En nooit weerom: verwachtingspatroon opnieuw doorbroken
Kort geding GL-Twee tegen
Groot Limburgs Toneel
Fascinerende Kondrasjin
bij Concertgebouworkest
Manhattan speeit Beckett
Como Brothers
te gast bij
Werkteater
Decoratief werk van New Yorkse choreograaf
van
Ontspannen danshumor
Lar Lubovitch’ ballet
I
St
Holland fes iival’Z5
SJI®
Verbod tot opheffing gevraagd
RAI-concert met Teresa Berganza
Schilderijendiefstal
te
.te.
JUNI
1975
DINSDAG
1 O
KUNST
JI
HAARLEM. De grote betrok
kenheid die hij schijnbaar moeite
loos bij zijn publiek weet los te
krijgen, maakt een optreden van
Herman van Veen elke keer weer
tot een bijzonder theatergebeuren.
Wist hij al veel eerder aan het nau
we kader van het cabaret te ontko
men, in zijn nieuwste programma
„En nooit waarom” weet Herman
van Veen ook zelfs te ontsnappen
aan de eisen die theater-amusement
stelt. Voorzover amusement inhoudt
het bezighouden van het publiek
gaat dat bij VanVeen nog wel op,
maar het is wel een vorm van en
tertainen geworden die soms tegen
strijdig lijkt te zijn met wat men
van showbusiness verwacht.
i
O
1 -
Van Veen ontroert door eenvoud
CEES STRAUS
(Van onze kunstredactie)
Dinsdag 10 juni
WOENSDAG 11 JUNI
CONRAD VAN DE WEETERING
Beeld uit een ballet van Lar Lubovitch.
(Foto Jaap Pieper)
l
De maker van het derde schilderij is
onbekend. Voorts werd een staand hor-
lloge (waarde 8800) gestolen.
Amsterdam, stadsschouwburg, 20.15
uur: Ned- Opera Stichting met Orfeo
ed Euridice van Gluck.
Het Newyorkse toneelgezelschap Manhattan Project toonde gisteren in Scheveningen
de eerste voorstelling in het Holland Festival van „Endgame” van Samuel Beckett
in regie van André Gregory. De voorstelling is op 13 en 19 juni te zien in de Am
sterdamse stadsschouwburg en op 15 juni in Rotterdam. Op de foto Gerry Bamman (l)
en Larry Pine in de rollen van Hamm en Clov. (Foto Bob van Dantzig)
Herman van Veen tijdens zijn nieuwe
programma „En nooit weerom’’ dat tot
en met zondagavond in de Haarlemse
Stadsschouwburg is te zien.
(Foto Frits Droog)
De opzet van het concert van dit jaar
was van een bijzondere klasse: het Con
certgebouworkest liet zich horen onder
leiding van een van de meest befaamde
dirigenten van de wereld, de Rus Kirill
Kondrasjin en als soliste trad Teresa
Berganza op, de charmante Spaanse zan
geres methaar fluwelige stem en ex
pressieve voordracht.
blijft echter de taal” vormen. „En nooit
weerom” boeit in ontroering, waar de
meeste theatershows blijven steken in
gladdigheid.
AMSTERDAM- Maandagavond ging
in de Stadsschouwburg de Holland Fes
tival première van Lar Lubovitch, de
man die volgens sommigen de grote
opkomende choreograaf in New York is,
nu (volgens dezelfden) Louis Falco over
zijn top heen is. Welnu, de twee groepen
zijn nauwelijks met elkaar te vergelij
ken dus daar zal ik me verder dan ook
maar niet aan wagen.
Amsterdam, stadsschouwburg, 20.15
uur: Stary Teatr uit Krakow met
„Novembernacht” van Wyspianski.
„En nooit weerom”, gisteren als de
eerste van een serie van zeven avonden
in de Haarlemse Stadsschouwburg, toont
een dieper gravende lyriek dan voor
heen. Het is pure poëzie, die zingt zon
der dat er een enkele noot wordt gezon
gen. Van Veen gaat in zijn teksten met
de borst bloot, graaft diep in zijn emo
ties en weet ze daardoor versterkt van
het publiek terug te krijgen. Zijn gevoe-
AMSTERDAM. Het laatste Amster
damse Familieconcert van de vier was
ondergebracht in het RAI-concert, een
van de fijnste evenementen van het jaar
en van het Holland Festival. Wat er ook
gaat veranderen in het Holland Festival,
het RAI-concert moet gehandhaafd blij
ven. Een concert dat een feest is voor
iedereen, voor de elite en voor de „men
in the street” en aldus de muzikale
verbroedering in de hand werkt.
