Gewetensonderzoek
PESSIMISTISCH RAPPORT GENERAAL WEYAND
Franse ministers
Belfast
Twintig doden
en vermisten
door lawines
NOODKREET
DASSAULT
Zwakke Kwo Min Tang-leider vervreemdde van Chinese volk
Turkije blijft
Pronk terug
uit Soedan
Zeer bloedig
weekeinde in
„NAV O trouw
IM mJ
Half miljoen schade
bij fabrieksbrand
BINNEN- EN BUITENLAND
3
1975
7
APRIL
MAANDAG
n
(Van onze redacteur in Wahington)
d
n
rs
(Van onze redactie buitenland)
9?
Harde rots
Donderdag
>D
irt-
igd
7an
de
ior-
oor
iar
tus
•or
un
es
P
)0
s-
er
e-
m
te
.w
:n.
Tsjang Kai Sjek heeft er nooit aan getwijfeld dat hij eens als glorieuze
overwinnaar van de communisten aan het hoofd van zijn regering van
getrouwen in Peking terug zou komen, toegejuicht door driekwart miljard
verheugde Chinezen. Maar Tsjang is na een lang en bewogen leven ge
storven op Formosa, zonder dat zijn droom in vervulling is gegaan.
Lange mars
WASHINGTON Generaal
Frederick Weyand, de chef-staf van
de Amerikaanse strijdkrachten die
een tiendaags bezoek bracht in
Zuid-Vietnam, heeft volgens be
richten een pessimistisch verslag
uitgebracht aan president Ford. Dit
werd ook duidelijk tijdens een pers--
conferentie van minister Kissinger,
die in bijna uitsluitend negatieve
bewoordingen sprak over het lot
van Saigon.
Mao’s macht
van de oorlog blijkt
macht geweldig te zijn toegeno-
lie van Tsjang is evenredig afge-
ook ai behoorde hij tot één van
rotc Vier”.
n-
te
én I
Tegoed
1
VS verwachten val Thieu
(Van onze redacteur in Parijs)
om
!I1
(Van onze redacteur in Parijs)
Tsjang Kai Sjek wilde na nederlaag als
Peking terugkeren
overwinnaar in
IN 1624
WORDT Tsjang Kai Sjek
het einde
Minister Kissinger ziet blijkbaar nog
een mogelijke oplossing in het Franse
voorstel dat Parijs stappen zou willen
ondernemen om de Parijse akkoorden
van 1973 te activeren.
Na de overwinning op de Japanners wil
den Tsjang Kai Sjek (rechts) en Mao Tse
Toeng nog wel een toast uitbrengen op
elkaar.
ANKARA (Reuter) Suleyman De-
mirel, de nieuwe conservatieve premier
van Turkije, heeft gisteren de trouw van
zijn regering aan de NAVO betuigd.
De brand brak om ongeveer half twee
uit in de beits- en lakafdeling. Vermoe
delijk is bij het afsteken van oude beits
een vonk ontstaan. Het vuur greep snel
om zich heen. De gehele lakafdeling als
mede de aangrenzende produktieafdeling
brandde geheel uit. De brandweer die het
vuur met 42 manschappen en groot ma
terieel bestreed wist de vuurzee tot deze
beide afdelingen te beperken.
Tsjang Kai Sjek die zaterdag na een
hartaanval overleed, noemde zich presi
dent van China en in de eerste jaren na
de communistische overwinning zag ook
de wereld hem als de enige wettige
vertegenwoordiger van het Chinese volk.
Maar naarmate hij ouder werd, erken
den steeds minder staten de aanspraken
van Tsjang op het Chinese leiderschap.
Hij werd een machteloze balling, herin
nering aan een afgesloten hoofdstuk uit
de Chinese historie.
PARIJS. Het afgelopen weekeinde
hebben alle Franse ministers onder lei
ding van president Giscard d’Estaing in
het kasteel van Rambouillet bij Parijs
de balans van hun activiteiten over de
HET WANTROUWEN en de achter
docht van het Chinese volk tegen Tsjang
kunnen zeker voor een belangrijk ge
deelte toegeschreven worden aan de re
putatie van zijn echtgenote, Mei Ling,
waarmee hij in 1927 getrouwd is. Mei
Ling stamt uit de beruchte familie van
de Soengs.
laatste maanden opgemaakt die ze aan
een collectief gewetensonderzoek hebben
onderworpen.
