
leed aan enige terughoudendheid
die een lichte afbrokkeling tot ge
volg had. Maar ook Wall Street
werd aanmerkelijk rustiger nadat
de week aanvankelijk fors hoger
was begonnen.
Boersma geeft voor f 600 miljoen
bouwobjecten vrij
3ftijd,
chef
(Van onze correspondent)
Beurs
is voorjaarsmoe
ie is,
gen
'orm
2
lan de
(Van onze correspondent)
jnd
tot
extra
kantoor-
v/laat-
eling
or te
r zal
elge-
n de
cor-
]ege-
n ten
irijfs-
werk-
i een
mid-
lacht
ie
Ie
i deze
sps-
van
Stichting
Het totaal omvat bijna elfhonderd ob
jecten en wel als volgt verdeeld over de
provincies: Groningen 95, Friesland 159,
Drente 114, Overijssel 66, Gelderland 148,
Utrecht 37, Noord-Holland 29, Zuid-Hol-
land 33 Noord-Brabant 250 Zeeland 36
en Limburg 119.
Dit, tezamen met een immens zware
staatslening van 700 miljoen gulden die
dezer dagen moest worden betaald, en
een direct daarna alweer nieuwe grote
lening van de Bank voor Nederlandse
Gemeenten, heeft de aanwezige beleg-
gingsmiddelen wat te zwaar aangetast.
Hij zegt: „Het is voor zwarte werk
nemers onmogelijk om chef-ingenieur
te voorkomen na de recente impasse in
het overleg tussen werkgevers en werk
nemers.
sterking van het apartheidsregime be
tekent.”
(100)
(100)
(10.000)
(100)
(100)
(100)
(100)
(100)
(100)
(100)
(100)
(100)
(100)
(100)
aan-
con
tante betaling overgedragen aan Hop
man.
I,
oor
2,43
5,91
6,99
s
Sibeko wil niet met deze argumen
ten volstaan. De PAC-vertegenwoor-
diger wijst erop dat de Zuidafrikaan-
se bevrijdingsbewegingen (zoals het
PAC), die erkend zjjn door de Orga
nisatie van Afrikaanse Eenheid en
door de organisatie van niet-gebon-
den landen, unaniem hebben opgeroe
pen niet langer in Zuid-Afrika te
investeren. „Dat is gebeurd na zorg
vuldig onderzoek: het resultaat daar
van luidde dat elke investering ver-
dat de grote hypotheekbanken er 100 pet
van maakten om zo de belangstelling
weer te doen opleven. De oorzaak van
dit nogal merkwaardige rentegedrag in
ons land moet enerzijds gezien worden
in de grote leenactiviteit en anderzijds
in de krap-geldpolitiek van de Neder-
landsche Bank. Deze laatste blijft nu al
wekenlang volharden in een keihard de-
poneringsbewind voor de handelsbanken
die 9 pet van hun liquiditeiten bij de
centrale bank moeten aanhouden.
Enkele andere conclusies: de Centrale
Directie van de PTT betaalt per ambte
naar gemiddeld ongeveer 80 percent
meer brutoloon dan het noordelijk be
drijfsleven en gemiddeld 20 percent
meer dan dte noordelijke overheid.
Ook is in dit programma een rijksbij-
drage opgenomen voor de restauratie
van hotel De Wereld in Wageningen,
waar in mei 1945 de Duitsers capitula
tievoorwaarden tekenden in tegenwoor
digheid van Prins Bernhard.
