Northrop vraagt excuus aan Saoedi-Arabië
Ford speelt rapport over
CIA door aan Justitie
Buit van één
Fachmi in
Londen
Federale Turkse
staat op Cyprus
FOUT DUITSE SPOORWEGEN
OORZAAK VAN TREINRAMP
Wellicht ruil met vestiging olieraffinaderij in Luik
F16-besluit bedreigt Belgisch kabinet
Thailand weigert
Vietnamezen
Gevangenisbrand
in VS: elf doden
miljoen mark
4
Overval in Keulen
/Tendosimol
Pas op voordat buitenlandse eten...
NeemTendosimol mee tegen diarree.
20 DODEN IN KENIA
I' "r
Collectieve straf voor
dorp in bezet Jordanië
Busongeluk in Iran
DINSDAG
1 O
1975
JUNI
BINNEN** EN BUITENLAND
3
X
;nst
iteun
Ikar
taal
ger
»en
1
ngen
iade
ocht
PPR wil parlementaire enquête
d
st
in
leider
De
Felle gevechten in Angola
(Van onze redacteur in Brussel, Henk Kolb)
(ADVERTENTIE)
van
na
ten-
pend.
anti-
ssitie
besluit kwam met 47 stemmen voor en
31 tegen tot stand.
lieke
jbel-
;sta-
rvan
meid
om-
Het
gaan
1 is
eter
op
ge-
om
mee
van
inel
die-
kwamen waren niet in het bezit van
dergelijke instructies, zo zei hij.
Varst zei dat het openbaar ministerie
van München momenteel de banden be
studeert van de telefoongesprekken die
de seinwachters van Warngau en Schaf-
lach zondag hebben gevoerd.
’4
1
:che
olo-
and
erd
de
;oed
ni-
;ica.
hun
1-
h
l-
NAIROBI (Reuter). Bij een botsing
tussen een autobus en een tankauto zijn
zondagavond bij Voi in het oosten van
Kenia twintig mensen verbrand. Zestien
Personen werden gewond, van wie zes
levensgevaarlijk, zo meldt het Keniase
nieuwsbureau. Beide voertuigen vlogen
door de aanrijding in brand.
ngs-
oor-
ant-
van
gens
stof-
dan
r ze
aten
sn
et
S-
ht
An-
KVP-
an de
>r zijn
er als
schap,
i Oss,
e aan
idaat-
>k zei
e zijn
veder-
Twee-
to de
NICOSIA (UPI). De Turkse Cyprio
ten hebben bij het zondag gehouden refe
rendum met overgrote meerderheid geko
zen voor de ontwerp-grondwet voor een
afzonderlijke federale staat op hun ei
land. Volgens officiële mededelingen wa
ren er op de 37.732 uitgebrachte stem
men slechts 230 die het ontwerp afwe
zen.
Als consequentie die uit de ramp van
zondag getrokken moet worden, zullen
„afwijkende operationele handelingen”
zoals het ophouden van de trein naai’
het zuiden in Warngau tot de trein uit
tegenovergestelde richting is gepasseerd,
worden opgenomen in de handboeken
van de machinisten. De machinisten van
de twee treinen die zondag op elkaar
inreden en die beiden om het leven
De oud-minister van Defensie De Kos
ter, thans Tweede Kamerlid voor de
VVD, is in zijn ambtsperiode (1971-1973)
nooit benaderd door mensen die hem
één of ander vliegtuig kwamen aanbeve
len, ofschoon hij zich in die tijd reeds
intensief bezig hield met de opvolging
van de Starfighter. De heer De Koster
verklaarde dit gisteravond in de TROS-
radio-actualiteitenrubriek Aktua.
de vliegtuigfabrieg de regering van Sa
oedi-Arabië heeft gebracht. Al eerder
had Northrop toegegeven dat in 1972 en
1973 voor ruim 450.000 dollar aan steek
penningen was uitbetaald aan twee Sa-
oedi-Arabische generaals. Het geld was
ook in handen gekomen van prins Cha-
lid Ben Abdoellah, volgens Northrop een
zakenman die verscheidene maatschap
pijen in zijn land vertegenwoordigde.
