onthullingen houden parlementen bezig
F(
Minister Van der Stoel tot Eerste Kamer:
Zweedse vliegtuigindustrie
in grote moeilijkheden
VVD-kritiek
op Pronk
ni
w
«UI
^^Gtroen
^Brandewijn
„Advocaat
Regering houdt onverkort aan
principe van spreiding vast
Alberto
s
^dutongvedoc
(MixCocktails
Mbfeoi/x
F
F
at
VAKMANSCHAP
IN HOORN
bi
oooEnfc
ditm^poo
i
Door keuze van F-16:
UI
Bosbrand vernielt
55 ha bos en heide
GRUIJTERS WIJST KRITIEK VAN DE HAND
W1
IN
BL
7
BINNEN- EN BUITENLAND
DO
J
Gezonkei
(Van onze parlementsredactie)
Olie bij strandei
Ambtenaar
Van Riel
Hasjsmokki
Autogordi
Bnsongelv
Ziekenvervoe
SE
Zuid-Vietnai
1
Problemen
Geen subsidi
Aan de stok
Petrolam
A
Alberto
rijSj
fc.
A
von
suit
Jon
offii
A
..2
DEN HAAG. De regering zal zich verzetten tegen enigerlei samen
werking tussen de NAVO en Zuid-Afrika. „Tegenover een theoretisch
militair voordeel zou een ernstige aantasting van de geloofwaardigheid
van het bondgenootschap staan”, zei minister Van der Stoel (Buitenlandse
Zaken) gisteren in de Eerste Kamer.
Tijs,
y s
•SR
Chi
Operati
DONDERDAG 12 JUNI 1975
q
►<<7 1
(Van
materieel
4
I
(Van onze parlementsredactie)
etmaal 70
(ADVERTENTIE)
WEERRAPPORTEN
i ■- -r. c
DU
4
Onze redacteur in Bonn onthulde
op zaterdag 31 mei als eerste dat uit
Hoogwater
Laagwater
z
w
zzw
n
o
n
no
no
22
23
31
27
uur
uur
22
18
5
0
0
0
maar, zei hij, de andere landen zullen
een dergeiijke regeling pas in de toe
komst willen laten ingaan. Sommige uit
spraken vond minister Van der Stoel
wel opmerkelijk, „waar ik persoonlijk,
had gezwegen of een andere formulering
had gekozen”.
ultra-moderne elektronische luister
post.
gen. Wellicht dat ook de NOM (Noorde
lijke Ontwikkelings Maatschappij) hierin
een actieve rol kan spelen, aldus Lub
bers.
De minister van Economische Zake!
heeft de groep Petroland een winnings’
vergunning verleend voor de blokken 8
en L7 op het Nederlandse deel van he
continentale plat.
De Nederlandse ambassadeurs in Pt
king en Bangkok hebben de opdracl
gekregen zo’ spoedig mogelijk contact t
te nemen met de VRR van Zuid-Viel
nam over het normaliseren van de be
trekkingen. Dit heeft minister Van de
Stoel gisteren in de Eerste Kamer mee
gedeeld.
Te
een
veel
ook
land
jaar
De
ven
uit 1
Per
vrijt
De
vern
van
nage
verve
dit
dalei
Baxi
De
naan
van
door
meer
Vo
van
oven
misc
Surii
nno
ono
ono
o
ono
no
no
no
no
ono
o
DI
ordei
dust:
blijk
test
Hr
heid
ken
king
bere
lozei
werl
in a
het
De
Syrië
Jord:
dige
inter
kom
front
Ee:
vóór
1967,
se gi
land
strij<
van
den i
Int
in V
dent
van
wie
nieui
den-'
de bi
Kt
mest
Saigi
in d<
de E
ning
tie i
beke
kind
Vieti
Fowi
van
uit l
ben;
kind
13
12
12
10
13
14
12
12
14
13
15
19
16
11
13
14
14
13
9
11
8
16
14
12
13
9
14
15
9
15
13
16
16
15
15
11
13
15
15
18
L(
tion;
Soci:
werl
strie
jaar
zicht
gen
soml
heid
DP
Kam
stem
o
nnw
ZZW
nno
ono
no
w
21.00
23.20
25
26
26
24
24
21
26
23
24
24
26
26
21
23
26
25
25
22
21
24
19
26
16
26
22
25
29
23
22
18
5
24
24
23
22
24
22
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0,2
0-
0,1
0
2
0
0
2
0
0
0
0
18
0
0
0
0
3
0
42
0
0
4
0
0
0
0,1
15
In Hoorn jaarlijkse
folkloristische markt van start gegaan.
