Vredeling in Kamer:
Leningen vanaf 1000
gulden mogelijk bij PTT
NKV: geen gehannes
Amsterdamse 1
betoging
-mei
Lubbers belooft
met huurprijzen
bedrijven
Raming Centrale Raad voor de Volksgezondheid
MMBGELD
Pronk keurt voor 3 miljoen gulden aan projecten goed
Ontwikkelingshulp via vakbeweging
steun aan
KRL-industrie
Geld lenen
NMB
Kosten gezondheidszorg
over vijf jaar verdubbeld
INTERNATIONALE SOUDWlTEn
Wn facisme en oorlog
re
i
Renault duurder
NVV: „Jaarverslag
Nederlandsche Bank
Al 23.000 aanvragen
voor huursubsidie
in Amsterdam
vermoeiend stuk”
V R IJ D A G
2
MEI
1975
ECONOMIE
21
(Van onze Haagse redactie)
Denemarken
hh
a
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
Gemakkelijk en betrouwbaar bij de NMB.
Voor alle doeleinden. Ook voor het verbeteren van uw
woning. Geen informatie bij werkgever.
Kwijtschelding bij overlijden.
Inlichtingen bij alle NMB-kantoren.
DEN HAAG. De aanschaf van 102 Jaguars ter vervanging van de
Starfighters van de luchtmacht zal maar weinig goedkoper uitkomen dan
de aankoop van de Amerikaanse F-16-toestellen. Minister Vredeling
(Defensie) zegt dat in zijn antwoord op vragen van het socialistische
Tweede-Kamerlid mr. K. de Vries.
Verdeeld
(ADVERTENTIE)
C
■7 f]
de herkenbaarheid van gemeenschappe
lijke belangen van de werknemers in de
rijke en arme landen vergroten; daarbij
kan bijvoorbeeld worden gedacht aan
steun voor bestaande of op te richten
vakbonden bij vestiging van multinatio
nale bedrijven in ontwikkelingslanden
Er zal een onderzoek worden inge
steld naar de mogelijkheden om voor
de verlening van kleinere kredieten
dan 1000 A 1500 gulden aan debetfaci-
liteit te creëren bij de PCGD.
Obligatielening van Akzo in Zwitserland.
De inschrijving op de obligatielening
van Akzo NV van 7 driekwart percent
ter grootte van zestig miljoen Zwit
serse frank met een looptijd van vijf
tien jaar is geheel voltekend. Er zal
worden toegewezen tot een gedeelte
van het ingeschreven bedrag. De koers
van uitgifte is vastgesteld op 99 per
cent, zo heeft de maatschappij giste
ren bekendgemaakt.
Zuid-Afrika, een land, dat volgens de
minister niet als een ontwikkelingsland
kan worden aangemerkt. De SOSV ging
er van uit. dat Zuid-Afrika alleen maar
een „rijk” land is voor de blanke boven
laag van de bevolking.
De wel goedgekeurde projecten komen
ten goede aan landen in Azië, Afrika, en
Midden- en Zuid-Amerika. Uit eigen
middelen verleent de SOSV ook ontwik
kelingshulp. Zo is de afgelopen vier
maanden 60.000 uitgegeven aan steun,
hoofdzakelijk bestemd voor de vakbewe
ging in Zuid-Afrika.
W j
DEN HAAG (ANP). De Rijks -
postspaarbank zal persoonlijke le
ningen gaan verstrekken van min
stens duizend a vijftienhonderd gul
den per lening. Minister Duisenberg
van Financiën en staatssecretaris Van
Hulten van Verkeer en Waterstaat
hebben dit medegedeeld in hun Me
morie van Antwoord op het voorlopig
verslag betreffende het wetsontwerp
tot wijziging van artikel vijf van de
beleggingswet.
Daggeld opnieuw verhoogd. Het officiële
tarief voor daggeld is gisteren verder
verhoogd van 1 naar 2 pet- wegens
een voortgaande verkrapping op de
geldmarkt, voornamelijk door belas
tingbetalingen.