De verdeling van dit bedrag is al in de
nota over de werkgelegenheid meege
deeld. Wat de verdeling over de soorten
objecten betreft is nu bepaald dat voor
ongeveer 90 miljoen zal zijn bestemd
voor aanleg en verbetering van wegen,
75 miljoen voor rioleringen, 15 miljoen
voor verschillende werkzaamheden in de
sectoren van grond-, weg- en water
bouw, 10 miljoen voor zuiveringsinstal
laties en rioolgemalen, 75 miljoen aan
Op de lijsten van werkzaamheden per
provincie komen veel restauraties van
kerkgebouwen, van panden en verbou
wingen van scholen voor. Verder o.m.
het maken van beschoeiingen, recon
structie van wegen en pleinen, uitbrei
dingen van schoolgebouwen, aanleg van
rioleringen, het bouwen van openbare
centra, van ontmoetingscentra, brand
weerkazernes. verbouwingen en uitbrei
dingen politiebureaus, bouw van brug
gen, aanleg fietspaden en baggerwerk-
zaamheden.
Gezien de noodzaak
ruimte te bouwen evenals een 3000 wo-
door de vakbeweging uitgeschreven de
monstratie. De demonstratie was gericht
tegen een wetsvoorstel dat de huidige
cao’s wil laten voortduren om stakingen
Nohol maakt bouwbeslag in de ruim
ste zin van het woord. De fabriek
is al zestien jaar in Oosterwolde
gevestigd en kwam in moeilijkhe
den nadat begin vorig jaar een
nieuw assortiment beslag zou wor
den gemaakt. Sindsdien heeft het
nogal tegen gezeten.
Donderdag echter ging de Nederland-
sche Bank eindelijk toch door de knieën,
gedwongen door een hernieuwde discon-
toverlaging van de VVestduitse Centrale
Bank. Het disconto is nu met 1 percent,
tot 6 percent verlaagd, welke verlaging
de eerste is sedert 28 oktober vorig jaar.
Meer dan vier maanden heeft de Neder-
landsche Bank dus het been stijf gehou
den.
ZOALS AL WERD opgemerkt kon de
aandelenmarkt deze week maar moeilijk
op gang komen. Ook de vaart in Konin
klijke Petroleum en Unilever was eruit,
hoewel beide aandelen zich deze week
vrij goed konden handhaven. Unilever
kondigde uit een lager resultaat van 12
percent aan dividendverhoging aan van
8 percent om zodoende wat in te halen
dat vorig jaar door de machtigingswet
niet mocht.
Ook AKZO gaat dat doen, maar de
2,33-
5,61-
6,60-
100,75-103,75
36.25- 39,75
9,00- 10,50
2,33- 2,43
55,00- 58,50
95.25- 98,25
58.50- 61,50
46.50- 49,50
41,75- 44,75
14,35- 14,65
4,10- 4,40
7,00- 8,50
66.50- 69,50
13.25- 16,25
DE ENE BEDRIJFSTAK na de andere
slaagt er in met de vakbonden tot een
akkoord over de lonen te komen, maar
ondanks de beperkte reële loonstijging
van gemiddeld zo’n 1,5 percent zullen
volgens de werkgevers de gemiddelde
loonkosten in 1975 toch nog weer met 13
percent stijgen. Dit geeft in recessietij-
den natuurlijk heel wat hoofdbrekens,
zodat er voor de uitkomsten dit jaar vrij
veel onzekerheden bestaan.
Daarbij blijft de werktijdverkortings-
fase ook nog niet beëindigd, want de
Koninklijke Nederlandse Papierfabriek
in Maastricht zal nu op korte termijn
zijn produktie moeten beperken. Dit gaf
het aandeel in de KNP een verlies van
70 op 63. Van Gelder Papier, die al
eerder met dit bijltje hakte, bleef rond
90 schommelen. Verder bleven de
koersverschillen deze week klein, hoewel
op de lokale markt de winsten toch nog
de overhand behielden.
Goed prijshoudend lagen Hoek-Loos,
ICU, VNU, Van Berkel, Stevin en Albert
Heijn, die nogal sterk fluctueerde. Norit
kon 10 aantrekken, maar Scheepshypo-
theekbank Nederland moest 300 terug.
