Kwellingen in grafiek
Liefde van een Belg voor een varken
van Gilles Briaud
Rob Hoeke's Fingerprints
en
Van Doorn voelt
niet voor anarte
opera-nota
Gewestelijk Orkest boos over
weigering subsidie van CRM
Beroemdste Rijnland
rLu*s
Pieter Hoogland
met keramiek en
Voor de halve prijs
op reis
Per spoor
heel Nederland door
gouaches
Alice” kandidaat voor onderscheiding in Cannes
Ik
IK7!
Bij Heerkens Thijssen
Met ondergang bedreigd
Nicolai Ceausescu
Op zaterdag 24 mei
Ged. Oude Gracht 82
el
in Panoramiek
In „De Waag”
5V;
Gijsen en Walschap
in de adelstand
1 S
I1IÏW
L W
swm
WOENSDAG
1 4
19 75
KUNST
MEI
13
(Door Pieter van Lierop)
ide-
Filmische zuiverheid
O
I
d
d
>2
5
s
Nederlandse
Spoorwegen
Innige liefde
J
L/-
V
lltt
HEIN STEEHOUWER.
(ADVERTENTIE)
C
(Van onze Haagse redacteur)
(ADVERTENTIE)
HEIN STEEHOUWER.
De kaartjes zijn uitsluitend verkrijgbaar bij ons kantoor Haarlem-Centrum:
.4
op donderdag 15 mei en vrijdag 16 mei a.s. tussen 10 en 16.00 uur.
In samenwerking met de Nederlandse Spoorwegen kunnen we onze lezers
deze unieke „Spoordag" aanbieden. Een dagkaart 2e klas kost u nu slechts
f 13,— (i.p.v. f 24,—); een kinderkaartje f 6,50.
Deze speciale kaartjes zijn dus NIET verkrijgbaar bij onze overige kantoren
of bij de stationsloketten.
Op zaterdag 24 mei kunt u op dit kaartje zoveel sporen als u maar wilt
(onderbreking van de reis is toegestaan) door geheel Nederland.
Gilles Briaud maakt houtsneden, die
hij op t-en bijzondere manier prepareert.
Uit handen van televisiepresentator Aad van den Heuvel kregen Rob Hoeke en Hein
van der Gaag gisteren het eerste exemplaar van hun nieuwe elpee Fingerprints- Dat
gebeurde tijdens een gezellig treffen in een der opnamestudio’s in Hilversum, waar
Rob en Hein zich in een zeer ruime belangstelling mochten verheugen. Zoals bekend
verloor Haarlemmer Hoeke vorig jaar het grootste deel van zijn linkerpink en ring
vinger. De plaat bevat ruige blues en authentieke boogies uit de jaren voor de oorlog.
Op de foto: Aad van den Heuvel geflankeerd door Rob Hoeke (rechts) en Hein van
der Gaag.
initiatief) maakte, speelt ze een 32-jarige
vrouw die, wanneer haar man is veron
gelukt, gedwongen wordt als serveerster
de kost te gaan verdienen en voor
zover daarvoor nog tijd overblijft te
sleutelen aan de opvoeding van haar
knap lastige 12-jarige zoontje.
vindt dat deze dienende taken nimmer
in die mate door de overige orkesten
kunnen worden overgenomen.
Zijn film lijkt eerder een verontschul
diging voor de Algerijnse revolutie dan
een epos ter streling van de nationalisti
sche gevoelens. Daarnaast is de beeldly-
riek en het technisch vakmanschap im
ponerend op een manier die je toch niet
gauw verwacht uit een jong filmland als
Algerije.
eien.
dwijnt.