In
ver
an
de
ren
het
HELMOND (ANP). Een felle uit
slaande brand heeft zaterdagmiddag voor
een half miljoen gulden schade aange
richt in Hartmann’s Meubelfabriek Hel
mond B.V. in Helmond. Er hebben zich
geen persoonljjke ongelukken voorge
daan.
m
’s
ade
nse
□p-
ter.
de
per
che
ag-
de
vde
oor
en”
het
ake
im-
en
:tie-
akt
50-
te
zen
eft
de
zan
ae-
■ei-
ien
!en
fd-
dy
en
iet
lat
de
rd
;e-
iw
ie-
•e-
an
se
fan
rie
lag
le-
rin
ike
tiet
ol-
en
De
ing
no-
>r
jn
in
te
ie
ag
fd
lie
u-
a-
o-
op
ig
ij
?e
in
ts
te
it
r-
ig
in
jn
;n
PARIJS. In een gespierd communi
qué hebben zaterdag de Dassault-fabrie-
ken de defensieministers van Nederland,
België, Noorwegen en Denemarken ge
antwoord, die vorige week in Brussel ter
vervanging van de Starfighters hun
voorkeur aan de Amerikaanse F-16 bo
ven de Franse Mirage hebben gegeven.
Demirel die een uiteenzetting gaf van
de politiek van zijn 6 dagen oude rege
ring, liet echter het parlement weten dat
Turkije ernaar zal streven onafhankelijk
van de VS te worden wat de wapenle-
veranties betreft en „noodzakelijke
maatregelen” zal nemen als Washington
zijn wapen-embargo tegen Turkije niet
opheft.
Niet gespeend van gevoel voor publici
teit liet president Ford van de Verenigde
Staten zich in het weekeinde fotografe
ren met een Zuidvietnamees oorlogs-
weesje dat uit Saigon in San Francisco
was aangekomen.
commandant van de militaire academie
Whampoa in Kanton. Geholpen door de
Russische adviseur Blücher wijdt hij
zich aan het reorganiseren en moderni
seren van de Chinese krijgsmacht.
Na de dood van Soen Jat Sen in 1925
wordt Tsjang leider van de Kwo Min
Tang. Twee jaar later komt er een einde
aan de samenwerking tussen communis
ten en nationalisten in deze partij. Soen
Jat Sen was er in geslaagd beide groepe
ringen in één partij te verenigen, Tsjang
lukt dat niet. Hij opent een onbezonnen
Niet iedereen is het eens met het beleid
zo veel mogelijk Zuidvietnamese kinde
ren naar de Verenigde Staten en andere
westerse landen te sturen. Deze pleeg
moeder in Saigon, vastgeklauwd aan een
autobus, ziet met afschuw het kind waar
op ze heeft gepast, naar de Verenigde
Staten vertrekken. Inmiddels is de „ope
ratie babylift” tot stilstand gekomen nu
het regime in Saigon heeft geweigerd
nog uitreisdocumenten voor oorlogswe
zen te verstrekken.
De Amerikaanse minister van Defensie
James Schlesinger zou rekening houden
met de mogelijkheid dat Amerikaanse
mariniers in Zuid-Vietnam aan land ge
zet moeten worden voor de „evacuatie”
van 6000 Amerikanen in en om Saigon.
Hij heeft aangedrongen op een voortzet
ting van de wapenleveranties- Minister
Kissinger heeft zich echter duidelijk uit
gesproken tegen Amerikaanse hulp in de
vorm van bombardementen op de linies
van het Bevrijdingsfront.
Tsjangs troepen trekken in 1928 Pe
king bmnen. Generaal Tsjang Kai Sjek
wordt voorzitter van de nationalistische
regering van de Republiek China.
IN 1930 opent Tsjang zijn eerste grote
aanval op Mao en de zijnen, die zich
teruggetrokken hebben in het Tsjing-
kansjan-gebergte. Het offensief loopt op
niets uit en ook pogingen in de daarop
volgende jaren de communisten te ver
slaan, mislukken. In 1933 hebben Tsjangs
pogingen Mao uit zijn bolwerk te ver-
BOVENDIEN wordt Thieus keuze van
de nieuwe premier, Nguyen Ba Can
de voormalige president van het Zuid
vietnamese parlement gezien als een
teken van zwakte. De nieuwe premier is
volgens berichten weinig competent als
leider en werd voornamelijk gekozen
door zijn onvoorwaardelijke trouw aan
Thieu.
