CENTRUM HULDIGT VAN PARIDON Canadees Ballet komt in modern werk los HATFIELD GROEIT NAAR EENHEID Eliso Wirsaladze, een John Cale verrassend verstaanbaar Georgisch raspaardje Proloog naar Weens congres NPO verzorgde koffieconcert I I I I i u 1 1 en Russische muziek in Amsterdam F Met „Giselle” „Kettentanz” M k - /a 9 KUNST MAANDAG 2 1 1975 APRIL Literaire prijsvraag 3 19 Franse onderscheiding Hatfield North voor Feike Asma Verkeerde entourage voor Nazareth voor jongeren tnffiuw jjsl men- Bos- groot I long, 3, tv- bers, naal. (Foto’s Lemaire) Van Paridon en minister Van Doorn. CONRAD VAN DE WEETERING. i (Foto Gijsbert Hanekroot) TOON VRANKEN WIM DE HAIR FERRY TROMP. JOHAN VAN KEMPEN. De spelers van Centrum zingen vanaf een grachtenbrug Van Paridon toe, die op een rondvaartboot passeert. vond lei] er n en De stichting literaire dagen zetelt in Eindhoven (postbus 176) en Antwerpen (Jan van Rijswijcklaan 28). En toen moest Centrum de pers conferentie over het nieuwe seizoen houden, waar de hele bijeenkomst om Muziek omwille van de muziek en dat kan je, zoals vrijdagavond gebeurde, nog warm van binnen maken. EINDHOVEN. Toneelwerkgroep Pro loog uit Eindhoven zal van 25 tot 28 april deelnemen aan een congres in Wenen. Dit congres wordt door het Dramatisdhes Centrum uit Wenen georganiseerd. Karin Kaïn en Frank Augustyn in „Giselle”. NAZARETH MOET IN de feesttent. Dat was de enige conclusie, die ik gister avond na het concert in het Amsterdam se Carré kon trekken. De gemeente Am sterdam had ter gelegenheid van haar 700-jarig bestaan geen beter initiatief kunnen nemen. Een grote feesttent, bij voorbeeld midden op de Dam. Geen stoe len, alleen maar drank. Dat is de entou rage, die Nazareth nodig heeft voor een optreden. De beentjes moeten zwaaien, de haren moeten wapperen. Onder voor noemde omstandigheden zou de muziek van Nazareth een even groot succes kun nen hebben als „Get your ya-yas out’’ van de Stones. in ten 18.40 (K) luiten en wor- its. vroeg letten ochte 18.30 nma. 19.05 riek- (K) euws 19.55 (K) 20.15 20.30 21.15 tena- zelf- 22.45 at de a kij- rius?" stap- it van grondmuziek op een totaal onverwacht moment voorlas, het waren kleine symptomen van een Cale die „zichzelf” wil zijn, geen superstar, anders. Maar ze waren het minst belangrijk. Vooral als hij zelf achter de piano zat, maakte Cale het soort uitgebalanceerde, conventioneel melodieuze, met veel cli max en power gebrachte song dat je veel eerder bij mensen als Elton John en dergelijke verwacht. Misschien dat de muzikale invloed van pianist Chris Tho mas, die platen van Procol Harum en Cale zelf heeft geproduceerd, er iets mee te maken had, maar verrassend was het wel. Verrassend goed ook, naar mijn smaak, want Cale’s rustige, warme stem leent zich uitstekend voor het genre dat zaterdagavond af en toe bijna naar „ea sy listening music” toeging. Dat was anders zodra Cale zelf de gitaar ter hand nam. Met uitzondering van een knallende, als beton zo stevige rocker werd er dan heftig, intens en vrij gemusiceerd, met Cale als de drijvende factor die zich nogal toneelmatig op beslissende momenten van zijn groep afkeerde om achter een speaker opval lend aan dé rits van zijn overall te gaan sleutelen. Die veel te grote boerenover all, de sandaalklompen, de donkere zon nebril die hij slechts twee nummers ophield, het volstrekt onverstaanbare ge dicht dat hij uit een schrift met achter- DEN HAAG. De organist Feike Asma is door het Franse genootschap voor Kunst en Letteren onderscheiden met een verguld zilveren medaille van wege zijn verdiensten voor de Franse muziek. Deze onderscheiding zal hem op 27 april worden uitgereikt