Verder lagen de hypotheekbanken ver
deeld. Een verlies van 5 voor de Til-
burgsche, goed prijshoudend voor de
Friesch-Groningsche en een flinke winst
voor de Westlandsche Hypotheekbank.
situatie ziet er voor dit concern heel wat
slechter uit. Geruchten over zware ver
liezen in het eerste kwartaal 1975 gaven
de koers van dit aandeel deze week een
val van circa 5,- Ook Hoogovens was
een aantal guldens in reactie. De rest
van de hoofdfondsen bleef na wat ups
en downs vrijwel op het slot van de
vorige week.
Opvallend was nog het forse koersher-
stel van Amsmsterdam Rubber, die op
liep van 155 tot 185. Op de lokale
markt bleef de vraag beperkt. Nu de
jaarcijfers op korte .termijn in een snel
wassende stroom zullen binnenkomen,
neemt de terughoudendheid toe. Het
koerspeil is in de afgelopen twee maan
den flink bij getrokken en allerwegen
wordt het huidige niveau reëel geacht
voor het rustig aanzien van de verdere
ontwikkeling.
In West-Duitsland en vooral in ons
land werd de algemene internationale
rentedaling lange tijd buiten de grenzen
gehouden. Dat bleek deze week weer op
het Damrak uit de aarzelende koersont
wikkeling voor staatsobligaties die eer
der afbrokkelden. Het maar amper sla
gen van de 8,75 pct-lening van de Bank
voor Nederlandse Gemeenten tegen 99
pet en het weer intrekken van de afgifte
van 9 pet pandbrieven tegen 101 pet.
De vraag was op dat niveau zo gering
Niet langer investeren of zelfs te
rugtrekken van investeringen zal ern
stige gevolgen hebben voor de zwarte
Zuidafrikanen, geeft Sibeko toe.
„Maar we zijn bereid die prijs te
betalen.”
voorzieningen voor recreatie en sport,
50 miljoen voor nieuwe scholen uitbrei
ding en verbouwing van schoolgebouwen,
85 miljoen voor nieuwe gebouwen voor
politie en brandweer, 80 miljoen voor
sociaal-culturele voorzieningen, 30 mil
joen voor onderhoudswerkzaamheden,
35 miljoen voor restauratie en 25 miljoen
voor verschillende werkzaamheden in de
bouwsector.
Voorts wordt bijgedragen aan de
tweede fase van de uitbreiding van het
Kröller Müller Museum, aan het her
bouwen van de toren in Nieuwerkerk
(Duiveland), aan het onderhoud van de
schacht Nulland (Kerkrade).
GRONINGEN (ANP)- Door over
plaatsing van 5300 arbeidsplaatsen van
de Centrale Directie van de PTT zal de
totale werkgelegenheid in het noorden
mede door de afgeleide werkgelegen
heid met 6700 arbeidsplaatsen toene
men. Eén van de belangrijkste gevolgen
van de overplaatsing zal de verbetering
van de kwalitatieve werkgelegenheid in
het noorden zijn.
Twee- tot drieduizend arbeiders hebben
gisteren in Kopenhagen voor het par
lementsgebouw deelgenomen aan een
„De regering van Vorster geeft
ruim een miljard dollar uit aan de
fensie en 400 miljoen aan de politie.
Jaarlijks worden 300.000 Afrikanen
tot gevangenisstraffen veroordeeld
wegens overtreding van de passen
wetten. Deze arrestaties, het gevangen
houden van mensen, zoals op Robben
Island (waar onder andere PAC-lei-
ders langdurige straffen uitzitten),
zijn mede mogelijk door dat Zuid-
Afrika belasting krijgt van buiten
landse investeerders.”
Op de lijst van werken waaraan het
rijk bijdragen zal verlenen komen onder
meer voor het bouwen van stations,
waarover wij reeds berichtten.
te worden, omdat blank en niet-
blank niet gelijk beginnen. Er bestaat
geen gelijk begin en dat zal ook in de
toekomst niet bestaan. Buitenlandse
investeerders maken de wet niet en
kunnen haar evenmin veranderen. En
de zogenaamde bantoe-wetgeving
verhindert juist de gelijke kansen
voor blank en niet-blank.”
