Bij Wim Jonker zijn
motief voor symbolische plastieken
Groot Limburgs Toneel
door conflict uitgehold
ZWITSERLEVEN
waar vindt u
zoveel keuze in
2 zits banken
enfauteuils?
klassiek tijdloos
M^OIrïlSIrïl
„IK, JIJ, WIJ
ALLEMAAL”
KRO is tevreden
over Medianota
„mens en kosmos”
Dick Holthaus blijft met
couturecollectie
ne
boekhouder
adm. medewerker/ster
1
opgewekt in de running
EXPOSITIE IN HAARLEMS BISSCHOPPELIJK MUSEUM
Repertoirespelers tegen vormingsgroep
Boek van de maand
DONDERDAG
2 0
MAART
1975
12
13
KUNST
Tevens is op dezelfde afdeling plaats voor een
met tenminste Praktijkdiploma Boekhouden.
Ut 1
Nederlandse vestiging van de Zwitserse Maatschappij van Levens
verzekering en Lijfrente, zoekt voor spoedige indiensttreding
voor de afdeling Beleggingen een
Geboden wordt een prettige werksfeer met gunstige arbeidsvoor
waarden.
Uitsluitend schriftelijke sollicitaties kunt u richten aan Zwitser-
leven, afd. sekre+friaat Apollolaan 153, Amsterdam-Zuid.
met tenminste Praktijkdiploma Boekhouden en M.B.A. Leeftijd
tot 40 jaar. Ervaring in huizen administratie strekt tot
aanbeveling.
thuis 6esf
■I' j
-
I W
□TT
(ADVERTENTIE)
HEIN STEEHOUWER
(ADVERTENTIE)
1^*
- "4.
„Stilte”, een plastiek waarin is gezocht naar een innerlijke harmonie, maar uitge
drukt in het evenwicht tussen materiaal en uitsparingen.
den tot abstracties. Wim Jonker gebruikt
ze echter als grondslagen voor de men
selijke figuur of als verbanden tussen
figuren. Hij heeft zich aangewend in
zijn beeldtaal intuïtief te denken, want
anders zouden zijn plastieken niet kun
nen ontstaan. Sommige ervan zijn on
derworpen aan een even ingewikkelde
denkarbeid als de grafiek van Maurits
Escher, die binnen het platte vlak met
dimensies zijn spel speelde. Wim Jonker
doet het echter in werkelijk driedimen
sionale vormen, met soms verwijzingen
naar een andere dimensie, omdat onder
zich wijzigende gezichtshoeken de plas
tieken ineens iets anders kunnen voor
stellen, dan je op het eerste gezicht
meent te zien. Een schijnbaar eenvoudig
vrouwelijk figuurtje kan door lichtval
of verplaatsing een tweede of soms zelfs
derde betekenis krijgen.
Er schuilt een groot gevaar in een te
ver doorgaan in deze richting, namelijk
gekunsteldheid, die Wim Jonker zelf niet
bekleed met smaakvolle
gobelins, tijdloze stoffen
en leer.
in het sfeervolle
grachtenhuis aan de
Raamsingel 42
NI.'7406
Zwarte étamine blazer, grijze flanel
rok met kort heupstukje en wit zijden
jersey T-shirt met lange shawl, even
eens uit de couturecollectie van Holt
haus.
kan opvallen omdat zijn ingewikkelde
beeldtaal hem tot een tweede natuur is
geworden. Bij de meest „moeilijke” beel
den moet je als toeschouwer soms te
142 Haarlem Tel. 31 51 12
Guus Baas, woordvoerder van de vor
mingsgroep GLTwee was dinsdagavond
alsnog bereid met de mensen van het
repertoiretoneel te overleggen wat er
gedaan kan worden om tot een goede
vorm van samenwerking te komen.
Woordvoerder Marc Camaert van de re-
pertoiregroep zei hiervoor niets te voe
len. Hat GLT bestaat volgens hem enkel
nog maar op papier.
De spelers van het repertoiretoneel
zijn verbolgen over wat zij noemen „de
manipulaties van het vormingstoneel”.