GENÈVE (AP). Na een weekeinde
van hevige sneeuwval en lawines zijn in
Zwitserland zeker twintig mensen als
dood of vermist opgegeven.
TSJANG Kai Sjek wordt geboren op
31 oktober 1887 in het dorpje Tsjikow,
in de oostelijke kustprovincie Tsekiang.
De officiële naam, die hij bij zijn ge
boorte meekrijgt, is Tsjung Tsjang, maar
zijn roepnaam wordt Kai Sjek, „harde
rots”. Tsjangs vader is handelaar in zout.
Al op zeer jeugdige leeftijd voelt
Tsjang zich aangetrokken tot het mili
taire leven. In 1907, 19 jaar oud, gaat hij
naar de militaire academie van Poating.
Hij blijkt een goede leerling te zijn en
weldra mag hij naar de militaire acade
mie van Tokio. Daar maakt Tsjang ken
nis met Soen Jat Sen, de legendarische
hervormer van China. Als in 1911 Soen
Jat Sens revolutie tegen het keizerlijk
bewind uitbreekt, keert Tsjang Kai Sjek
terug naar China om zich aan te sluiten
bij de Kwo Min Tang, de Nationale
Volkspartij van Soen Jat Sen, die zich
ten doel heeft gesteld in China de repu
blikeinse staatsvorm te vestigen.
duizenden soldaten komen om het
in de strijd die Tsjang inzet tegen
Vele soldaten en officieren lopen
raar de communisten. Corruptie,
ie en angst grijpen snel om zich
■n verlammen de Chinese samenle-
Een bemiddelingspoging tussen
en Mao, ondernomen door een
nt van president Truman, mislukt
oktober 1949 verovert Mao de
in China. Tsjang Kai Sjek spoedt
iet zijn volgelingen naar het ei-
formosa voor de Chinese kust,
heeft hij zijn nederlaag erkent.
if Formosa, heette het in 1949,
trina weldra heroverd worden op
nmunisten. Tsjang heeft vergeefs
ht op de overwinning.
doodgeschoten.
jaar. De vrees bestaat dat het Ierse Re
publikeinse Leger (IRA) nu een einde zal
maken aan zijn bestand dat al zeven
weken van kracht is.
Eerst werd een bomaanslag gepleegd
op een rooms-katholiek café, waar 200
mensen keken naar een televisieverslag
van Engelse paarderennen. Er vielen twee
doden en vijftien gewonden. Enkele uren
later was een protestants café het doel
wit van vermoedelijk een wraakactie.
Drie jongelui vuurden schoten af door de
ruit en wierpen daarna een bom naar
binnen. Daarbij vonden vier mensen de
dood en werden er zestig gewond.
Maar zelfs wanneer het Congres
mocht besluiten de door president Ford
gevraagde 700 miljoen ter beschikking te
stellen, zal het nog weken duren voordat
de eerste leveranties daarvan Saigon
zullen bereiken. Gevreesd wordt dat het
regime van Thieu dan niet meer op de
been zal zijn.
Een van de zorgen van de Amerikaan
se regering is het toenemen van het
anti-Amerikaanse sentiment onder de
DE LAATSTE grote tegenslag die
Tsjang Kai Sjek kreeg te verwerken was
-China’s lidmaatschap van de Verenigde
Naj.ie.s- en het uitstoten van Formosa uit
de volkenorganisatie. De formele erken
ning var de onmogelijkheid, dat Tsjang
Kai Sjek zijn aspiraties ooit zou kunnen
verwezenlijken.
Waarnemers zijn echter van mening
dat het ook daar te laat voor is, tenzij
Theiu op zeer korte termijn het veld
ruimt en plaats maakt voor de coalitie
regering waarmee de voorlopige revolu
tionaire regering bereid zou zijn te on
derhandelen.
President Ford zal donderdag in een
rede voor het Congres zijn visie geven
op de huidige Amerikaanse buitenlandse
politiek. Daarin zal hij vermoedelijk ook
aankondigen wat, na weken van beslui
teloosheid aan de top van de Ameri
kaanse regering, Washingtons houding is
ten aanzien van Zuid-Vietnam. Ver
wacht wordt dat hij opnieuw om mili
taire hulpverlening zal vragen als een
laatste gebaar om Amerika’s „eer” te
redden.
