Bekende operette in modern jasje
Offenbachs onderwereld
in het vuurrood gekleed
Weinig gehoord werk van Milhaud in Amsterdam
Muzikale loutering
Fournet goed thuis in Franse muziek
1698.-
I
Alphenaar
Rolland Fesfivcir25
*1
Handels Jephta door Harnoncourt
:N:
STEREO-
AANBIEDING
Van der Pol BV Overveen
Bloemendaalseweg 275
Telefoon 023 - 25 94 91
I
NOORDHOLLANDS PHILHARMONISCH ORKEST
dirigent: ANDRÉ VANDERNOOT
19
VRIJDAG
6
1975
JUNI
KUNST
r
Franz Allers
1
AMSTERDAM Jean Fournet
bewees gisteravond alle eer aan de
toonkunst van zijn vaderland, door
middel van een imponerend concert
in het Amsterdamse Concertge
bouw. Op dezelfde manier waarop
zijn voorganger Paul van Kempen
bij ditzelfde Radio Philharmonisch
Orkest indertijd met al zijn veel
zijdigheid tóch het sterkst was in
vertolkingen van Duitse romantiek;
zo liet Fournet er gisteravond weer
geen twijfel over bestaan dat hij
juist in Franse muziek weet uit te
blinken.
AMSTERDAM. De onder
wereld in Carré is rood gekleurd.
De tapijten, de gordijnen en de
wandbekleding zijn vuurrood.
Dat steekt mooi af tegen de
zwarte trap, die zich soms opent
als een gapende muil die toegang
verleent tot de diepste holen van
de hel.
AIRCONDITIONING EN
VENTILATIE
CENTRAAL
STOFZUIGERSYSTEMEN
Van der Pol BV - Overveen
Bloemendaalseweg 275
Jasperina
Uk
A
t
J. H. MOOLENIJZER
1
3
1
JOHAN VAN KEMPEN
Telefoon 023 - 25 94 91
JAAP STORK
(ADVERTENTIE)
Concertgebouw Haarlem
20.15 uur
WINTERSERIES 1975- 1976
gastorkest
Het Brabants O-kest
SERIE A
N.H.
SERIE B
Zaterdag 7 juni
SERIE C
Vrijdag 6 juni
uur:
u
U'
?47.
De klap op de vuurpijl in Orpheus
is toch altijd de cancan geweest -
Is de belangstelling van het publiek
niet achteruitgegaan?
Uitgebreide prospektus met gegevens over programma's en solisten verkrijgbaar bij het Concert
gebouw en de administratie van het N.P.O., telefoon 31 92 48
6 dinsdagavondconcerten op
30 sept., 4 nov., 2 dec., 6 jan., 3 febr., 2 maart
solisten: Lola Bobesco, Valery Gradow - viool Stephen Bischop,
Janine Dacosta, Eduardo del Pueyo - piano Frans Brüggen - blokfluit
abonnement 6 concerten 45,losse kaarten f 9,
abonnement 6 concerten f 35,losse kaarten f 7,
combinatie-abonnement serie A B 70,
u
3 00 u
Pieter van den Berg herstelt zich
en begint weer ijverig met zijn han
den te wapperen- Hij loopt met klei
ne dribbelpasjes om de verleidelijke
Euridice heen.
Amsterdam, Stadsschouwburg, 20.15
uur: „De Ballade voor Grote en Klei
ne Poppen” door de Nieuwe Scene uit
Antwerpen, regie Arturo Corso.
Amsterdam, Mickery Rozengracht,
20.30 en 22.30 uur: Manhattan Project
meet „Our late night” door Wallace
Shawn, regie Andre Gregory.
In Duitsland en Engeland niet en
in Holland zeker niet. Het stikt toch
in Holland van de operette-verenigin-
gen? De hoofdstad-operette reist het
hele land door en trekt overal volle
zalen - dat is toch het beste bewijs?
ziek bestaat niet. Er is alleen maar
goede of slechte muziek en Offen
bach schreef voor de eeuwigheid.
Herr Allers schudt het hoofd en
zegt: „Gelooft u mij op de cancan
raakt het publiek nooit uitgekeken.