op de jaar lijkse plechtige zitting van het genoot schap in het Palais de la Mutualité te Parijs. Whole World. De muziek die Hatfield maakt is vrij nauw verwant aan deze Canterbury-scene. EINDHOVEN De Stichting Literaire Dagen organiseert voor de zesde maal een literaire prijsvraag voor Nederlandse en Belgische jongeren tot 22 jaar. Deze prijsvraag vindt plaats in het kader van het kultureel akkoord tussen België en Nederland. Deelnemers moeten vóór 1 september a.s. vijf gedichten of een pro zastuk inzenden. Voorwaarde daarbij is dat de inzendingen nog niet eerder zijn gepubliceerd. Deelname staat open voor alle jongeren tot 22 jaar, dus zowel scho lieren en studenten als werkende jonge ren. De uitslag van de prijsvraag zal worden bekendgemaakt tijdens de lite raire dag ’75 op 22 november in Eind hoven. AMSTERDzXM Tussen het hard- rockgeweld van Grand Funk Railroad, woensdag in de Jaap Edenhal, en Naza reth, gisteravond in Carré, trad vrijdag avond in Paradiso de Engelse groep Hat field and the North op. Deze groep is af komstig uit Canterbury en dat drukt me teen al een stempel op de muziek. Can terbury is namelijk de bakermat van groepen als Soft Machine, Caravan, Mat- De Nederlandse schrijvers, die voor Centrum werken liepen op het zeer gezellige, ontspannen op z’n Amster damse jubileumfeest je rond: Harry Mulish, Gerard Lemmens, Herman Lutgerink, Henk Bernlef, Ton Vor- stenbosch, Kees Holierhoek en Per Justesen. Naast vele spelers en ande ren uit de toneelwereld. Het heeft geen zin nummers of één der groepsleden op de voorgrond te plaatsen. Hatfield zorgde anderhalf uur lang voor uiterst subtiele, briljant getimede mu ziek. Muziek, die toch niet meer geheel te plaatsen is binnen het kader van de Canterbury-groepen. Het zweverige, dro merige karakter (iets wat Hatfield op de eerste elpee nog duidedijk manifesteert) heeft plaatsgemaakt voor de jazz-rocke- rige aanpak. Kort en kernachtig zijn de weinige soli die de musici krijgen toebe deeld. Hecht is de groepsband. Dat is het wat Hatfield and the North op de weg naar het verdiende succes heeft geleid. AMSTERDAM. Toneelgroep Centrum had zondag haar 25ste ver jaardag aangegrepen om Egbert van Paridon, oprichter en coördinator van de groep, eens goed in het zonnetje te zetten. Hij had in de voorafgaande dagen nauwelijks nattigheid gevoeld, zodat hij niet onmiddellijk aange naam opkeek, toen ’s morgens om half tien de staf aan z’n bed ver scheen met een glaasje sinaasappelsap en het Resistentieorkest in pyama op de gang speelde. Nadien volgde een voortreffelijk georganiseerd verras- singsprogramma in „Dit is uw leven stijl. Alphenaar over het intieme artiesten leven achter menige grachtengevel, werd voortgezet tot men afmeerde aan de Leidsekade voor Bellevue, het eerste echte tehuis van Centrum. Spandoeken, bloemen, eet- en drank- stalletjes verhulden geenszins de ver regaande staat van verbouwing waar in de voormalige televisiestudio ver keert. Dat was de bedoeling. De hon derden feestgangers konden uitge breid kennismaken met de grote mo gelijkheden die dit nieuwe theater biedt. Weer volgden toespraken. Mi nister Harry van Doorn van CRM kwam met een kunstwerk. Jan Wil lem Hofstra sprak een vriendschaps- woord tot Van Paridon en zijn vriend Johan Otten. HAARLEM. Twee solisten lieten zichzondagmiddag horen op het goed bezochte NPO-koffie oncert onder lei ding var. André Vandernoot. Dat was allereerst Daniël Otten, bij wie de ver tolking van Bach’s vioolconcert in a kleine terts in principe in goede handen was. Het middendeel, een dialoog tussen de melodieuze solostem en de ostinate baspartij, kreeg bij hem de zangerigheid