Miller gaf tijdens een zitting van de
Senaatscommissie ook toe dat Northrop
mogelijk ook in Irak (aan een belasting
ambtenaar) en Indonesië (aan een poli
ticus) met steekpenningen heeft gewerkt.
Volgens Miller was het evenwel niet zo,
dat het concern een fonds van 30 miljoen
dollar zou beheren voor „gefteime poli
tieke betalingen.” Een intern onderzoek
had dat uitgewezen, nadat in maart 1974
was gebleken dat hoge functionarissen bij
Northrop Nixon financieel hadden ge
steun bij zijn campagne voor de presi
dentsverkiezingen in 1972.
BRUSSEL. Het is niet uitgesloten, dat in de Belgische parlementaire
nasleep van de regeringsbeslissing om de Amerikaanse F-16 in plaats van
de Franse Mirage te kiezen ter vervanging van de verouderde Starfighter,
de vooral in Nederland sterk omstreden vestiging van een olieraffinaderij
in het Luikse als politiek betaalmiddel zal worden gehanteerd.
Doelstelling is niet mogelijke strafbare
handelingen te achterhalen, want dat is
eventueel de taak van het Openbaar
Ministerie, maar om Kamer en bevolking
inzicht te verschaffen in het proces van
besluitvorming dat vooraf gaat aan de
beslissing om ten behoeve van de Neder
landse krijgsmacht kostbare wapensyste
men door nieuwe te vervangen.
De huidige overvloedige en mogelijk
onjuiste berichtgeving hierover is daar
om schadelijk, omdat de publieke opinie,
aldus de verklaring, vaak afhankelijk is
van geruchten die soms een boosaardige
strekking hebben.
Het algemeen belang vereist daarom
opening van zaken, zo zegt deze verkla
ring. Aanbevelingswaardig voorbeeld is
volgens de PPR de Amerikaanse se
naatscommissie voor multinationale on
dernemingen van Frank Church.
Waltmans heeft de voorzitter van de
vaste-Kamercommissie voor Defensie ge
vraagd met spoed de commissie bijeen te
roepen om te spreken over de North-
rop-affaire. De Amerikaanse vliegtuig-
fabrikant Northrop zou zich, blijkens
buitenlandse persberichten, deze week
voor de senaatscommissie moeten ver
antwoorden over het mogelijk verstrek
ken van steekpenningen om de North-
rop-produkten o.a. in Europa te kunnen
plaatsen.
streerde Turks-Cyprische stemgerechtig
den heeft gestemd. De meesten van hen
wonen in het noordelijke deel van het
eiland, dat bij de invasie van vorig jaar
door Turkse troepen werd gezet.
;ions-
>p de I
enin- I
Grote
a. De I
door I
ul en I
it. De I
in de I
Indien het RW zijn kiezers wil bewij
zen dat er binnen de regering-Tinde-
mans voor de Waalse belangen wel het
een en ander valt te bereiken, is een
hernieuwde belofte voor de vestiging
van een olieraffinaderij voor Tindemans
geschikt wisselgeld. In de eerste plaats is
het voornemen nooit geheel verdwenen,
en in de tweede plaats zou het ook voor
Tindemans politieke winst kunnen zijn
als onder zijn bewind een oorspronkelijk
socialistisch voorstel toch werkelijkheid
zou kunnen worden.
Zou het voor de werkgelegenheid een
in feite geringe verlichting kunnen bete
kenen, de verhoudingen met Nederland
zouden er sterk onder lijden. Een hoe
belachelijk is het ook om in Wallonië
olie te gaan raffineren die eerst vanuit
de oliehavens aan de Vlaamse kust per
pijpleiding moet worden aangevoerd,
zelfs al is het geleidelijke teruglopen
van de kolenwinning voor de Waalse
bedrijvigheid een aanwijsbaar verlies.
