Tijdschrift in
Joego-Slavië
Nederlands bedrijfsleven vreest Arabieren
verboden
Problemen in eigen land veel te groot
DA GBOEK KAN A UGUSTIN
DUUR TE STAAN KOMEN
oppositie buitenspel
Surinaamse
Democraten tegen
steun Cambodja
Burgemeester in
Italië in arrest
a
Tw
VNO ONDERZOEKT PRESSIE VAN BOYCOT VAN ISRAEL
achtergrond
I
2
DONDERDAG
1 3
3
MAART
BINNEN» EN BUITENLAND
19 7 5
Triest
(Van onze redacteur in Suriname, mr. dr. S. E. Werners)
laurus
ft blad
en zijn
de we-
at hier
reptiel,
n jaar
i dino-
i opge-
i meer
damp
ing in
appers
tan lag
erd in
roffen.
idamp-
mdo’s
id zijn
vorige
len op
Iriekse
ast ge-
zaarom
it ver
ren na
erking
ise am-
eid. De
bewa-
in het
e Sche-
se am-
ermist
ooriiit
en, dan
goslavi-
ht toen
kilome-
Lavische
gen. De
e repa-
politie,
en liet
feptouw
Wenen
dag 21
lerland-
Oosten-
ing van
zal bij
houden
idukten.
ionage
spiona-
stalgie
in deze
j viert,
Vereni-
amelijk
e eeuw
Jouillon
rs trek-
g, Tur
en 6200
lofoon
derland
zan een
adat de
voerbe-
Krim-
iedrecht
kunnen
e situa-
streek-
incieën,
en) zijn
lippen
d is in
i anti-
ntwik-
?happij
'gelijke
ganise-
lg (1)
Afzijdig
ig (2)'
leenten
'en he*
mur Li
erd i
dopen
ebrachtj
bevrij-
slager
n ee 1
iomen
luis in
jsteren
in een
■d ver-
ael, die
jij een
PARAMARIBO - Deze week vertrekt minister-president Arron naar
Den Haag om als leider van een Surinaamse delegatie besprekingen
met de Nederlandse regering te voeren over de komende volkenrech
telijke zelfstandigheid van Suriname. Ook de Nederlandse Antillen
zulen aan deze conferentie deelnemen. Gedurende de afgelopen weken
waren er van regeringszijde in Suriname enkele pogingen ondernomen
om een gesprek met de partij van de Surinamers van Hindoestaanse
afkomst (VHP) op gang te brengen over enkele onderwerpen die tot
meningsverschillen aanleiding hebben gegeven.
BÜCKEBURG (ANP en DPA)
Het dagboek dat hij in de eerste we
ken van zijn gevangenschap in
West-Dnitsland schreef, kan de
Nederlandse Baader-Meinhofver-
dachte Ronald Augustin duur te
staan komen. Op de tweede dag van
de vierde procesweek in de zaak-
TfW
K. - IH
Spanje wil De Spinola wel kwijt
(Vervolg van pagina 1)
Bij een controle in de D-trein
naar
LISSABON/MADRID De naar Spanje gevluchte leider van de mis
lukte staatsgreep in Portugal, generaal De Spinola, heeft gisteren tegen
enkele Spaanse officieren verklaard nooit meer naar zijn land te willen
terugkeren. De generaal zei dat hij buiten Spanje asiel hoopt te krijgen,
maar een bepaald land noemde hij niet. De generaal zou volgens zegslieden
zeer terneergeslagen zijn.
uit Den
op 22
n over-
lij reed
Justang
1 onge-
De bedoeling van het overleg bin
nen de VNO is te inventariseren hoe-
De vier officieren, die na de mislukte
staatsgreep hun toevlucht hadden ge
zocht in de Westduitse ambassade in
Lissabon, zijn woensdag met hun toe
stemming overgedragen aan de Portugese
autoriteiten. Aan hun overgave zijn lan-
Of het VNO ooit publiekelijk een
oordeel zal geven over de acties van
het Arabisch boycotbureau lijkt twij
felachtig. Een onderzoekje naar de
houding van vijftien Nederlandse on
dernemingen, die te boek staan als
belangrijke leveranciers van Israel,
leerde dat men het liefst zwijgt. Op
Het Spaanse establishment is zeker
niet gelukkig met de nieuwe ruk naar
links in Portugal. Het feit dat de radica
le militairen tenslotte hun almachtige
aanwezigheid in de Portugese politiek
permanent hebben gemaakt en de op-
Spanje heeft, af gezien van de twist
met Marokko, veel te veel binnenlandse
politieke problemen om zich ook nog
moeilijkheden met Portugal op de hals
te halen.
