Charges en traangas tegen demonstranten
Nederland helpt Suriname
1
militaire rechtspraak
Installatie van
staatscommissie
beroepsleger
VERHEUGDE REACTIES OP
VRIJLATING VELLEKOOP
difiög]
„Geen vertrouwen in
bij associatie met EEG
1
V
5
I
De lichtgewicht Singer Starlet
•i
SSSH
Driedaags overleg begonnen
Scheidende VVDM-voorzitter Witting
99
Zaak tegen minister
een miljoen gulden aan prijzen
Pronk dient 11 april
Minister 4 april
naar Israel
■WH
9aMMM
2
BINNEN- EN BUITENLAND
D
19 7 5
MAART
DINSDAG
2 5
II
V
Werkgroep
Rode Hulp
Gnoe terug
Casino
Installatie
Hondsdolheid
Brokstukken
Schot in been
„Meteen”
Boomgaarden in bloei
5
Pacemakers
Te winnen in de Puzzelaktie Geven voor Leven
in deze Krant t.b.v. de kankerbestrijding in Nederland.
Puzzel mee!
De kleine compacte lichtgewicht machine van Singer
met de slimme ..één-hands-greep”. Hij kan zig-zaggen
en blindzomen. Maakt moeiteloos knoopsgaten
en zet razend snel knopen aan. En dat is heel wat voor
zo’n compacte lichtgewicht. Winkelwaarde 599,
En als u niet wint,heeft u nog geen pech, want er is al
een automatische Singer zig-zag voor 349,
v
ee
dt
„Sleutelkinderen”
Ambtswoning
If
5
Assistentie
I
Bloedige dag in Nieuwmarkt
N
gnoe,
(Van onze Haagse redactie)
De dienstweigeraar Kees Vellekoop is
(ADVERTENTIE)
WEERRAPPORTEN
a
06.33 uur
van
■'WhrtttntntCT'i.H.-
se
in
sp
va
ee
la:
Hoog water
Laag water
nw
wnw
wnw
n
z
w
20
19
14
6
8
8
8
7
7
7
3
0
1
1
0
3
0
0
11
5
0
7
2
1
1
15
9
2
2
gisteren op last van staatssecretaris Glas
tra van Loon op vrije voeten gesteld.
dt
m
m
re
V(
in
gf
de
m
w
or
w
di
al
hf
k<
st
dt
dt
h<
1
7
3
-2
6
0
3
2
2
1
-2
0
13
15
19
8
lai
nu
to-
er
m<
wi
pr
01
ht
vi
SC
01
1Y1
v<
pi
fe
di
IS
bl
v<
vc
F-
he
de
pe
de
de
be
m
ve
VJ
er
de
ve
ge
ge
h<
S;
ht
n;
O(
d<
g;
D
st
re
S6
1
1
r<
d
n
ai
la
v;
bl
4
3
1
2
3
1
6
1
0.6
0
0.1
0
6
2
4
0.1
2
0
0
o
o
3
0
0
0
0.8
0
10
0.4
0
0.1
0.2
0.6
5
0
0
0
8
■58
ïtf
C <c
2
2
De Surinaamse regering wil ook uit
sluitsel over de doorbetaling van pensioe
nen en AOW uitkeringen aan Surinamers
in Suriname en Nederland na de onaf
hankelijkheid. Dit is van belang voor Su
rinaams overheidspersoneel en personeel
DEN HAAG. Nederland zal de for
mele stappen ondernemen opdat Surina
me, als het onafhankelijk is geworden,
zich kan associëren met de Europese
Gemeenschap. Nederland zal er ook voor
proberen te zorgen dat Suriname dan zal
kunnen profiteren van het Europees Ont
wikkelingsfonds.
De minister heeft om uitstel verzocht
omdat hij op 3 april voor een dienstreis
in Soedan verblijft.
Dat is één van van de weinig concrete
resultaten van de eerste dag van het
driedaagse overleg tussen de regeringen
van Suriname en Nederla.nd, dat gisteren
in Den Haag is begonnen. Over talrijke
vragen, die voortvloeien uit het onaf
hankelijk worden van Suriname eind no
vember van dit jaar zal pas definitief
worden beslist in de tweede helft van
mei, als het regeringsoverleg in Parama
ribo wordt voortgezet.