Volgens Vredeling zou de aankoop van
102 Jaguars, een toestel van Frans-Britse
makelij, in totaal ongeveer 1800 miljoen
gulden kosten. Daar komt nog wat bij
omdat de Jaguar in standaardversie niet
is uitgerust met radar. Voorts moet wor
den bedacht, aldus de bewindsman, dat
deelname aan de produktle door de Ne
derlandse industrie ook nog een zeker
prijsverhogend effect heeft in vergelij
king met het kopen van een kant-en-
klaar-produkt van een lopende produk-
tielijn.
voor uw meubilair
voor uw keuken
voor uw caravan
voor uw auto
voor uw boot
gepleegd met het ministerie van Volks
gezondheid en Milieuhygiëne. Daarbij is
volgens de raad duidelijk geworden, dat
de verschillen in hoofdzaak moeten wor
den toegeschreven aan het lagere kos
tenniveau waarvan de structuurnota, op
grond van de toen bekende gegevens, is
uitgegaan bij de prognose voor 1980.
Als de kostenramingen in de struc
tuurnota op grond van de inmiddels
bekend geworden gegevens zouden wor
den aangepast, hetgeen nodig is voor een
juist inzicht in de toekomstige kosten
ontwikkeling, zou de raming in de
structuurnota nu 3 miljard hoger uit
komen (0,7 percent van het nationaal
inkomen). Het dan nog resterende ver-
UTRECHT. (ANP) De kosten van
de gezondheidszorg, die voor 1975 kun
nen worden berekend op 17,8 miljard,
zullen in 1980 zijn gestegen tot f 34,6
miljard. In percentages van het natio
naal inkomen betekent dat een stijging
van 8,5 naar 9,3.
Aldus een raming van de Centrale
Raad voor de Volksgezondheid, die on
der meer is gebaseerd op de veronder
stelling dat de volumegroei in de intra
murale zorg (ziekenhuizen, verpleeghui
zen e.d.) aanzienlijk zal afnemen en dat
de extramurale zorg (de andere sectoren
van de gezondheidszorg) zal worden uit
gebreid. De prognoses staan in een twee
de kostenrapport van de Centrale Raad.
In dit rapport heeft de raad ook een
vergelijking gemaakt met de kostenbe-
cijferingen in de Structuurnota Gezond
heidszorg die staatssecretaris Hendriks in
augustus 1974 heeft gepubliceerd. De
centrale raad heeft in zijn berekeningen
ook de sectoren „bescherming voeding
en drinkwater” en „onderwijs en onder
zoek” opgenomen, de structuurnota niet.
Overanderd dividend Oving-Diepenveen-
Struycken- Oving-Diepenveen-Struyc-
ken NV (groothandel in metalen enz.)
stelt voor over 1974 een onveranderd
dividend van 14 uit te keren. De
geconsolideerde nettowinst over 1974
bedroeg 2,96 mln. tegen 2,99 mln.
in 1973, aldus het bedrijf. Als het
dividendvoorstel door aandeelhouders
wordt aanvaard, zal aan de houders
van de winstdelende, achtergestelde
obligaties per 1 juli een onveranderde
rente van 9 pet. worden uitgekeerd.
De jaarvergadering is op 24 juni.
Oce-Van der Grinten komt met aande
lenemissie. Oce-Va nder Grinten NV is
van plan binnenkort over te gaan tot
een aandelenemissie met voorkeurs
recht voor aandeelhouders in de ver
houding van een nieuw aandeel op zes
bestaande aandelen, zo heeft het be
drijf bekendgemaakt. Het prospectus
wordt rond 22 mei gepubliceerd.
AMSTERDAM. (ANP)— Renault Ne
derland in Amsterdam heeft met ingang
van gisteren de prijzen van alle personen -
automobielen met gemiddeld vijf pet.
verhoogd. De prijsaanpassing was nood
zakelijk vanwege de gestegen loon- en
materiaalkosten bij de fabriek.