Zo zou er politieke druk in Den Haag
zijn uitgeoefend en zouden links-geo-
riënteerde bestuursleden van het GLT,
oud PvdA-voorzitter dr. J. Tans en se
nator N Tummers, de acteurs van het
gezelschap „schamper” bejegend heb
ben.
Het werk van Wim Jonker is in Haar
lem nogal bekend. Ook het nieuwere,
dat hier nu is geëxposeerd naast ouder
lijkt vertrouwd, omdat er een duidelijke
lijn in zit, die ogenschijnljk geen verras
singen biedt. Maar Wim Jonker is ook
de wonderlijke man, die telkens varieert
op oude thema’s, nieuwe vormoplossin-
gen biedt voor oeroude inhoudelijke ge
gevens en daardoor kans ziet toch tel
kens nieuw te blijven.
Wim Jonker verbindt in zijn symbo
liek twee schijnbaar onverenigbare za
ken met elkaar, namelijk een wiskundi
ge symboliek en de diepste vragen om
trent het menselijk bestaan, uitgedrukt
in de mensfiguur, soms alleen ,soms
getweeën en soms in gezinsverband. Die
wiskundige symboliek vindt je in de
grondvormen en is qua afkomst eigen
lijk Grieks, Driehoek, vierkant, cirkel
zijn gebruikt in de zin van de oude
Pythagoreeërs, die in de wiskunde sacra
le aanwijzingen vonden voor de verban
den tussen mens en kosmos.
De cirkel is ook bij Wim Jonker
hetzij als „gat” uitgespaard, hetzij aan
gebracht binnen de compositie of als
basis gebruikt, een symbool voor het
eeuwige, het onkenbare. Het vierkant
beduidt de aarde, energie, materie; de
driehoek de verzoening van tegendelen
en de verwijzing van het aardse naar
het kosmische. Het kruis kom je ook
tegen, maar altijd teruggehouden of ge
reduceerd tot enkele lijnen (of uitspa
ringen) binnen de compositie. Het hart
komt in zijn werk voor, natuurlijk als
symbool van de liefde.
Al deze symbolen zouden kunnen lei-
AMSTERDAM. Het boek „Ik, jij, wij
allemaal” (uitgeverij Kosmos) wordt het
boek van de maand april. Het is vanaf
3 april verkrijgbaar in de boekhandel.
Het boek bestaat uit twaalf hoofd
stukken, die door verschillende auteurs
zijn geschreven. Het zijn beschouwingen
over de mens en zijn relaties in allerlei
levensfasen, geschreven vanuit uiteenlo
pende visies. De auteurs zijn de arts B.
Bouricius, H. Korteweg, dr. H. Musaph,
dr. J. van Ussel, drs. G. de Bruijn, drs.
Rita Kohnstamm, P. Dupuis, Gemma
Nanninck, prof. dr. M. van Beugen, prof,
dr. M. Langeveld, G. van den Berg en
dr. M. Nevejan. De eerste oplage bestaat
uit 71.000 exemplaren.
Tijdens de bijeenkomst onder leiding
van irs. Th. van Velzen van het minis
terie van CRM bleek dat de vierde
subsidiegever, de provincie Belgisch
Limburg, de opvattingen van de andere
subsidiënten niet deelt. Het bestuur van
de provincie Belgisch Limburg heeft al
eerder besloten enkel het repertoireto-
neel te subsidiëren. Het vormingstoneel
GLTwee heeft zich op de bijeenkomst
volmondig met de voorwaarden van de
subsidiegevers akkoord verklaard.
MAASTRICHT. Het Belgisch-Ne-
derlandse gezelschap Groot Limburgs
Toneel (GLT) dreigt uitgehold te worden
door een ernstig conflict tussen de spe
lers. Het gezelshap bestaat uit een groep,
die repertoiretoneel verzorgt en een
groep, die vormingstoneel op scholen en
onder werkende jongeren brengt. De
vormingsgroep heet GLTwee. De strek
uitgedunde repertoiregroep wenst niet
langer onder een bestuur samen te wer
ken met de vormingsgroep.
Deux-pièces met lange shawl van
beige zijden jersey uit de voorjaars-
en zomercollectie van Dick Holthaus.
