Stefan Felsenthal van de NOS kritiseert CRM-beleid
Topklasse SerieVan Red Band Natuuriijk!
Chickenfeed:
alle
van
folkmarkten thuis
Vormingstoneel vreest
rem op ontwikkeling
TOP DE POP POP DERTIEN
L
V.
1
Soosagenda
Rockfilm „Tommy
premiere
1
ALPHENAAR
I
naar Cannes
Terughoudend beleid van CRM
in
PART-TIME
ASSISTENTEN
„Mariken”
9
KUNST
DONDERDAG
2 7
MAART
1975
(Van onze RTV-redactie)
KLEINE HOUTSTRAAT 2a HAARLEM TEL. 3218 23
i
-
enz.
1001.
RED
BAND
BIJLEREN en
BIJVERDIENEN
r
De zaak met de grootste sortering
VOOR HEDENDAAGSE MODE
JEANS, o.a.: LEVlS - LEE - LOIS
WRANGLER - TRIPPER - ROY ROGERS
TERLENKA BROEKEN - OOK SOUL
HILVERSUM Er zijn binnen
het omroepbestel zoals dat thans in
Nederland georganiseerd is, te wei
nig mogelijkheden om met een
zekere continuïteit kwaliteitspro
gramma’s te produceren. Het is
rechttoe-rechtaan-taal van Stefan
Felsenthal, chef van de afdeling
culturele programma’s bij de NOS.
Felsenthal (41) is in zijn uitspra
ken minder voorzichtig dan zijn
collega’s bij de verschillende om
roepen. Hij zegt: „Ik ben tegen de
huidige structuur van het bestel,
omdat je daardoor niets op langere
termijn kunt plannen. Als je bij
voorbeeld weet, dat de begroting
over 1974 pas in januari 1975 werd
goedgekeurd, kun je je voorstellen
dat je nooit van tevoren weet wat
in een produktie kan worden ge
ïnvesteerd. En dat is dan alleen nog
maar de financiële kant”.
ra
-
■■O KgJLJbWlJLIPl'f 3
1
(ADVERTENTIE)
TV biedt te weinig kansen
op kwaliteitsprogramma’s
STEFAN FELSENTHAL
Het personeelsbeleid bij de tv.
(ADVERTENTIE)
CHICKENFEED
arlem,
(ADVERTENTIE)
enz.
elke
1,
av:
A
oorten
r: ver
in, doe
renplan voor, los van budgetteren achter
af en toekomstige zendtijd-indeling”.
„Bovendien zou ik willen' dat de om
roepverenigingen gingen samenwerken
op het terrein van de kunstprogramma’s,
zodat we met elkaar afspraken zouden
kunnen maken die ertoe zouden leiden
dat het publiek toekomt aan een bepaal
de continuïteit en diversiteit in informa
tie over kunst en cultuur”.
Martin begon zijn muzikale loop
baan twintig jaar geleden en is in
door zijn omgeving geestelijk wordt
vertrapt om door een andere omge
ving tot God verheven te worden, een
dubbelweg waarop hij uiteindelijk
zijn eigen route weet uit te stippelen.
Scène uit de rockfilm „Tommy” met
The Who.
De film is geregisseerd door Jos Stel
ling en geproduceerd door Rob du Mee,
Parkfilm B.V.
Muziekstudie èn praktische
ervaring.
Een ideale kombinatie.
gevraagd voor de verkoop
van Bladmuziek.
Werktijd in overleg.
j Haarlem
Groot(s) in muziekinstrumen
ten en Bladmuziek.
het vormingstoneel gaat omkomen, want
andere overheden zullen nu wel waken
met voorstellen te komen”, aldus Kom
mer ’t Mannetje.
Guus Baas liet zich namens GL-2 op
dezelfde wijze uit. Hij vond dat zolang
de wet het vormingstoneel nog niet als
landelijke basisvoorziening erkent, de
positie van deze categorie erg kwetsbaar
is. De regionale overheden krijgen daar
door de kans uit te maken of zij vor
mingstoneel al dan niet gewenst vinden.
een alom geliefd repertoire van blue-
gras en country, rags en hornpipes,
traditional blues en dixielandjazz.