In de Surinaamse hoofdstad zal onder
meer worden beslist over een overeen
komst ter voorkoming van dubbele be
lasting, waarvoor Nederland een concept
heeft ingediend, en een akkoord over
economische samenwerking. Op ambtelijk
niveau zal worden overlegd over de
inhoud van een cultureel akkoord, dat
Suriname bereid is af te sluiten.
VOORUITZICHTEN VOOR DONDERDAG:
Aantal uren zon: 0 tot 6. Minimumtempera
tuur: omstreeks 3 graden, maximumtempera
tuur: omstreeks 8 graden. Kans op een droge
periode van minstens 12 uur: 70 percent, kans
op een geheel droog etmaal40 percent.
Voor de temperaturen geldt een marge van
3 graden rond de opgegeven waarden.
Het ging er gisteren tussen politie en
demonstranten vaak heet aan toe. Op de
foto: een charge in de Koningsstraat
(Nieuwmar k t buurt
Een onderzoek heeft uitgewezen, dat
een onlangs in de Overijsselse gemeente
Kloosterhaar gedode vos aan hondsdol
heid leed. Het ministerie van Landbouw
en Visserij heeft naar aanleiding daar
van het aanlijnen van honden verplicht
gesteld in de Overijsselse gemeenten
Gramsbergen, Hardenberg, Vriezenveen,
Tubbergen, Ootmarsum en Denekamp
Een aanlijngebod geldt sinds 28 februari
al - ook in verband met hondsdolheid - in
een aantal Groningse gemeenten.
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zürich
Casa Blanca
Las Palmas
Tel Aviv
Tunis
harde gevechten kwam het
niet.
Voor deze betoger is het spel uit. Een
agent voert de arrestant af.
De landelijke stichting Rode Hulp,
met afdelingen in Eindhoven, Groningen
en Utrecht, heeft zichzelf opgeheven.
Doelstelling was het verlenen van hulp
in welke vorm dan ook aan linkse
organisaties. Kort geleden ontstond een
breuk tussen de drie eerdergenoemde
afdelingen en de Amsterdamse. De ver
warring die daardoor is ontstaan heeft
nu geleid tot opheffing en nader beraad.
Een rijkspolitieman heeft gisteren bij
Aduard in Groningen een 32-jarige Ha
genaar in zijn been geschoten, na hem
enkele malen gesommeerd te hebben
zich over te geven. Na zijn arrestatie
begon de man in de politiewagen
„amok” te maken, waarop hij de vlucht
nam. Even later kwam hij terug en
probeerde het dienstpistool van de agent
te bemachtigen.
w
nw
windstil 18
n
nw
w
w
w
w
ozo
no
w
nnw
ozo
wnw
w
16
8
12
7
7
8
6
8
6
17
12
10
4
windstil 15
19
15
4
13
4
9
windstil 13
10
6
7
5
n
zo
w
wnw
windstil 18
n
o
wzw
Een meerderheid binnen het college
van B en W van Utrecht is tegen
vestiging van een casino in de Domstad.
In een nota aan de raad merkt het
college op, dat „uit maatschappelijk oog
punt een casino niet bepaald als een
aanwinst voor de stad kan worden be
schouwd”. Ook zou een casino „een aan
trekkende werking uitoefenen op margi
nale groepen in de samenleving”.
Weer In binnen- en
buitenland
o a. Amnesty International, Pax Christi
en de Vereniging van Dienstweige
raars”, aldus de 23-jarige Kees Velle
koop kort na zijn vrijlating.
Dr. L. van Dijk cardioloog in Den
Haag en voorzitter van de werkgroep
hartstimulatie, heeft gezegd dat berich
ten uit Amerika als zouden in Neder
land ondeugdelijke pacemakers worden
gebruikt bij hartpatiënten, allang zijn
achterhaald. Hij reageerde daarmee op
verzoeken van de Amerikaanse over
heidsinstelling voor voeding en genees
middelen FDA, aan het bedrijf Vitatron
Medical, dat ook in Nederland een vesti
ging heeft. 50 hartstimulatoren zouden
vervangen moeten worden, omdat de
batterijen niet in orde waren.
