In zijn solo-vertolking van Vincent van Gogh
Vermolmd Brittannië
bij People Show
voor gemiddelde
werkende jongeren
Luchtig stuk over
Uit de wereld van
deBonneterie:
moeders
móeders
Aanstaande moeder.
Bel nineteen even.
lot 8% rente
op ABN Kasbiljetten.
de ABN
een goede grote bank
„EO te moeilijk
TV-kijker”
FlannelalAquascutum.
$1
1
J
MEESTERWERKJE IN MICKERY
I
TERSON’S
Algemene Bank Nederland
Half miljoen kijkers
naar Keetje Tippel
U belt vooreen nieuw leven.
F I
I
I
Geef uw plasje,een grote bestemming.
„SCHAFTEN” BIJ THEATER
r
13
KUNST
WOENSDAG
1 9
MAART
1975
n:
^.1
-
F.i
Voor Kasbiljetten gelden, met ingang van
1 april 1975, de volgende rentepercentages:
Mevr. I. v. Leuven-v. Ravenzwaaij
023-242104
Na 1 april 1975 wordt het aankoopbedrag elke
dag iets hoger als gevolg van het verstrijken van
de looptijd.
Kasbiljetten hebben, door het opschuiven van de
rente-inkomsten, ook belangrijke fiscale voordelen
voor mensen die binnenkort met pensioen gaan.
Op elk ABN-kantoor is er iemand die u alles over
déze manier van sparen kan vertellen.
Op 1 april 1975 betaalt u voor.
Kasbiljet f 1.000 met einddatum 1-3-1978: f 820,91
Kasbiljet f 10.000 met einddatum 1-3-1978: f8.209,10
Kasbiljet f 1.000 met einddatum 1-3-1979: f 75333
Kasbiljet f 10.000 met einddatum 1-3-1979: f7.53330
Kasbiljet f 1.000 met einddatum 1-3-1980: f 684,96
Kasbil.jet f 10.000 met einddatum 1-3-1980: f6.849,60
Kasbiljet f 1.000 met einddatum 1-3-1981: f 617,13
Kasbiljet f10.000 met einddatum 1-3-1981: f6.17130
'l*
Hebt u wat geld dat u voor een tijdje ergens veilig
wilt wegbrengen met flinke rentewinst? Zonder
rompslomp? Dan kunnen wij u helpen. De ABN
geeft namelijk 4 soorten Kasbiljetten uit,
met een looptijd van circa 3 jaar, 4 jaar, 5 jaar en
6 jaar.
ABN Kasbiljetten zijn waardepapieren
aan toonder; ze zijn te krijgen in stukken van
1.000 of 10.000 gulden, rente inbegrepen. Dat is
het bedrag dat wordt uitbetaald aan het eind van
de rit. Bij aankoop is de rente afgetrokken.
Flannel is bij uitstek.de stof voor luchtig
vallende zomermantels. Aquascutum brengt dit
jaar een grote verscheidenheid aan flanoét
mantels.
Zoals deze robe-manteau met steekzakken en
bloezende mouw. In grijs,marine en middengrijs.
Prijs f.650.-.
De kollektie zomerflannelsvanAquascutum
kunt u bewonderen en kopen in de Amsterdamse
Kal verstraal en op het Haagse Buitenhof.
Bij de Bonneterie.^^
F
t/1
LONDEN Jules Croiset heeft
een staande ovatie gekregen met
zijn Engelse opvoering van „Een
zekere Vincent”. Na afloop van zijn
one man-show rees het publiek in
het Londense Shawtheater als één
man overeind om de Nederlandse
acteur hulde te brengen. Na deze
eenmalige opvoering komt Jules
Croiset in mei in Londen terug
voor een reeks van minstens veer
tien opvoeringen. De reeks is
bovendien voor uitbreiding vat
baar.