Zeker niet zoals de cancan hier in
Carré gebracht wordt. Juist de jonge
mensen zijn dol op alles wat ouder
wets is. De jonge meisjes zien er toch
gelooft u niet dat het publiek daarop
uitgekeken is? Hebt U niet het gevoel
dat de strip-tease de cancan verdron
gen heeft?
De uitvoering van gisteravond stond in
het tekei. van authenticiteit in uitvoe-
ringspraktijd en speeltechniek en werd
geleid door de Weense barokspecialist bij
uitstek: Nicolaus Harnoncourt.
Medewerkenden waren de sopraan Be
nita Valente als Iphis, de alt Norma
Procter als Storgè (Jephta’s vrouw), de
Repetitie in Carré waar het decor reeds is aangebracht.
(Foto Frits Droog)
uit als grootmoeders en de jongens
dragen weer baarden en knevels. De
hele atmosfeer Offenbach is voor hen
eten en drinken. U zult het zien en
beleven”.
counter-tenor René Jacobs als Hamor
(Iphis’ geliefde), de tenor Alexander Oli
ver als Jephta en de bas Michael Rippen
als Zebul (Jephta’s broer). Als koren
zongen mee het Stockholms Radio Ka
merkoor (dirigent Eric Ericson) en leden
van het Haags Jeugdkoor (dirigent Mari
us Borstlap), terwijl de instrumentale
begeleiding in handen was van het Resi-
dentie-orkest.
■M
losse kaarten f 6,
f 65,—
f 55,—
95,—
I u.
00 u
I
I
Vrijdagavond 13 juni beginnen de
voorstellingenn in Carré. Niemand
heeft angst voor deze onheilsdatum,
want Offfenbach is nog nooit „durch-
gefallen”.
teurs-)fluitjes en sissers uit het koor
gehoord. Allerhande effecten worden
trouwens in dit werk door deze compo
nist voor het eerst in de geschiedenis
toegepast, om zo de tekst in een origi
neel en suggestief kader te plaatsen.
De bijzondere klank van koor en or
kest riepen al in de eerste maten een
dramatische spanning op, die behouden
bleef door bijna alle episodes heen. Met
efficiënt gebaar loodste Fournet zijn en-
ble veilig langs alle gevaarlijke klip
pen.
De vokale solisten hadden ongelijke,
maar geen van alle echt gunstige kansen
om hun zangkunst te tonen. Michele
Command, als Choëphore, zong met hel
dere sopraanstem haar partij, terwijl de
mezzo Lyne Dourian met reusachtig vol
geluid aan Electra gestalte gaf. Knappe
techniek, maar vrij weinig nuances in de
dramatische expressie kon in hun zang
worden beluisterd, hetgeen echter niet
geldt voor Bernard Kruysen, die was
aangetrokken om de rol van Orestes te
vertolken. Diens voordracht viel boven
dien op door een uitmuntende dictie,
maar of zijn stem voor dit werk zo
geschikt is, staat te betwijfelen.
Hier en daar ligt de partij voor hem
aan de lage kant en zou een wat volu-
gastdirigenten: Willem Frederik Bon, Hans van den Hombrrgh, Hirayuki Iwaki, Hein Jordans,
Jerzy Katlewicz, Elyakum Shapirra
abonnement 6 ‘concerten f 30,
combinatie-abonnement serie A C
combinatie-abonnement serie B C
passe-partout serie A B C
Componistenserie - 6 vrijdagavondconcerten op
24 okt., 21 nov.. 19 dec., 30 jan., 20 febr., 19 maart
Werken van Hendrik Andriessen, Lex van Delden, Béla Bartók, Carl Orff,
Henk Badings, Anton Webern
solisten: Dick de Reus, Bouw Lemkes en Jeanne Vos - viool Bernard
Drukker - elektronisch orgel Theo Bruins, Gerard van Blerk - piano
Bernard Kruysen, Ruud van der Meer - zang Vera Badings - harp
Scheveningen, Circustheater,
uur: Nederlands Danstheater
Harnoncourt’s visie op Handel’s prach
tige toonzetting van het bijbels gegeven,
trof door een ongelofelijke puurheid, er
werd via zijn dynamische directie een
klankrecultaat verkregen, dat volkomen
was ontdaan van afleidende traditionele
maniërismen en zodoende de muzikale
dramatiek oprecht, onvertekend weergaf.