Onze redacteuren in Madrid en Lissa
bon melden dat inmiddels wel duideijk
is gebleken dat de Spaanse regering
hoopt op een zo spoedig mogelijk ver
trek van De Spinola en diens getrouwen.
Hij wees erop dat behalve de KLM
geen enkele Nederlandse firma nog
destijds als woordvoerders van hun
politieke partij waren opgetreden.
De oppositie vindt zichzelf echter
buitenspel gezet indien haar de moge-
Van Westering: „In Nederland is men
geneigd om dit certificaat te beschou
wen als een formaliteit, wat het na
tuurlijk niet is.”
RAF-
wordt
•zameld
le Rus-
1 Prins
meerde
g hotel
zal een
inge-
2 tot 5
l. Voor
enve-
en. De
en een
Na deze mislukte poging ontstaat
in Suriname hoe langer hoe meer de
indruk dat de oppositie zich in de
komende maanden afzijdig zal hou
den van de activiteiten rond de ko
mende soevereiniteitsoverdracht. Daar
deze oppositie zeventien van de 39
zetels in de staten van Suriname
bezet, kan zij bij de behandeling van
de onderhavige wetsontwerpen voor
moeilijkheden zorgen.
een eigen vestiging heeft in Israel. De
taak van deze vestigingen zou zijn
overgenomen door plaatselijke agen
ten. Van Westering noemde het ook
een teken aan de wand, dat het
Nederlandse bedrijfsleven niet bereid
is om onder eigen naam deel te
nemen aan de beurs „Technology 75”,
die in mei in Tel Aviv wordt gehou
den.
Deze meningsverschillen waren in
dertijd tot uitdrukking gebracht in
het rapport van de koninkrijkscom-
missie, die bestaat uit vertegenwoordi
gers van Nederland, Suriname en de
Nederlandse Antillen. In verband
hiermee nodigde de Surinaamse rege
ring de leden van de oppositie die in
de koninkrijkscommissie zitting had
den, uit tot een gesprek over de
minderheidsnota’s die zij hadden in
gediend.
De heer W. Westering, secretaris
van de Kamer van Koophandel Ne-
derland-Israel, vertelde de indruk te
hebben, „dat in Nederland het kli
maat was omgeslagen”. De angst voor
de Arabieren zou er zo diep in zitten
bij het bedrijfsleven, dat men Steeds
meer geneigd is tot geheimzinnigheid
waar het relaties met Israel betreft.
de vraag: „Vindt u het moreel ver
werpelijk, dat de Arabische landen
chantage plegen op een groot aantal
firma’s vanwege hun relaties met Is
rael?” luidde het antwoord onveran
derlijk: „Geen commentaar.” Sommi
ge woordvoerders voegden daaraan
toe, dat dit antwoord hun was inge
geven door de wens om niet te wor
den opgemerkt door de Arabieren.
De leider van de VHP, de heer Lach
man.
de meerderheid niet haalt,
geval zou met de wensen
oppositie rekening kunnen
gehouden en zou men de
meerderheid laten vallen. Het ziet er
echter naar uit dat deze verzoenings
pogingen op niets zullen uitlopen.
De oppositie probeert thans haar
gelederen in het wetgevend college
van Suriname te versterken, zodat de
meerderheid van de coalitie verkleind
wordt. Het statenlid Somohardjo, dat
tot de coalitie behoort, heeft door
zijn gedragingen van de laatste we
ken duidelijk getoond dat hij naar de
oppositie is overgelopen. Dit statenlid,
dat dezer dagen van een bezoek aan
Nederland in Paramaribo is, terugge
keerd, wordt in Suriname niet serieus
genomen. Vooral nadat hij in Neder
land verschillende utispraken gedaan
heeft die uit de verbeeldingswereld
gehaald zijn.