en rust, die hier vereist zijn. En de finale, een opgewekte gigue in Italiaanse stijl, werd gespeeld met de voortvarend heid tie daar bij past. Jammer dat het te snel genomen eerste deel een mecha nisch soort effenheid kreeg, waardoor ook de tegenstemmen in de orkestpartij niet volaoende tot uitdrukking kwamen. Hier had men meer naar verfijning in loonvorming en klankverhouding kun nen streven dan naar jakkerende virtuo siteit, die een heldere polyfonie haast uitsluit. begonnen was. Die schoot er bij in. Nu stond het repertoire al op papier en ook van het speelplan in het nieuwe theater was al veel bekend. De Nederlandse Opera Stichting zal er in principe dinsdags voorstellingen geven en elke zondagmiddag vanaf 28 september zal het Jeugdtheater op voeringen organiseren. Op de meeste andere avonden en ook in de lunch tijd speelt Centrum. De premières worden uitgebracht in de Haarlemse Toneelschuur^ zodra die verbouwd is. 1- - J Drummer Pip Pyle steekt niet onder stoelen of banken, dat hij in die periode zat te wachten op een betere aanbieding. Pyle zit echter nog steeds op zijn krukje achter de drums. De eenheid binnen de groep is er gekomen en dat heeft de mu ziek erg veel goed gedaan. De leden van Hatfield and the North behandelen hun muziek als een oma haar porseleinkast. Bij moeilijke stukken wor den tekst en muziek nog van de noten balk afgelezen. Je krijgt het idee dat de groep met diep gebogen hoofd het po dium zou verlatèn, mocht er een valse noot de instrumenten verlaten. Nu bleef het in Carré onder de maat. Kwalitatief gezien heeft de muziek die Nazareth speelt niet veel om het lijf. Uiterst voorspelbaar en weinig origineel. De zang doet voornamelijk denken aan Led Zeppelin en het gitaarspel komt in de buurt van Black Sabbath en Deep Purple. Dat kwam vooral tot uitdruk king in de nummers „Chanoing times” en „Miss Misery”, die op de nieuwe elpee zullen voorkomen. „Bad, bad boy” en „Guilty” waren met goed slidegitaarspel nog het beste, met de kanttekening dat het laatstgenoemde nummer, mits door een negerin gezongen, duidelijk hitpo- tentie zou hebben. Muziek om niet bij na te denken, niet te letten op kwaliteit. Nogmaals, Nazareth moet in de feest tent! Gewoon om op te swingen. In vergelijking met het concert van vorig jaar is Hatfield and the North er duidelijk op vooruit gegaan. Dat concert, evenals nu tegelijk met het verschijnen van een nieuwe elpee, werd gekenmerkt door onsamenhangendheid binnen de groep. „We deden maar wat, waren geen muzikale eenheid. Onze opvattingen over muziek maken lagen te ver uit elkaar”. Het gezelschap zong uit volle borst een aubade, toen Van Paridon niets vermoedend op de stoep verscheen van z’n Amsterdamse grachtenhuis, waarin ook het kantoor van Centrum gevestigd is. Met vrienden en vele relaties stapte hij in een rondvaart boot voor een zonnige rondvaart naar het Toneelmuseum. Op de boot gewaagden oud-wet- houder Daaf Geluk en zijn opvolger Tinus van de Water van de jarenlan ge nauwe binding van Haarlem met Centrum. Van de Water had geen cadeau voor de groep („U krijgt al subsidie, ook al is dat nooit genoeg”), maar had wel een platenatlas óver Haarlem door Haarlemse kunstenaars voor Van Paridon bij zich. Peter Lohr bood de groep voor z’n nieuwe theater Bellevue een foto van de Haarlemse schouwburg aan, „gevat in een echte Lemmens”, doelend op een van de huisschrijvers van Centrum, die lijstenmaker te Haarlem is. In het Toneelmuseum had men fo to’s opgehangen uit Van Paridon’s carrière. Daar spraken Hans Roduin en Jan Kassies oprechte woorden over de bezigheden en karaktereigen schappen van de jubilaris. Aan het licht kwam