BEHALVE in Amerika begonnen ook
vooraanstaande Britse banlken hun ren
tetarieven op geldleningen flink te ver
lagen. Deze verlaging werd gevolgd door
enkele Belgische banken, terwijl de cen
trale banken van Nederland, Zwiters-
land een Frankrijk het nationale discon
to op lager niveau vaststelden. Dit in
navolging van de aanhoudende renteda
lingen op de Europese geld- en kapitaal
markt. Over een breed front dus verdere
renteverlagingen, waaruit blijkt dat de
recessie nog altijd aan invloed wint en
de angst voor inflatie steeds meer ver
mindert.
brikatenfabriek in Saldanha Bay in
Zuid-Afrika. Dat geldt des te meer,
omdat Hoogovens enkele voorwaar
den heeft verbonden aan de investe-
rinsplannen. Voorwaaraen waarvan
Sibeko zegt: sympathiek, maar niet
realistisch.
de Gemeenschappelijke Markt. De
keneenheid zal 3,18 waard zijn en i»
verder afhankelijk van de dagkoersen
Aan het bouwen van gemeentehuizen
in Stadskanaal, Nieuwe Niedorp Raven-
stein en Nuth zal worden bijgedragen
evenals aan het bouwen van politiebu
reaus in Winschoten, Sleen, Culemborg,
Doorwerth (Renkum), Purmerend,
Noordwijkerhout (Rijkspolitie) Waal
wijk. Vlieland (Rijkspolitie) en een poli
tiepost met dienstwoning in Nispen.
Op de lijsten staan voorts het bijdra
gen aan het bouwen van een jongeren
centrum in Amsterdam-Noord en in
Tuindorp Oostzaan, het maken van een
baan voor bussen Krimpen-Rotterdam,
het aanleggen van een rolschaatspavil-
joen in Beek en Donk, het bouwen van
een tweede passagiershal en het aan
brengen van een verdieping in de be
staande passagiershal op de luchthaven
Zuid-Limburg, herstel en vernieuwings-
werkzaamheden op vliegbases en in ka
zernes.
Bijgedragen wordt ook o.m. in de
kosten van het bouwen van sporthallen
in de kosten van het bouwen van een
openluchtzwembad in Noordwolde (gem.
Weststellingwerf), de bouw van een bo
tenhuis in Terhome (gem. Utingeradeel)
het bouwen van een overdekt zwembad
in Haaksbergen.
percent van de
leveren (3500
„Eind vorig jaar hebben we een be
roep op de regering moeten doen
om steun, en op dat moment heb
ben ook de mensen in het bedrijf
gemeend te moeten helpen tot de
problemen zijn opgelost,” aldus de
heer Lip, een van de interimdirec-
teuren. „Ik heb daarbij de restrictie
gemaakt, dat als de moeilijkheden
achter de rug zijn, ze voor hun
inzet worden beloond. Over de
vorm van beloning moet nog met
de mensen worden overlegd. De
inzet is zó groot geweest, dat we
nu door de ergste problemen heen
zijn. Nog deze maand zijn ze waar
schijnlijk helemaal voorbij,” ver
klaarde de heer Lip.
OOSTERWOLDE. Werkgevers wil
len de laatste tijd nog wel eens
klagen dat hun personeelseden
geen hart voor het bedrijf meer
hebben. Bij Nohol öouwbeslagfa-
briek in Oosterwolde valt echter
een heel ander geluid te horen. De
55 mensen die in deze fabriek wer
ken hebben zoveel hart voor de
zaak, dat ze vrijwel elke dag een
uur lang gratis overwerken om het
bedrijf uit de rode cijfers te halen.
De internationale beurswereld keek
nogal geïnteresseerd op tegen een nieu
we golf van rentedalingen die zich dit
maal over een breed front in de vrije
wereld aftekende. Dit gaf in het begin
van de week flink wat steun, maar op
den duur raakt men ook daar aan ge
wend.