Vele ambachtslieden geven er tot eind
augustus een demonstratie van hun vak
manschap. Op deze foto een leerbewer-
ker, gestoken in oud-Hollandse kleder
dracht.
Een olietapijt van ruim zes vierkant!
mijl bedreigde gisteren de stranden runt
de baai van Tor, een van Engelanc
vakantie-oorden in Devon in het zuide
van het land. De olie is afkomstig va
een Shell-tanker.
De minister wees gisteravond alle kri
tiek op het beginsel van de spreiding
van de hand. De Tweede Kamer was het
er in 1973 vrijwel unaniem over eens,
dat er overheidsdiensten naar de regio
overgeplaatst moesten worden. Die dis
cussie is voorbij, aldus Gruijters; het
gaat nu alleen nog over de vraag welke
diensten het betreft en onder welke
voorwaarden. Hij verwees de problema
tiek van de ambtenaren, van wie vooral
de PTT’ers zich krachtig hebben ge
weerd, naar de staatssecretarissen Polak
en Van Hulten, die vandaag het woord
zullen voeren.
De kernvraag is, aldus Gruijters, of
Den Haag in het huidige tempo zo maar
door kan groeien. Naar zijn mening
moet dat zo krachtig mogelijk bestreden
worden; sterker nog, ook het op peil
houden van de wrekgelegenheid in Den
Haag is uit den boze. Door de gezinsver
dunning en het grotere ruimtebeslag per
inwoner zou een gelijkblijvend aantal
arbeidsplaatsen Den Haag voor onover-
komenlijke moeilijkheden plaatsen, ook in
financieel opzicht.
Twee Rotterdammers hebben in Belgi
ieder 20 maanden gevangenisstraf opge
legd gekregen waarvan vier maan
den voorwaardelijk voro het smol
kelen van hasj naar België. Bovendi;
moetén ze ieder een boete betalen vi
ruim zesduizend gulden. Eén derde N
derlander kreeg alleen een boete vi
zeshonderd gulden .wegens het gebru
kén van een walkie-talkie en illegaa
verblijf in België.
zaken in Bonn, dr. Sulimma, gisteren
op een persconferentie opnieuw’ ont
kend dat West-Duitsland militair ma
terieel aan Zuid-Afrika levert. De
woordvoerder van het ministerie van
Defensie in Bonn, kolonel Kommer,
ontkende eveneens dat er sprake was
van militaire samenwerking.
B.
-3
SS
(Van onze redacteur in Bonn,
Jan Kuiper)
De politie in Antwerpen heeft gister;
een strenge controle gehouden op h>.
gebruik van autogordels door autoroot)
listen. Opvallend veel autogebruikej
bleken zich te onttrekken aan de vei
plichting een gordel te gebruiken. Tege
allen werd een proces-verbaal opgi
maakt.
DEN HAAG (ANP). De VVD-frac-
tie in de Eerste Kamer heeft gistermid
dag voorgcsteld de Nationale Commissie
Voorlichting en Bewustwording Ontwik
kelingssamenwerking niet de zes miljoen
gulden te geven die minister Pronk op
zijn begroting heeft uitgetrokken.
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Belde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Z.-Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbrück
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zürich
Casablanca
tstanboel
Las Palmas
New York
Tel Avlv
Tunis
Wear btnn«n- en
buitenland
Gistermiddag is een bus met achttit
minder valide mensen verongelukt i
het Overijsselse Losser. Twee vrouwe
en een man kwamen om het leve
Verschillende mensen moesten met va
wondingen naar een ziekenhuis worde
gebracht. Het ongeluk gebeurde doordi
de bus een klapband kreeg en via ee
boom in een sloot terechtkwam.
