Agenten op achterste benen
1
IC
B -
r
r)
‘■■3/
f
li
K
Z SF
te
door onze
redacteur
toerisme
Udo J. Buys
Ijk
1
1 MMlh
zirrr°
VAKANTIE
M
A
w
1
Hoofden van
reispiomers
I
aan
i'1
0’
nog voor seizoen weg
V»&
-
A.P.F. van Gennip
direkteur FIT Vlieg- j
reizen BV
'instruktieve ptograrmnM|
door een heel pakket zeenl
goedkope ekstra's. I
U die met ons vliegt, voor I
het eerst of als trouwe gasv
van het huis, moet van mij
aannemen dat uw vakantie-
genot mij persoonlijk ter
harte gaat. U verdient uw I
vakantie na een jaar hard J
werken, u betaalt er voor. 1
Aan ons om u niet alleen I
een goede reis te wensen,
maar die ook te beloven. 1
De „goedkopere" HINT-organisaties wor
den in het najaar samen ondergebracht
in Alkmaar in het gloednieuwe Magneet-
hoofdkantoor. Magneet krijgt dan gezel
schap van Sterreizen, Turavia en Fit.
A i
41
ff
„Ik zit iedere morgen naar de post te
kijken”, vertrouwt Van Gennip me toe,
„want ik wil er zo ganW mogelijk uit. Ik
zie het een grote puinhoop worden”. Een
opmerkelijke uitspraak van een man die
nimmer van zijn stuk te brengen was en
als vakantiedevies de slogan „avontuur
in zekerheid” op zijn klanten afvuurt.
Het punt is dat Van Gennip een van de
mensen is die het niet hoog op heeft met
de reorganisaties die binnen de Holland
International Travel Group, kortweg de
HINT, worden doorgevoerd, en 'm maar
liever smeert.
1
SI
Een ander die erg rustig wacht op de
dingen die komen gaan is Centouri-di-
recteur Ton Jansen uit Haarlem. „Van
mijn positie weet ik nog niks”, zei hij.
Ze hebben me gevraagd of ik er be
zwaar tegen heb dat er per 1 juni een
product-manager bij me wordt aange
steld. Toen heb ik geantwoord: daar zeg
ik geen ja op en geen nee op”.
Met andere woorden, bekijk het maar.
Het geval Jansen is voor de HINT niet
het gemakkelijkste. De Centouri-direc-
teur heeft bij de overname door de
KLM destijds een langlopend contract
Molleman (Airtour). Achter de katheder Bekkering, die aanvankelijk de rechterhand
was van Harold Regeur, maar nu voorlopig de plaats van Van Woerkom inneemt.
(Long Range Travel/Hoogstins Passage), Sloof (Sterreizen), Derijks (Silverjet), Gaas
tra (Magneet), Van Gennip (Fit), Van Woerkom (Eurotours), Jansen (Centouri) en
De Nederlandse reisindustrie is in beweging. Danig in beweging zelfs.
Dat wil niet zeggen dat u, de consument, er iets van merkt. De glimlach
van de juffrouw aan de balie van het reisbureau waar u uw geheel ver
zorgde reis koopt, is waarschijnlijk dezelfde als die van verleden jaar. En
in de gidsen golft de Middellandse Zee vredig als altijd parelwitte stranden
op en ogen de Italiaanse meren dezelfde rimpelloosheid. Maar onder de
oppervlakte is de reisindustrie in beweging met een heftigheid als van een
kolkende zee. Met golven met woest stampende schuimkoppen die slechts
door een zeer behendig filmer op celluloid zouden kunnen worden vastge
legd. Het is de wereld van stroomversnellingen waar onze nationale
Prikkebeens die het met hun netje op menselijke vlinders voorzien heb
ben in zijn beland. Sommigen hebben het er moeilijk mee en verdwijnen
kopje onder. Met name de ouwe getrouwen uit het vak. Ze hebben nog
wel uw vakantie 1975 voorbereid, maar uw klacht of compliment zal niet
meer bij hen op tafel komen, want ze vertrekken nog voor het seizoen is
gestart. Over de aanleiding daarvan gaat dit verhaal.
