Zuid-Vietnam geeft centraal hoogland prijs
Oekraïners overwegen arrestatieverzoek
Sjelepin mag naar Londen
Wijziging testament
laten
NAVO spreekt
Psychologische oorlog
berichten
in het Midden-Oosten
rechercheurs
Luns tegen
Spookstaat in het Midden-Oosten
Finse regering
VS leveren
beraadt zich
Ethiopië
over gifstorting
munitie
achtergrond
„Kroesjtsjev
wilde Nixon
„Inderdaad
■a
bij betogingen”
vermoorden”
van Onassis"
1
n
Gevaarlijk
Arresteren
VAN DER LOUW:
'si
DINSDAG
1 8
MAART
1975
BINNEN» EN BUITENLAND
3
e
d
ie
Is
tel
ng
ter
ter
ren
(Van onze redacteur in Londen,
Rudolf Bakker)
(Van onze redacteur in Jeruzalem,
mr. Jaap van Wesel)
;en
(Van onze redactie buitenland)
De Koerden in Irak zijn de laatste tijd in het nieuws geweest ten
gevolge van het feit, dat hun verzetsstrijd tegen de overheersing van
het centrale bewind in Bagdad onderdeel werd van nieuwe ontwik
kelingen in dit deel van het Midden-Oosten, waarbij zowel Irak als
Iran en de Verenigde Staten betrokken waren.
tor I
Uittocht uit Pnom Penh
[1
k
in
aldus de premier.
CU
„Egypte en Israel spreken eenvoudig
ir
oek
de
ler-
van
Vertegenwoordigers van de 40.000 Oe
kraïners in het Verenigd Koninkrijk
overwegen stappen om Sjelepin wegens
moord te laten arresteren. Een dergelijk
initiatief werd genomen toen Sjelepin
eind januari van dit jaar een officieel
bezoek aan de vakbondsleiders van de
Duitse Bondsrepubliek bracht.
Een woordvoerder van de NAVO zei
dat Luns op een persconferentie in Na
pels integendeel verklaard heeft, dat
voor een toetreding van Spanje de toe
stemming van alle NAVO-leden vereist is
en deze kwestie daarom niet realistisch
is. Evenmin had Luns gezegd dat een
uittreden van Porgugal het best kon
worden geneutraliseerd door een toetre
ding van Sp^ije.
„Indien de Cambodjaanse oorlog zich
uitbreidt naar Thailand of er raketten
gaan vallen op onze grond dan zullen
wij de situatie opnieuw moeten bezien”,
lië had zijn ambassadepersoneel reeds in
het weekeinde geëvacueerd.
e
i
1
nsie
in
jren
ing.
?ing
BRUSSEL (DPA). De NAVO heeft
gisteren in Brussel de persberichten te
gengesproken als zou NAVO-secretaris-
generaal Luns zich voor toetreding van
Spanje hebben uitgesproken.
WASHINGTON (AFP, DPA). Wij
len Nikita Kroesjtsjev, destijds leider
van de Russische communistische partij,
is van plan geweest de Amerikaanse
oud-president Richard Nixon te laten
vermoorden als deze in 1960 tot presi
dent van de VS zou zijn gekozen.
- 30
dat
>ven
mee
ren-
be-
eni-
nuro
taat
naar
>ben
iden
se
rt
et
•d
w
ie
:e
4
zal
ist-
LSt-
zan
er.
eeft
ge
lijk
'oor
n.
j
i
i
St.
le
de
a-
l.
St.
in-
;en
te-
re-
art
ee-
rn
1-
ze
e-
;to
e-
ns
dt
ir-
g-
sn
ti
ll,
Je
ld
De Zuidvietnamese regering heeft be
sloten het hart van het centrale hoog
land, met inbegrip van de steden Pleikoe
en Kontum, op te geven omdat het
gebied niet langer kan worden verde
digd, zo hebben regeringsfunctionarissen
gisteravond bekend gemaakt. De voor
naamste reden is dat de aanvoer van
verse troepen en munitie twee weken
geleden is lamgelegd doordat troepen
van de voorlopige revolutionaire rege
ring alle hoofdwegen in het gebied heb
ben afgesneden.
HELSINKI (UPI). De Finse rege
ring heeft gisteren na spoedberaad
verklaard, dat de oliemaatschappij „Nes
te” niet zonder vergunning een lading
giftig industrie-afval mag lozen in het
zuiden van de Atlantische Oceaan.