Deze staatscommissie van advies zal
op 28 maart door minister Vredeling in
Den Haag worden geïnstalleerd. De
commissie moet omstreeks 1 juli 1976
rapport en advies uitbrengen over de
personeelsvoorziening voor de krijgs
macht.
Tot de 23 leden van de commissie
behoren onder meer drs. H. van den
Berg, medewerker van de Tweede-Ka-
merfractie van de PvdA, luitenant-gene-
raal der infanterie B. D. N. Berghuljs,
oud-opperofficier personeel van de land
macht, drs. P. C. W. M. Boogaers, oud-
minister en oud-lid van de Tweede Ka
mer (KVP), H. Kikkert, oiud-lid van de
Tweede Kamer (GHU) en drs. H. W.
Tromp, wetenschappelijk medewerker
Polemologisch Instituut van de rijksuni
versiteit in Groningen.
Aan het begin van de wekelijkse ver
gadering van de Eerste Kamer is van
morgen mevrouw A. A. ten Kate-van
Veen uit Groningen als lid geïnstalleerd.
Zij volgt in de CHU-fractie burgemees
ter Knottnerus van Stadskanaal op, die
wegens drukke werkzaamheden heeft
bedankt.
Ook het kabinet-Den Uyl was mik
punt van ernstige kritiek van de WDM-
voorzitter. Het ministerie van Defensie
maakte met veel tam-tam bekend dat de
wedde omhoog zou gaan tot het netto
minimum jeugdloon, maar later bleek
het kabinet onwillig te zijn de wedde
aan het jeugdloon te koppelen. Er is
eerder sprake van een „publiciteitsstunt
geweest dan van een gericht beleid,”
verweet hij het kabinet.
(Van onze Amsterdamse redacteur)
AMSTERDAM Zwarte vlaggen
wapperden in de ochtenduren op
de daken van de voor de metro ont
ruimde woonblokken in de Nieuw-
marktbuurt en terwijl de noodklok
ken van de Zuiderkerk sinister bei
erden waren het ’s avonds rode
vlaggen die een menigte van circa
vierduizend demonstranten op zijn
tocht door de Amsterdamse binnen
stad met zich meevoerde. In de tus--
senliggende uren was het, als de cli
max van een al jaren voortslepende
metro-conflict, tot ongekend grim
mige botsingen tussen publiek en
politie gekomen. De balans van deze
ongeregeldheden: 50 arrestaties, 19
gewonden onder politie en volgens
een officiële lezing slechts twaalf
onder de actievoerders. Dat laatste
aantal ligt vermoedelijk echter ho
ger. Bij de rellen werden in totaal
650 politiemannen ingezet. De
grootste concentratie was er aan het
begin van de middag toen 18 pelo
tons van elk dertig man in actie
kwamen.
Dit is het gevolg van het kabinetsbesluit
van afgelopen vrijdag, om voortaan alle
gewetensbezwaren tegen militaire dienst
in principe te erkennen. Kees Vellekoop
was begin vorig jaar door het Hoog
Militair Gerechtshof tot 21 maanden ge
vangenisstraf veroordeeld, waarvan hij
er bijna vier in de gevangenis te Sche-
veningen heeft uitgezeten.
Vellekoop is vrijgelaten op grond van
artikel 46 van de Beginselenwet Gevan
geniswezen, dat in bijzondere gevallen
een strafonderbreking van maximaal
drie maanden mogelijk maakt. Hiermee
loopt de justitie vooruit op de indiening
van het wetsontwerp, dat verruiming
van de dienstweigeringsgronden wil en
dat nu voor advies bij de Raad van
State ligt- Als het wetsontwerp eenmaal
bij de Tweede Kamer is ingediend zal
Vellekoop waarschijnlijk definitief gra
tie krijgen”.
DEN HAAG (ANP). Een uit 23
leden bestaande staatscommissie onder
voorzitterschap van oud-staatssecretaris
van Defensie mr. J. A. Mommersteeg
gaat onderzoeken of het wenselijk en
mogelijk is de Nederlandse krijgsmacht
geheel samen te stellen uit beroepsmili
tairen, andere vrijwillig dienende mili
tairen en burgerpersoneel.