Dit heeft minister Lubbers van Econo
mische Zaken volgens de Industriebond
CNV meegedeeld tijdens een gesprek
tussen een vertegenwoordiging van
werkgevers en werknemers in de KRL-
industrie, de minister en enkele topamb
tenaren van het ministerie van Econo
mische Zaken.
De verstrekking van persoonlijke
leningen zal gebeuren via een schrif
telijke procedure, dan wel via 50,
speciaal voor informatieve en advise
rende gesprekken geoutilleerde post
kantoren met gekwalificeerde mede
werkers, die informatie en adviezen
kunnen verstrekken. Kredietverlening
vindt plaats op basis van een nauw
keurige afweging van het inkomen en
van de andere factoren die de finan
ciële positie van de aanvrager bepa
len, aldus de beide bewindslieden.
Zoals bekend hebben de vier ministers
van Defensie onlangs verklaard dat de
Amerikaanse F-16 militair-technisch het
beste en in aanschaf en gebruikskosten
het goedkoopste toestel is in vergelijking
met de Franse Mirage F1-M53 en de
Zweedse Viggen-Eurofighter.
Het NKV vindt dat er een grens van
twee jaar moet worden gesteld aan de
periode waarbinnen de definitieve huur
moet zijn vastgesteld. De huurder weet
dan sneller dan nu vaak het geval is
waar hij aan toe is en de kans op
onredelijk hoge navorderingen wordt
veel kleiner. Een huur die niet binnen
twee jaar definitief wordt vastgesteld
mag niet meer lijden tot een navorde
ring, vindt het NKV. De eventuele scha
de die daardoor ontstaat voor de woning-
exploitant moet worden afgeschreven
van de reserves of de overheid moet een
hogere bijdrage geven.
UTRECHT. (ANP)De overheid is
bereid, financieel bij te dragen aan een
belangrijk aantal projecten in de ka
toen- rayon- en linnenindustrie.
De aankoop door Nederland van 102
Jaguars (vijf squadrons) zal volgens
Vredeling in beperkte mate bijdragen
tot standaardisering van de luchtstrijd-
krachten van de NAVO in de centrale
sector van het bondgenootschap (West-
Duitsland). Van de circa 70 jager-bom-
menwerperssquadrons in deze sector
zouden bij een Nederlandse aankoop van
de Jaguar circa tien squadrons met dit
toestel worden uitgerust-
Minister Vredeling kondigt aan dat hij
binnen de NAVO de problemen van
standaardisatie en taakverdeling in de
centrale sector aan de orde zal stellen
„tegen de achtergrond van mijn gedach
ten over een Europese aanpak van de
In Amsterdam is ter gelegenheid van
1 mei een demonstratie gehouden. Het
spandoek met de levensgrote sprekende
letters is bijna even lang als de breedte
van de Amsterdamse Linnaeusstraat.
vervanging van de NF-5 en vergelijkba
re vliegtuigen”. In het begin van de
jaren 80 moet Nederland beginnen met
de vervanging van de 105 NF-5-jagers
van de luchtmacht.
Als deze posten buiten beschouwing
worden gelaten, komt de raad voor 1980
toch ƒ3,7 miljard ofwel 0,9 percent van
het geschatte nationaal inkomen hoger
uit dan de structuurnota. Over dit ver
schil heeft de raad uitvoerig overleg
Minister Vredeling bevestigt dat dte
Britse ambassade in de vier landen die
hun Starfighters willen vervangen (Ne
derland, België, Noorwegen en Denemar
ken) op 24 april een offerte hebben
gedaan. Hij ziet geen aanleiding serieus
op het Britse aanbod in te gaan „gezien
het feit dat de vier landen zich inzetten
voor een gezamenlijke keus”.
Vorige week werd uit Denemarken
bericht dat de Deense minister van de
fensie de Britse aanbieding inzake de
Jaguar interessant zou hebben genoemd.