Berichten als zouden er in Surina
me geheime trainingskampen bestaan
om personen op te leiden voor een
guerrillaoorlog, zijn door de politie
onderzocht en bleken uit de Holland
se lucht gegrepen te zijn. Het ziet er
onder de huidige omstandigheden niet
naar uit dat nog meer statenleden het
voorbeeld van Somohardjo zullen
volgen, hoe graag de oppositie dat
ook zou willen.
9*1
de luchthaven Pochentomg bij de Cam
bodjaanse hoofdstad Pnom Penh gisteren
weer onder vuur genomen. De landings
banen en het parkeerterrein voor vlieg
tuigen werden volgens de berichten
steeds doeltreffender bestookt. In totaal
zijn er gisteren 43 raketten op het
luchthaventerrein terechtgekomen. Ten
minste een daarvan is terechtgekomen
op de plaats waar vliegtuigen hun ladin
gen rijst, brandstof en munitie lossen.
leve I
;ns eei.’
ad zijn'
lijk als
lurland
eschul-
X>p uit
aan het
al hon-
leer in
lijkheid wordt onthouden de grond
wet van Suriname zelfs op onderge
schikte punten te wijzigen in het
wetgevend college van Suriname,
waarin zij 17 van de 39 zetels bezet
houdt.
In de subcommissie stemden vier le
den voor hulp en drie tegen. De com
missie vindt dat de hulp aan Cambodja
op een van-maand-tot-maandbasis moet
geschieden. Als voorwaarde stelde de
Triest vond Van Westering de in
schikkelijkheid van de bedrijven om
te voldoen aan de eis van de Arabi
sche staten inzake het „negative cer
tificate of origin”. Hiermee verklaren
zij, dat de aan Arabische landen gele
verde goederen „niet het produkt zijn
van Israëlisch kapitaal, Israëlische
grondstoffen of Israëlische kennis”.
ge onderhandelingen voorafgegaan. Toe
gezegd is dat zij een eerlijk pioces
krijgen voor een geregelde krijgsraad.
In het uiterste geval zou Spanje zeker
asiel verlenen aan de bevriende wapen
makkers van weleer; uitlevering aan
Portugal komt zelfs niet ter sprake.
Maar voorlopig zou het de Spaanse rege
ring zeker het beste uitkomen als De
Spinola eerst eens op reis ging.
Van verschillende zijden zijn er de
laatste maanden pogingen gedaan om
een zodanige toenadering tussen op
positie en coalitie te bewerkstelligen
dat. er geen vrees zou hoeven te
bestaan dat de grondwet de tweeder-
In dat
van de
worden
gewone
doelwit is geweest van de opstande
lingen. Hij sprak er onder anderen met
soldaten.
richting van hun „Revolutionaire Raad”
er door hebben gedrukt in de lange
nacht na de putsch, jaagt heel wat
Spanjaarden de stuipen op het lijf.
Bij aankomst op het vliegveld van
Talavera even over de Spaans-Portugese
grens verlieten De Spinola en andere
gevluchte Portugese militairen hun heli
kopters met de handen omhoog. Zij
leverden direct hun wapens in bij de
Spaanse officieren, die hen opwachtten.
proces
was ver
wacht. Men houdt er rekening mee dat
de zaak nog niet afgehandeld zal zijn als
op 21 mei in Stuttgart de Baader-Mein-
hoftop terecht moet staan.
De linkse Westduitse advocaat Klaus
Croissant mag Andreas Baader niet ver
dedigen. Het gerechtshof in Stuttgart
besloot gisteren Croissant, die ook bij de
verdediging van Augustin betrokken is
te verbieden nog langer zijn cliënt
Baader in de gevangenis te bezoeken.
Croissant zou een rol hebben gespeeld
bij het leggen van contacten tussen de
gevangen anarchisten en de buitenwe
reld.
Omgeven door zeer strenge veilig
heidsmaatregelen is gisteren in Hamburg
een proces begonnen tegen vier vermoe
delijke leden van de Baader-Meinhofbe-
weging. De vier beklaagden, de 32-jarige
Sigurd Debus, de 32-jarige Karl-Heinz
Ludwig, de 23-jarige Wolfgang Stahl en
de 32-jarige Gerd Jürgen Wieland, wor
den vier bankovervallen in Hamburg en
Osnabrück en een poging tot het plegen
van een bomaanslag in Hamburg tenlas-
te gelegd.