Dit beweert de rubriekschrijver Jack
Anderson in de Washington Post. Ander
son beroept zich voor dit nieuws op de
CIA, de Amerikaanse inlichtingendienst
die de details van het komplot verno
men zou hebben van majoor Golitsin,
destijds agent van de KGB, de Russische
geheime dienst. Golitsin heeft in de
jaren zestig, toen hij in Helsinki vertoef
de, politiek asiel in de VS gevraagd en
gekregen. Anderson zegt dat de CIA
200.000 dolaar aan Golitsin heeft gege
ven toen hij naar het westen overliep en
dat de Amerikaanse geheime dienst bij
na een half miljoen dollar heeft uitgege
ven voor de bescherming van de Rus die
nu onder een valse naam in de VS zou
wonen.
Bij de presidentsverkiezingen in 1960
leed Nixon de nederlaag tegen John F.
Kennedy. Kroesjtsjev was bijzonder op
Nixon gebeten, vanwege diens anti-com-
munistische houding.
Met dit vliegtuigje zijn later behalve
Amerikanen leden van gezinnen van Fi
lippijnse diplomaten en vrouwelijke le
den van katholieke hulporganisaties
naar Bangkok gevlogen. Gisteren zijn
ook 130 Franse burgers uit Pnom Penh
naar Bangkok geëvacueerd met behulp
van een Frans militair vliegtuig. Austra-
De Britse afdeling van Amnesty Inter
national heeft in een ingezonden brief in
de Times meegedeeld niet tegen het
bezoek van Sjelepin te zullen proteste
ren. „Misschien bevredigt het onze ge
voelens van eigen gerechtigheid als we
de heer Sjelepin buiten de deur houden.
Het is echter onwaarschijnlijk dat ook
maar een enkele Russische burger er
iets mee opschiet. De man ontmoeten en
met hem praten kan geen kwaad. Wel
licht kan het zelfs iets goed bewerkstel
ligen. En als een gelijksoortige functio
naris hier kwam uit Iran of Zuid-
Amerika, Brazilië of Indonesië, zou onze
reactie precies dezelfde zijn”, aldus Am
nesty.
riep gistermiddag woedend in het Lager
huis uit (nadat de minister zijn besluit
bekend had gemaakt) dat de Britse rege
ring „een moordenaar” toegang tot het
land verschafte.
Franse burgers haasten zich aan boord van een C-130 evacuatietoestel op de lucht
haven van Pnom Penh.
ROTTERDAM (ANP).— Volgens bur
gemeester André van der Louw zijn
rechercheurs van de Rotterdamse inlich
tingendienst de afgelopen jaren inder
daad enkele malen beroepshalve aanwe
zig geweest bij manifestaties van linkse
groeperingen Hij antwoordde dit gisteren
op vragen die mevrouw I. Kalma-Staal
echtgenote van de Rotterdamse hoofd-
inspecteur van politie en PSP-politicus
D. Kalma, hem enkele weken geleden in
een open brief stelde.
Het ministerie van binnenlandse zaken
liet weten, dat het storten van de in
houd van 690 vaten arsenicumhoudend
vergif in strijd is met het regeringsbe
leid, maar dat men de tankboot „Enske-
ri” niet kon tegenhouden toen deze za
terdag de haven van Skoeldvik verliet
om het afval weg te brengen. Volgens
een regeringswoordvoerder zou, voor zo
ver men heeft kunnen nagaan, een lo
zing van het gif niet in strijd zijn met
enige conventie. Krachtens het beleid
var. het kabinet zou de oliemaatschappij
echter toch eerst een vergunning moeten
aanvragen, waarover de regering pas na
een volledig onderzoek zal beslissen.
Natuurlijk voelden de mogendhe
den die hun grenzen schikten in on
derling overleg niets voor dit idee.
Bij het einde van de eerste Wereld
oorlog hadden de Koerden eveneens
bot gevangen. Wel was in het verdrag
van Sèvres in 1920 in theorie in de
schepping van een eigen Koerdische
staat voorzien, maar de geallieerden
stelden de grenzen van Syrië en Irak
vast in een zodanige vorm dat er
niets voor de Koerden overbleef, ter
wijl ook Turkije weigerde het verdrag
uit te voeren en de Koerden als een
ondergeschikte minderheid behandel
de. De Britten hielpen, in strijd met
de bepaling door de Volkenbond, Irak
met de uitroeiing van de Koerden
door middel van de Royal Air Force,
om zich de vriendschap van het olie
rijke Irak te verwerven. Iran, dat
toen nog Perzië heette, deed net als
Turkije en lijfde het Koerdische ge-
niet op dezelfde golflengte”, zei gisteren
een Israëlische regeringsfunctionaris.