Aldus Jan Witting, scheidend voorzit
ter van de Vereniging Van Dienstplichti
ge Militairen, vanmorgen tijdens de al
gemene ledenvergadering van zijn orga
nisatie in Utrecht. Hij zei een en ander
naar aanleiding van recente strafzaken
tegen actieve VVDM’ers, waarbij de mi
litaire justitiële autoriteiten naar zijn
mening extreem hoge straffen zouden
hebben uitgedeeld.
Jan Witting wordt als voorzitter van
de VVDM opgevolgd door Jan Willem
Wesseldijk. 27 jaar oud, die in Leiden
afstudeerde in rechten en politicologie.
Witting constateerde dat veel militaire
commandanten tegen de opvattingen
van de politieke leiding van de krijgs
macht in via strafoverplaatsingen, en
dergelijke proberen de VVDM het vak
bondswerk onmogelijk te maken. Een
dergelijk optreden valt volgens hem tot
in de hoogste regionen van de legerlei
ding te bespeuren.
Minister van Doorn van CRM heeft
gisteren een informeel werkbezoek ge
bracht aan de Bijlmermeer. Hij heeft
zich daar laten voorlichten over het
probleem van de zgn. „sleutelkinderen”
en hun opvang. Volgens plaatselijke in
stellingen moeten in de Bijlmer dage
lijks ongeveer 500 kinderen tussen 12 en
2 ’s middags worden opgevangen in 4
ruimten met een totale oppervlakte van
ongeveer 300 vierkante meter. Dit hoge
aantal sleutelkinderen wordt veroor
zaakt doordat een groot aantal gehuwde
vrouwen werkt en doordat er vele on
volledige gezinnen zijn.
Oorspronkelijk zou dit bezoek plaats
vinden tussen reizen naar Saoedi-Arabië.
van 22 tot 25 maart, en naar Egynte.
van 7 tot 11 mei, door. Het bezoek aan
Saoedi-Arabië is in verband met proble
men omtrent de toelating van een joodse
journalist niet doorgegaan.
hagelbui
regen
zw. bew.
sneeuwbui
h. bew.
regenbui nw
hagelbui nnw
zw. bew. w
regenbui nw
Z.-Limburg sneeuwbui
zw. bew.
1. bew.
h. bew.
motregen
zw. bew.
regenbui
sneeuwbui
mist
zw. bew.
sneeuw
i zw. bew.
onbew.
1. bew.
zw. bew.
Terwijl burgemeester Samkalden 's
avonds op het NOS-journaal de schuld
van de rellen in de schoenen van de
actiegroepen schoof, trok tegen acht
uur een stoet van 4.000 demonstranten
van de Westermarkt via de Jordaan.
Dam, Rokin, Muntplein in de richting
van de ambtswoning van Samkalden aan
de Herengracht. Op spandoeken stond
„Arrestanten vrij, in de nor Samkalden,
Lammers en Verheij”, „B. en W. knech
ten van het kapitaal” en „Metro nee,
woningen ja”. Omdat de politie-top een
aanval op de ambtswoning vreesde, wer
den in allerijl vier overvalwagens naar
deze plek gedirigeerd. Na een charge
trok de stoet naar de Nieuwmarkt waar
hij met traangas werd verwelkomd. Tot
nw
nw
wnd
w
w
UTRECHT (ANP). „De VVDM
heeft geen grein vertrouwen meer in dit
partijdige, onderdrukkende militair ge
rechtelijke apparaat. Het militaire ge
recht is de stok waarmee de comman
danten de VVDM menen te moeten
slaan. Ze gebruiken steeds meer deze
kromme rechtspraak om op de VVDM
in te beuken. Het wordt hoog tijd de
militaire rechtspraak af te schaffen.”
Vreugde ook bij de Vereniging
Dienstweigeraars. „Hopelijk realiseert
het kabinet zich, dat de detentie van
Kees Vellekoop zinloos was”, aldus de
Vereniging van Dienstweigeraars
zon op
maan op 16.50 uur
DINSDAG 25 MAART
IJMUIDEN
1.52 uur en
9.47 uur en
ZWOLLE (ANP). De strafzaak te
gen minister Pronk (Ontwikkelingssa
menwerking) die op 3 april voor de
politierechter in Zwolle zou dienen is
aangehouden tot vrijdagmorgen 11 april.