ardnekkig
i H is mil
>or direkt
lehandelii
r maar
parat lont
landelsmei
RESTAURANT
Grote Houtstraat 21
Biefstuk met
Stroganoff-sauce
aard, en groente
Terwijl het festival intussen alweer
vijf dagen oud is, zijn we een film die
nu echt de Gouden Palm verdient hier
nog steeds niet tegengekomen, hoewel
Alice does’nt live here anymore wel een
aannemelijke kanshebber lijkt. En tot op
dit moment is Ellen Burstyn de enige
serieuze kandidaat voor de prijs voor de
beste vrouwelijke hoofdrol. In de film
die Martin Scorsese (overigens op haar
HILVERSUM (ANP). In het NOS-
televisieprogramma Panoramiek zal Dick
Verkijk woensdagavond a.s. van 22.35 tot
22.50 uur een vraaggesprek hebben met
de president van Roemenië Nicolai
Ceausescu. Verkijk zal de president on
der meer vragen stellen over de relatie
tussen zijn land en Nederland, zijn visie
op de kwestie in het midden oosten en
zijn mening over de Europese veiligheid.
CANNES De Belgen hebben zich dit jaar geen plaats in de competitie
weten te veroveren, maar de wereld is er in Cannes wel op attent ge
maakt dat ze ook films maken. In de Semaine de la Critique draaide Vase
de Noces van Thierry Zeno. Het bleek te gaan over een boer die paart
met een varken en die de uit deze verbintenis ontstane baby-biggen ven-
orbert, waarna de zeug zelfmoord pleegt en begraven wordt door de boer,
die vervolgens de uitwerpselen van het vroegere voorwerp van zijn diep
ste genegenheid met smaak naar binnen spoelt.
HAARLEM. De nog jonge Frans
man Gilles Briaud, die exposeert in het
prentenkabinet van Heerkens Thjjssen
komt vooral over ais een gekwelde figuur.
Kwellingen die kennelijk niet alleen in
de voorstelling hun weerslag vinden,
maar ook in de hakerige lijnvoering van
verreweg de meeste grafiek die hier te
vinden is. Zijn opleiding aan de acade
mies in Toulouse, Bordeau en Urbino
heeft dat handschrift niet kunnen verbe
teren.
De methode die Lakhdar-Hamina
daarbij gevolgd heeft, is op Russische
leest geschoeid: het breedst denkbare
formaat, overrompelende stereofonische
muziek, een traag tempo, en een zwel
gen in kommer en treurnis. Subtieler
had het ook gekund. Maar in ierer land
dat pas in deze eeuw zijn onafhankelijk
heid verworven heeft, zijn vroeg of laat
dit type films gemaakt, maar meestal
gaf men zich daarbij dan over aan een
hysterische zwart-wittekening en over
doses revolutionair heldendom. En dat is
iets wat men Lakhdar-Hamina niet ver
wijten kan. Hij breekt zijn film af voor
de heroïsche wapenfeiten.
Konrad Adenauer, Ludwig von Beet
hoven en de prehistorische Neanderthaler
zijn de beroemdste bewoners van Rijn
land in de Bondsrepubliek Duitsland van
de laatste 50.000 jaar volgens het Rijn
land Museum in Bonn. Dit museum toont
de culturele geschiedenis van Rijnland
vanaf het stenen tijdperk tot het heden
en heeft als propaganda daarvoor nu een
poster uitgebracht met v.l.n.r. de vroe
gere bondskanselier, de componist en de
Neanderthaler.
Aan het karakter van een typische hout
snede, liefst dus weinig gebroken lijnen
en een sterke verdeling in zwarte en
witte vlakken, laat hij zich niets gelegen
liggen. Hij tekent als het ware met zijn
mes in het blok, maar echte houtgravu
res zijn het evenmin. De techniek is iets
daartussenin. Hij plakt die op heel dun
Japans papier gedrukte bladen vervol
gens op linnen, waarna ze met de hand
worden ingekleurd ën gevernist. Een heel
aparte mengtechniek dus.
Deze film werd ons warm aanbevolen
door dezelfde Belgische journalist die
twee dagen tevoren tijdens de perscon
ferentie van Mariken van Nieumeghen
niet uitgepraat raakte over het stuitende,
misselijke en weerzinwekkende karakter
van die Nederlandse film. We hadden
geen zin op onze beurt met modder te
gaan smijten naar Zeno en zijn varkens;
we volstaan met op te merken dat de
film niet precies een meesterwerk is, en
dat een film als Vase de Noces de
Belgen-moppen wel in de hand werkt.