Minister Vredeling deelt in zijn ant
woord mee dat de Deense minister hem
heeft gemachtigd te verklaren dat de
Jaguar volgens de Deense bewindsman
niet voldoet aan de gestelde eisen en
door Denemarken niet in beschouwing
zal worden genomen.
Wat de werkgelegenheidsproblematiek
betreft worden door bankpresident Zijl-
stra de reële arbeidskosten als belang
rijkste oorzaak van de huidige werk
loosheid aangewezen, zodat hiermee bij
het loonbeleid in de komende jaren zijn
inziens ernstig rekening zal moeten wor
den gehouden. Een opvatting die ook het
Centraal Planbureau aanhangt en waar
het NVV het niet mee eens is.
Ford Nederland heeft alle uitvoerin
gen van de Escort met gemiddeld bijna
4 pet. verhoogd. Deze prijsaanpassing is
van kracht geworden op 15 april jl. de
1100 Base kost nu ƒ9.680, de 1600 Sport
12.998.
Op de defensiebegroting is 2,3 miljard
gulden uitgetrokken voor de aankoop
van 102 vliegtuigen ter vervanging van
de Starfighters. De PvdA-fractie en het
socialistische partijbestuur zijn fel ge
kant tegen aankoop van de F-16. Dit
Amerikaanse toestel is volgens de socia
listen te duur en kan meer taken ver
richten dan strikt genomen nodig is.
Voor woningwetwoningen wordt op ba
sis van kostenramingen een voorlopige
huurprijs berekend. Wanneer alle wer
kelijk gemaakte kosten berekend zijn -
wat soms jaren kan duren - wordt een
definitieve huurprijs vastgesteld. Vanaf
dat moment moet de huurder de defini
tieve huur betalen en bovendien het
verschil tussen voorlopige en definitieve
huur. Wordt b v na vier jaar de definie-
tieve huur 25 hoger dan krijgt de
huurder een navordering van 1.200. Dit
soort bedragen stelt veel mensen voor
onoverkomelijke moeilijkheden, aldus het
NKV. Ook al wordt in een aantal geval
len soepelheid betracht, het blijft on
rechtvaardig de bewoner op een derge
lijke manier te laten boeten voor de
vertraging waarmee een definitieve huur
tot stand kan komen.
Achtergestelde lening Banque de Pari».
Banque de Paris et des Pays-Bas NV
heeft een 9,25 pet. achtergestelde le
ning van f 10 mln. afgesloten. De
lening zal in tien gelijke jaarlijkse
termijnen worden afgelost, te begin
nen in 1980.
De storting is inmiddels geschied, aldus
de bank.
AMSTERDAM. (ANP)— In Amster
dam zijn al 23.000 aanvragen voor huur
subsidie in voorbereiding. De gemeente
lijke dienst Volkshuisvesting heeft op de
7 wijkposten 21.000 formulieren uitge
reikt en bovendien zijn aan bewoners
van bejaardenhuizen 2000 bezorgd. Met
deze 23.000 gegadigden voor huursubsidie
zijn afspraken gemaakt voor het invul
len van de formulieren. Daarmee zal
deze maand worden begonnen.
Het bestuur van de makelaarsvereni
ging in Amsterdam heeft praktische en
principiële bezwaren tegen de voorge
stelde uitvoeringsmethode bij de uitke
ring van de individuele huursubsidie via
de verhuurder. In een brief aan staatsse
cretaris Van Dam deelt het bestuur mee,
dat het daarom vooralsnog aan de leden
zal adviseren om geen medewerking te
verlenen aan de regeling.
UTRECHT (ANP). „Er moet een
eind komen aan het gehannes met het
vaststellen van voorlopige en definitieve
huurprijzen van woningwetwoningen. De
manier waarop dat nu gebeurt leidt er
vaak toe dat huurders jaren nadat ze de
woning betrokken hebben forse navor
deringen te betalen krijgen”, aldus het
NKV in het blad NKV-pamflet.