I gidsen van de middenklasse-groep: Airtour, Eurotours, Centouri. Silverjej en Long
I Een paar maanden geleden nog broederlijk bijeen. Van rechts naar links Hoogstins
der van de HINT. „De heren hebben
zich bereid verklaard alle medewerking
te verlenen aan de reorganisatie. Met
allemaal wordt persoonlijk gesproken
over hun positie”. Inmiddels vertelde de
al eerder aangehaalde Nol van Gennip
dat hem de keus werd gesteld voor of
na het seizoen te vertrekken. Van Gen
nip: „Ze hebben gezegd 1 juni of 1
september. Maar voor die laatste datum
voel ik weinig. Ze ondergraven m’n
positie en dan kan ik maar beter gaan”.
<„Hij is niet ontslagen”, reageert hierop
de HINT-woordvoerder, „hij wordt op
non-actief gesteld per 1 mei omdat hij de
zaak niet meer zou kunnen leiden”.
maart toe dat ze de bezem door de
„divisie touroperating” zou gaan halen.
Aan het personeel werd schriftelijk
meegedeeld dat de reorganisatie tot doel
had „tot een slagvaardiger beleid” te
komen. Een woordvoerder van de reisgi-
gant verklaarde bij die gelegenheid dat
er ook ontslagen zouden vallen, „hoog
en laag”.
ANDRE BROEKMAN, in 1948 de op
richter van De Magneet, stapt zelf op.
„De heer Broekman kon geen vrede
hebben met de ontwikkelingen die zich
thans in de reisorganisatie Holland In
ternational voordoen”, meldde de Alk-
maarsche Courant dezer dagen. Broek
man zo heeft hij inmiddels per circu
laire ook aan zijn personeel meegedeeld
gaat er per 1 juni vandoor.
EERST OVER wat die HINT nu pre
cies is: de groep werd een jaar geleden
gevormd en effectief op 1 oktober. De
aandelenverhouding van KLM, NSU en
NS is respectievelijk 50, 37*/2 en 12*/2. De
KLM kocht eerder Magneet, Fit, Cen
touri, Eurotours en Silverjet op en
bracht die onder één noemer in het
zogeheten Toerist Fonds. De eigenaars
werden directeur en verder veranderde
er niets, want de nationale luchtvaart
maatschappij wilde alleen maar een
greep hebben op de chartermarkt. Dat
ging goed totdat andere merken, met
Neckermann voorop in de concurrentie
slag gingen. De Toerist Fondsgroep ver
loor klanten en de KLM zocht in allerijl
naar partners om een tegenvuist te ma
ken. Die vond het in NSU (die met de
reisbureaus Lissone Lindeman, Ruys en
Lislind International en Airtour(opa)
binnenkwam en de NS.
EN TOEN KWAM de stroomversnel
ling. En dat allemaal in wat luttele
maanden. Op 10 oktober van het vorig
jaar was er hog geen vuiltje aan de
lucht. De HINT pesenteerde zich die
datum aan de toeristische pers in het
Schiphol Hilton. De reisorganisatoren za
ten op een rijtje aan een lange tafel en
mochten allemaal wat over hun product
vertellen Alles leek toen even gladjes te
gaan verlopen als de scheepjes dreven
op het zwembad, aan de rand waarvan
het evenement plaatshad. Die vrede
duurde echter maar even, en na een
stroom geruchten gaf de HINT midden
Nu is dat geen geheim, want in het
reiswereldje was het al lang bekend dat
de „HINT-jongens” miljoenenverliezen
lijden en dat de boekhoudkolommen
geteisterd worden door de rode cijfers.