dat Van Paridon al op de Toneelschool aan vernieuwing van het toneel werkte. Hij organiseerde er zelfs een studentenstaking om. De boottocht, opgeluisterd met een vermakelijke conference van Carale Cale is en blijft moeilijk te vangen en zo wil hij het ook. Maar zijn laatste activiteiten inclusief het concert van za terdagavond wijzen steeds meer in een richting van - laten we zeggen - aanpas sing. Niet aan de smaak van het publiek (wat is dat?), maar aan zichzelf. Cale lijkt wat minder bereid toe te geven aan zijn hoogst persoonlijke grillen en wat meer aan het gebruiken van zijn veel soortige kwaliteiten ten behoeve van een muzikale continuïteit die hem en zijn publiek alleen maar kunnen doen groei en. AMSTERDAM. John Cale. Een musicus die er een hobby van maakt warrige interviews weg te geven waaruit weinig duidelijk wordt; die door zijn Velvet Underground/Nico-verleden plus drie volstrekt a-commerciële eigen el pees een onvervalst underground-image heeft gekregen, die John Cale bleek zaterdagavond in Paradiso verrassend conventioneel en zelfs commerciëel. Cale was in zijn muzikale verstaan baarheid anders genoeg. Gewoon, een kwaliteitsrijke, lekkere rockband en hoeveel zijn er daarvan eigenlijk? Hoe veel opbouw en resultaat er bij deze John Cale Band uiteindelijk in zal zit ten, is met geen mogelijkheid voorspel baar. Cale laat zich er zelf niet over uit en zijn verleden geeft geen uitslag. Met Lou Reed was hij oprichter van de Velvet Underground en daarna een reeks van dingen. Belangrijkste wapen feiten: producer van Velvet Under- ground-zangeres Nico, drie eigen elpees waarvan „Vintage Violence” de minst en „Paris 1919” de meest toegankelijke (en ook laatste) was en vorig jaar in sa menwerking met Kevin Ayers en Mike Oldfield een roemrucht Rainbow-concert dat ook op een dubbelelpee verscheen. wat het waard was. Een groep jonge, uitstekend getrainde dansers, die in dit nummer zelfs de droogheid van hun techniek kwijtraakten en enigszins met de kwaliteit van jonge honden met vaart en plezier over het toneel darteldén. Niemand kwam na zijn nummer apart bedanken, en de solo van Nadia Potts leverde dan ook een bijna vijf minuten durend applaus op waarvoor ze toch niet terugkwam hoewel ze wel erg mooi gedanst had, maar alle anderen ook. Het doel van het congres is het uitwis selen van ervaringen, doelstellingen en werkmethodes van groepen die voor ge richt publiek spelen. Proloog neemt op uitnodiging van de organisatoren als enige niet-Duitstalige groep aan het con gres deel. Ook zal Proloog een voorstel ling verzorgen van het stuk „Slappe tij den, sterke meiden”. In oktober vorig jaar trok de Eindhovense toneelwerk groep met de produktie internationale belangstelling tijdens een festival in Ber lijn. De Weense organisatoren zullen de reis- en verblijfkosten van Proloog ver goeden. 20.00 richt. I i (K) film. I com- I 22.50 >3.35- Zijn streven naar vernieuwing heeft hij daarmee gewild óf onder dwang de kop ingedrukt. Dit is voornamelijk te mer ken in zijn symfonische muziek o.a. in het 2e Vioolconcert in g uit het pro gramma van zondagmiddag. Niemand minder dan Igor Oistrach hield een vurig pleidooi voor zijn land genoot, en dat heeft aan deze muziek wel een bijzondere dimensie gegeven. Het is opvallend hoe sterk Igor Oistrach al spelend op zijn vader lijkt, in houding en gebaar als uit één hout gesneden. De muzikale gedrevenheid van David heb ik toch wel wat gemist maar dat zat ook niet zozeer in deze muziek verweven. Haitink en het orkest gaven in een zorgvuldige interpretatie acte de présen- ce, al hoor ik ze liever Ravel en Schu bert spelen. Dat gebeurde dan gelukkig