Canada presenteerde zich met Les Or-
dres, een film die nauw aansluit bij de
eerder vertoonde Section Speciale van
Costa-Gavras. Ook in deze film van
Michel Brault gaat het om het plotse
ling wegvallen van de rechtszekerheid
van wat toch doorgaat voor een rechts
staat. Les Ordres is een semi-documen-
taire die laat zien hoe in 1970 in de
Canadese staat Quebec van de ene dag
op de andere een wet van kracht werd
die het mogelijk maakte om iedere wil
lekeurige burger in de gevangenis te
zetten zonder in staat van beschuldiging
te zijn gesteld.
Eerst als ze erin slaagt de desillusies
die vorige minnaars haar bezorgden uit
haar hoofd te zetten en haar toekomst
te leggen in de handen van Kris Kris-
tofferson, lijkt het leven haar weer
nieuwe perspectieven te kunnen bieden.
Een weinig opzienbarend verhaal, zonder
dubbele bodems, gecompliceerde diepte
psychologie of feministische bijbedoelin
gen, maar verfilmd gespeeld met een
warm menselijke betrokkenheid en een
mild stemmende aandacht voor de klei
ne, vaak zinbepalende vreugden in het
leven.
In pentekeningen is de lijnvoering iets
soepeler, maar ook niet veel, het blijft
alles een beetje hakerig in weinig over-
zichtelijke composities, die slechts een
enkele keer een zwaartepunt hebben om
de blik richting te geven.
Hoe komt dat allemaal? Gilles Briaud
is een gedrevene, kennelijk vervuld van
nachtmerries en angstige visioenen, on-
dergangsverwachtingen en nare herinne
ringen. Die leveren als beelden instorten
de steden op, maskerachtig verbijsterde
gezichten, gekwelde lijven, meestal in
grote aantallen op een blad gestapeld.
Alles toont een grote behoefte tot een
dramatische expressie, die wordt ver
sterkt door de al genoemde hakerige
lijnvoering. Iets meer ordening in de
chaos zou dit werk zeker beter geniet
baar maken.
HAARLEM. Als lid van KZOD ex
poseert de jonge Pieter Hoogland zijn
gouaches en keramiek in „De Waag”. Hij
is huisschilder van huisuit, nam ’s avonds
les in tekenen en werkt dus eigenlijk
min of meer als autodidact in vrjje tjjd.
Toch is hij in niets de typische zondags-
schilder of naïeve kunstenaar die gebruik
maakt van een soms vertederend,
soms aanstellerig en vaak modieus
gebrek aan techniek. Dat treft vooral in
zijn keramiek.
Twee jaar geleden ontstond in
Cannes een groot schandaal om de
vertoning van La Grande Bouffe,
een vrij-, vreet- en poep-orgie,
waarvan Zeno vindt dat het kinder
spel is vergeleken bij zijn Vase de
Noces, en we kunnen inderdaad niet
ontkennen dat Zeno Ferreri in on
smakelijkheid ruimschoots overtreft.
Zeno stelt dat de verschillen in het
gedrag van mensen en varkens te ver
waarlozen zijn: „De menselijke institu
ties zijn overduidelijk varkensstallen en
abattoirs”, vindt hij. „In ecologisch op
zicht wentelen de mensen zich door hun
eigen vuil zoals varkens dat doen. De
blijken van zichzelf verwaarlozende
smerigheid en kannibalisme zijn zowel
mensen als varkens eigen”.
De provincie Zuid-Holland ziet in 1976
geen kans meer om de huidige 79 pet
van het totale subsidie op tafel te leg
gen. Ook de gemeenten aarzelen hun
financiële verplichtingen jegens het or
kest te voldoen.