Mooi is de RAI niet maar toch zoals
nu, vol met een 5000 mensen, kreeg de
ruimte een feestelijk aanzien en het
Concertgebouworkest weet, gesterkt door
enkele geluidstechnische hulpmiddelen,
de zaal al zo te bespelen, dat de klank-
kwaliteit zich heeTgoed handhaaft. Zelfs
Teresa Berganza klonk hier superieur en
met haar stralend belcanto en voortref
felijke dictie overwo'n zij de afstand met
nog meer natuurlijk gemak dan in het
circustheater. Zij zong de „Lieder eines
fahrenden Gesellen” van Gustav Mahler
in een geschakeerde expressiviteit die
volkomen paste in de orkestrale sfeer
door Kondrasjin zo subtiel bespeeld. Elk
vocaal en instrumentaal klankfacet was
schitterend op elkaar afgestemd. Een
volmaakter samengaan leek nauwelijks
denkbaar. Een andere interpretatie wel.
Rotterdam, schouwburg, 20.15 uur:
Lar Lubovitch Dance Company met
modern ballet.
Rotterdam, Doelen, 20.15 uur: Poe
try International.
stichtingsbestuur zich niet kan beroepen
op het besluit van het provinciaal be
stuur van Limburg, de Stichting Groot
Limburgs Toneel niet meer te subsidië
ren omdat deze beslissing volgens het
vormingstoneel hoogst aanvechtbaar is.
De beslissing van de provincie op een
dergelijk laat tijdstip moet volgens het
vormingstoneel beschouwd worden als
onbehoorlijk bestuur. Het stichtingsbe
stuur van het Groot Limburgs Toneel is
immers na het verstrijken van de datum
niet gebonden aan de contracten met de
werknemers voor' het volgend seizoen
ook indien geen subsidies meer verkre
gen zullen worden.
romantische impressie, begon met wind
stilte, waarin Kondrasjin toch onver
wacht een pracht van een vuurwerk
ontsteekt. Een uitzonderlijke bevoor
rechting was het, de Zesde Symfonie
„Pathétique” van Tsjaikowsky te kunnen
beluisteren in de interpretatie van Kon
drasjin, een partituur in de taal van een
Rus. Een vertolking ontdaan van elk
teveel, zonder enig neveneffect. Kon
drasjin treft de muziek in zijn edelste
kwaliteiten; hij maakt de werkelijkheid
nieuw. Het orkest speelde onder zijn
leiding op zeer hoog niveau, geconcen
treerd maar tegelijk ontspannen. Een
Tsjaikowsky doorzichtig en verstaanbaar
gemaakt, springlevend en nieuw zoals
alle grote gedachten nieuw blijven.
TOON VRANKEN
-
Den Haag, HOT-theater, 20.30 en
22.30 uur: „Our late night” door
Manhattan Project.
Het bestuur van de stichting dient
volgens het vormingstoneel de provincie
hierop te wijzen en de subsidie eventu
eel via de rechter af te dwingen. De
toezegging van de provincie dat de sala
rissen voor het volgend seizoen zullen
worden gegarandeerd, is onvoldoende
omdat de stichting volgens het geldend
arbeidscontract verplicht is de werkne
mers in staat te stellen hun werkzaam
heden uit te oefenen, aldus GL-Twee.
De lichteffecten zijn ten opzichte van
vorige programma’s beter doordacht en
soms van een zeer verfijnde esthetiek.
Van Veen’s bewegingen (vaak die van
een ledepop) blijven ver van bestudeerd-
'heid en zijn knap in hun eenvoud. Zijn
veelzijdige muzikaliteit komt in elk in
strument tot haar recht, waarbij de
uitstekende begeleidingsgroep met een
zeer vaardige Harry Sacksioni niet mag
worden vergeten. Van Veen’s mimiek is
overtuigender dan ooit, maar zijn sterk
ste krachten, zijn grootste expressie
Het lyrisch talent van Berganza om
speelde het poëtisch element van de
liedreen met fijne glans, maar aan de
tragiek zweefde zij wel eens wat vluch
tig voorbij.
Natuurlijk heeft Herman van Veen
het clowneske nooit geheel laten vallen,
hebben zijn teksten altijd een droom
achtig karakter behouden, maar het zijn
nu vooral de absurde elementen die de
nadruk krijgen. Van Veen is minder
weemoedig geworden.
Amsterdam, tent op het Museum
plein, 20.30 uur Werkteater met
„Het feest voor Nico”, een satire.
Een ongewoon aspect van zijn theater-
opvattingen is plotseling naar voren
gekomen: het relativisme. Van Veen is
in staat vrij snel een intieme band met
de zaal te kweken. Vroeger hield hij dat
contact lang aan. Nu lijkt hij het te
willen relativeren, te doorbreken door
grote (geluids) effecten.