„Wij hebben het over een stap in de
richting van vrede, Egypte heeft het al
leen maar over gebieden”. Dezelfde func
tionaris (ontkende ook niet dat er me
ningsverschillen zijn tussen Amerika en
Israel. „Maar de besprekingen vinden nog
steeds in een vriendschappelijke atmos
feer plaats”, voegde hij daar aantoe, met
de nadruk op „nog steeds”.
Vooralsnog lijkt het erop dat dit soort
uitlatingen worden gedaan in het kader
van de psychologische oorlogvoering.
Kissinger kan zich een mislukking niet
permitteren gezien zijn penibele situatie,
nu Cambodja en Vietnam op instorten
staan, en Israel kan zonder Amerikaanse
steun niets beginnen. Daarom moet het
Israëlische tegenspel vooralsnog gezien
worden als „tegenspartelen” tegen het
onvermij delij ke.
WASHINGTON (DPA, Reuter). De
Verenigde Staten hebben na wekenlange
aarzeling besloten Ethiopië voor zeven
miljoen dollar munitie te leveren. Tezelf
dertijd poogt Washington „met andere
(Afrikaanse) landen” een oplossing tot
stand te brengen door onderhandelingen
tussen Addis Abeba en de opstandelin
gen in de provincie Eritrea, zo heeft een
woordvoerder van het Amerikaanse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken gisteren
in Washington meegedeeld. De zeven mil
joen dolaar is aanmerkelijk minder dan
wat de Ethiopische regering had ge
wenst.
Troepen van het Ethiopische rege
ringsleger hebben na een korte maar
hevige strijd met aanhangers van een
conservative grootgrondbezitter de plaats
Lalibela, een van de grootste toeristische
attracties van het land, heroverd.
De laatste week is de discussie over de
wenselijkheid van Sjelepins komst in
hevigheid toegenomen. Minister Jenkins
verklaarde gistermiddag in het Lager
huis echter dat het verlenen van een
visum alleen werd afgemeten aan de
vraag of een bezoeker het nationaal
gezamenlijke politieke manipulaties
het plan smeden om de Iraakse
Koerden uit te moorden of weg te
jagen..
IN 1945 hebben de Koerden aan de
conferentie van San Francisco de eis
voorgelegd, dat hun land Koerdistan
in eer zon worden hersteld en als
souvereine staat zou worden erkend.
PNOM PENH (UPI en AP)
Gisteren hebben Amerikanen en
andere vreemdelingen in groten ge
tale de Cambodjaanse hoofdstad
verlaten, in de overtuiging, dat de
val van de stad nog slechts een
kwestie van tijd is. Een raket van
de Cambodjaanse opstandelingen
trof bijna een vliegtuig op het vlieg
veld van Pnom Penh, waarin perso
neel van de Amerikaanse ambas
sade zou plaats nemen. De raket
kwam op ongeveer dertig meter van
het toestel terecht en de Amerika
nen zochten dekking onder het
vliegtuig. Van slachtoffers is geen
melding gemaakt.
bied bij zijn eigen grondgebied in,
terwijl het probeerde de Koerden van
hun eigen verworvenheden te bero
ven. In weerwil van alle beroepen die
de Koerden op de Volkenbond deden,
werd Koerdistan gevierendeeld en
verkwanseld, terwijl de westelijke
mogendheden alleen belangstelling
hadden voor de olielanden en zich
niet bekommerden om het volk der
Koerden, dat zich niet tot Turk, Ara
bier of Pers wilde laten omscholen
De eis tot inhechtenisneming werd
gesteld uit naam van de weduwe van
Stepan Bandera, de Oekraïnse nationalis
tische leider. De hoogste Westduitse ge
rechtelijke instantie het federale hof
in Karlsruhe had vastgesteld dat
Bandera in München werd vermoord op
bevel van Alexander Sjelepin. De Rus
dee 1 dit in de functie van hoofd van de
beruchte KGB, welke rol hij van 1958
tot 1961 vervulde.
De Westduitse regering kon toen niets
anders doen dan een speciaal besluit
uitvaardigen, dat door de minister van
binnenlandse zaken Vogel was onderte
kend, waarin Sjelepin van strafvervol
ging werd vrijgesteld, om redenen van
staat.
In zijn antwoord aan mevrouw Kalma
wijst de burgemeester erop, dat de poli
tie het recht heeft om openbare bijeen
komsten bij te wonen en dat van dit
recht gebruik wordt gemaakt om de
gevoelens onder de bevolking te peilen.