Turkije heeft vorig jaar tijdens d
invasie op Cyprus een van zijn eige
oorlogsschepen tot zinken gebracht na
dat mevrouw Nancy Kissinger (foto) sla
perig tegen haar echtgenoot, de Ameri
kaanse minister van Buitenlandse Zake
had gezegd dat ze „g.v.d. het ding to
zinken moesten brengen”. Mevrouw Kis
singer gaf dit „advies” toen haar mai
midden in de nacht was opgebeld' doe
de Turkse premier Ecevit, die beweerd
dat een Grieks vlooteskader opstoomd
naar Turkije. Ecevit vertelde Kissinge
een waterhoofd, wat Gruijters bestreed
door te wijzen op de nieuwbouw van
diverse ministeries in de directe omge
ving van het nieuwe Centraal-Station.
Poppe’s partijgenoot Wierenga had in
een eerder stadium van het debat al
verklaard niet enthousiast te zijn over
de wijze van overleg met de gemeente
Den Haag en de ambtenarenbonden. Ook
meende hij dat het aspect van de vrij
willigheid op de tocht komt te staan, als
het gaat om zulke gespecialiseerde dien
sten als de centrale directie van de PTT.
De keuze van het Noorden en Lim
burg als regio’s waar de rijksdiensten
naar toe moeten, werd door niemand
bestreden. Minister Lubbers zette in het
kort nog eens uiteen waarom de over
plaatsing voor deze economisch zwakke
gebieden een extra stimulans kan bete
kenen- VVierenga zei zelfs dat het Zuiden
recht heeft op meer arbeidsplaatsen om
dat het door de sluiting van de mijnen
werkgelegenheid voor 45.000 man heeft
verloren.
ENSCHEDE (ANP). Een bosbrand
in Haaksbergen heeft gisteren ongeveer
55 hectare bos en heide verwoest. Het
terrein, dat bij het Buursermeer is gele
gen, is eigendom van de Vereniging tot
Behoud van Natuurmonumenten.
van
luchtmacht.
alternatieven
maar tot nu toe is er geen oplossing
gevonden. Er werd zelfs gedacht aan het
in licentie vervaardigen van de F-16, een
project dat op neutraliteitspolitieke
gronden werd afgewezen. Ook de ge
hoopte samenwerking met Duitse fabrie
ken om een toestel, de Euro-plane, voor
de burgerluchtvaart te ontwerpen is uit
gebleven; naar men zegt om politieke
redenen.
Deze ontwikkeling in negatieve rich
ting, zo vreest men nu, kan ertoe leiden
dat Zweden binnen zes jaar geen vlieg
tuigindustrie meer heeft. Op beperkte
schaal wordt nu alleen nog maar ge
werkt aan de constructie van een moge
lijke Viggen-opvolger. de Flygplan 80,
maar verder is de orderportefeuille zo
goed als leeg.
Minister Van der Stoel vond dat aan
het apartheidsbeleid in Zuid-Afrika
principieel niets is veranderd, al is er
een gematigde kentering merkbaar wat
betreft de apartheid in het dagelijks
leven. Zolang Zuid-Afrika een beleid
voert dat indruist tegen de mensenrech
ten, Is enigerlei gebaar volledig onge
wenst, aldus de minister.
Dat materiaal dat aan Zuid-Afrika
wordt geleverd een NAVO-codering
krijgt, noemd hij gebruikelijk, om
dat dit land gebruik maakt van het
NAVO-coderingssysteem. Ook niet-
militair materieel wordt wel van een
NAVO-code voorzien, zo zei hij.
vooruitzichten voor zaterdag: Minder zonnig
en op de meeste plaatsen droog. Lagere tem-
peratruen overdag.
Aantal uren zon 2 tot 12, minimum tempera
turen omstreeks 13 graden, Maximum tempe
raturen omstreeks 19 graden.
Kans op een droge periode van minstens 12
ur 90 percent, kans opeen droog 73
percent.