Voorwerp van het onderzoek moet
zijn de wijze waarop in de jaren 1967
tot heden invloed is uitgeoefend, alsme
de geprobeerd is invloed uit te oefenen
op de besluitvorming inzake de vervan
ging van de Starfighter. Dit onderzoek
zou zich, volgens Waltmans en Jurgens,
met name moeten richten op de handel
wijze van leveranties van wapensyste
men, <p.Q. wapenfabrieken en hun tussen
personen.
aangehouden na separatistische demon
straties. Onder hen bevinden zich de
honorair consul van Frankrijk en een
medewerker van het Amerikaanse con
sulaat in het district Ponta Delgada,
beiden van Portugese nationaliteit.
De betogingen leidden tot het aftreden
van de pro-communistische gouverneur
van Ponta Delgada, dr. Borges Coutinho.
Deze is lid van de Portugese democrati
sche beweging (MDP), die bij de verkie
zingen van april slechts weinig stemmen
kreeg.
RW-voorzitter Gendebien heeft giste
ren ruim een uur geconfereerd met
eerste-minister Tindemans, zonder dat
omtrent het resultaat van dit overleg
iets bekend is gemaakt. Goed ingelichte
politieke waarnemers te Brussel houden
het echter voor waarschijnlijk, dat Gen
debien heeft geprobeerd de stemmen van
zijn Kamerleden aan de man te brengen
voor een aantal toezeggingen voor de
Waalse regionale ontwikkeling, die de
Vandaag zal in de Kamer van Volks
vertegenwoordigers moeten blijken of de
regering-Tindemans, die met een uiterst
benauwde meerderheid van twee stem
men op een totaal van 212 regeert, een
socialistische motie van wantrouwen kan
overleven. Doorslaggevend zijn daarbij
de stemmen van het extreem-Franstalige
Rassemblement Wallon (RW), een poli
tieke splintergroep die vanwege zijn der-,
tien kamerleden nu bijna een jaar gele
den in de regering werd gehaald ter
verbreding van de parlementaire basis.
De Waalse achterban van deze partij
heeft zich tijdens een speciaal partijcon
gres tegen de aankoop van de Ameri
kaanse straaljager uitgesproken, omdat
de compenserende opbrengst van die
aankoop voor een deel naar Vlaanderen
zou gaan én niet voldoende zou bijdra
gen aan de vergoeding van het verlies
van Franse opdrachten die met de Mira-
ge-aankoop gepaard zouden gaan. Echter
binnen het RW was duidelijk dat geen
eenstemmigheid op dit punt bestond. Het
De seinwachter, die momenteel in een
ziekenhuis wordt behandeld voor een
shock, was op drie juni teruggekeerd na
een afwezigheid van een maand, drie
dagen vóór het ingaan van de nieuwe
dienstregeling. Hij was wel ingelicht
over algemene zaken, maar niet over het
feit dat hij de trein die naar het zuiden
ging moest vasthouden tot de andere
trein in noordelijke richting was gepas
seerd.
Volgens de officiële dienstregeling zou
de trein die vanuit München zuidwaarts
ging om 18.27 vanuit Warngau moeten
vertrekken en om 18.33 in het dorpje
Schaflach aankomen. De trein die in
noordelijke richting ging zou Schaflach
BANGKOK (Reuter). Thailand
heeft gisteren geweigerd 108 Vietname
zen toe te laten, die vorige week door
een Deense vrachtboot zijn opgepikt, na
dat zij schipbreuk geleden hadden.
De Vietnamezen mogen niet aan land
gaan en het schip, de Svend Maers, dat
in Bangkok ligt, niet verlaten.
Functionarissen van de Verenigde Na
ties gaan thans na of de vluchtelingen
alsnog gerepatrieerd willen worden of
niet. Het Deense schip vertrekt morgen
naar Singapore.
pade
bijna
ining
van
JOHANNESBURG (DPA). In het
noorden van Angola worden op vele
plaatsen harde gevechten geleverd tus
sen de drie bevrijdingsbewegingen
MPLA, FNLA en Unita. Volgens in Jo
hannesburg ontvangen radio- en persbe
richten hebben de schietpartijen zich
sinds het weekeinde van de hoofdstad
Loeanda naar het binnenland verplaatst.
Zwaar gevochten werd ook om de stad
Malanje, 350 km ten oosten van Loean
da. Er zouden grote verwoestingen zijn
aangericht. Alle partijen maken gebruik
van machinegeweren, granaatwerpers en
anti-tankgeschut.