De belangrijkste condities die het
IJmuidense bedrijf vervuld wil zien
alvorens het in het Zuidafrikaanse
project wil deelnemen, zijn: garanties
voor vrijheid van vakvereniging voor
blanke en niet-blanke werknemers en
gelijk ontplooiingskansen voor blan
ken en niet-blanken. Sibeko, wiens
PAC een „non-raciale, democratische
en socialistische staat” nastreeft,
noemt de laatste voorwaarde van
Hoogovens bedrieglijk.
Die vraag is weer actueel sinds
enkele maanden geleden bekend werd
dat Estel, de onderneming waarin
Hoogovens en het Duitse staalbedrijf
Hoesch zijn verenigd, overweegt deel
te nemen in de bouw van een halffa-
Door het personeel wordt nu vier
maal per week een uur gratis
overgewerkt. Ook het kantoorper
soneel doet volgens de heer Lip
hieraan mee. „Emotioneel is dit
bedrijf van de werknemers. Geluk
kig hebben we dat in de loop der
jaren kunnen bereiken. Als de
moeilijkheden aan het eind van
deze maand zijn overwonnen, dan
moet worden beslist wat het perso
neel krijgt; een feestje, een reis of
iets dergelijks.”
AMSTERDAM De advieskoersen voor bui
tenlands bankpapier geldend in Amsterdam
op de volgende werkdag luiden heden:
Amerikaanse dollar
Engelse pond
Belgische franc
Duitse mark
Italiaanse lire
Portugese escudo
Canadese dollar
Franse franc
Zwitserse franc
Zweedse kroon
Noorse kroon
Deense kroon
Oostenrijkse schilling
Spaanse peseta
Griekse drachme
Finse mark
Joegoslavische dinar
van de valuta.
Overname. Huurman Leiden BV en Ma
kelaardij Hopman BV te Zoetermeer
gaan volledig samenwerken. De
delen van Huurman zijn tegen
Op 21 maart is het 15 jaar geleden
dat het bloedbad van Sharpeville
plaatsvond. Tientallen Afrikanen
werden toen gedood door kogels van
de Zuidafrikaanse politie tijdens een
vreedzame demonstratie tegen de be
ruchte Zuidafrikaanse rassenwetten.
Tot de demonstratie was opgeroepen
door het Pan Afrikanistisch Congres
(PAC).
David Sibeko, PAC-vertegenwoor-
diger in Europa, komt ter gelegenheid
van de herdenking van Sharpeville
volgende week naar Nederland op
uitnodiging van het Rotterdamse
Azania-comité en de Global Village
Foundation in Haarlem.
hingen zal de werkgelegenheid in de
noordelijke bouwnijverheid duidelijk
worden gestimuleerd. Gerekend over een
bouwperiode van vijf jaar zou er in het
noorden extra werkgelegenheid worden
geschapen voor ongeveer 2750 man.
De gemiddelde brutolonen in het
noorden zullen met ca 1,2 percent stij
gen, het gemiddeld inkomen per hoofd
van de bevolking met ongeveer 0,3 per
cent.
Aangenomen wordt dat ongeveer 40 a
45 percent van de Haagse PTT’ers mee
zal verhuizen, dat ongeveer 15 a 20
percent van de personeelsleden voor de
Centrale Directie in Groningen elders in
het land (buiten het noorden) zal moe
ten worden geworven, zodat het noorden
zelf ongeveer een 40
personeelsleden moet
man).
Samenwerking. OGEM Holding NV in
Rotterdam en NV Schokbeton in
Zwijndrecht hebben nu volledige
overeenstemming bereikt over een eer
der aangekondigde samenwerking. De
samenwerking zal in eerste instantie
bestaan in een door OGEM onder
hands te verstrekken 10 pet conver
teerbare lening van 8 miljoen. Na
volledige conversie zal OGEM een
meerderheidsbelang hebben in Schok
beton. OGEM zal geen bod doen op de
thans uitstaande aandelen.