Bij de betogingen tegen de Griekse junta
en het bewind in Spanje waren recher
cheurs van de inlichtingendienst aanwe
zig omdat, aldus burgemeester Van der
Louw, de kans bestond, dat bepaalde
extremistische groeperingen de betogin
gen zouden gebruiken voor eigen doel
einden
belang zou schaden. Vragen van moraal
gingen de ambtenaren niet aan.
Minister Jenkins wilde het bezoek
goed- noch afkeuren. Van de Labour-
banken werd echter de uitnodiging door
de Britse vakbonden aan Sjelepin bekri
tiseerd. Men vroeg zich af of de uitnodi
ging nog ongedaan kon worden gemaakt.
De moeder van Jacqueline Onassis, mevrouw Bouvier, is met twee kinderen uit het
eerste huwelijk van Jacqueline Caroline en John-John Kennedy uit New York
in Athene aangekomen. Zij wonen vandaag de begrafenis van de zaterdag overleden
Aristoteles Onassis ov het Griekse eiland Scorpios bij. De Britse „Daily Mail” schrijft
dat Onassis „enkele uren voor zijn dood” zou hebben besloten „een deel” van zijn
fortuin te legateren aan het eerste kind van het mannelijk geslacht dat zijn dochter
Christina uit haar „aanstaande huwelijk” met een jonge Griekse reder, Peter Goe-
landris, zal hebben. Volgens het blad stonden de 24-jarige Christina Onassis en
Peter Goelandris op het punt hun verloving bekend te maken toen Onassis overleed.
Deze zou hebben besloten zijn testament te wijzigen nadat zijn dochter hem zou
hebben beloofd Peter te trouwen. Anderzijds zou Onassis „een kwart van zijn per
soonlijk fortuin, dat geschat wordt op 1,2 miljard gulden”, aan Jacqueline hebben
vermaakt. Op de foto. Jacqueline (links) met mevrouw Artemis Garofalidou, de
oudste zuster van Onassis.
Intussen wordt voor het eerste gespro
ken over de mogelijkheid dat de bespre
kingen zullen worden afgebroken of
„onderbroken”, zoals dat diplomatiek
heet. Premier Rabin zou volgens de
Israëlische krant Maariv aan Kissinger
hebben laten weten dat het geen zin
heeft de onderhandelingen voort te zet
ten als Egypte geen verdere politieke
concessies zal doen. Ook een Ameri
kaanse journalist uit het gezelschap van
Kissinger zei te geloven dat de bespre
kingen zullen worden afgebroken als
Kissinger er bij de derde ronde niet in
slaagt de kloof tussen Israel en Egypte
te overbruggen.
Die nieuwe ontwikkelingen dreigen
de Koerden in Irak naar totale on
dergang te verwijzen. De buitenwe
reld maakt zich daar niet erg druk
om, want men beschouwt het Koer
dische bergvolk als een opstandige
stam in Irak, die zich in primitieve
levensomstandigheden wil handhaven
en zich in het dwaze hoofd gezet heeft
dat een zelfstandig Koerdistan reden
van bestaan zou hebben, terwijl daar
geen enkel argument voor is.
DIE BUITENWERELD vergist zich.
De Koerden in Irak zijn een onder
deel van het Koerdische volk, dat
door historische ingrepen en ontwik
kelingen verdeeld raakte over Turkije,
Syrië, Irak, Iran en Armenië. Ter
wijl het grote Koerdistan niet be
staat, bestaat het Koerdische volk
nog wel degelijk. Het telt ongeveer 10
miljoen mensen met een eigen aard,
een eigen taal, een eigen religie en
een eigen cultureel en sociaal verle
den, die hun eigen land zijn kwijtge
raakt en nu in Irak met vertwijfeling
vechten om tenminste een stukje van
dat eigen land terug te krijgen. Men
kan de Koerden vergelijken met ds
Palestijnen, maar met dit opmerkelij
ke verschil dat de landen van het
Midden-Oosten zelf de Koerden van
hun staat hebben beroofd en nu in
De 25.000 Amerikaanse militairen en
350 vliegtuigen, waaronder grote B-52
bommenwerpers, zullen uit Thailand
worden teruggetrokken binnen één jaar,
tenzij de oorlog in Cambodja zich tot
Thailand zou uitbreiden, aldus heeft de
verleden week gekozen premier Kukrit
Pramoj gisteren verklaard.
Koerdenleider Moella Moestafa Bar
zani.