Een gevolg van een politieke crisis,
veroorzaakt door separatisten die de
Britse handelsattaché en een Canadese
minister hadden ontvoerd. Wat er onder
zulke omstandigheden kan gebeuren met
onschuldige, eenvoudige burgers die van
de prins geen kwaad weten maar door
het toeval zijn terechtgekomen in een
zenuwslopende hel van onzekerheid, iso
latie en psychische marteling, maakt de
ze film op onthutsende wijze zichtbaar.
Maar Brault heeft er wel de tijd voor
genomen, terwijl je binnen het kwartier
al precies weet waar het in de film naar
toe moet. Daar staat een filmische zui
verheid en grote menselijke herkenbaar
heid tegenover, die bij Costa-Gavras’
film is verdwenen onder de dramatische
effecten. Maar het zijn bij Costa-Gavras
ook juist de dramatische effecten die
zijn Section Speciale als film fascineren
der maken, maar als pamflet minder
effectief. Het is maar net waar je het
meest op gesteld bent.
Chronique des Années de Braise is de
eerste in Algerije gemaakte superpro-
duktie, en werd vervaardigd door Mo
hammed Lakhdar-Hamina, die in ’67 in
Cannes met Le vent des Aurès de prijs
voor het beste regie-debuut in de wacht
sleepte. Zijn nieuwe film, waarvan het
verhaal begint in ’39 en eindigt op 11
november ’54 met het uitbreken van de
Frans-Algerijnse oorlog, poogt duidelijk
te maken uit welke bittere armoede en
onrechtvaardigheden de strijd van de
Algerijnen tegen hun koloniale over
heersers is voortgekomen.
DELFT (ANP). Orkestleden, be
stuur en directie van het Gewestelijk
Orkest te Delft zijn verontwaardigd over
de weigering van minister Van Doorn
van Cultuur, Recreatie en Maatschappe
lijk Werk om rijkssubsidie voor 1976 toe
te kennen. Door rijkssubsidie zouden de
arbeidsvoorwaarden der musici eindelijk
verbeterd kunnen worden.
ben twee maanden geduurd, en in die
tijd heeft onze equipe in volmaakte
harmonie met de beesten uit onze film
samengeleefd; we hebben hetzelfde
voedsel gebruikt en ze hebben onze zeer
innige liefde voor hen beantwoord. Het
zijn voorbeeldige acteurs: de zeug die de
hoofdrol speelt, heeft bovendien waarde
volle bijdragen aan het scenario gele
verd”.
Het Gewestelijk Orkest beraadt zich
over de vraag welke stappen het in dit
stadium kan ondernemen. Het seizoen
1975/76 is vrijwel volgeboekt met vele
tientallen koorbegeleidingen, schoolcon-
certen en andere eigen projecten op
muzikaal vormend terrein. Het orkest
De minister vond het niet nodig op
alle deelterreinen beleidsnota’s te laten
opstellen. Zijn departement heeft het
volgens hem nu al druk genoeg. Wel
zei hij dat het duidelijk zal moeten
worden eventueel in de komende be
grotingstoelichting welke beleidslij
nen de minister heeft voor onder andere
Forum, de Nederlandse Opera en de
Hoofdstad-operette.
Vermeer had bij de begrotingsbehan
deling opgemerkt het wenselijk te vin
den dat deze op zichzelf staande opera-
en operette-organisaties in een onderlin
ge samenhang zouden worden bezien.
Het subsidiëringsstelsel van Forum
noemde hij „een prachtig, of beter een
afschuwelijk voorbeeld van ingewik
keldheid en daardoor van ondoelmatig
heid”. Elk jaar is het voortbestaan af
hankelijk van tientallen subsidiënten.
Als een van die subsidiënten dwars ligt,
dan loopt het hele systeem gevaar in
elkaar te zakken.
Sinds de oprichting in 1968 worden de
leden van het orkest sterk onderbetaald
in vergelijking met hun collega’s in de
overige Nederlandse porfessionele orkes
ten; bovendien moesten zij het al die
jaren zonder een pensioenvoorziening
stellen, aldus een verklaring van het
Gewestelijk Orkest.