(O
I
I-
Croiset toegejuicht in Londen
Een scène van People Show.
ir.
is
(ADVERTENTIE)
JAC HEIJER
(ADVERTENTIE)
i
(ADVERTENTIE)
Kasbi(jet met einddatum 1-3-1978:7%
Kasbiljet met einddatum 1-3-1979:7‘A%
Kasbi(jet met einddatum 1-3-1980:8%
Kasbiljet met einddatum 1-3-1981:8'/>%
(Van onze correspondent in Londen,
Rudolf Bakker)
iaa!’
i.OO
trijs
3/i
■■■■Ml
A voor
AMSTERDAM. De Engelse groep
People Show laat ni Mickery een klein
meesterwerk zien onder de titel „Show
nr 58”. People Show zit al zo lang in de
per definitie snelslijtende avantgarde,
meer dan tien jaar, dat je de groep niet
Wie Vincent nog in Nederland wil
zien, moet zich haasten. Vrijdag is Jules
Croiset in Terneuzen, zaterdag in Em
men en de laatste en honderdste voor
stelling volgt 5 april in het Haagse
Diligentia, waar het stuk ook in premiè
re ging. Op 4 april speelt Jules Croiset
„Vincent” in het Engels, voor de leden
van de Britse ambassade in Den Haag.
„Schaften” is geen stuk met veel soci
ale diepgang, maar wel met veel moge
lijkheden voor aardige, menselijke type
ringen en daar heeft Theater ruim
schoots gebruik van gemaakt.
SIMON KOSTER.
In Nederland is Croiset met zijn „Een
zekere Vincent” eind deze week aan zijn
honderdste voorstelling toe, na jarenlan
ge voorbereiding. Hij ploegde eerst door
de brieven van onze beroemde schilder
heen en besloot Van Gogh anders op de
planken te zetten dan succesbiografen
hem beschrijven. Vooral Croiset is Van
Gogh geen halve gek wiens leven werd
beheerst door de zucht zijn eigen oor af
te snijden en zich van kant te maken. In
„Een zekere Vincent” ontmoeten we de
schilder als een man vol humor, vol
cynisme, en met de bijzondere gave om
duidelijk afstand van zichzelf te nemen.
De kans om naar Londen te komen,
zijn tekst op de ene kant, Keeffe verbe
terde op de andere.
Michael Croft voorspelt Croiset een
vervolgoptreden in het Londense West
End. „De mensen hier hebben de humor
begrepen”, vertelt Croiset enthousiast-
„Ze barstten af en toe in een schater
lach uit, terwijl er thuis maar af en toe
een lachje af kan”.
werd Croiset geboden door de Britse
regisseur Michael Croft, die voor de
Haagse Comedie twee Shakespeare-stuk-
ken regisseerde waarin Croiset een be
langrijke rol vervulde. Daar ontstond de
vriendschap en groeide de wens van
Croft om Croiset naar Londen te halen.
De „operatie-Vincent” leek daartoe de
beste aanleiding. Met 800 Britse acteurs
zonder werk zou een „normale” rol voor
Croiset in Londen door de vakbonden
met protest zijn begroet. Het eenmans-
optreden in deze zo Nederlandse rol
bracht echter alleen maar enthousiasme.
De zaal van het Shaw-theater was tot
de nok toe gevuld, en beslist niet met
vriikaarthouders. Er waren ook heel wat
Britse acteurs en actrices die gewoonlijk
zondag als een vrije dag beschouwen. Ze
warep vol lof voor Croiset, en gaven toe
dat hij en alleen hij dit stuk zo had
kunnen opvoeren.
De vertaling van Croisets stuk werd
geleverd door de acteur zelf, met hulp
van de Britse toneelschrijver Berry
Keeffe. Het was Berry die Jules einde
loos hielp met de goede uitspraak, door
middel van bandjes die heen en weer
over de Noordzee vlogen. Croiset sprak
weet niet hoe, een vijfde ziet zichzelf als
toekomstig parachutist, en een zesde
heeft alleen belangstelling voor mooie
meisjes en laat verder Gods water over
Gods akker lopen. Voor het vrouwelijke
personeel, voor zo vei- we dat te zien
krijgen, houdt de beroepsproblematiek
op bij het huwelijk; en twee oudere
arbeiders, die hun kansen om verder te
komen vroeger ongebruikt hebben laten
voorbijgaan, hebben er zich al lang bij
neergelegd, dat ze elk weekeinde aan de
monotonie van het huistelijk leven kun
nen ontsnappen dooi te gaan vissen en
zich daarna te bedrinken.