Willy van Heesvelde, acteur en voor
heen directeur van GLT, geeft de reper
toiregroep geen schijn van kans meer om
zich te herstellen, nu het vormingstoneel
het in het gezelschap voor het zeggen
heeft. Het verloop onder de spelers is
volgens hem zo groot dat er voor het
voortbestaan van de groep gevreesd
moet worden Willy van Heesvelde ver
laat het GLT; hij heeft een contract
getekend met de toneelgroep Theater in
Arnhem.
weer gemanifesteerd en wat mij be
treft mag hij nog fijn een tijdje in
ons vaderlandse couture-wereldje
blijven meedraaien. Hopelijk van u
ook!
DE AVOND WORDT DUBBEL
feestelijk met een kaftan van mous
seline de soie waarop glitterborduur-
sels waren aangebracht. Even feeste
lijk gaat u het avondje uit in zo’n
beeldschone taf zij den rok gecomple
teerd met een kanten blouse, die dan
nog extra wordt verlevendigd met
geborduurde banen. Kortom, Dick
Holthaus heeft zich voor dit seizoen
Een van de moeilijkheden is, dat drie
van de vier suosidiegevers van GLT
voorstander zijn van samenwerking tus
sen beidt groepen. De leden van het
repertoiretoneel zien slechts een oplos
sing in twee aparte gezelschappen met
HAARLEM. In de grote zaal van het Bisschoppelijk Museum en ook
in een paar kleine zaaltjes op de verdieping heeft de Haarlemse beeld
houwer Wim Jonkers zijn plastieken van de laatste jaren neergezet, meest
gipsen ontwerpen voor latere bronzen. Ze staan er tussen de antieke re
ligieuze schilderijen en voorwerpen van liturgische aard. Het lijkt een
anachronisme, antiek en modern en soms lijkt het een het ander te ver
dringen, maar anderzijds is er een grote overeenstemming. De kunst van
Wim Jonker is immers in aanleg (en uitwerking) religieus en daarbij is hij
ook nog symbolist.
's maandags gesloten
HILVERSUM (ANP). Volgens de
KRO is er in de Medianota van minister
Van Doorn een zeer goede poging ge
daan om de betekenis van de media in
het licht te stellen en vooral om de
verschijnselen, die thans een bedreiging
vormen voor de vrijheid en verscheiden
heid van de meningsuiting te kanalise
ren en daar een passend antwoord op te
geven.
Er worden zeer behartenswaardige en
voor Nederland oorspronkelijke dingen
van overheidswege gezegd. Wij moeten
nu bestuderen wat de gevolgen van de
ter discussie gestelde voorstellen zullen
zijn, aldus de KRO.
Een belangrijk punt vindt de KRO
bijvoorbeeld hoe de voorgestelde rol van
de overheid zich feitelijk zal ontwikke
len.
Een speciaal punt voor de KRO vor
men uiteraard de voorstellen ten aanzien
van de omroeporganisaties, die op de
eerste plaats in hun totaliteiten moeten
worden bekeken. Ten aanzien van de
loskoppeling van lidmaatschap en abon
nement vraagt de KRO zich af of de
omroeporganisaties de enige verenigin
gen moeten zijn, die aan hun leden een
contributie zonder contraprestatie zou
den moeten vragen. Dit lijkt een zeer
eigenaardige zaak. Het lijkt ook niet te
stroken met de bedoeling van dezelfde
nota om zo hecht mogelijke contacten
tussen de omroepen en hun leden te
bevorderen. Daar wordt met de ene
hand onmogelijk gemaakt, wat met de
andere hand verlangd wordt, zo meent
de KRO.
elk een eigen bestuur. Op een dinsdag
gehouden persconferentie zeiden ze niet
bereid te zijn lit standpunt te laten
varen, zelfs niet als dit tot de opheffing
van het gezelschap zou leiden:
De subsidiënten van het Groot Lim
burgs Toneel (het ministerie van CRM,
het ministerie van de Nederlandse Cul
tuur in Brussel en de provincie Neder
lands Limburg) hebben dinsdag in Maas
tricht nog eens uitvoerig de voorwaar
den, waarop zij de subsidies voor het
Groot Limburgs Toneel willen verstrek
ken, uit de doeken gedaan. Deze voor
waarden zijn gebaseerd op de door het
bestuur en het gezelschap goedgekeurde
beleidsnota en betreft een drietal taken,
te weten een beperkte repertoiretaak,
een educatieve taak en een algemeen
vormende taak.