De verdediger van Wieland. Bernd
Niese. sprak de vrees uit dat rechter-
voorzitter Ziegler misschien niet geheel
onbevangen zou zijn omdat de bomaan
slag tegen zijn huis was gericht. De
verdedigers van de andere beklaagden
sloten zich hierbij aan. Het Hof bepaalde
na een beraad van ruim een uur dat de
eis tot vervanging van Ziegler zou wor
den afgewezen omdat de beklaagden niet
bij de aanslag op diens huis betrokken
zijn geweest.
President Ford heeft het Congres om
222 mln. dollar voor Cambodja en 300
mln. dollar voor Zuid-Vietnam gevraagd.
Omdat de democraten bij de beslissen
de stemming in het Huis van Afgevaar
digden nu nog maar 29 republikeinse
medestanders nodig hebben om aan een
absolute meerderheid van 218 stemmen
te komen, lijkt het vrijwel zeker dat de
door Ford aangevraagde hulp zal wor
den geweigerd.
De logische uitweg zou Brazilië zijn,
waar de topmannen van het vorige Por
tugese regiem toevlucht vonden maar gis
teren verzekerde de Braziliaanse ambas
sade in Madrid dat zij geen enkele
instructie hieromtrent had ontvangen
en dat er nog geen vaste grond was om
aan te nemen dat De Spinola asiel in
Brazilië zou krijgen.
Als de innemende revolutie van de
anjer tenslotte overschaduwd zou wor
den door het spook van een nieuwe, zij
het nu linkse, militaire dictatuur, zou de
Spaanse democratische oppositie er heel
wat meer moeite mee krijgen om brede
lagen van het volk te overtuigen van
haar goede bedoelingen. En dat het
Spaanse establishment het „communisti
sche spook” al op de drempel ziet staan,
behoeft geen betoog. Veelbetekenend is
het hoofdartikel van Madrids koningsge
zinde krant ABC onder de titel „De
droevige ervaring van Portugal” waarin
o.a. wordt gezegd: „Men kan zich geen
enkele illusie maken over de geboorte
van een democratische staat als in de
revolutie de communisten deelnemen:
dat is de pijnlijke les voor de Portuge
zen en voor de Spanjaarden.
De Portugese president Costa Gomez
(links) bezocht gisteren de kazerne van
de lichte infanterie in Lissabon, die het
De Praxis-filosofen, die zich als voor
vechters van het systeem van arbeiders-
zelfbestuur in Joego-Slavië hebben op
geworpen, wordt verweten dat ze oppo
sitie voeren tegen het partijbeleid van
president Tito.
Naar verluidt zou in de nieuwe uitga
ve van „Filozofija” in positieve zin zijn
gesproken over de acht professoren en
wetenschappelijke assistenten, die in ja
nuari van de universiteit van Belgrado
werden verwijderd.
commissie dat president Ford maande
lijks nagaat of de VS stappen kan onder
nemen om voor 30 juni een eind aan het
conflict te maken.
De dissidente leden van de konink
rijkscommissie stellen zich op het
standpunt dat de gehele oppositie
door de Surinaamse regering voor
een gesprek had moeten worden uit
genodigd, en niet enkele personen die
Ook het Israëlische Investeringsbu-
reau, dat drie jaar geleden van
Zürich naar Den Haag verhuisde,
meende men dat de Nederlandse za
kenmensen zich laten beïnvloeden
door de Arabische dreigementen.
Vooral de grote maatschappijen zou
den daardoor aarzelen om investerin
gen te doen in Israel. „En dat is
precies wat de Arabieren willet»”, al
dus de heer A. Gutt, directeur van
het Investeringsbureau. Hij poemde
de afwachtende houding van de grote
maatschappijen niet erg verstandig
Men zou zich meer moeten realiseren,
dat Israel meer Nederlandse produk-
ten koopt dan Saoedi-Arabië, Koe
weit, Irak en Aboe Dhabi tezamen”.