De strakke, doch uiterst stuwende tempi,
de transparante koor- en orkestklank, de
zuivere, eerlijke bewogenheid in de ver
tolkingen der vocale solisten, het waren
alle fascinerende elementen in een in
terpretatie, die door de talloze belang
stellender zeer zeker als een muzikale
loutering zal zijn ervaren.
slagwerk en accordeon. Hij heeft er
dag en nacht aan gewerkt (met
verlof als fagottist van het Concertge
bouworkest) en in nog geen zes we
ken heeft hij de partituur met alle
moderne middelen in een nieuw
kleed gestoken.
lanceerde uitvoering met een esprit, die
het filmische element waaraan Ravel in
deze partituur wel eens wat offert, ei
genlijk nauwelijks kans kreeg om tot
uitdrukking te komen. Nergens is deze
dirigent uit op ongemotiveerd effect,
waartoe een dergelijke briljante orke
stratie kan verleiden.
Fournet liet zeer terecht al zijn
medewerkenden nadrukkelijk delen in
de toejuichingen die hem na afloop van
beide werken ten deel vielen.
Als een rots in de branding staate
temidden van het tumult van deze
eerste orkest-repetitie kapelmeester
Franz Allers de alles-kunner. Nee,
zegt Allers op de vraag of het nodig
is om Offenbach aan nieuwe ideeën
te helpen, Offenbach heeft het niet
nodig, maar „das Buch” (de dialoog)
moet steeds weer veranderd worden.
Vergeet niet dat operette altijd aktu-
eel moet zijn - de laatste berichten
moeten erin verwerkt zijn. Dat is
altijd zo geweest en dat geeft de
mensen het gevoel dat zij bij het
gebeuren betrokken worden.
Franz Allers is chef-dirigent van
het Staatstheater am Gartnerplatz in
München. Deze zomer gaat hij naar
New York en dirigeert acht voorstel
lingen in de Metropolitan Opera
Daarna maakt hij een tournee en leidt
concerten met verschillende Ameri
kaanse orkesten.
Operette is toch uw specialiteit -
hebt u niet het gevoel, dat een ope
rette in wezen een ouderwetse aange
legenheid is?
Nee, zegt Allers weer, operette is
niet mijn specialiteit - het is een van
mijn activiteiten en ouderwetse mu-
AMSTERDAM. In het kader van
het Holland Festival 1975 had gister
avond in de Rooms-Katholieke kerk „de
Duif” een uitvoering plaats van het
oratorium „Jephta” uit 1751 van Georg
Friedrich Handel.
Amsterdam, RAI-gebouw zuidhal,
20.15 uur: Concertgebouworkest o.l.v.
Kirill Kondrasjin en de mezzosopraan
Teresa Berganza; op het programma:
werk van Mendelssohn, Mahler en
Tsjaikofski.
Het oratorium behandelt de geschiede
nis van krijgsoverste Jephta, die als
aanvoerder der Israëlieten zijn vader
land Gilead bevrijdt van de Ammonie
ten, doch in ruil voor de door God
geschonken overwinning zijn dochter
Iphis moet offeren. Tenslotte krijgt het
verhaal een niet-oorspronkelijke kathar-
sis, doordat de offering wordt verhin
derd door tussenkomst van een Engel,
die aankondigt dat Iphis God voortaan
zal dienen als priesteres.
mineuzer geluid gewenst zijn geweest.
Juist ook omdat de overvloedige orkest
klank op verscheidene plaatsen de solo
partijen dreigt wég te drukken. Ook uit
het koor klonk nog een kleine, maar
uitstekend gezongen altsolo en het dient
gezegd te worden dat alle solisten met
de weergave van hun moeilijke partijen
een buitengewone prestatie leverden.