„Ze kunnen er beter een boekhouder
nemen die kleurenblind is, dan krijgt die
in ieder geval geen maagzweer”, gnuifde
eens iemand van de „concurrentie” op
een cocktail in Amsterdam.
DE LAATSTE „CORRECTIE” die de
HINT bekend maakte wakkerde de
storm eerst goed aan. Want, wat gebeur
de er? Er werden twee groepen gevormd:
een die mikt op de „middenklasse”
en een op de „goedkopere”. Daarmee
DE SOMS ZO VEERKRACHTIGE tred
van de postbode heeft in wat villawij
ken in het land meer aandacht gekre
gen. In Aalst bijvoorbeeld, bij Eindhoven,
waar Fit-directeur Nol van Gennip in
zijn bus op een mededeling uit Den
Haag wacht. Daar aan de sjiieke Vijver
berg resideert Holland International
Travel Group BV, de organisatie waarin
de toeristische belangen zijn onderge
bracht van KLM, Nederlandse Scheep
vaart Unie en Nederlandse Spoorwegen.
gekregen en dat gaat tot in de jaren
tachtig. Bij Centouri werken 50 man.
DE REISBUREAU-AGENTEN volgen
de ontwikkelingen, zover dat mogelijk is,
op de voet. Het meeste weten ze echter
bij gerucht. De HINT zou juist die groep
de mensen die het product verkopen
dat de reisorganisator in elkaar draait
nog niet over het wel en we varï
vandaag hebben ingelicht. Hoe de interes
se is illustreert een onlangs door de
Algemene Vereniging van Reisbureaus
in Amsterdam aan de leden gezonden
briefje waarin werd aangekondigd dat
Ab Houtzaager in een radiorubriek met
wat toeristische collega’s een discussie
zou houden, waarbij ongetwijfeld de
HINT-affaire ter sprake zou komen. De
oortjes werden echter voor niets gespitst.
Want Houtzaager kwam niet. Ook voor
de schrijvende pers is de hoogste HINT-
baas niet te vangen. De HINT-woord
voerder houdt de boot resoluut af. „We
moeten eerst exact weten waar we aan
toe zijn”, houdt hij vol.
DE AMSTERDAMSE reisadviseur Ca
rd Hageman, oude rot in het vak,
maakt zich over de gang van zaken zeer
boos. Ondanks het feit dat hij (financieel)
met handen en voeten gebonden is aan
de HINT, geeft hij ferm commentaar.
„We zijn niet alleen teleurgesteld, we
staan op onze achterste benen. Je werkt
zo’n achttien jaar met die mensen en
dan hoor je via het personeel of uit de
krant wat er gebeurt, dat vind ik zeer
I S i# .Mk'Qk
t - -i 4' 1^.
-
BOVENDIEN SPEELT voor Van Gen
nip mee het voornemen van de HINT de
kantoren van midenklasse en goedkopere
te centraliseren.Fit (geboren en getogen
in Eindhoven) zou (met Sterreizen Rot
terdam en Turavia Heemstede) in dat
geval verhuizen naar het splinternieuwe
Magneetgebouw in Alkmaar. De HINT-
woordvoerder: „Dat er concentratie komt
is zeker en het is ook waarschijnlijk dat
die groep daar komt te zitten”. Van
Gennip weer: „Daar kan ik niet mee
akkoord gaan. Ik wil niet weg uit Eind
hoven. Ik heb hier 60 mensen werken en
ze altijd voorgehouden dat alles o.k. is
en dat blijkt nu niet het geval”. „Ze
willen graag dat ik opnieuw begin, dan
gaan ze allemaal met me mee. Maar dat
kan ik niet want ik heb met concurren
tiebeding te maken en de HINT heeft al
gezegd dat ze me in de gaten zullen
houden”, zegt hij.
en tussen hen in de
«b
Martin
Schroder is commissaris van de HINT
en wordt algemeen geschetst als een van
de grote mannen achter de reorganisatie.