Van alle folkmarkten thuis dus.
Zou hij al de verschillende omroe
pen willen afschaffen?
„Daar raak je aan mijn schizofrenie.
Als je bekijkt, hoe in het buitenland de
nïet-commerciële tv-organisaties functi
oneren, wekt dat bij mij, wat bepaalde
mogelijkheden betreft, wel eens jaloezie
op. Maar ze hebben daar ook te maken
met onvrijheden die in ons historisch
gegroeide (misgroeide zeg ik wel eens)
democratische bestel weer niet voorko
men”.
„Zo is het begonnen en als je ziet wat
er nu allemaal in dat hele bedrijf om
gaat, is het toch geen wonder dat het
tempo van die veranderingen nauwelijks
bij te houden is geweest. Het kan zijn
dat je op een bepaalde plaats een aantal
jaren uitstekend functioneert, en dat je
daarna niet meer mee kunt groeien. Het
gebeurt herhaaldelijk dat mensen dan
rYOUB STYLE
„Tommy”, de inmiddels legendari
sche rockopera van The Who, is door
regisseur Ken Russell met een keur
van film- en popsterren verfilmd.
Hun gezamenlijke, bizarre en zeer
muzikale (uiteraard) produkt is giste
ren in het Amsterdamse „Calypso”-
theater in première gegaan.
„Ik vind dat er te weinig doorstroming
is. Televisiemensen slijten snel. De aan
passing aan het medium, dat zich snel
ontwikkelt, de steeds veranderende ka
ders waarin alles zich afspeelt, het feit
dat je inventiviteit altijd op top-capaci-
teit moet werken, dat vraagt allemaal
veel van je”.
„De televisie bestaat hier in Nederland
volgend jaar op 1 oktober 25 jaar. De
omroep is destijds door de tv overvallen.
De werkers van het eerste uur beston
den uit onderwijsmensen, hoorspelmen-
sen, journalisten en technici, die een
paar maanden bij de BBC een cursus
gingen volgen om te zien hoe zo’n medi
um werkte”.
DEN HAAG (ANP). De leiding van
het filmfestival in Cannes heeft op sug
gestie van het ministerie van GRM de
Nederlandse speelfilm „Mariken van
Nieumeghen” uitgenodigd voor deelname
aan het festival dat van 9 tot 23 mei zal
worden gehouden. Dit heeft het ministe
rie van CRM woensdag meegedeeld.
Het viertal bespeelt daarbij een
grote variëteit aan instrumenten,
waaronder gitaar, banjo, dobro, man
doline, trombone, tuba, viool, orgel,
accordeon en mondharmonika. Martin
Lodelijk is de motor van de band-
Van beroep illustrator en stripteke
naar (Pep bijvoorbeeld), met als fa
natieke hobby het verzamelen van
zeldzame, oude en daarom dure gita
ren waarop hij Jimmy Rodgers en
Hank Williams-nummers speelt. In
bijna al zijn kamers thuis staat een
geluidsinstallatie en dertig meter pla
ten langs vele wanden maken het
aannemelijk dat er geen folk, blues,
jazz of country-nummer denkbaar is
dat bij deze folkvogel niet te vinden
is.
Een van Felsenthals voornaamste
wensen is om een reeks op zich staande
30-minuten-drama’s te laten maken. Dat
zou dan moeten gebeuren in nauw over
leg en samenwerking tussen de verschil
lende zendgemachtigden. Hij heeft daar
over in het laatste theater jaarboek iets
geschreven. Het idee is in december in
de vorm van een motie overgenomen
door het jaarlijkse colloquium van Ne
derlandse en Belgische toneel-tv-radio-
auteurs.
1 (3) Hey Mal Yo Johnny 4- Orquesta Rodrigues; 2 (1) Shame shame
shame Shirley Company; 3 (5) Ding a Dong Teach In; 4 (8) Paloma
Blanca George Baker Selection; 5 (2) Down Down Status Quo; 6 (7) I can
do it The Rubettes; 7 (15) You and me Albert West; 8 (4) 100 Years
Joey Dyser; 9 (19) I do I do I do Abba; 10 (6) Sailor Sailor; 11 (20) Make
me smile SteveHarley Cockney Rebel; 12 (12) Fire Ohio Players; 13 (14)
I’m her fool Billy Swan.
voor bijna niks, en hebben ze er
nog zo’n hekel aan iets voor tv
schrijven. We hebben elkaar hard
dig!”