De bewindsman zei het in beginsel
juist te achten, dat de hoogste NAVO-
ambtenaar een vaste termijn krijgt,
documenten bleek dat firma’s uit Ne
derland, West-Duitsland, Engeland,
Denemarken, de Verenigde Staten en
Frankrijk betrokken waren bij de
inrichting van de militaire kijk- en
luisterpost (Silvermine) in het Zuid-
afrikaanse Simonstown.
Ogboe had vorige donderdag op een
persconferentie in New York felle
beschuldigingen geuit aan de boven
genoemde NAVO-landen wegens hun
aandeel in het opzetten van dit mili
taire centrum. De Westduitse parle
mentariërs willen ook weten of er
sprake is van een militaire samen
werking tussen Zuid-Afrika en enke
le westelijke staten, en vragen ten
slotte aan welke NAVO-voorwaarden
de uitvoer van het door Westduitse
firma’s geleverde materieel hebbn
moeten voldoen.
Inmiddels heeft deze onthulling
ook in andere landen zijn weerslag
gevonden. In Engeland heeft een La-
bour-afgevaardigde de regering-Wil-
son om opheldering gevraagd en twee
Westduitse sociaai-democratische af
gevaardigden hebben de regering in
Bonn gevraagd of de beschuldigingen
van de voorzitter van de commissie
tegen apartheid van de Verenigde
Naties, de Nigeriaanse ambassadeur
Ogbee, juist z(jn dat Westduitse fir
ma’s betrokken zijn bij de inrichting
van „Silvermine”.
hiervan is dat vier NAVO-landen (Ne
derland, België, Denemarken en Noor
wegen) hebben besloten gezamenlijk de
Amerikaanse F-16 aan te schaffen als
opvolger van de Starfighter, en niet de
Saab-Viggen.
De bewindsman zei dit in antwoord op
een suggestie van de fractieleider van de
VVD in de Eerste Kamer, mr- H. van
Riel, dat Nederland op maritiem gebied
militair met Zuid-Afrika zou kunnen
gaan samenwerken. Minister Van der
Stoel verdedigde ook het optreden van
zijn collega Vredeling (Defensie) tijdens
de jongste NAVO-top, waar deze samen
werking met Zuid-Afrika „op kernachti
ge wijze” van de hand had gewezen.
Van Riel had er bezwaar tegen dat
Vredeling zich op het terrein van de
buitenlandse politiek had begeven. Vol
gens minister Van der Stoel had Vrede
ling echter uitsluitend het regerings
standpunt vertolkt, zij het, zo voegde hij
hieraan toe, dat men er rekening mee
moet houden dat elk vogeltje zingt zoals
het gebekt is.
Minister Van der Stoel wil bij de NAVO
niet bepleiten, zoals PvdA-Woordvoerder
drs. Nederhorst had voorgesteld, de
ambtstermijn van secretaris-generaal
Luns tot vier jaar te beperken. Luns, die
nu voor onbepaalde tijd is benoemd, zou
dan in oktober moeten aftreden. Dat is
volgens drs. Nederhorst nodig, omdat de
secretaris-generaal o.a. de jongere gene
ratie van de NAVO vervreemdt door al
lerlei uitspraken, in het verleden onder
meer over de dictaturen in Griekenland
en Portugal.
Het materiaal dat deze firma’s aan
dit project dat onder de codenaam
„Advocaat” werd uitgevoerd lever
den, moest van een NAVO-codering
worden voorzien, anders wilde Zuid-
Afrika het niet accepteren. Uit verder
onderzoek is gebleken dat de NAVO
langs indirecte weg toch gebruik
maakt van de gegevens van deze
„De gelden die worden uitgetrokken
voor ontwikkelingssamenwerking moe
ten uitsluitend worden gebruikt voor die
samenwerking zelf, en de voorlichting
over de resultaten”, aldus de motie,
waarover volgende week dinsdag zal
worden gestemd.
De voorlichting mag niet dienstbaar
worden gemaakt aan „het propageren
van een grondige omvorming van de
structuren van de Nederlandse samenle
ving, noch voor het propageren van
gewelddadige omverwerping van buiten
landse regeringen”.