Dit heeft de hoofdofficier van Justitie in
Zwolle, mr. dr. H. van Buuren gisteren
meegedeeld.
Volgens de Marinevoorlichtingsdienst
heeft de mijnenjager Dokkum waar
schijnlijk delen van de op 12 maart
boven de Noordzee verongelukte Star-
fighter F-104 G naar boven gehaald.
korpsen in Noord-Holland. Extra ver
keerspolitie werd naar de binnenstad
gedirigeerd om daar de chaos te ontrafe
len. Grote problemen leverde ook de
„verwerking” van de tientallen arrestan
ten op. Zonder procesverbaal waren de
meesten op het hoofdbureau beland,
waar men ook niet precies wist wat men
er mee aan moest. De meesten werden
na een kort verhoor weer vrijgelaten.
Tegen het eind van de middag was het
iets rustiger in de buurt, maar dat was
zo bleek ’s avonds slechts stilte
voor de storm.
Inmiddels hadden de PSP en de Alge
mene Studenten Vereniging Amsterdam
(AS VA) bij het stadsbestuur krachtig
geprotesteerd tegen het politiegeweld in
de Nieuwmarktbuurt en drong het dis-
trictsbestuur van de CPN er bij de
bevolking op aan een einde aan de
gewelddadigheid te maken. „Het optre
den van de politie heeft een sfeer van
geweld geschapen waarvan provocateurs
van allerlei slag gebruik maken”, aldus
deze verklaring. Dë actiegroep Nieuw
markt noemde de wijze van ontruiming
in de buurt van vreemde ontwikkeling
„als we kijken naar de aankondiging
van de burgemeester alles te zullen doen
om te komen tot de-escalatie van de
gespannen sfeer”. De persconferentie van
de actiegroep werd onderbroken door
een inval van de politie.
7
9
DINSDAG 25 MAART
onder 19.01 uur
onder 05.10 uur
Een werkgroep van elf Surinaamse
organisaties heeft een beleidsnota opge
steld over de ontwikkeling van Suriname
en remigratie van Surinamers in Ne
derland- Acht van de organisaties zijn
inmiddels overgegaan tot een samenwer
kingsverband.
Volgens de VW Gelders Rivierenge
bied ziet het ernaar uit, dat de fruitbo
men dit jaar vroeger dan normaal -
waarschijnlijk al half april - in bloei
zullen staan Er zijn al vier „fruitroutes”
uitgezet.
14.12 uur
22.20 uur
Tegen middernacht was de politie de
situatie meester. Het gebruik van traan
gas bleek een effectiever middel te zijn
dan waterkanonnen om de menigte op
een afstand te houden. Een marechaus
see zei grijnzend: „Jullie hebben de
zaak beter georganiseerd dan in 1966
want toen stonden we mooi voor joker”.
De gevechten rond de Nieuwmarkt
bereikten in de middaguren een climax
toen honderden jongelui met straatste
nen gooiend de aanval op de afzettingen
openden. De politie antwoordde met hef
tige charges waarbij nogal wat gege-
wonden vielen. Terwijl verderop het
eerste „metro-huis’’ met behulp van hon
derden kilo’s iware bollen („beulen”) in
elkaar werd geramd, reed in de Sint
Antoniebreestraat een als tank beschil
derde vrachtauto met demonstranten
dwars door het cordon, waarbij enkele
agenten voor hun leven moesten sprin
gen. Vanaf de wagen werd met een
bazooka-achtige buis speksteenpoeder in
het rond geschoten. De chauffeur, een
23-jarige Amsterdammer, is later gear
resteerd en verdacht van poging tot
doodslag ingesloten.
De politie was de zaak meester en
verspreidde met felle charges groepjes
die in de omgeving straten probeerden
op te breken. Weer andere groepen die
voor het station het Damrak’ blokkeer-
4en w-erdgn uit elkaar geslagen terwijl
ook een poging om de U-tunnel te
versperren kon worden verijdeld. In
middels waren wel de schijnwerpers
waarmee de slopers in de buurt hun
werk voortzetten kapot gegooid.