„Een van de oorzaken waardoor het
televisiedrama ook niet goed is, is de
organisatievorm en het beperkte ac-
teursbestand in Nederland. De meeste
acteurs zitten vast in gezelschappen en
zijn alleen met de grootste moeite in te
schakelen Er zouden ook in de financië
le organisatie veranderingen moeten ko
men om het werken voor tv aantrekke
lijker te maken. Bovendien zouden we
in staat moeten zijn zo’n drama hele
maal met een vaste ploeg mensen op te
nemen”.
„Zoiets gebeurt op het ogenblik bij de
„De eerste coneept-medianota van mi
nister Van Doorn is weer hoofdzakelijk
ontworpen op het voortzetten van de
pluriformiteit en daardoor mist ze twee
belangrijke dingen. De federatie van
kunstenaars en daarin de vakbond
Anouk, heeft al geprotesteerd: tegen het
personele aspect, het aspect van de
werkgelegenheid voor kunstenaars,
waarbij ze voornamelijk vanuit de mu
zikale hoek gesproken hebben. Prima.
Desondanks voel ik me zwaar in de
steek gelaten”.
„Ik ben ook lid van die club en er is
nog geen stap gezet om het maken van
goede kunstprogramma’s via het beleid
dat in die nota omschreven staat, moge
lijk te maken. Ze hebben niet gesproken
over het culturele aspect. Kunstenaars
hebben toch niet alleen werkgelegenheid
nodig, maar ook ruimte, gespreid over
een langere periode dan nu mogelijk is,
om zich uit te drukken”.
De complete Who met Roger Dal-
trey in een hoofdrol plus Eric Clap
ton, Tina Turner, Elton John, Jack
Nicholson, Ann Margret, Oliver Reed
an Paul Nicholas zijn in deze film te
horen en te zien. Daarnaast is de
soundtrack van de film op een dub-
belelpee verschenen-
„Tommy” op celluloid is een bizar
re, soms wreed en in ieder geval
boeiend spektakel geworden met tal
van vreemde vondsten en uitbeeldin
gen zonder dat de lange, moeizame
weg van de blindgeslagen Tommy
daardoor wordt overmeesterd. „Tom
my” is wat The Who ermee bedoeld
heeft: een uitdrukking eerst op
muziek, nu op muziek en beeld
van de emoties, gedachten, frustra
ties en gevoelens van een jongen die
II
gelukkig meer en meer aan toe. Er zijn
vijf of zes auteurs hard aan het werk
om stukken te schrijven speciaal voor
televisie. Er is een klein stukje klimaat
aan het groeien waarin dat mogelijk is.
Daar ber> ik erg blij mee”.
„Toen Gerben Hellinga mij bijvoor
beeld voordat hij met schrijven begon,
vroeg of ik televisiedrama als een
kunstprodukt of als een industrieel pro
dukt beschouwde, heb ik hem gezegd:
we maken wegwerp-drama, wat we
doen is in eerste instantie industrieel,
wat niet uitsluit dat het resultaat mis
schien wel eens als kunst zal worden
beschouwd. Waarom schrijven auteurs
wel voor een uitgever als De Slegte,
soms
te
no-
„Toneel- en balletgezelschappen weten
nu al welke stukken ze over een jaar
zullen gaan uitvoeren. De première, de
voorstellingen, zelfs de repetities liggen
al aan data vast. Stel, dat ik iets, voor tv
zou willen coördineren: ik zou bijvoor
beeld het Nederlands Ballet een paar
dagen in de studio willen vragen voor
een bepaalde choreografie, dan zou ik
dat nu moeten regelen, anders kunnen
die mensen dat niet meer invoegen in
hun werkschema”.