Anne Fournet, dochter van de diri
gent, kon als reciterende Choëphore be
slist niet die uitdrukkingskracht met
haar stem bereiken als bijvoorbeeld een
Elisabeth Lugt. En hoewel alles correct
in orde zal zijn geweest, werd daardoor
niet de verlangde sfeer opgeroepen.
Maar tenslotte is Anne Fournet een
actrice en geen zangeres en dat laat zien
blijkbaar merken.
Zoals ook in Les Coëphores, nam Jean
Fournet bij de als tweede werk uitge
voerde Daphnis-suites, zijn tempi tame
lijk snel. Nog sterker dan bij Milhaud,
werd in Ravel’s Choreografische Symfo
nie de klank toegespitst in delicaat-
expressieve nuancering en frasering van
het transparante notenbeeld. Ravels ge
raffineerde Daphnis-partituur drukt eer
der stemming en esthetiek uit dan diepe
innerlijke beleving, maar heeft niette
min een onderstroming van steeds op
doemende en dan weer vervloe ende
spanningen, die tegen het einde tot een
ongehoorde felheid oplaaien.
Mooi wist Fournet met het Groot
Omroepkoor (dat hier louter vokalen
zingt) een werkelijk crescendo op te
bouwen, waarbij het hoogtepunt geen
log fortissimo werd. Daarentegen bleef
ook in het orkest de klankfinesse steeds
bewaard en hielden ook de snelle passa
ges hun heldere articulatie.
Jean Fournet zorgde voor een uitgeba-
Twee uiterst complexe partituren
werden door hem en het RFO, samen
met het Groot Omroepkoor en vocale
solisten in klank gerealiseerd. Allereerst
een weinig gehoord dramatisch werk:
Les Choëphores van Milhaud, en na de
pauze de beide orkestsuites uit Ravel’s
Daphnis et Chloë.
Les Choëphores zijn zeven fragmenten
uit het tweede deel van l’Orestie; toneel
muziek die Milhaud rond 1920 compo
neerde op tekst van Paul Claudel en
waarin hij behalve koor en orkest, ook
zangsolisten en een vrouwelijke recitant
voorschrijft.
Misschien doordat het uitgevoerde deel
een middenmoot is uit een groter geheel,
doet de vorm ervan wat vreemd aan.
Milhaud’s genialiteit als vernieuwer van
de muzikale taal spreekt er overigens
des te duidelijker uit. In de eerste plaats
wel door een voor die tijd revolutionaire
orkestratie en koorbehandeling. Soms
fungeert het slagwerk op bizarre wijze
als begeleiding en worden ook (conduc-
Rotterdam, Doelen, 20.15 uur: Roy
al Shakespeare Company met Pleasu
re and Repentance op teksten van
Shakespeare tot en met Rolling Sto
nes.
Broek in Waterland, N.H. Kerk,
20.00 uur: Nederlands Kamerorkest
o.l.v. David Zinman met werk van J.
Chr. en J. S. Bach en Mozart.
Amsterdam, tent op Museumplein,
20.30 uur: Werkteater met feest voor
Nico, een satire.
Op een enorme stapel roodzijden
kussens ligt Catharina Gayer zich te
vervelen. Zij heeft het niet slecht als
Euridice, die in de onderwereld ligt
te wachten tot haar echtvriend Or
pheus haar zal verlossen. Over belang
stelling van andere mannen heeft zij
niet te klagen - zij zijn niet bij haar
weg te slaan. Eerst heeft zij John
Styx (Jan Handerson) - de knecht
van Pluto op bezoek gehad. Hij was
lastig maar ongevaarlijk, want hij
was te dronken om op zijn benen te
staan. Haar tweede bezoeker is nie
mand minder dan Jupiter himself.