Dat kan twee gevolgen hebben: of
Van Veen weet hierdoor zijn contact
juist te verstevigen of hij stoot er door
af. De heftige volume-uitbarstingen
kunnen namelijk nogal rauw overkomen.
Ze verbreken de intense band zeer defi
nitief. De tot dan goed verlopen combina
tie van toneel-poëzie-mimeclownerie en
muziek wordt er abrupt mee afgesloten.
Maar hij weet ook steeds opnieuw vor
men van spanning naar een ontknoping
te leiden.
Amsterdam, Concertgebouw, 20.15
luur: instrumentalisten uit Boedapest
met hedendaagse Hongaarse muziek,
I die hier nog onbekend is.
Den Haag, HOT-theater, 20.30 uur:
Manhattan Project met „Alice in
Wonderland” naar Lewis Carroll.
In het programma was de romantiek
weldadig maar ook absoluut verant
woord vertegenwoordigd. De Ouverture
„De Hebriden” van Mendelssohn, een
zacht en vaak waren ze kennelijk over
genomen van een plaat met krassen.
De groep was erg nerveus, want deze
voorstelling in een groot, goed geoutil
leerd theater, betekende veel voor hen.
In Amerika treden ze meestal in kleine
re universiteits-theaters op omdat de
grote theaters alleen betaald kunnen
worden door het New York City Ballet
of Ballet Theatre en de Joffrey Compa
ny. Het is een geweldige opgave om een
hele voorstelling samen te stellen met
werk van één choreograaf, en dan ook
nog variatie genoeg over te houden. Een
zekere eentonigheid viel deze keer niet
te vermijden vooral in het gebruik van
humor.
Het eerste ballet heet „Whirligogs” en
werd gemaakt in 1971. Op het laatste
deel van Sinfonia van Luciano Berio, die
een collage is van allerlei citaten varië
rend van Beethoven, via Richard Strauss
tot Mahler, gemengd met gesproken tek
sten als „keep going, keep going”, lopen
twaalf zwarte sparteldieren op allerlei
vreemdsoortige manieren door elkaar
heen. Op een gegeven moment rukken
ze zich hun zwarte masker af en probe
ren enigszins een eigen identiteit te krij
gen, wat niet erg lukt want even later
hebben ze hun masker weer op. Tot slot
worden twee dansers, die toch proberen
wat bloter te zijn, bedolven door de
anderen. Op deze manier verteld lijkt
het wel geëngageerd, maar de hoofdin
druk was toch een combinatie van aller
lei gekke pasjes en standjes.
Het tweede nummer was „Avalanche”
(lawine), wat niets met een lawine te
Het stichtingsbestuur heeft gezegd dit
te zullen doen in een bestuursvergade
ring op woensdag 11 juni in Hasselt
(Belgisch Limburg).
Opheffing zou voor het GL-Twee be
tekenen dat vanaf 1 september geen
voorstellingen meer zouden kunnen
worden gegeven. De raadsman van het
vormingstoneel stelt dat dit in strijd is
met de arbeidsovereenkomst. De opzeg-
gingsdatum van de contracten van de
leden van GL-Twee voor het seizoen
’75-’77 is namelijk verstreken zodat het
dienstverband automatisch doorloopt tot
1 september 1976. Gesteld wordt dat het
AMSTERDAM. Het Werkteater dat
veertien dagen lang in een tent op het
Museumplein gratis voorstellingen geeft
van de satire „Het feest voor Nico” heeft
voor morgen een verrassing in petto. In
de voorstelling is een optreden ingelast
van The Como Brothers, hét wereldbe
roemde acrobatenduo uit Haarlem. De
Como Brothers zijn de acrobatiekleraren
van het Werkteater. Morgenavond zijn
ze te gast op het feest dat een volge
propte Hollandse familie houdt voor
zoon en neef Nico, die afgestudeerd is-
Amsterdam, concertgebouw, 20.15
uur: Danzi kwartet met werk van
Lachner. Porcelijn, Denisov en Jana-
cek.
lens hebben het onschuldige van het
kind zonder ooit banaal of naïef te
worden. Hij draagt zijn teksten met een
uiterste perfectie voor (al lij kit hij soms
te willen improviseren), met een correc
te stem- en taalbeheersing om jaloers op
te zijn.
Het Werkteater speelt tot en met zon
dagavond; op woensdag-, zaterdag- en
zondagmiddag geeft de groep een kin
derprogramma „Brillen en Beugels”.
MAASTRICHT. (ANP) Het Lim
burgse vormingstoneel GL-Twee, een
onderdeel van het Groot Limburgs To
neel, heeft een kort geding aanhangig
gemaakt tegen het bestuur van de Stich
ting Groot Limburgs Toneel. Het kort
geding zal dienen op woensdag 18 juni
om 10.00 uur voor de president van de
arrondissementsrechtbank te Maastricht.