Volgens onbevestigde berichten zouden
er de laatste vier dagen alleen in Loean
da honderden burgers zijn gesneuveld.
Portugese militairen proberen met ge
bruikmaking van pantservoertuigen de
vechtenden te scheiden. Het wordt niet
denkbeeldig geacht, dat de twee niet-
communistische bevrij dingsbe wegingen
FNLA en UNITA zich samen tegen de
marxistisch getinte MPLA zullen keren
om zodoende de bloedige machtsstrijd in
hun voordeel te beslissen.
Portugese parachutisten hebben giste
ren in Loeanda verscheidene bases van
KEULEN (DPA). Bij een overval
op een warenhuis in Keulen heeft een
man ongeveer één miljoen mark buitge
maakt.
De onbekende, ongeveer 45 jaar oude
rover, drong gisteren het kantoor van
het warenhuis binnen. Hij deed zich
eerst als rechercheur voor en bedreigde
vervolgens de aanwezigen met een vuur
wapen. Hij zei ook dat hij ergens een
bom had verborgen.
Op zijn bevel werd de kluis geopend
en verdween de inhoud in een koffer
die de man bij zich had. De politie is er
tot dusver niet in geslaagd hem op te
sporen.
De voorzitter van de subcommissie uit
de Amerikaanse Senaat, de Democraat
Frank Church, zei gisteren dat het er
Northrop blijkbaar niet toe deed op
welke manier contracten werden ver
worven. Het motto was volgens Church:
„Krijg de juiste mensen op de juiste
plaats voor het beste contract.”
Church meende dat de Amerikaanse re
gering het systeem van wapenleveranties
grondig zou moeten veranderen. „Wa
pen leveranties worden verondersteld in
verband te staan met de wettige behoef
ten van bevriende naties. Er is dus een
vertrouwensbasis aanwezig, waarvan, ge
zien de nu aan het licht gebrachte feiten,
op grote schaal misbruik is gemaakt.”
Richard Miller, president-directeur van
Northrop, heeft gisteren namens het
Northrop-concern verontschuldigingen
aangeboden voor de verlegenheid waarin
om 18.28 moeten verlaten en in Warn
gau om 18.33 moeten aankomen.
Nog slechts vier dagen geleden kwam
het op hetzelfde traject, in Holzkirchen,
een paar kilometer ten noorden van
Warngau bijna tot een botsing. De presi
dent van de Duitse spoorwegen Varts
maakte bekend dat de autoriteiten een
onderzoek zullen instellen naar die op
het laatste moment verhinderde botsing
van vier dagen geleden. Tevens wordt
onderzocht of het mogelijk is de nieuwe
dienstregeling te harmoniseren met de
operationele instructies van de sein
wachters.
achterban van zijn partij gerust kunnen
stellen. Immers, diverse partij afdelingen
hebben hun gekozen vertegenwoordigers
reeds opdracht gegeven om tegen de
regering te stemmen, omdat „geen Euro
pese oplossing” voor de gevechtsvliegtui
gen is gekozen.
In Waalse termen vertaald, wil dit
gewoon zeggen dat de regering nu maar
moet vallen, omdat de Mirage het niet
heeft gehaald in de uitputtende beraad
slagingen die aan de keuze vooraf zijn
gegaan en waarbij ook Nederland, Dene
marken en Noorwegen zijn betrokken.
De olieraffinaderij in Luikse omgeving
(destijds werd vooral Ternaaien als ves
tigingsplaats genoemd) is in de ijskast
geschoven mede omdat uit Nederland
heftige protesten opklonken tegen de
mogelijkheid dat een milieu-onvriende
lijke industrie bij Ternaaien in België de
omgeving in de Nederlandse Maasvallei
ingrijpend zou kunnen vervuilen.
FLORIDA (AP). Bij een felle
brand in de districtsgevangenis van Se
minole (staat Florida) zijn gisteren ten
minste elf mensen om het leven gekomen.
Volgens opgave van een naburig zieken
huis moesten 43 mensen met verwondin
gen en-of rookvergiftiging worden opge
nomen.