SCHIPHOL (ANP). De 25 miljoen
gulden, die Nederland voor 1975 beschik
baar heeft gesteld voor Soedan, zal voor
al worden besteed aan de oprichting van
een opleidingscentrum voor mensen
werkzaam in de zich ontwikkelende sui
kerindustrie, aan een opleidingscentrum
voor veterinaire deskundigen en aan een
project voor vleesinspectie ter bevorde
ring van de kwaliteit van de vleespro-
duktie. Daarnaast zal ook een gedeelte
aan programhulp worden besteed.
Dit heeft minister Pronk van Ontwik
kelingssamenwerking gisteravond op
Schiphol verklaard na zijn aankomst uit
de Soedanese hoofdstad Khartoem, waar
hij met de Soedanese regering heeft ge
sproken over de besteding van de Neder
landse ontwikkelingsgelden. De minister
maakte de reis in het kader van zijn be
zoeken aan landen, die in het Nederlandse
ontwikkelingsbeleid tot de concentratie-
landen worden gerekend en waar ook
Soedan toe behoort. Minister Pronk is
eerder in de Afrikaanse staten Kenia en
Tanzania geweest.
Op de luchthaven schetste minister
Pronk zijn indrukken van Soedan, waar
hij zes dagen is geweest, als: „Een erg
arm land, een land met een unieke Afro-
Arabische samenwerking, die misschien
model zou kunnen staan voor een Afro-
Arabische samenwerking in zijn totaliteit’
die tot nu toe in de wereld alleen met
woorden wordt beleden, en een land waar
een heel behoorlijk ontwikkelingsbeleid
wordt gevoerd”.
drijven succes. De communisten moeten
wijken voor de Kwo Min Tang-legers en
beginnen aan de roemruchte Lange
Mars, een tocht vol ontberingen van
10.000 km naar Sjen Si in het noorden
van China, die een jaar duurt.
In de eerste jaren na 1928 lijkt het
Tsjang Kai Sjek voor de wind te gaan.
Hij kan rekenen op steun van de Sov-
jet-Unie (Moskou erkent Mao’s commu
nisten nog niet), geniet de sympathie
van het Westen en slaagt er in steeds
meer regionale machthebbers aan zijn
bewind te onderwerpen.
Tsjang is, ondanks zijn persoonlijke
onkreukbaarheid en zijn Spartaanse le
vensstijl, een zwakke leider, die zijn
landgenoten in toenemende mate van
zich vervreemdt.
heksenjacht op alles wat communistisch
lijkt.
In 1926 begint Tsjang een militair
offensief tegen de regionale heersers en
tegen de regering in Peking. Aan het
hoofd van zijn strijdkrachten trekt hij
naar het noorden. In 1927 heeft de chaos
in China een hoogtepunt bereikt: China
is drie regeringen rijk: de traditionele
regering in Peking, de communistische
in Hankau en Tsjang Kai Sjeks regering
in Nanking.
rs,
és
en
;e-
to-
>0-
ng
un
tie
un
(e-
ui-
an
In Witte-Huiskringen is men van me
ning dat er in dit stadium nog weinig is
dat de VS kunnen doen. Saigon
heeft nog 400 miljoen gulden te goed
aan wapenleveranties uit bestaande af
spraken en deze worden nog aangevoerd.
Uit andere aanwijzingen blijkt dat
Washington rekening houdt met de mo
gelijkheid dat het Zuidvietnamese regi
me op korte termijn zal vallen. Dit
wordt onder meer afgelezen uit de
traagheid waarmee president Thieu, na
het aan de dijk zetten van zijn kabinet,
een nieuwe regering vormt.
De conclusie is vooral geweest dat nog
meer zal moeten worden gedaan om
voor het vernieuwingsstreven, waaraan
president Giscard d’Estaing zijn staat
kundige handelsmerk heeft verbonden,
bij brede lagen van het volk begrip en
steun te verwekken.
Na het staatshoofd dat zich iedere
maand met een praatje bij de open
haard al tot de Fransen placht te richten,
zullen in het vervolg nu ook de voor
naamste ministers aan het publiek ope
ning van zaken geven. Door de slotsom
die de regering uit haar concilie heeft
getrokken zal, zo verwacht men, het
bewind van Giscard d’Estaing in het
vervolg een nog presidentiëler karakter
krijgen. Want volgens de klassieke re
gels van de democratie is het eerder de
taak van het parlement een klankbodem
te vormen voor de opvattingen die zowel
door de regering als de oppositie worden
gehuldigd.