ook. Schuberts 8ste Symfonie (de Onvol tooide) is muziek met een verre horizon. Muziek die weldadig opbloeide in het prachtig coloriet van het Concertgebouw orkest. Met „La Valse” van Ravel ein digde het concert van de serie Z, waar mee het abonnementsseizoen nu defini tief gesloten is. Maar dit gezegd zijnde moet me toch van het hart, dat het hele ballet een zeer uiterlijke benadering kreeg. Ieder stand je, ieder pasje, ieder gebaar was volko men uitgekiend, maar vrijwel niets werd met er.ige echtheid gevuld. Wat me vooral stoorde was dat Giselle in de eerste acte als een sappig boerenmeisje precies net zo licht en spits danste als in het tweede bedrijf waar ze de geest van een gestorven maagd moet voorstellen, met alle onaardsheid vandien. De prins krijgt in dit ballet niet overdreven veel te dansen, en iedere balletkenner zit dan ook altijd te wachten op zijn grote solo in de tweedy acte. Welnu, die solo werd keurig uitgevoerd, maar je ging er niet voor op de rand van je stoel. In de voorstelling van zaterdag kregen we dan eindelijk te zien wat voor mo dern werk deze Canadezen zoal op hun programma hebben. Om te beginnen was dat Don Juan van John Neumeier. Enge Duitse bedoelingendans met onhandig gebruikte klassieke pasjes. Broddelwerk. Gelukkig volgde daarna Kettentanz van Gerald Alpino met muziek van Johan Strauss. Hier geen bedoelingen, maar tien vlotte nummers met kleine maar virtuoze bezetting. Met flair ge maakt en gedanst toonde dit Het Natio nale ballet van Canada eindelijk voor Gezien de bezetting kan dat ook niet anders. Grote man bij Hatfield is Ri chard Sinclair, tot voor kort bassist en zanger bij Caravan. Hij bepaalt door zijn laaggestemde, constant stuwende basspel, zijn zang en zijn Caravan-invloed op het toetsenspel van Dave Stewart (ex-Egg) de muziek van Hatfield on the North. Phil Miller (ex-Matching Mole) op gitaar en Pip Pyle (ex-Gong) drums complete ren de groep. AMSTERDAM. Op vrijdagavond en zaterdagavond gaf het Ballet van Cana da twee totaal verschillende voorstellin gen, zo verschillend, dat je haast zou denken aan twee verschillende ballet groepen. Vrijdagavond was dat „Giselle” met in de hoofdrollen Karen Kaïn (Gi selle) en Frank Augstyn (Albrecht). De regie van Peter Wright vertoonde een paar goede oplossingen vooral voor de rol van Giselle’s verloofde Hilarion (Ha- zaros Surmeyan) die veelal als een soort boemanachtige dorpsidioot wordt afge schilderd, maar hief als een volkomen acceptabel jaloers mens met gezond ver stand tevoorschijn kwam. Gesteund door zijn voortreffelijke, hechte groep met als uitblinker ex- Sharks gitarist Chris Spedding die zijn „meester” niet alleen uiterst functioneel en behendig stéunde maar zelf, daar waar hij kansen kreeg, prachtige patro nen door de volle zaal liet rollen, maak te Cale er een warm, mooi concert van en dat was heel iets anders dan de meeste aanwezigen hadden verwacht. Pa radiso, toch al erg moeilijk laaiend of zelfs maar geestdriftig te krijgen, rea geerde koeltjes met beleefde applausjes, maar voor diegenen die onbevooroor deeld waren gekomen viel er meer dan voldoende te genieten. :haft, I papa. I Z/W) luitse I naai. I t en I eiten I (K) AMSTERDAM. Anton Kersjes maakt er geen geheim van, dat zijn interesse, maar het is zeker niet een eenzijdige, zijn repertoire bewijst het tegendeel uitgaat naar de Russische muziek. In een geheel Russisch pro- I gramma confronteerde hij het publiek van de Grote Zaal twee avonden met het pro en contra van de Oost-Europese muziek. Het pro en contra betreft dan i voornamelijk Prokofief. Men vindt zijn i muziek het einde of helemaal niets. Zijn Pianoconcert