Men merkt het al: een dramatische
ontwikkeling bezit het stuk niet; maar
het geeft wel een boeiend beeld van de
veranderingen die zich in de loop van
enige maanden in de groep leerlingen
voordoen en die logisch uit de karakter
tekening van de individuele fguren vol
gen. De meesten vinden wel oplossingen
voor hun problemen, ook al mislukt de
carrière van de opschepperige parachu
tist en al zal de „grote versierder”, die
geen enkele beroepsambitie heeft, wel
meer avantgardistisch kunt noemen. De
ze mensen hebben een vorm gevonden,
die organisch gegroeid is, onvervreemd
baar van hen en van niemand anders.
Hun vorm is als het handschrift van de
dichter, onmiddellijk herkenbaar uit
duizenden.
Om de grote toeloop van het publiek
te kunnen verwerken is Tuschinski van
plan vanaf morgen de film in 50 Neder
landse theaters te laten draaien. Het is
de eerste maal dat in Nederland een film
in een dergelijk hoge oplage wordt uitge
bracht. Tuschinski verwacht dat binnen
korte tijd de helft van de Nederlandse
bevolking Keetje Tippel gezien ■'■al heb
ben.
De toneelgroep Theater heeft nu een
ander stuk van Terson, „The apprenti
ces,” op haar repertoire genomen en
daarvan zaterdagavond in de Arnhemse
schouwburg onder de titel „Schaften” de
Nederlandse première gegeven. Ook dit
stuk is oorspronkelijk voor het „Natio
nal Youth Theater” geschreven, vandaar
dat het ook weer helemaal op ensemble-
werk gericht is en een groot aantal
rollen (waaronder maar enkele oudere
figuren) telt. Het speelt zich af op de
binnenplaats van een Engelse machine
fabriek, waar een deel van het personeel
in de schafttijd een lucht je komt schep
pen, en het bestaat dan ook uit een
aaneenschakeling van zulke rusttijden,
die door de leerlingen vooral als speel-
kwartiertjes worden gebruikt; het eigen
lijke schaften, in de betekenis van eten,
heeft in de kantine plaats.
Wat Terson wil laten zien is de pro
blematiek van werkende jongeren, die
op een enkele na, nog niet goed weten
wat ze willen worden en daarom maar
een leerlingenbaan in een fabriek heb
ben aar genomen. Het is een sterk geva
rieerde groep: de een wil verder stude
ren, de ander bereidt zich voor op een
aanstelling als machinetekenaar, een
derde droomt ervan, een voetbal-ster te
worden, een vierde wil naar zee, maar
beste vertolking moeilijk kunnen doen
geloven, dat ze nog de leeftijd van
leerjongens hebben. Dit daargelaten valt
er aan de voorstelling veel plezier te
beleven, vooral dankzij het uitstekende
spel van Pim Peters als de luidruchtige,
maar innerlijk lege Bagley, Hans Pau-
wels als aspirant-voetballer en Wik
Jongsma als aspirant-zeeman, Guy La-
vreysen als de zichzelf overschattende
Fulcher, Margreet Blanken en Bea
Meulman als pop-fans die voor een
avontuurtje voelen, en - wat de oude
ren betreft Peter Aryans en Henk
Voges als de zondagsvissers, Jan Verhoe
ven als de toezicht-houdende mister
Bradbury, en Jan Gorissen als verteller
van een kostelijk, maar gefantaseerd
verhaal over zijn jeugdherinneringen
aan kunstenaars uit Wales.
Ik ontmoet Croiset in het Londense
Russel-hotel, een ouderwets en indruk
wekkend pluche paleis. Croiset draagt
een open zwart hemd, hij heeft kettink
jes om de hals, en zijn haar warrelt
uitbundig om zijn oren. Na het succes
met zijn Londense Van Gogh-interpreta-
tie is onze acteur een en al laaiend
enthousiasme.