Amsterdam (ANP). De advieskoersen (aan-
en verkoopprijzen) voor buitenlands bank
papier geldend in Amsterdam lulden:
Amerikaanse dollar 2,37-2,47; Engelse pond
5,57-5,87 (Belgische fr. (100) 6,56-6,86; Duitse
mark (100) 100,00-103,00; Ital. lire (10.000) 37,25-
40,25; Portugese esc. (100) 8,60-10,10; Franse fr.
(100) 57,25-60,25; Zwitserse fr. (100) 93,50-96,50;
Zweedse kroon (100) 59,25-62,25; Noorse kroon
(100) 46,75-49,75; Deense kroon (100) 42,25-45,25;
Oostenr. sch. (100) 14,28-15,58; Spaanse pes. (100)
4,16-4,46; Griekse drachme (100) 7.65-8,90; Finse
mark (100) 66,25-69,25; Joegosl. dinar (100) 13,75-
16,75.
Minister Vredeling wil proberen of
met het oog hierop een Europees vlieg
tuig kan worden ontwikkeld, mogelijk
door een eenvoudige versie te maken
van de geavanceerde MRCA-jager-bom-
menwerper die thans wordt ontwikkeld
door Italië, West-Duitsland en Engeland
samen. En dan zal ook over de Engelse
bijdrage moeten worden gesproken, al
dus Vredeling.
Aanleiding voor het gesprek was een.
structuuronderzoek dat in deze bedrijfs
tak is ingesteld. Een onderzoek, dat
enkele concrete vragen en aanbevelingen
heeft opgeleverd. De meeste projecten
die overheidssteun krijgen zijn erop ge
richt, de economische en sociale positie
van de KRL-industriete versterken.
Volgens bestuurder L. Ester van de in
dustriebond CNV gaat het hierbij om
produktiemethoden. de verwerking van
grondstoffen, milieuvraagstukken en re
search.
Onveranderd dividend Stoomspinnerij
Twenthe. NV Stoomspinnerij Twenthe
zal over 1974 een onveranderd divi
dend van 11 pet. in contanten voor
stellen. Het bedrijfsresultaat bedroeg
vorig jaar 4,48 mln. tegen 3,83 min
in 1973 na afschrijvingen van ƒ3,51
mln. 3,1 mln.), aldus het bestuur.
Na aftrek van o.m. rentelasten van
1,52 mln. 0,97 mln.) en belastingen
van 1,33 mln. 1,31 mln.) resteerde
een saldo winst voor reservering van
1,53 mln. 1,55 mln.). De jaarverga
dering is op 27 juni.
Zwitserse Nestlé: lagere nettowinst. Het
Zwitserse voedingsmiddelenconcern
Nestlé (in Nederland vestigingen in
Rotterdam, Vlaardingen, Amerongen
en Hazerswoude) verwacht voor het
lopende jaar een verdere stijging van
de omzet. Het concern wil echter geen
exacte cijfers noemen en geen voor
spellingen doen over de winstver
wachtingen voor 1975.
UTRECHT (ANP). Minister Pronk van Ontwikkelingssamenwerking heeft een
reeks projekten goedgekeurd die met Nederlandse ontwikkelingsgelden worden be
taald en die zullen worden uitgevoerd door de vakbeweging in ontwikkelingslanden.
Op die manier zal dit jaar 3 miljoen aan ontwikkelingshulp worden besteed via
vakbewegingskanalen.
De bewindslieden achten het in het
belang van de positie van de RPS en
PCGD noodzakelijk om spoedig tot
het verstrekken van persoonlijke le
ningen over te gaan en daarmee niet
te wachten tot het advies van de
Commissie Herstructurering RPS-
PCGD zal zijn afgerond. Verwacht
wordt dat dit advies in de loop van
dit jaar gereed zal zijn. De realisering
van de herstructurering tot een post
bank zal nog geruime tijd in beslag
nemen. Het gedurende zo lange perio
de nog ontbreken van een zo belang
rijk onderdeel van het retailpakket
als het verstrekken van persoonlijke
leningen zou de gelddiensten naar het
oordeel van de bewindslieden ernstig
schaden.
schil van 700 miljoen wordt volgens de
raad veroorzaakt door verschillen in de
vooronderstellingen ten aanzien van de
ontwikkeling van het volume van de
zorgverlening in de periode 1975-1980.