no 3 in C is onmogelijk veeleisend, maar hij was dan zelf ook I een briljant pianist. Hij is onbeperkt in I zijn fantasie; dat maakt zijn muziek I levendig, maar hij is van een zekere oppervlakkigheid niet vrij te pleiten. De I kunst van het orkestreren verstaat hij uitstekend en de virtuoze pianopartij I vindt levendige reacties en doorwerking in de orkestpartituur. Te veel goede I kwaliteiten dus om er zonder meer nee I tegen te zeggen. Een schitterende pleitbezorgster kreeg Prokofief in de Georgische pianiste Eliso I Wirsaladze. Naast haar fabelachtige I technische kwaliteiten, haar pikant tou- I cher en haar expansieve kracht en be- I heersing op de toetsen, alles is even exact en springlevend verdient de statuut en de muzikaliteit in haar voor dracht grote bewondering. Een biljante kunstenares, jong en charmant met een ongelofelijk technisch vermogen in dienst van een muzikaaltalent dat in de Georgiërs diep geworteld is. Grote bewondering verdient Anton Kersjes die zijn orkest zo zeker en bekwaam in handen had en de balans tussen deze vurige soliste en het rap reagerende orkest scherp onder controle had. De vergelijking dringt zich op van de troika (het orkest) en een Georgisch raspaardje dat de steppen instuift. Een adembenemende rit met gevierde teugel! Van de steppen naar de „Storm” van Tsjaikofski, een symfonisch gedicht, ont staan na een persoonlijke beleving in de natuur en niet geheel vreemd aan het Shakespeare-drama The Tempest. In de contrasten van kracht en verstilling, dramatische spanning en milde lyriek spreekt zich een romantische bewogen heid uit, die zijn uitstraling vindt in de instrumentale groeperingen. Met de Tweede Symfonie van Borodin werd het Russische program van het Amsterdams Philharmonisch Orkest besloten. In Vivaldi toonde Jean Decroos de tweede solist op dit concertzijn klankrijk violoncellospel. Gave intonatie en warme voordracht kenmerkten de uitvoering van dit Concerto in C kleine terts. Het staat echter te bezien of de keuze van dit werk zo gelukkig te noemen is. In elk geval gaat het aanho ren van Vivaldi na Bach, enigszins de „taaie” kant uit. De uitvoering van de ter opening van dit koffieconcert gespeelde Sinfonia in Bes grote terts van Bach’s zoon Johann Christian, gaf overigens meteen al de zekerheid, dat André Vandernoot een vaste gieep op het alert-reagerende or kest had De pittige boekdelen klonken heel gaaf en werden in frisse tempi met toepasselijk raffinement gebracht, ter wijl het Andante met de zo aanvallige melodiegevoelvol werd voorgedragen. PUUR TOEVAL BRACHT ook in het programma van het Concertgebouwor kest onder leiding van Bernard Haitink Prokofief onder de aandacht van de bezoekers van de zondagmatinee. Een volle zaal ondanks het verleidelijk len teweer. Het is bij Prokofief niet overbo dig zijn werk te zien tegen de politieke achtergrond. Hij ontvlucht in 1918 de Rode Revolutie, maar kan als zoveel andere Russen in de westerse wereld hij boekt grote successen in Duitsland, Amerika en Frankrijk zijn vaderland niet vergeten. In de jaren 1930 keert hij terug, valt bij de culturele machthebbers als een té geavanceerd componist in ongenade, belooft in 1948 beterschap met de belofte zich te houden aan een muzi kale taal die het volk begrijpt en lief heeft. Aldus probeert hij dan een wan kel evenwicht te bewaren tussen confor misme en vernieuwing. Hij bekent zich „schuldig” aan atona liteit; hij was als pianist de eerste die in Rusland Schönberg speelde, maar ver werpt dan het systeem en noemt de atonale constructie bouwen op zand. JOHN CALE en Ei

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1975 | | pagina 9