ARNHEM. Het Engelse toneel ver
heugt zich in het unieke bezit van een
„National Youth Theatre”, dat vooral
dankzij Michael Croft als artistiek leider
en Peter Terson als de schrijver van een
groot deel van het repertoire in de loop
der jaren gegroeid is tot een groep, die
op het gebied van het jongerentheater
zijn gelijke niet heeft.
Een jaar of vijf geleden hebben we
het gezelschap m Nederland kunnen
zien, onder meer in een schitterende
opvoering van Peter Person's spel-op-de-
voetbaltribune, „Zigger Zagger’’, waarin
enige tientallen piepjonge maar uiterst
gedisciplineerde spelers onder Croft’s re
gie een weergaloze ensembleprestatie le
verden.
Zal zoon Jules het beter doen dan
vader Croiset, die ook eens op zijn 37e
naar het buitenland ging om er zijn
geluk te beproeven? „Vader, een gewel
dige man”, zegt Jules, „ging naar Parijs
met een Franse vertaling van een stuk
van de Russische schrijver Andrejew.
Het begon er echter al mee dat in de
lichtstad zijn geld werd gestolen”.
In september-oktober volgt een tour
nee voor Jules door heel Engeland, met
zo’n 20 voorstellingen van „Vincent”.
Dan komt een tournee langs de Ameri
kaanse universiteiten, met een caravan
gevuld met de gehele familie. (Echtgeno
te Puck Versteeg zorgt voor de belich
ting en het geluid op de band opge
nomen muziek van Don McLean, ge
speeld door Harry Mooten).
gauw een zichzelf en anderen vervelen
de burgerman worden. Men kan er dus
zelfs eer soort van sociale „moraal” in
vinden: om iets in het leven te bereiken,
moet je ernaar streven je eigen toe
komst op te bouwen en bereid zijn, er
de nodige moeite voor te doen. Een
moraal die gelukkig met veel humor, en
verpakt in allerlei onderhoudende
scènetjes, wordt geserveerd. Wel zijn
sommige van die scènetjes wat lang
uitgesponnen, zodat het geen kwaad zou
kunnen als de tekst hier en daar enigs
zins werd bekort.
Onder de zeer levendige en speelse
regie var René Lobo was er een over
het algemeen prijzenswaardige opvoering
tot stand gekomen, die uiteraard groten
deels door de jongeren van het gezel
schap werd gedragen. Maar de vertaler,
Karei Muller, was toch wel zo verstan
dig geweest, de titel van het stuk niet
letterlijk te vertalen als „De leerlingen”,
want de Toneelgroep theater is nu een
maal geen „Youth Theatre” en moest
alle rollen dus bezetten met volwassen
acteurs, van wie de meesten zelfs bij de
Kenmerk voor de vorm is het gebruik
van een overstelpende hoeveelheid rot
zooi, direct afkomstig van de vuilnisbelt.
(Poëzie ligt op straat, nietwaar). Daar
mee bouwen ze een juweel van omge-
vingskunst, waarin de spelers als vod
denrapers rondsjouwen. Min of meer
nieuw is dit keer het gebruik van vele
lichteffecten, niet alleen afkomstig van de
vaste schijnwerpers maar ook van
zwaailichten, autolampen, zaklantaarns
en magnesiumpoeder. Ook wordt meer
dan voorheen gebruik gemaakt van ge
luidsbanden, die niet alleen evenals
het materiaal gebruikt worden voor
de sfeerbepaling maar ook mededelingen
verschaffen omtrent het verloop van de
gebeurtenissen.
Doorgaans is aan het werk van People
Show geen touw vast te knopen. Welis
waar verrichten de spelers zeer herken
bare handelingen. En zo ze teksten zeg
gen, dan zijn die al even duidelijk. Ze
laten een sfeer ontstaan, die verre van
willekeurig is, maar waaraan je niet
gemakkelijk een definieerbare betekenis
kan hechten. Noem het surrealistisch.
Ieder kan eruit halen wat hij wil.