Om in haar boudoir binnen te drin
gen heeft hij zich laten veranderen
in een vlieg. Hij belooft Euridice dat
hij haar gaat bevrijjden, maar hij
maakt er geen haast mee - eerst wil
hij zich overtuigen van haar erotische
kwaliteiten. Op het moment dat hij
tracht haar te overweldigen roept de
regisseur Götz Friedrich: „Halt, Herr
Van den Berg, vergessen Sie nicht
dasz Sie eine Fliege sind”
LKRUISWEG 47-49 HAARLEM TEL 023 320244
Abonnementsverkoop en plaatsbespreken aan de kassa van het Concertgebouw, Lange Begijne-
straat 13, van 10 - 15 uur; telefonisch 32 09 94 van 12 - 15 uur:
serie ABC vanaf 10 juni serie AB vanaf 11 juni serie AC vanaf 12 juni serie BC vanaf 13 juni
serie A vanaf 14 juni serie B vanaf 17 juni serie C vanaf 19 juni
Populaire Landenserie - 6 vrijdagavondconcerten op
17 okt14 nov., 12 dec., 16 jan., 13 febr., 12 maart
solisten: Catherine Collard, Tamas Vasary, Barbara Nissmann - piano
Marco Bakker - zang I Christiaan Bor, Gijsbert Beths - viool I Anner Bijlsma -
violoncello
Kenwood tuner/versterker
2x14 Watt
FM-stereo-Mg
4 ingangen
Kenwood platenspeler
snaaraandrijving
hydraulische pl. lift
magn. dyn. element
KLH-luidsprekers
40-20.000 Hz
tweeweg systeem
bescheiden formaat
Setprijs f 2096,—
Alphenaarprijs
We zijn in de tweede akte van
„Orpheus in de onderwereld;’, straks
is de finale aan de beurt met de
onverwoestbare cancan. In de loges
zitten de danseressen te wachten tot
zij eindelijk hun kans krijgen, Jaspe
rina de Jong loopt met haar mooie
kousebenen en haar onafscheidelijke
paraplu over de hemeltrappen heen
en weer en verkondigt de openbare
mening. Zij laat zich door niets en
niemand van de wijs brengen - zij
kent haar vak en brengt haar liedjes
met een routine die verbluffend is.
Het is de eerste repetitie met or
kest en alles gaat moeizaam. Het
koor tuurt naar de dirigent die ver
weg in de zaal staat en probeert
gelijk te blijven met het orkest.
Eigenlijk zijn er twee orkesten -
één voor de Godenwereld en één voor
de onderwereld. Zo heeft de regisseur
het gewild. Götz Friedrich heeft zich
in zijn hoofd gezet om de operette
van Jacques Offenbach zo te verpak
ken dat niemand het gevoel zal krij
gen dat hij naar een schouwspel zit
te kijken, dat al bijna 120 jaar oud is.
Götz Friedrich heeft Kees Olthuis
opgedragen het hele werk opnieuw te
instrumenteren en die heeft er geen
gras over laten groeien. Hij heeft het
hele modere instrumentarium toege
past waar het nodig was - jazz
combo, electronisch orgel, alle soorten
t
20.15
Nederlands Danstheater met
„Strangers”, een ballet van Jennifer
Muller.
Amsterdam, stadsschouwburg, 20.15
uur: Ned. Operastichting met Orfeo
ed Euridice van Gluck, o.l.v. Hans
Vonk.
Amsterdam, Mickery Rozengracht,
20.30 uur: Manhattan Project met
Seagull van A. Tsjechov, regie André
Gregory.
Amsterdam, Nieuwe de la Marthe-
ater, 22.30 uur: Fin Bericht für eine
Akademie van 1. Kafka door Hessi-
sches Staatstheater Wiesbaden.
Amsterdam, De Duif, 20.15
Zweeds Radio Kamerkoor met werk
van o.a. Monteverdi, Messiaen, Pen
derecki en Berger.
Scheveningen, Circustheater, 20.15
uur: Nederlands Danstheater met
„Strangers” van Jennifer Muller.
Scheveningen, Kurzaal, 20.15 uur:
Residentieorkest en Zweeds Radio
Kamerkoor o.l.v. N. Harnoncourt met
„Jephta” van Handel.
Rotterdam, Piccolotheater, 20.15
uur: Hessisches Staatstheater uit
Wiesbaden met „Ein Bericht für eine
Akademie” van F. Kafka.
Amsterdam, Nieuwe Kerk, 13.00
uur: Nederlands Kamerorkest o.l.v.
David Zinman met werk van J. Chr.
en J. S. Bach en Mozart.
E
1.