Zoals gemeld had staatssecretaris
Hendriks bij de publikatie van zijn
structuurnota de bedoeling, de kosten
stijging in de gezondheidszorg zo te be
perken, dat in 1980 maar 8 percent van
het nationaal inkomen in deze sector
zou worden besteed. Dit cijfer heeft hij
onlangs op grond van recente ontwikke
lingen (o.a. arbeidstijdverkorting en ver
lenging van de vakanties voor het zie
kenhuispersoneel) met enkele tienden
van percenten verhoogd.
die hun hoofdzetel in Nederland hebben.
(Philips, Unilever, Akzo, Shell).
Uniek voor deze nieuwe vorm van
Nederlandse ontwikkelingssamenwerking
is volgens het NKV dat voor de vak-
bondsprojecten niet langer de toestem
ming nodig is van het betrokken ont
wikkelingsland.
De vakbeweging is verantwoordelijk
voor de keuze van de projecten, maar
de minister kan voorgedragen projecten
afwijzen. Dat is bij twee voor 1975
ingediende plannen gebeurd. Die behels
den beide steun aan de vakbeweging in
„Jaguar niet goedkoper dan F-16”
Nationale Investeringsbank leent 60
mln. De Nationale Investeringsbank
NV gaat 60 mln. 8,5 pet obligaties
1975 per 1976-1985 uitgeven tegen een
op 9 mei bekend te maken uitgifte-
koers. Inschrijving staat open op 13
mei en de storting is vastgesteld op 16
juni. Aflossing zal geschieden in tien
gelijke jaarlijkse termijnen op 15 juni
van de jaren 1976 tot en met 1985.
Vervroegde gehele of gedeeltelijke af
lossing is niet toegestaan, zo meldt het
emissiesyndicaat.
De Belgische en Nederlandse regering
bespreken zaterdag de keuze van een
opvolger voor de Starfighter. Minister
Vredeling heeft het kabinet voorgesteld
voorlopig 84 F-16-toestellen te kopen en
op 18 andere een optie te nemen. De
Belgische regering is verdeeld. Premier
Tindemans is óók voor aankoop van het
Amerikaanse vliegtuig, maar minister
van defensie Vandenboeynants voelt
meer voor de Franse Mirage.
UTRECHT. (ANP)— Het NVV vindt
het jaarverslag van de Nederlandsche
Bank „een wat vermoeid stuk”, waarin
een op hoofdlijnen niet oninteressante
analyse van de internationale economi
sche situatie wordt gegeven, maar waar
in geen nieuwe invalshoeken en uit
gangspunten liggen besloten.
De coördinatie van deze nieuwe vorm
van ontwikkelingshulp is in handen van
de stichting ontwikkelingssamenwerking
vakcentrales (SOSV) van NW, NKV en
CNV. Het is, zo meldt het NKV, de
bedoeling dat ook in de volgende jaren
een minstens even groot bedrag naar de
derde wereld gaat als in 1975. Dat bete
kent een aanzienlijke taakverruiming
van de SOSV.
Van de 3 miljoen die minister Pronk
dit jaar ter beschikking stelt is ƒ1
miljoen bestemd voor projekten die
worden ingediend door het internatio
naal verbond van vrije vakbeweging
(IWV), 1 miljoen voor projecten van
het Wereldverbond van de Arbeid
(WVA) en 1 miljoen voor steun aan
projecten van vakbondsstromingen die
niet bij een van deze internationales zijn
aangesloten.
Voor financiering komen projecten in
aanmerking op het terrein van vorming
en scholing, werkgelegenheid, coöpera
ties, landbouw, industrie en vakbondsor
ganisatie.
Vooral die projekten krijgen steun, die