De meeste slachtoffers zijn gevallen
onder de gedetineerdën, maar vast staat
dat ook een in het complex aanwezige re-
classeringsambtenaar is omgekomen.
De brand is ontstaan in de matras van
een gedetineerde die verpleegd werd in
de ziekencel. Toen het vuur zich over de
tweede verdieping verspreidde ging dit
gepaard met een intense rookontwikke
ling. In de afgelopen zes weken was de
gevangenis drie keer eerder door brand
geteisterd. De gedetineerden van Semi-
noje zijn het afgelopen jaar herhaaldelijk
in opstand gekomen tegen de toestanden
in de overvolle gevangenis.
Het Engelse persbureau „Reuter” be
richtte in dit verband dat een lid van de
Amerikaanse onderzoekcommissie de
mogelijkheid had geopperd dat Belgische
en Nederlandse parlementsleden „fooien”
van Northrop zouden hebben ontvangen.
DEN HAAG (ANP). De PPR-Kamerleden Waltmans en Jurgens zijn
van plan een voorstel uit te werken tot het houden van een parlementaire
enquête over de opvolging van de Starfighter. Na overleg met bevriende
fracties zal dit voorstel, blijkens een gistermiddag uitgegeven verklaring
van de fractie, worden voorgelegd aan de Tweede Kamer.
Intussen zou het rapport over de
binnenlandse activiteit van de CIA,
opgesteld door een speciale commissie
onder leiding van vice-president
Nelson Rockefeller, vandaag worden
gepubliceerd. De bevindingen inzake
acties van de CIA om buitenlandse
politici uit de weg te ruimen, worden
niet bekendgemaakt. Deze stukken
gaan rechtstreeks naar de president,
die ze ter beschikking stelt van zijn
minister van Justitie.
De commissie Rockefeller heeft vo
rige week een 300 pagina’s tellend
verslag over de binnenlandse werk-
Eén van de namen die het afgelopen
weekeinde met het omkoopschandaal in
verband werden gebracht, was die van
luitenant-generaal b.d. Jelke Bosch, des
tijds betrokken bij het aankoopbeleid
van de luchtmacht. Hij wijst elke be
schuldiging van corruptie met kracht
van de hand. „Ik kan het met de hand
op het hart zeggen: het enige cadeautje
dat ik ooit heb aanvaard, was een klok
je. Ik kreeg het in februari bij mijn
afscheid van NADGE (het NAVO-cen-
trum voor radarverkenning) in Brussel.”
Volgens een verklaring voor een Ame
rikaanse senaatscommissie, afgelegd door
Thomas V. Jones, president-drecteur van
Northrop, zou generaal Bosch Northrop
hebben geholpen, onder meer door aan
te bevelen een Nederlands zakenman, de
heer H. L. Visser in Wassenaar, in dienst
te nemen als vertegenwoordiger voor
Nederland.
Bosch: „De heer Visser is een goede
vriend van mij. We hebben tijdens de
bezetting samen gevangen gezeten. Ie
mand van Northrop zei me een keer: we
moesten eigenlijk een kantoor in Den
Haag hebben, ken jij n iet iemand die
dat voor ons zou kunnen doen. Toen zei
ik: laat me maar even nadenken en
later heb ik een brief geschreven en de
heer Visser aanbevolen. Die is toen op
één van zijn reizen op bezoek gegaan in
Los Angeles, maar daar is nooit iets
uitgekomen.”
een
n uit I
een
ver- I
leep-
i ge- I
tegen
zijn I
een
;uvre
luitse
CAIRO (Reuter). De Egyptische
minister van buitenlandse zaken Ismail
Fachmi kwam vandaag in Londen aan,
waar hij mogelijk zal proberen Enge
land een rol te laten spelen bij de
vredespogingen t.a.v. het Midden-Oosten,
zo is gisteren in kringen van het Britse
ministerie van buitenlandse zaken ge
zegd.
Verwacht wordt voorts, dat Fachmi
zal spreken over de Brits-Egyptische
economische samenwerking en mogelijk
over wapenleveranties.
De Egyptische minister vliegt vrijdag
naar Madrid voor besprekingen met
Spaanse functionarissen.