Over de rol van de volksvertegen
woordiging schijnen de ministers in
Rambouillet echter weinig woorden te
hebben vuilgemaakt.
Zuidvietnamese bevolking dat, denkt
men, bij het ontrafelen van Theiu’s
bewind kan omslaan in een bloedige
hetze. Thieu heeft zelf daarvoor al de
basis gelegd in zijn rede waarin hij
Amerika van „verraad” beschuldigde
wanneer het de leveranties zou stopzet
ten.
Dat die Amerikaanse jagerwaarvan
alleen nog maar een prototype bestaat
technisch superieur aan de Mirage zou
zijn, wordt door Dassault met kracht ont
kend.
Dertien jaar geleden, zo herinnert het
communiqué, kozen alle Europese lan
den op Frankrijk na, de Starfighter. Die
keuze hebben ze duur moeten betalen:
tweehonderd van die Amerikaanse ja
gers zijn verongelukt en sindsdien heb
ben de Amerikanen geen Starfighter
meer kunnen verkopen.
Daarentegen hebben zich nog twintig
andere landen bij Frankrijk gevoegd en
werden 1500 Mirages verkocht die vooral
in de Zesdaagse oorlog in hét Midden
oosten hun superioritiet afdoende heb
ben bewezen.
De Dassault-fabrieken doen ten slotte
nog een laatste en bijna wanhopige po
ging om de vier landen voor hun ver
antwoordelijkheid te plaatsen ten aan
zien van de toekomt van een Europese
luchtvaartindustrie. Door de aankoop
van de Amerikaanse F16 zal Europa, zo
waarschuwd Dassault, vrijwillig afstand
van een eigen vliegtuigindustrie moeten
doen. De kans lijkt echter niet groot dat
Dassault met deze noodkreet op het
laatste moment het getij alsnog zal
kunnen doen keren.
BELFAST (Reuter en AFP). Bij
bomaanslagen op twee café’s in de Noord-
ierse hoofdstad Belfast zijn zaterdag zes
mensen om het leven gekomen en 75
gewond.
In de nacht van zaterdag op zondag
werden nog twee personen op straat
doodgeschoten. Het was het bloedigste
weekeinde in Noord-Ierland sinds één
Niet alleen Mei Ling, maar ook haar
beide zusters spelen een belangrijke rol
in de Chinese politiek. Ai Ling („Vrien
delijkheid en Lange Levensduur”) wordt
secretaresse van Soen Jat Sen. De sluwe
Ai Ling heeft liefhebberij in financiële
speculaties en wordt alom gevreesd om
haar meedogenloosheid en nepotisme. Zij
wordt wel gezien als de belangrijkste
aanstichtster van het kwaad, dat de ge
zusters Soeng hebben aangericht. Zij
huwt Koeng, die later tot veler ontevre
denheid premier en minister van Finan
ciën wordt.
De derde Soeng-dodhter, Tsjing Ling
(„Geluk en lange levensduur”) trouwt
met Soen Jat Sen. Na de dood van
haar echtgenoot breekt zij met Tsjang
Kai Sjek, omdat ze diens politiek
te rechts en niet in overeenstemming
met die van haar man vindt. Zij sluit
zich aan bij Mao en wordt later vice-
president van de Chinese Volksrepu
bliek.
De Kwo Min Tang is sinds 1927 steeds
conservatiever geworden. De noodge
dwongen samenwerking tussen Kwo Min
Tang en Mao’s Chinese communistische
van 1937 tot 1941 tegen de ge-
:happelijke vijand Japan, is een
nootschap vol wederzijds wan-
De Zwitserse lawinedienst heeft de
staat van alarm afgekondigd nadat op
sommige hoger gelegen plaatsen twee
meter verse sneeuw was gevallen.
Alle grote Alpenpassen zijn gesloten.
In grote delen van het Alpengebied kwam
het weg- en treinverkeer volledig tot
stilstand. Ook het treinverkeer door de
Gotthardtunnel ligt stil.
In Livinio in de buurt van het Como-
meer zaten zondagavond zevenduizend
toeristen opgesloten. De telefoonverbin
dingen zijn op vele plaatsen verbroken
en de stroom is ook vaak uitgevallen.
Vele dalen in Zwitserse kantons zijn van
de buitenwereld afgesloten.
over
W
en
w