Minister Pronk merkte aan het adres
van het VVD-Kamerlid ir. Louwes op,
dat het niet meer dan de plicht van de
overheid is maatschappelijk groepen (55)
de middelen ter beschikking te stellen
bij te dragen tot bewustwording van de
Nederlandse bevolking.
PPR-woordvoerder Jansen vroeg zich
af of het huidige peil van de dienstver
lening door de PTT kan worden gehand
haafd als de centrale directie wordt
overgeplaatst. Hij meende dat 1978, als
tijdstip dat de spreiding rond moet zijn,
niet als een heilig jaartal moet worden
gezien. De D’66’er Imkamp toonde zich
minder bezorgd over eventuele nadelige
gevolgen op technisch gebied. Volgens
hem zitten de problemen meer op het
menselijke vlak; er zou met name meer
gedaan moeten worden aan het psycho
logische klimaat rond de spreiding.
Imkamp had evenals de CHU’er Tol
man voorts de vrees geuit dat de over
plaatsing een economische terugslag zal
hebben op de toeleveringsbedrijven in en
rond Den Haag, maar volgens minister
Lubbers valt dat wel mee. De bedrijven
hebben bovendien de mogelijkheid mee
te verhuizen met de rijksdiensten. Voor
al in hêt Noorden bestaan allerlei facili
teiten ten aanzien van bedrijfsvestlgin-
Volgens het Tweede-Kamerlid Albe:
(PvdA) moet het ziekenvervoer in hl
ziekenfondspakket worden ondergt
bracht. Dit blijkt uit vragen van de het
Albers aan de staatssecretarissen Meijt
van CRM en Hendriks van Volksgezom
heid.
Zon
Maan op
VRIJDAG 13 JUNI
IJMUIDEN
5.51 uur en
1.38 uur en
DEN HAAG- Minister Gruijters
(Ruimtelijke Ordening) houdt onverkort
vast aan het principebesluit om 6500
arbeidsplaatsen van Den Haag over te
hevelen naar hel Noorden en Limburg.
De spreiding van de rijksdiensten is
noodzakelyk om ernstige congestie in
Den Haag te voorkomen. Het enige al
ternatief zou zijn het „Groene Hart” van
Holland vol te bouwen, maar dat wijst
de regering resoluut af, aldus Gruijters.
18.16 uur
13.57 uur
De minister voor Ontwikkelingssa
menwerking, drs. J. Pronk, heeft ee
subsidie-aanvrage voor een film over c
problematiek van de Palestijnen van h(
Nederlands Palestina Comité afgewezet
De minister zegt in een brief aan hf
Comité dat hij in overleg met het Comi
té wel graag naar mogelijkheden w
zoeken om te zijner tijd medewerkii
aan het uitbrengen van een film t
verlenen.
De Kamer bleek het in grote lijnen
wel eens met het kabinetsbeleid, ook al
kreeg Gruijters het af en toe fel aan de
stok met de VVD’er Van Aardenne en
de PvdA’er Poppe, die als Hagenaar in
zijn fractie een minderheidsstandpunt
inneemt. Poppe verweet de regering Den
Haag te degraderen tot een kind met
Inmiddels heeft de woordvoerder
van het ministerie van buitenlandse
Minister Van der Stoel erkende dat
„uitspraken wel een bepaald klimaat
kunnen scheppen”. Maar mr. Luns
spreekt pas namens het bondgenootschap
als hij daartoe gemachtigd is, aldus Van
der Stoel. De secretaris-generaal bepaalt
niet het gezicht van de NAVO, zo zei de
bewindsman; hij is internationaal amb
tenaar bij een internationale organisatie.
Staatssecretaris Kooymans (Buiten
landse Zaken) verklaarde het te betreu
ren, dat het Christelijk Instituut van ds.
Bevers Naudé in Zuid-Afrika tot „be
smette organisatie” is verklaard. Dat be
vordert de dialoog niet, zei hij. Zijn
collega Brinkhorst zei dat de regering
het cultureel verdrag met Zuid-Afrika
niet wil opzeggen, teneinde in dit kader
toch te blijven streven naar een dialoog.