MÜNCHEN (AP). Woordvoerders
van de Duitse spoorwegen hebben giste
ren verklaard, dat het treinongeluk,
waarbij gisteren 36 mensen om het le
ven kwamen en 86 werden gewond, te
wijten is aan het feit, dat de seinwach
ter van Warngau niet op de hoogte was
gesteld van een nieuwe dienstregeling.
De nieuwe grondwet voorziet in een
president, een premier en autonoom be
stuur. Met het bekendmaken van de
officiële einduitslag wordt gewacht tot
ook de stemmen binnen zijn van in het
buitenland verblijvende Cyprioten.
Ongeveer 70 percent van de geregi-
TEL AVIV (DPA). De Israëlische
militaire autoriteiten hebben een uit
gaansverbod vastgesteld voor alle bewo
ners van het dorp Toelkarm in het
bezette West-Jordanië, omdat een guer
rillastrijder die zondag bij een mislukte
aanslag werd doodgeschoten, uit deze
plaats afkomstig was.
Deze aanslag vond plaats in de Israë
lische kustplaats Natanja. De guerrilla
strijder gooide een handgranaat naar
een groep militairen. De granaat ont
plofte echter niet. De dader werd ter
plaatse doodgeschoten.
Naar in Israëlische militaire kringen
verluidt, zijn drie familieleden van de
dader in Toelkarm aangehouden. Onder
hen bevond zich een man die hem naar
Natanja zou hebben gebracht. Enige
tientallen bewoners zijn ondervraagd.
TEHERAN (AP). Elf Saoedi-Arabi-
sche pelgrims en hun buschauffeur
kwamen zondagnacht om het leven toen
hun bus óp een brug begon te slippen en
over de kop sloeg. De bus was op weg
naar een heilige Islamitische plaats in
Mashad, in noord-oost-Iran, toen het
ongeluk gebeurde.
Veertig andere Saoedi-Arabische inzit
tenden overleefden het ongeluk.
de bevrijdingsbewegingen MPLA en
FNLA aangevallen. Zij willen de daar
opgeslagen voorraden wapens in beslag
nemen.
Volgens in Johannesburg opgevangen
radioberichten zit de bevolking van Loe
anda sinds gisteren zonder water. De
waterleiding van de stad is bij de ge
vechten tussen de bevrijdingsbewegingen
beschadigd.
Op de Azoren, een Portugese eilan
dengroep in de Atlantische oceaan, zijn
in het weekeinde ongeveer 30 mensen
WASHINGTON (UPI). President
Gerald Ford zal al het materiaal
betreffende het aandeel van de CIA in
complotten om mensen te vermoor
den, ter beschikking stellen van de
minister van Justitie. Deze zal dan
uitmaken of er eventueel tot straf
vervolging zal worden overgegaan.
Turks-Cyprische leidei- Rauf
Denktash is al genoemd als de eerste
president van de federale staat, die tot
dusver nog door geen enkel land is
erkend. Denktash zei, dat de nu goedge
keurde grondwet zodanig kan worden
gewijzigd dat deze geschikt is voor een
gezamenlijke Grieks-Turkse federale re
gering voor het eiland als de twee
partijen tot overeenstemming zouden
komen over de bestuurskwestie.
zaamheid van de CIA aan Ford over
handigd. De vice-presidentiële com
missie heeft tegelijkertijd een afzon
derlijk 86 bladzijden groot rapport
over de vermeende politieke moord
complotten ingediend.
Dit laatste stuk zal niet worden
gepubliceerd omdat het onvolledig is
en omdat de commissie noch de tijd,
noch de mankracht had alle aanwij
zingen en tips na te gaan, aldus een
speciale adviseur van Ford, Roderick
Hilles.
De commissie-Rockefeller heeft
ruim 30 aanbevelingen gedaan voor
„structurele wijzigingen in de CIA”
en andere afdelingen van de federale
geheime diensten. Hilles zei dat Ford
het absoluut duidelijk wil maken dat
hij binnen zijn regering geen activi
teit zal toestaan om mensen uit de
weg te ruimen. Deze activiteit ging
overigens terug tot de tijd vóór de
regering-Kennedy-
‘2