DAT DE NIEUWE HOLTHAUS-
couture-operatie uitstekend is ge
slaagd, heb ik gisteren in haar volle
omvang kunnen waarnemen. Zo zag
ik voor u fijne vertalingen van de
hoesjurk, die van boven veelal smal
was gesneden en lange, strakke mou
wen kreeg. Voorts fraaie voorbeelden
te over in katoenen jersey, waarbij
de hals en de sluitkant met een
tegengestelde kleur was afgebiesd.
Lange shawls of omslagdoeken com
pleteerden de modellen. Andere jurk
jes en zo ook blouses kregen in de
zeer wijd uitgesneden armgaten,
rechte wijde mouwen tot net boven
de elleboog.
weren zou gaan rusten, blijken
achteraf domweg uit de lucht te
zijn gegrepen. Onze inventieve
Dick wil juist graag nog wat
nieuwe lauweren oogsten en zijn
fraaie voorj aars- en zomercollec
tie is daarvan het klinkbare be
wijs geworden. Wel heeft hij met
ingang van 1 augustus zijn boe
tiek aan de Van Baerlestraat ver
huurd aan Barbara de Groot, die
thans nog haar bekende Boutique
in de Vijzelstraat heeft. Voor het
overige blijft alles bij het oude,
want Holthaus blijft de couture,
demi-couture en de confectie
trouw. Het enige, voor u hoogst
waarschijnlijk minder belang
rijke, verschil is dat hij nu vanuit
zijn huis aan de Vondelstraat
opereert.
ALLE HARDNEKKIGE ge
ruchten ten spijt, dat de Amster
damse couturier Dick Holthaus er
dik genoeg van zou hebben en
dientengevolge op zijn vele lau-
veel zoeken en dan stuit je op te ge
zochte vormoplossingen. In andere ge
vallen echter ontstaan er bijzonder gave
plastieken, heel eenvoudig en direct aan
sprekend, zowel door de vorm als de daar
in vervatte symboliek. Maar door telkens
weer naar het voor hem hoogste en
moeilijkste te grijpen komt Wim Jonker
bij oplossingen terecht, hem de klaar
heid verschaffende, die je in eenvoudiger
beelden terugvindt. Het is zijn typische
weg, moeizaam, hard werkend en zich
telkens weer confronterend met de oer
beginselen van het menselijk bestaan.
De onderwerpen kent men: een moe
der, die tevens moeder aarde is; een
vlinder-engel; mensen binnen een be
schermende doorboorde bolvorm; tot de
eenvoudigste vormtaal teruggebrachte
Emmaüsgangers; ook ingewikkelde se-
mi-abstracte vormen, waarin tempel,
kruis en mens binnen dezelfde volumen
en uitsparingen tot één gestalte zijn
samengesmolten. Soms „rammelt” zo’n
beeld, een andere keer treft je de gaaf
heid, maar boeiend is altijd het meezoe
ken met Wim Jonker naar de innerlijke
zeggingskracht van zijn plastieken.
De beelden van Wim Jonker gaan onbedoeld merkwaardige verbanden aan met
sommige schilderijen in de grote zaal van het Bisschoppelijk Museum. Deze plastiek
is een „moeder aarde-figuur” gesitueerd rond de doorboring, die symbolisch gebor
genheid voorstelt. Er achter bevindt zich een schilderij dat de geboorte van Christus
voorstelt, waardoor het beeld een tweede betekenis krijgt.
EN WAREMPEL, DE safari-look
kwam in het Vondelstraat-pand ook
nog even om de hoek kijken met een
khaki broekpak en een beeldig katoe
nen poplin mantelpak met klokrok.
Dick liet hierbij fraaie zijden T-shirts
met lange shawls dragen; karakteris
tieken, die we door de hele collectie
heen zagen opduiken. Van zeer soepe
le stoffen waren voorts de kostelijke
dteux-pièces met dubbele rokken m
een en ander wat meer volume te
geven- Voornaamste kleuren in de
collectie waren beige, marineblauw
en wit.
p
i