ROTTERDAM (ANP) Binnen
het Verbond van Nederlandse Onder
nemingen zal deze week gesproken
worden over de druk, die het boycot
bureau van de Arabische Liga uitoe
fent op bedrijven, die zaken doen met
Israel. „Een aantal bedrijven, dat
worstelt met dit probleem, heeft ons
verzocht het op de agenda te zetten”.
Aldus een woordvoerder van het
VNO. Dat de Arabische pressie ook in
Nederland wordt gevoeld, werd verle
den week al duidelijk, toen de KLM
in Cairo de duimschroeven zijn aan
gezet. Volgens het boycotbureau had
de KLM, op straffe van een plaats op
de „zwarte lijst”, onder andere moe
ten beloven geen propaganda meer te
zullen maken voor Israel.
De leden van de oppositie gaven
aan deze uitnodiging echter geen ge
volg, daar zij zich op het standpunt
stelden dat het mandaat van de ko
ninkrijkscommissie thans als geëin
digd moet worden beschouwd. Deze
leden vonden het overigens wel merk
waardig, dat, terwijl het rapport van
de koninkrijkscommissie al in no
vember was uitgebracht zij slechts
enkele dagen voor het vertrek van de
minister-president naaf Nederland
voor een gedachtenwisseling hierover
werden uitgenodigd.
De Amerikaanse senator Henry Jack-
son heeft president Ford gisteren voor
gesteld de democratische leider in de
Senaat, Mike Mansfield, naar China te
sturen voor een ontmoeting met het
af gezette Cambodjaanse staatshoofd
prins Norodom Sihanoek. Dit om er voor
te zorgen dat het door strijd geteisterde
Cambodja een nieuwe regering krijgt.
Het Witte Huis heeft koel gereageerd op
dit voorstel.
Westerse diplomaten hebben gisteren
in Saigon gezegd dat Zuid-Vietnam nog
maanden van bloedige strijd tegemoet
zal gaan. Duizenden Noord- en Zuidviet-
namese troepen waren gisteren voor de
derde achtereenvolgende dag in hevige
gevechten gewikkeld in de straten van
Ban me Thoeot. In de buurt van Pleikoe
hebben Vietcongtroepen een vliegtuig
van de Zuidvietnamese nationale lucht
vaartmaatschappij neergehaald. Alle 26
inzittenden van het toestel zijn omgeko
men. Onder hen bevonden zich 14 bui
tenlanders.
Sommige militaire deskundigen heb
ben voorspeld dat de gevechten de ko
mende tijd het peil kunnen bereiken van
de gevechten van het voorjaar van 1972.
De Zuidvietnamese luchtmacht heeft
gisteren aanvallen met bommenwerpers
uitgevoerd op Ban Me Thoeot.
Gisteren is de districtshoofdstad Tri-
Tam ook wel bekend als Dan Tieng
60 km ten noordwesten van Saigon,
gevallen (de vijfde in vijf dagen). De val
van die plaats is ingrijpend omdat de
greep van de Noord-Vietnamese en Viet
congtroepen op de provincies ten noord
en van de hoofdstad daarmee is ver
sterkt.
Troepen van de Rode Khmer hebben
genheid heeft de leider van de VHP
verklaard dat hij ervan overtuigd is
dat de democratie in Suriname geen
geweld zal worden aangedaan in de
grondwet die thans wordt samenge
steld. De secretaris van de VHP
maakt ook deel uit van de commissie
die de nieuwe grondwet van Surina
me voorbereidt, zodat het duidelijk is
dat men van die zijde sympathiek
staat egenover het werk dat thans
verricht wordt.
CHLASSA (AFP). Burgemeester
Luigi Verzotto van San Giustina in Colle
in Midden-Italië, is dinsdag in Chiasso
aan de Italiaanse kant van de Italiaans-
Zwitserse grens aangehouden, omdat hij
een kapitaal van anderhalf miljard lire
aan bankbiljetten en obligaties bij zich
had. Het is in beslaggenomen.
De burgemeester is bekeurd wegens-
„illegale deviezenuitvoer”. Hij is een
broer van de christen-democratische oud-
senator Graziano Verzotto, die zelf is
gecompromitteerd door de krach van de
Siciliaanse financier Michele Sindona,
die naar de Verenigde Staten is uitgewe
ken.