Irak gaat na een gevechtspauze
waarin de Koerden zogenaamd de
gelegenheid krijgen zich te redden
door de vlucht, met bombardementen
op de Koerdische bergdorpen af.
Vluchten kunnen de Koerden niet. In
uiterste wanhoop hebben zij een be
roep op de Veiligheidsraad van de
V.N en op Westerse staatshoofden
gedaan. Een somber zwijgen is hun
antwoord.
Sociaal en cultureel zijn de Koe-
den, ook als minderheden in de ande
re landen dan Irak een stuk verder
dan de meeste volken van het Midden-
Oosten. Ook politiek hebben zij een
grote zelfbewustheid verworven, doch
juist in die andere landen houden zij
zich uiterst bescheiden en rustig, wel
wetend dat de meestal niet zo tole
rante regeringen van die landen zelf
standige minderheden niets permit
teren. De vraag of er een Koerdi
sche solidariteit zal ontstaan als
Irak werkelijk tot volkenmoord op de
Koerden overgaat, blijft onbeant
woord. „Koerdistan”, die spookstaat
in het Midden Oosten, is echter een
brandhaard die zich wellicht plotse
ling kan uitbreiden. Misschien valt
Kissingers aandacht vandaag of mor
gen ook daarop.
JERUZALEM Kissingers twee
de onderhandelingsronde in het
Midden-Oosten heeft Israel en
Egypte niet nader tot elkaar ge
bracht. Er is aan Israëlische kant
duidelijk sprake van irritatie over
wat de Israëliërs het „voorbarig
optimisme van Kissinger” noemen.
In zijn antwoord ontkent van der
Louw de aanwezigheid van leden van de
politieke recherche bij een demonstratie
ve dodenherdenking in 1967, zoals me
vrouw Kalma in haar open brief had
beweerd. Volgens de Rotterdamse burge
meester is het eveneens onjuist, dat een
persfotograaf tijdens een van de destijds
in Rotterdam gehouden Vietnam-demon-
straties foto’s heeft gemaakt van deelne
mers in opdracht van de politie
LONDEN De leider van de
overkoepelende Russische „vak
bondsorganisatie”, Alexander Sje
lepin, krijgt van de Britse minister
van Justitie en Binnenlandse Zaken,
Jenkins, een inreisvisum. Sjelepin
was jarenlang de opperste chef van
de KGB, de gevreesde Russische ge
heime dienst. Hij is voor een offi
cieel bezoek door de Britse TUC
(overkoepelend vakbondsorgaan)
uitgenodigd.
De Koerden bleven in opstand tot op
de huidige dag en vormden een
strijdmacht, die door de Iraakse le
gers niet kon worden bedwongen zo
lang de Koerden wapens konden ko
pen in Perzië.
DAT LAATSTE is nu afgelopen.
Iran heeft zijn hulp stopgezet en zijn
grenzen gesloten.
Zo kort na het geslaagde bezoek van
premier Wilson en zijn minister van
buitenlandse zaken, Callaghan, aan de
Sovjet-Unie, zou het de Britse regering
bijzonder slecht uitkomen om een hoog
geplaatst partijlid als Sjelepin nu voor
het hoofd te stoten en hem een visum te
weigeren.
De discussie over de wenselijkheid van
Sjelepins komst wordt echter met grote
heftigheid gevoerd, zowel hi de landelij
ke pers, de radio en de televisie als in
net Britse parlement. Het conservatieve
Lagerhuislid dat vragen aan minister
Jenkins had gesteld over de kwestie,
Dit is voor de regeringThieu het
grootste debacle uit de hele Vietnamoor-
log. Het betekent dat Saigon drie pro
vincies prijsgeeftKontum, Peikoe en
Darlac. Ban Me Thuot, de hoofdstad van
de laatste provincie, is reeds in handen
van de Vietcong en Noord Vietnamese
troepen.
Op het platteland waren deze troepen
al eerder vrijwel heer en meester, met
name in de westelijke, aan Cambodja
grenzende sectoren.
De Zuidvietnamese zegslieden vertel
den dat de resterende troepen van Sai
gon zich ten oosten van Pleikoe langs
hoofdweg 19 een ontsnappingscorridor
pogen te bevechten. Duizenden burgers,
soldaten en het hoofdkwartier van het
tweede legerkorps waren reeds in de
loop van de afgelopen dagen per vliegtuig
geëvacueerd.
de
in
e<rt
in^
>nd!
zan
sve
ng- 1
:rse V
zen
viel
net
ony
Het
Ki K