Ook als de man met de know-how wat
het toerisme betreft naast zijn mede
commissarissen als KLM’ers A. de Soet
en B. van de Breevaart, de NSU-mensen
F. Terwogt en E. van Walsum en P.
Leopold die de NS vertegenwoordigt.
Deze week zei hij nog tegenover journa
listen: „Het hele proces bij de HINT was
niet te voorkomen. We hebben er alle
maal baat bij dat de zaak efficiënt gaat
draaien. Neem Korfoe, dat raakte in, de
hele macht stort er zich op en je kreeg
500 percent capaciteitsvergroting. Stapel
gek waren ze in het verleden”.
Martin Schröder kent al de pioniers
als zijn broekzak. „Ik zal nooit vergeten
hoe we ooit samen op het platform van
Schiphol stonden te wuiven toen m‘n
eerste DC-3 met vakantiegangers naar
Spanje de lucht inging” herinnert Fit’s
Nol van Gennip zich met weemoed.
DE STORM BINNEN Holland Inter
national Travel Group is nog lang niet
uitgevoerd. De reiswereld volgt de bewe
gingen van de gigant met ingehouden
spanning. De HINT heeft gezegd de
zaak zeer binnenkort open te gooien. Een
man als Carel Hageman heeft daar
maar weinig verwachtingen van. „Vakan
tie is toch geen machine die je ver
koopt”, zegt hij, „nu krijg je een stel
technocraten die de zaak killen”. Hoofd
schuddend gaat hij verder: „De vakan
tiereis vormt voor veel mensen de belang
rijkste twee weken van het jaar. Wij
hebben het VOORRECHT om die te
verzorgen, dat is heilig geld en daar
moet je geen geintjes mee maken. Dat
heeft niets te maken met computers,
maar alleen met menselijkheid”.
De reorganisatie binnen de HINT wordt geleid door drs. Ab Houtzaager (links),
afkomstig van de KLM. Rechts reisadviseur Carel Hageman
werden meteen ook korte metten gemaakt
met de reclameslogan „De betrouwbare
vijf”, waarmee het publiek werd be
stookt. Die vijf, Centouri, Fit, Eurotours,
Airtour en Magneet verdwenen naar
verschillende kampen. Airtour, Centrou-
ri en Eurotours moeten nu samen met
Long Range Travel en Silverjet de mid
denklasse charmeren. En Fit en Magneet
kregen in hun goedkopere klasse te doen
met SteiTeizen en Turavia. (De laatste
was het speciaal op de Spaanse markt
opererende B-merk van Centouri).
TOT MANAGER van de dure groep
werd benoemd Eurotourdirecteur M. van
Woerkom en van de andere Magneetdi-
recteur (economisch) drs. Ab Houtzaa-
twee, waarvan de HINT wist te melden
dat zij over 1974 nog aardige cijfers
leverden. De beide groepsmanagers kre
gen de leiding van de „divisie touropera-
ting”, rechtstreeks onder algemeen-di-
recteur (economisch) drs. Ab Houttzaag-
ger (41 jaar), tot voor kort ondermeer
directeur van het autobusbedrijf van de
KLM. Die leiding namen de twee over
van de bloed-integere Harold Regeur,
die een nieuwe functie kreeg, maar in
middels alweer terug zou zijn naar de
KLM, waar hij aanvankelijk ook van
daan kwam om in eerste instantie Toe
rist Fonds te leiden.
DE NIEUWE VERDELING bracht de
poppen pas goed aan het dansen, want
het betekende zoveel dat de diecteuren
van de verschillende organisaties een
supervoogd boven zich kregen. Om per
soonlijke redenen, die naar buiten niet
bekend werden gemaakt, bedankte Van
Woerkom voor de eer, maar pas nadat
hij in eigen kring zijn bevordering met
een glas had gevierd. „Tussen hem en
Gaastra gaat het niet”, wil het in de
reiswereld.