„Etude”, een van de pentekeningen van
Gilles Briaud.
Een wat bezorgde Zeno (het biggetje
dat hij mee naar Cannes heeft gebracht,
is volgens de kamermeisjes van het Mar-
tinez-hotel niet gesteld op de Pro-
venqaalse keuken) deelt voorts mee dat
hij zijn film vervaardigd heeft met
200.000 francs overheidssubsidie, deson
danks in België en Frankrijk voor open
bare vertoningen verboden is, maar dat
de film in Duitsland, Amerika en Japan
zonder bezwaar kan worden uitgebracht.
Verder vertelt hij: „De opnamen heb-
Pieter Hoogland is goed in die kera
miek en technisch gaaf. Zijn „veld van
onderzoek” vormen vruchten, maar die
dan heer groot en zeer naturalistisch in
kleurig gebakken aardewerk met goed
gehanteerde glazuren. Er liggen sinaes-
appels, peren, appelen en nog meer, naar
mijn schatting liniair zo’n tien- tot vijf
tien maal vergroot, waardoor ze ineens
een heel ander karakter krijgen, bijvoor
beeld als geplukt uit een luilekkerland
voor reuzen. De sinaasappels zijn soms
half uil de schil, alsof het pellen net is
begonnen, sommige appelen en peren
lijken half opgegeten. Die vruchten zijn
door de vergroting leuke decoratieve
objecten geworden.
De gouaches zijn gemaakt naar aan
leiding van een reis door Afghanistan.
Pieter Hoogland zoekt het ook in dat
werk in grote vormen. De landschappen
zijn nergens gedetailleerd. Hij schildert
rotsen, grotten en andere landschappe
lijke vormen in grote partijen, zich daar
bij meer om de compositie bekommerend,
dan om naturalistische effecten. Soms
maakt hij van een rots gebruik door er
een gezicht in profiel van te maken, een
zijsprongetje binnen een overigens ex
pressionistische stijl. De kleurcontrasten
zijn vrij hevig en door het gebruik van
grote vlakken zijn deze (toch kleine) bla
den ook min of meer als abstrateringen
te zien. De werkelijkheid is dus gebruikt
als aanleiding en de Afghaanse reis valt
er niet aan af te lezen.
DEN HAAG. Minister Van Doorn
(CRM) voelt niets voor een opera- en
operettenota. De bewindsman zei dit
dinsdagavond in de Eerste Kamer, nadat
de Gelderse senator Vermeer (Pv.d.A)
hem daarom gevraagd had. Vermeer
achtte een dergelijke nota naar voor
beeld van recent vervaardigde nota’s
over toneel en het orkestbestel gewenst
om meer duidelijkheid te krijgen over
onder meer de positie van Forum.
BRUSSEL (ANP). Koning Boude-
wijn van België heeft de Vlaamse
schrijvers Marnix Gijsen en Gerard
Walschap in de adelstand verheven. Gij
sen en Walschap mogen zich voortaan
baron noemen.
In tegenstelling tot Nederland worden
in België nog geregeld mensen in de
adelstand verheven.
Sylvie Grunenwald uit Straatsburg,
24 lentes jong en voorzien van de maten
88-50-88 (dit voor de documentalisten
onder ons) werd gisteren in Cannes ge
kozen tot Miss Cinema. Een verkiezing
die nauw samenhing met het internatio
nale filmfestival in de Zuidfranse bad
plaats.
Minister Van Doorn sprak zijn weige
ring uit in een vergadering met de leden
der vaste Kamercommissie voor CRM op
7 mei over de positie van het Geweste
lijk Orkest. Dit overleg was door de
commissie gevraagd, nadat het orkest in
moeilijkheden kwam door een beslissing
van de Culturele commissie der provin
cie Zuid-Holland. Deze commissie be
sloot het personeel van het orkest per 1
september ontslag aan te zeggen, als het
rijk voor 1976 niet zou participeren in
de loonkosten van het Gewestelijk Or
kest.
«I
is-
sss-jtss-
’W