Augustin las rechtbankpresident
Haack gisteren een deel van het
dagboek voor, waarin Augustin
meldt dat de Duitse douanebeamb
te Claus Fabian zijn leven te dan
ken heeft aan twee meisjes uit
Bremen.
WASHINGTON (AP/AFP). De sub
commissie voor buitenlandse zaken van
het Amerikaanse Huis van Afgevaardig
den heeft het Congres gisteren de aan
beveling gedaan 82,5 mln. dollar aan
militaire hulp aan Cambodja ter be
schikking te stellen.
De aanbeveling kwam nadat de demo
craten in het Huis van Afgevaardigden
in eigen kring met 189 tegen 49 stem
men hadden besloten zich op te stellen
tegen het verstrekken van extra militai
re hulp aan Cambodja en Zuid-Vietnam.
Deze problemen worden echter tot
een minimum gereduceerd, indien de
ze wetten bij gewone meerderheid
van stemmen kunnen worden aange-
Vandaar dat Lachmon, de
van de VHP, de eis blijft
Berlijn, even over de Nederlands-Duitse
grens zou Augustin Fabian zeker met
zijn Browningpistool hebben neergescho
ten als de twee meisjes niet in de coupé
hadden gezeten, zo meldt de Amster
damse graficus in zijn dagboek.
Augustin werd op 25 juli 1973 door de
Westduitse politie gearresteerd nadat hij
in de trein plotseling zijn revolver op de
douaneman richtte. Later meldde de po
litie met de aanhouding een goede
vangst te hebben gedaan ómdat uit het
onderzoek was gebleken dat de aange
houden man niet Johan Christof Zisch-
ler was zoals in het vervalste
paspoort van de arrestant stond, maar
mogelijk een niet-ongevaarlijk lid van
de Baader-Meinhofbeweging.
Hoewel ook de verdediging er niet aan
twijfelt dat het door Haack voorgelezen
epistel uit Augustins dagboek afkomstig
is, zal een grafoloog nog eens aan de
hand van door Augustin geschreven
brieven nagaan of het dagboek met de
„bekentenis” inderdaad door Augustin is
geschreven.
Augustin kon gisteren zelf niet beves
tigen of ontkennen dat het dagboek van
zijn hand was, want hij mag, zoals
gemeld het proces dat tegen hem wordt
gevoerd gedurende de hele maand maart
niet bijwonen.
Het staat nu wel vast dat het
veel langer gaat duren dan
BELGRADO. (DPA) De nieuwste
uitgave van het Joegoslavisch filosofisch
tijdschrift „Filozofija” mag niet ver
schijnen. In Belgrado werd gisteren be
kend dat het tijdschrift van de filosofi
sche vereniging van Servië maandag
kort voor de verspreiding in Belgrado in
beslag werd genomen. De redactie van
„Filozofija” wordt gedomineerd door fi
losofen uit de onafhankelijke marxisti
sche Praxis-groep. Vorige maand was
reeds een verschijningsverbod opgelegd
aan het in vele landen bekende tijd
schrift „Praxis” van de filosofen van
Zagreb.
nomen.
leider
stellen dat de grondwet van Surina
me bij een gekwalificeerde meerder
heid van tweederde moet worden
aangenomen. Slechts in dat geval zou
de oppositie volledige inspraak heb
ben bij de komende staatkundige ver
anderingen in Suriname.
Het merkwaardige hierbij is, dat
niet zozeer de angst voor een grond-
wet-zonder-waarborgen de oppositie
parten speelt. Bij meer dan één gele-
veel Nederlandse bedrijven op eniger
lei wijze moeilijkheden ondervinden
en wat hun aanpak daarvan is. Daar
na wil men bezien of het verstandig
is als VNO in het openbaar een
mening te geven over deze kwestie.
Nederland is de op drie na belang
rijkste handelspartner van Israel. De
omvang van de handel tussen beide
landen bedroeg in 1974 925 miljoen.
De goederen, die Nederland naar Is
rael exporteerde, vertegenwoordigden
in dit jaar een waarde van 575
miljoen.
sSs
^2