Nyma. De onderneming, waarmee Nyma
onderhandelde over samenwerking is
door omstandigheden verhinderd ge
weest een bod op Nyma te doen
binnen de door Nyma gestelde ter
mijn. Hiermee heeft Nyma weer vrij
heid van handelen gekregen. De winst
is in 1974 gestegen van 545.000 tot
2,6 miljoen. Ze zal voor een belang
rijk deel worden gebruikt voor het
opnieuw opbouwen van reserves.
Overschot. Op de Westduitse handelsba-
lans is in januari een overschot ont
staan van 3,61 miljard mark, vergele
ken met een record-surplus van 5,29
miljard in december jl.
NBM-SAAM. Er is een samenwerking
tot stand gekomen tussen de NBM en
de Coöperatieve Vereniging Service
Administratie Automatisering Meubel
industrie (SAAM). Achtergrond is de
steeds groter wordende behoefte bij
het midden- en kleinbedrijf naar
uniforme en geautomatiseerde admini
stratie.
Contanten. Ubbink NV zal aan de op 17
april te houden jaarvergadering voor
stellen over 1974 een contant dividend
van 10 pet uit te keren. Daarnaast
wordt voorgesteld 709.000 aan de
algemene reserve toe te voegen. Het
nettoresultaat daalde in 1974 van
f 1,77 miljoen tot 1,07 miljoen.
Pandbrieven. De scheepshypotheekbank
heeft de afgifte van 9 pet pandbrieven
1973 per 1978-1982 vrijdag gestaakt.
Overeenstemming. Koninklijke Verenig
de Tapijtfabrieken NV in Moordrecht
en Youghal Carpets (Holding) Ltd in
Cork (Ierland) Lebben thans volledige
toestemming bereikt over de voorge
stelde fusie. Youghal zal een openbaar
bod uitbrengen om alle 135.530 uit
staande gewone aandelen en de 1000
preferente aandelen te verwerven. Per
gewoon aandeel KVT van 20 wordt
91 contant geboden en 1.150 per
preferent aandeel van 100Ó.
Daggeld. Het tarief voor daggeld is gis
teren in navolging van de discontover-
laging met een vol percent verlaagd
van 7,75 pet tot 6,75 pet.
Verliesgevend. De bedrijfsresultaten van
Akzona, een Amerikaanse dochter van
Akzo. zijn in de eerste drie maanden
van dit jaar vergeleken met het laatste
kwartaal van i974 niet verbeterd. Er
is een verlies van twee dollarcent per
aandeel
Hoger. Prins NV uit Dokkum verwacht
voor het op 1 oktober begonnen boek
jaar 1974-75 weer een hogere omzet.
De omzet zal vooral bestaan uit pre-
fab-constructies voor het buitenland.
Nieuwe rekeneenheid. De EEG krijgt
een nieuwe rekeneenheid een soort
theoretische munt, samengesteld uit
de nationale valuta van de lidstaten.
De „munt” zal worden gebruikt als
uitgangspunt in de berekeningen van
de Gemeenschappelijke Markt. De re-
ROTTERDAM. „Elke investering
in Zuid-Afrika betekent versterking
van het apartheidsregime. Elke inves
tering betekent dus ook politieke on
dersteuning voor Vorster.” David Si
beko van het Pan Afrikanistisch
Congres (PAC), één van de oudste
organisaties van Afrikanen die strijd
tegen het blanke Zuidafrikaanse min-
derheidsregime, laat in zijn antwoord
op de veelbesproken vraag „wel of
niet investeren in Zuid-Afrika” geen
ruimte voor twijfel bestaan.
Dit zijn enkele van de conclusies
waartoe de Stichting Federatie van
Noordelijke Economische Instituten
(FNEI) komt in een gisteren gepubli
ceerd rapport. Het rapport is gewijd aan
„enkele economische gevolgen voor het
noorden des lands van de komst van de
Cenltrale Dienst van de PTT.
o
•S -
-iitë J