„Maar het is voor mij onmogelijk daar
nu al afspraken over te maken; ik weet
niet of er zendtijd en een budget voor
zijn tegen die tijd. Studiofaciliteiten zijn
ook niet zo lang van tevoren te regelen
terwijl het bovendien een gok wordt of
de juiste mensen die het kunnen regisse
ren en opnemen, dan vrij zullen zijn”.
„Ik vind dat een onmogelijke situatie.
Het behoort toch tot de taken van dit
medium de kijker vaker en regelmatiger
in staat te stellen kennis te nemen van
wat er zoal aan uitingen van kunst
buiten (en binnen) de televisie te bele
ven valt. Je moet ze daarop attenderen.
Dat gebeurt nu veel te incidenteel en de
kwaliteit laat te vaak te wensen over”.
„Er is dan ook nogal wat kritiek over
wat de omroep op dit gebied doet. Be
grijpelijk, maar ze zouden eens móeten
weten welke barrières we moeten over
winnen om datgene wat we nu presteren
nog voor elkaar te krijgen”.
„Als we kwaliteits-produkties willen
maken, moeten we toe naar een paar
drastische veranderingen in het beleid.
Het omroepbestel is te veel verbrokkeld.
Men kan daardoor niet vooruit kijken.
Dat geldt niet alleen voor de NOS, maar
voor de hele omroep. Het is het medium
bovendien eigen, dat het een journalis
tieke aanpak heeft. Dat levert program
ma’s op die in een snel tempo gemaakt
moeten en kunnen worden”.
„Programmasoorten als drama, mu
ziek, ballet, kunstprogramma’s en docu
mentaires hebben nu eenmaal een lan
gere aanloop en grotere investering in
tijd, geld en mensen nodig. Ik sta voor
deze programma-onderdelen een meerja-
toch blijven zitten, terwijl ze gedeelte
lijk of helemaal uitgeschakeld zijn.
Daarmee blokkeren ze Wel de mogelijk
heden van ons beperkte personeelsbud
get en van toevoer van vers bloed”.
Maar je kunt zo iemand toch niet
op straat zetten?
„Nee, dat zou wel verschrikkelijk an-
ti-sociaal zijnMaar misschien is de
tv wel een anti-sociaal medium, mis
schien is het maken van televisie, wel
strijdig met onze welvaartsmaatschap
pijof mensen zouden interne her
scholing moeten accepteren. Dat zal in
de rest van de maatschappij ook steeds
meer nodig worden. Dat zou onder meer
betekenen dat je van het hele bestaande
salarisklassen-systeem zou moeten af
stappen'
STEFAN FELSENTHAL is in 1933 in
Den Haag geboren. Na gymnasium en
mill tail e dienst studeerde hij theaterwe
tenschappen in Berlijn, vervolgens Enge
land. In 1958 kwam hij bij Studio waar
hij vier jaar werkte. In 1962 haalde
wijlen David Koning hem bij de afde
ling drama van de NCRV-televisie. Fel
senthal nam daar tien jaar later ontslag
en werd vervolgens chef van de afdeling
culturele programma’s van de NOS-pro-
grammadienst (Beeldspraak, Muziek om
naar te kijken, Openbaar Kunstbezit,
woensdagavonddrama als „De liefdes-
wacht” en series als „De wolvenman”)
„Toen ik drie jaar geleden bij de
afdeling culturele programma’s kwam
was er bij de NOS tot op dat moment
geen regelmatige drama-produktie. Er
was >ok nauwelijks repertoire van Ne
derlandse schrijvers. Daar komen we nu
Chickenfeed, zaterdagavond aan
staande in het Haarlemse jongeren
centrum Deining, is een van de oud
ste folkgroepen van Nederland met
De Teerling, Kleine Houtstr. 58,
zondag: Spaanse flamencogitarist Sa
bana; maandag: Ierse folksinger
Frank Quinlan- Aanvang: 21.15 uur.
Turfschip, Turfsteeg 2a, zat.: kof
fiebar met film „Changing faces”
Esperanza, Kerkweg 2, Spaarnwou-
de, maandag: dansen met de Mus
tangs.
Disco Dubois, Berlagelaan 45, zon
dagmiddag: discodansen.