„Show nr 58” bevat echter, naast veel
dat niet direct in detail te analyseren
valt, een duidelijke inhoud. Het bevat
een sociaal commentaar op het verval
van het Britse imperium, om het maar
eens plechtig te zeggen. Zonder dat men
een zeer Brits detectiveverhaal speelt,
ziet men er alle ingrediënten voor bij
een. Een speurder met een loupe, een
uitgestreken Anglikaanse pastoor (vicar)
een bekakte lady die uiteraard Virginia
heet, een butler die een kleurling uit
een van de koloniën blijkt te zijn en een
geheel vermolmde dame in een rolstoel,
die alras wordt omgebracht. Deze oude
vrouw hebben we eerder in de voorstel
ling gezien als een man, die in de kerk
een serie typisch Britse jeugdzonden op
biecht, maar weigert de absolutie te
ontvangen.
De bezigheden van dit stelletje onge
regeld zijn uiteraard al even Engels. De
pastoor speelt cricket en zet de vingers
van de masochistische detective in de
bankschroef. Met de lady drinken ze
thee (uit de whiskeyfles) en spelen een
potje poker (niet met kaarten maar met
koolblaren). De butler sleept honing aan
uit de bijenkorf der kolonieën. Met de
zelfde honing worden zowel de gekleur
de bediende als de lady, beiden de on
derdrukte partij, zoet gehouden.
De voorstelling heeft een duidelijke
structuur en inhoud. People Show heeft
orde in z’n ogenschijnlijke chaos gescha
pen. En daarom dekt de als altijd „scho
ne” vorm een meesterwerkje.
DEN HAAG (ANP).— De Nederland
se speelfilm Keetje Tippel heeft in de
eerste twee weken na de première op
zes maart reeds een half miljoen bezoe
kers getrokken. De film gemaakt door
Paul Verhoeven draait in 30 theaters.
Dit heeft Tuschinski film distributions,
mede producent van de film, dinsdag
meegedeeld.
Jules Croisetbij een zelfportret van
Vincent van Gogh.
HILVERSUM. De Evangelische
Omroep vindt dat haar programma’s te
moeilijk zijn voor de doorsnee-kijker.
Uitgaande van het wetenschappelijk
vastgestelde standpunt, dat het bevat
tingsvermogen van de gemiddelde televi
siekijker gelijk is aan dat van een 12-
tot 13-jarige kind, is het EO-programma
te ingewikkeld. Daarom wil de EO op
een eenvoudiger manier gaan spreken,
zonder dat, aldus EO-directeur drs. L. P.
Dorenbos tijdens een dinsdag gehouden
„open huis”-bijeenkomst voor de pers, de
Evangelische Omroep de feitelijke in
houd van haar programma’s op een
lager niveau zal brengen.
Wat de EO duidelijk gaat doer
afstemmen op het publiek dat ’s mid
dags aan de buis zit. Vandaar dat het
dinsdagmidaagprograrnma, dat eens in
de veertien dagen wordt uitgezonden
waarop erg veel reacties komen en dat
blijkbaar in een behoefte voorziet, een
wekelijkse frequentie gaat krijgen. Dat
gebeurt dan na 1 oktober op de donder
dag, als de EO ook die avond uitzendt.
De nadruk van het EO-programma-
pakket zal in het nieuwe seizoen op die
middag, als het programma „Van hart
tot hart” mogelijk langer gaat worden
dan het halve uur van nu, en op de
vooravond komen te liggen. De EO ziet
bewust af van uitzendingen op de late
avond, omdat de belangstelling van de
kijker, vooral van de groep boven de 40
jaar, daar toch sterk vermindert. De EO
zal het dan ook ’s ayonds nooit later dan
tien voor elf maken.
De EO gaat ook meer zendtijd beste
den voor de jeugd. De bestaande kinder
krant wordt gecontinueerd en daarnaast
staan nog meer kinder- en jeugdpro
gramma’s op stapel. De EO gaat zich
speciaal richten op de jeugd tussen 11
en 17 jaar.
Op dit moment bezit de EO 140.000
leden. De helft daarvan is abonnee op
het programmablad Visie, de andere
helft is lidcontribuant. Visie heeft er de
laatste maanden 7000 abonnees bij ge
kregen. Toch zijn de reacties op dit EO-
programmablad niet onverdeeld gunstig,
wat een reden is om het blad „aan te
passen”: in Visie komt meer informatie,
met name over programma’s van andere
omroepen.