NIEMAND
NOG GEEN TWEE weken later volg
de opnieuw een persbericht. Daarin
werd aangekondigd dat met ingang van
1 mei de tot de HINT behorende tour
operators in twee groepen zouden worden
geconcentreerd. „Teneinde tot een zo
doelmatig mogelijke werkwijze te ko
men” en ,„met behoud van eigen identi
teit en merknaam”.
NADERE INFORMATIE leerde dat de
ingreep het directe gevolg was van een
„vernietigend rapport” van het organisa
tiebureau Van der Torn en Buningh, die
op het moment de „divisie touropera-
ting” doorlicht. En, de resultaten van
1974, „waarover men zich te pletter is
geschrokken”, aldus een HINT-woord
voerder. „Er waren maar heel weinig die
met goede cijfers voor de dag kwamen”,
voegt hij er aantoe. Magneet en Euro
tours zouden „in zwart” zijn gebleven,
maar 'Fit en Centouri „stevig in rood”.
kwalijk. En als ik dat zeg spreek ik
namens velen uit de reiswereld”.
Hageman heeft het hoog op met de
koppen die gaan rollen. „Het waren de
pioniers, hun verdwijnen betekent een
verlies aan originaliteit. Neem Sloof van
Sterreizen. Die geldt als een van de
grote vakmensen. Hij heeft alles tegen
als je hem zo ziet, maar die man mag
echt wel eens in het zonnetje worden
gezet. En Van Gennip: een creatief en
zeer grote \figuur”.
„IK BETREUR HET dat al die mensen
uit het toerisme treden”, zegt hij opge
wonden, „zo’n André Broekman is een kei
op het gebied van bijvoorbeeld autocar-
reizen. Hij is een professor in het toeris
me. Ik ontmoette hem eens bij een feest
in de RAI, toen bestond Magneet een
aantal jaren. Volop feest, maar Broek
man was niet te vinden, die zat in een
hoekje met een ouder echtpaar te bak
keleien over een Rijnreisje van drie
dagen. Nee, die jongens hebben him
supporters in naam van de agenten. Als
Broekman verdwijnt moeten we een be-
nefietwesdtrijd voor hem spelen, in de
vorm van een receptie, dat is de Neder
landse reiswereld wel aan hem ver
plicht. Tegen Nol van Gennip heb ik ook
gezegd: je moet op je post blijven, ze
kunnen je niet missen”.
„Neem Lissone Lindeman, Hoy-
man en Schuurman en Muller en Co,
die haalden indertijd hun neus op voor
tiet chartertoerisme, die zagen het als
een soort dilettantisme. Nu lopen ze
hard om te mogen boeken”, zegt hij, en
vervolgt: „Het is trouwens de vraag of
de fout van het verlies ligt bij de
Touroperators. Wie vertelt me wat ze
voor hun stoelen hebben moeten beta
len? En dan hebben ze misschien verlies
gehad, ze hebben wel de creativiteit
gehad”.
OPNIEUW OM COMMENTAAR ge
vraagd om over de toekomst van de
pioniers, wordt de HINT-woordvoerder
duidelijk kregelig. „Al die drukte om die
kerels, die allemaal miljonair zijn en de
zaak in het honderd hebben laten lo
pen”. Speerkt over „opgeklommen bus
chauffeurs” en schetst een van hen als
„dictatoriaal, niet te pruimen, te oud,
moet weg”. Dat ze dat doen is voor hem
zeker. „We kunnen niet zeggen je moet
dan en dan weg, maar wat is je positie,
wat wil je. Ze zijn gek als ze blijven
zitten, want ze hebben in hun eigen
bedrijf niets meer te zeggen”.
MARTIN AIR-DIRECTEUR
ZIT vanaf dat moment
meer echt op zijn gemak. De geruchten
namen zelfs toe dat de eerste ontslagen
zouden zijn gevallen. „Dat is überhaupt
onwaar”, reageert hierop een woordvoer-
’t rollen
4