Tioli, wijkcentrum Laan van An
gers, zaterdagavond geopend met dis
co Blow Up-
Bluesette, Krusemanstr. 34, vr„ zat.
en zo': bar-dancing-disco Jeugdland,
Theemsplein, Haarlem-ZW-, zat.: Dri-
ve-In Wip Out.
De Aj-k, Kerkplein 5, Velsen-Zuid,
vr. en rat.: soos-
Can-Can, Stoofsteeg
bar-dancing-disco.
Moulin Rouge, KI- Houtstr., elke
av.bar-dancing-disco Tamberlain,
Grote Houtstr, elke av beh. ma. en
di.discotheek-
Deining, Ripperdastr. 13a, zat.:
Chickenfeed; zond.: Paasfeest Spaan
se club Haarlem-
middels beroemd om zijn „Hank Wil-
liams-jodeltje”.
Tom Stuip, ooit eens marineblauw-
grijs student, trok in spijkerbroek
naar Amerika en deed daar zoveel
kunde en liefde op voor de edele
banjo dat hij nu niet meer te evena
ren is- Henk Heylema, hij verkoopt
zowel als verorbert macro-bioties
voedsel, bespeelt de dobro, een in
strument waarmee hij een aantal ja
ren geleden met vlag en wimpel een
talentenjacht won. Nu profiteert
Chickenfeed van zijn bijzondere kwa
liteiten.
Nico den Braber tenslotte, was de
laatste die Chickenfeed in september
1973 completeerde. Zijn gerenom
meerd Nederlands Hervormd-zijn
bleek een uitstekende achtergrond
voor het geroutineerd betrappen van-
het Maanborg-Leger des Heils orgel.
Kortom, Chickenfeed is voer voor
folkvogels. Zaterdagavond 8 uur voor
drie piek in Deining, Ripperdastraat
13a, Haarlem-
(Van onze correspondent)
EINDHOVEN. De toneelgroep Pro
loog en andere groepen vormingstoneel
betreuren het voorlopig niet vastleggen
van een beleid ten aanzien van het
jeugd- en vormingstoneel in de discus
sienota toneelbestel, samengesteld door
een ambtelijke werkgroep van CRM. De
Anouk (Algemene Organisatie van Uit
voerende Kunstenaars) ging de Eindho-
vense toneelgroep in afkeuring reeds
voor.
opnamen van het stuk dat op 4 mei zal
worden uitgezonden: „Esther” van Dick
Walda. Daar is onder regie van Joes
Odufré een vaste groep medewerkers al
wekenlang op locatie mee bezig en ieder
een is er even intensief bij betrokken”.
Kommer ’t Mannetje, zakelijk leider
van Proloog, vraagt zich af waarvoor de
vormingstheaters de laatste vijf jaar
hebben gewerkt nu de nota betreffende
deze toneelvorm spreekt van een ont
wikkelingsstadium dat in meerdere op
zichten „terughoudendheid” gewenst
maakt.
Volgens ’t Mannetje is duidelijk aan
getoond dat er aan vormingstheater zo
wel van de kant van de kans-arme
groepen (werkende jongeren etc.) als de
toneelmakers behoefte bestaat. Terwijl
enerzijds het beleid van CRM gericht is
op het in contact brengen van genoemde
groepen in de samenleving met cultuur
in allerlei verschijningsvormen, wordt
deze ontwikkeling in de toneelnota afge
remd- Heeft dit te maken met de politie
ke inhoud van het vormingstoneel of wil
men uit een oogpunt van efficiency het
aantal gezelschappen zo klein mogelijk
houden?
Dat zou voor de ontwikkeling van het
toneel in Nederland funest zijn. Wat de
subsidieregeling aangaat, hebben Proloog
en GL-2 al enige ervaring opgedaan met
de lagere overheden in Zuid-Nederland.
„Het is naar ons gevoel niet aan de
overheid een oordeel uit te spreken over
de inhoud van een toneelproduktie. Haar
taak is na te gaan in hoeverre een
bepaalde categorie toneelmakers een be
paalde publieksgroep bereikt. Het niet
aangeven van een beleid, houdt in dat
E ■*3^*