Een algehele boycot van Chili, zoal
voorgesteld door de Socialistische Intel
nationale, kan een demonstratieve bete
kenis hebben, maar het feitelijke effe
zal bescheiden zijn, zo heeft ministf
Van der Stoel gisteren in de Senai
gezegd.
„NAVO mag niet met
Z.-Afrika samenwerken”
De negentienjarige Amerikaanse sti
dent Roger Frank, die na een nekwei
velbeschadiging sinds geruime tijd zods
nig was verlamd dat hij zijn hand;
niet kon gebruiken, heeft na een open
tie in Leningrad een lange brief geschn
ven aan zijn grootmoeder in de sta:
Oregon. Chirurgen in de VS hadde
gezegd dat Rogers verlamming niet t
verhelpen was.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
geh. bew.
onbew. windst.
geh. bew. windst.
onbew’.
zw. bew.
onbew.
onbew.
zw. bew. windst.
zw. bew.
zw. bew.
onbew.
onbew.
zw. ebw. windst.
onbew. nno
onbew. no
onbew. windst.
onbew. windst.
geh. bew. windst.
onbew.
zw. bew.
1. bew.
onbew.
geh. bew.
h. bew.
1. bew.
onbew. veranu.
zw. bew. wnw
h. bew. windst.
nw
n
zw
zzw
w
dat de Grieken zo perfide waren dat z
Turkse vlaggen op hun schepen voerde
om de Turkse vliegtuigen op een dwaal
spoor te brengen- Pas later toen Tut
kije het advies va11 mevrouw Kissinge
had opgevolgd bleek dat het ging oi
Turkse schepen met Turkse vlaggen.
Mis en
bouteille
11/2 liter
STOCKHOLM. Woordvoerders van
de Saab-vliegtuigindustrie in Linköping
in Zweden hebben hun bezorgdheid uit
gesproken over de toekomst van de
Zweedse vliegtuigindustrie. Oorzaak
1. bew.
geh. bew.
regen
h. bew.
zw. bew.
VRIJDAG 13 JUNI
op 4.20 uur onder
8.41 uur onder
Ruim 300 technici zijn werkzaam in
de luchtvaartdivisie van Saab. Ze zijn
voornamelijk betrokken bij de construc
tie van de Viggen, die men als opvolger
van de Starfighter probeerde te verko
pen. Door het uitblijven van nieuwe
orders zou voor deze technici maar één
mogelijkheid overblijven: emigreren. In
eigen land bestaat namelijk geen werk
gelegenheid meer.
De order waaraan nu nog wordt ge
werkt, is een kleine bestelling van de
jachtversie van de Viggen voor de
Zweedse luchtmacht. Men heeft ver
schillende alternatieven onderzocht,
Beethovenstraat 84. Helmholtzstraat 63, Roelof Hartstraat 15, Van Woustraat 125 en Osdorpplein
33 Amsterdam Brabantplein 6 Breda Geesterduinweg 2, Castricum Mart. Nijhofflaan
15-19, Delft Kuilsburg 19, Delfzijl Van Hogenhoucklaan 82 en De Stede 11,
Den Haag Bennekelstraat 15, Gerretsonlaan 147 en Limburglaan 2, Eindhoven
De Weiert 40, Emmen Soendaplein 18, Haarlem Kerkweg 51Heemskerk
Blokhuis 49, Lisse Parkstraat 22. Nuenen Harderwijkerweg 18, Nunspeet
Kerkbuurt. Oostzaan Streksingel 69, Rotterdam Europaplein 2, Stads
kanaal «Promenade 11. Veendam Leidseweg 18, Voorschoten
Stadhoudersplein 4, Wassenaar Vissersdijk 10-12, Winschoten
Vermiljoenweg 5, Zaandam Dorpsstraat 88. Zoetermeer.
750612
BONN-DEN HAAG Minister
Vredeling van Defensie zal vandaag
antwoorden op vragen die de Kamer
leden Waltmans en Coppes (beiden
PPR), Relus ter Beek (PvdA) en Van
der Spek (PSP) hebben ingediend
over samenwerking van NAVO-lan
den, waaronder Nederland, met Zuid-
Afrika.
c
'éc
Bé „jf' A
mailde:.1