De leden van het vormingstoneel hebben
de rechter gevraagd het bestuur te ver
bieden de stichting op te heffen.
maken heeft, maar zo noemen ze het nu
eenmaal. Gedanst op een prelude in C
van J. S. Bach, vormen de drie dansers
een perfecte contrapuntische eenheid,
waarbij ze bijna steeds eikaars handen
vasthouden, en ieder op zijn beurt de
boventoon voert, waarbij op de anderen
gesteund kan worden.
„Zig Zag” op pianomuziek van Stra
vinsky (Sonata voor 2 piano’s en Six
easy pieces) is een werkstuk waarin Lar
Lubovitch zelf eerst alleen temidden van
een kring van zeven meisjes danst en
later ieder van die meisjes alleen, met
elkaar of met Lar iets mag doen. Er
zaten veel aardige vondsten in maar
toch niet genoeg om zo’n lang stuk
boeiend te houden.
Tot slot ging, in het rood gekleed,
„Poem to joy” op oude dansmuziek van
Bach, waarbij de oorspronkelijke erbij
horende passen totaal verwaarloosd wer
den. Vooral Sarabande, een strakke pas
de deux voor Rob Bessemer en Mari
Ono vond ik erg mooi en als afsluiting
de air, gedanst in het wit door een erg
lange, opvallend gespannen Gerri Houli
han. Hoewel het niet gebruikelijk is een
voorstelling met een solo af te sluiten,
kan ik me toch geen fraaier slot voor
stellen.
Een goed voorbeeld daarvan vormt
tevens het slot van de voorstelling als je
door een dodendans, die nauwelijks
meer macaber is, wordt gewezen op het
sterven. Herman van Veen weet te be
reiken dat je niet eens meer prettig ge
stemd of voldaan weggaat na afloop. Hij
zet met een volstrekte integriteit een
domper op het voordien gekweekte ent
housiasme. In het doorbreken van dat
kleinkunsttaboe (de mensen dus vrolijk
en blij naar huis sturen) ligt tevens de
grote waarde van „En nooit weerom”.
Het laat ook het unieke karakter zien
van eeh kunstenaar die zich, mede door
zijn introverte gerichtheid, alles op de
planken kan permitteren.
Scheveningen, circustheater, 20.15
uur: Music All In Concert door Or
kest van Rogier van Otterloo met
Liesbeth List en Pim Jacobs.
1
Dit programma wordt herhaald in
Amsterdam op 22 juni en een ander
programma zal worden vertoond op zon
dag 15 juni, deze laatste voorstelling ?.s
’s middags om 4 uur.
Amsterdam, in een tent op Mu
seumplein, 14.30 uur: Werktheater
met een kinderprogramma „Brillen
en beugels”; 20.30 uur: Werktheater
met „Het feest voor Nico”, een satire.
:A
Scheveningen, Circustheater, 20.15
uur: Lar Lubovitch met zijn dansge
zelschap in moderne balletten.
Rotterdam, Doelen, 20.15 uur: Poe
try international.
A -
i 'AA'A” AiiP'A-,
A
Lar Lubovitch begon als schilder en
zijn werk is in ieder geval zeer decora
tief, met herinneringen aan de humor
van Paul Klee en de smalle eenzaam
heid van de lange figuren van Giaco
metti (dit laatste vooral in de solo van
Gerri Houlihan als afsluiting van Poem
to joy).
Het werk is erg los, ontspannen, met
wapperende handen, rondlopen op platte
blote voeten met gebogen knieën, sprin
gen met opgetrokken voeten, mooie
standjes maken en dan bibberend in
mekaar zakken en ook veelvuldig tegen
mekaar aanbotsen op hei toneel.
Er zijn twaalf dansers. Decor gebrui
ken ze niet, daar is geen geld voor;
eenvoudige kostuums en een verzorgde
verlichting moeten voldoende zijn. Die
verlichting klopte overigens nog niet
overal, want met name de hierboven
genoemde Solo uit „Poem to joy” was
keurig verlciht, maar de danseres stond
wel voortdurend naast de lichtspot te
dansen. Ook op de kwaliteit van de
gebruikte muziekbanden valt nog wel
het een en ander aan te merken, nu
eens stonden ze te hard, dan weer te
AMSTERDAM. (UPI) Uit een pand
aan de Keizersgracht in Amsterdam zijn
drie schilderijen ontvreemd, waaronder
een Jan de Baan ter waarde van 15.500
en een werk van H. Koekoek met een
waarde van ƒ32.500.
7-A' A te.A A ■-
'7
te
*7te; te
A AA teAtete.
YA#. A A.^. ,A te
HAAr/A te;
te.te
’7 ’-”^7>7: T
r