Wethouder Lammers van Publieke
Werken deelde later op een persconfe
rentie mee dat uiterlijk in 1978 met de
sociale woningbouw in de Nieuwmarkt
wordt begonnen. „Er komen in deze
buurt beslist geen kantoren of banken”
aldus Lammers die voorts liet weten dat
in het najaar de eerste metro-caissons in
dit gebied worden afgezonken. Er wordt
van twee kanten uit gewerkt om de
bouwtijd zoveel mogelijk te beperken.
Maar dergelijke prognoses zijn al eerder
niet „waterdicht” gebleken.
van de Nederlandse troepenmacht in
Suriname. Een ambtelijke werkgroep
begint vandaag met de inventarisatie
van de groepen mensen die hierbij be
trokken zijn.
Het eerste overleg over een luchtvaart-
overeenkomst tussen beide landen le
verde gisteren nog geen resultaat op.
Hetzelfde geldt voor een voorkeursbe
handeling voor de toelating van Surina
mers in Nederland na de onafhankelijk
heid.
DEN HAAG (ANP). Minister Van
der Stoel zal van 4 tot 7 april een
officieel bezoek aan Israel brengen,
heeft het ministerie van Buitenlandse
Zaken in Den Haag meegedeeld.
De afdeling Ruurlo van de PvdA is
uitermate verheugd over de vrijlating
van Kees Vellekoop. De afdeling ontke
tende enige weken terug een actie onder
de PvdA-leden in onfe land voor zijn
vrijlating.
Ook de WDM is blij met de vrijla
ting van Vellekoop. „Maar het kabinet is
wel erg laat met die beslissing”, aldus
VVDM-voorzitter Jan Witting. „Kees
heeft nu vier maanden gezeten. Vier
maanden geleden was al voorspelbaar dat
de huidige wet gewetensbezwaarden zou
worden versoepeld. Daarom had men
meteen de gevangenisstraf moeten op
schorten.
De botsingen met de politie trokken
steeds meer toeschouwers. Ook al omdat
het verkeer in de binnenstad vrijwel stil
kwam te liggen en groepjes betogers het
publiek opriepen de strijd tegen de ont
ruiming voor de metro te steunen. Hel
strijdtoneel concentreerde zich voor het
^Reipbrandthuis waar een menigte zich
met straatstenen en stukken hekwerk
gooiend verwoed door de stralen
het waterkanon heen vocht
de Nieuwmarkt dreigde
DEN HAAG. „Mijn vrijlating is
een overwinning voor alle groeperingen,
die zich hiervoor hebben ingezet zoals
van
en naar
Nieuwmarkt dreigde door te
stoten. Met traangas dreef de politie de
aanvallers weer terug. Een beeld dat
zich vele malen herhaalde.
Tegen drie uur gaf de politieleiding
het bevel om terug te trekken („Dat is
veiliger”) naar het plein en daar de
verdedigingslinie te consolideren. De
verlaten straten lagen op dat moment
vol met puin en barricaden. Een oproep
aan de stadsreiniging om hiervoor in
actie te komen, haalde niets uit.
De houding van het publiek was in
middels zo dreigend geworden dat om
assistentie werd gevraagd. De 300 man
schappen van de Mobiele Eenheid zou
later worden versterkt met 60 mare
chaussees en 100 agenten van andere
nu echter
Een blauwe gnoe, die zondag was
ontsnapt uit Burger’s Safaripark in Arn
hem, is gisteren opgespoord in de bossen
achter het park, verdoofd en naar zijn
oude stekkie teruggebracht.
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eindhoven
Eeide
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbrück
Kopenhagen
Lissabon
Locamo
Londen
Luxemburg sneeuwbui
onbew.
onbew.
1. bew.
sneeuwbui
onbew.
sneeuw
1. bew.
1. bew.
1. bew.
zw. bew.
sneeuw
sneeuwbui
zw. bew.
zw. bew.
onbew.
zw. bew.
f JÉ
J
k 4
