HOLLAND FESTIVAL IN DEN HAAG AFGESLOTEN
Toneelgezelschappen niet
Dode hand als
kunstobject
Koorfestival komt
naar Concertgebouw
Dieren bekijken, die je haast niet ziet
Sartre bijna
geheel blind
NOG
1
MG
J
3»
gelukkig met CRM-plan
ff "1
I
Schemersfeer
Griekse
van
dictatuur
FLEVOHOF <o32ii”si4
rekreatie voor ’t hele gezin aan het Veluwemeer
FLEVOHOF tel. (03211)1514.
rekreatie voor ’t hele gezin aan het Veluwemeer
KAMPERMAN
BONTSPECIALISTEN
zOmerprUzen!
ai
1
Zwaarmoedige Verhalen
naar filmfestival
Niet meer schrijven
OOK PLAATSELIJKE INBRENG
HF - t
I - K
9
1975
DINSDAG
2 4
JUNI
1
PHILIPS’
Heel veel mensen
weten het al,
Philips batterijen
gaan heel lang mee.
Voor wie ’t nog niet weet,
Philips batterijen
gaan heel lang mee.
I
I
W
Bekend
DEN HAAG Als slot van het
Holland Festival en openingsconcert
van het Internationaal koorfestival
in Den Haag klonk gisteravond in
het Congresgebouw de Achtste
Symfonie, ook wel Symfonie van de
Duizend van Mahler onder leiding
van dirigent Jean Martinon.
een unieke feest
stemming waar
geheel Haarlem nog
lang over zal praten
1
Hlr
rp
F
i
l
wuul»
Ti
JKSI
W|| M
is
PHILIPS
Achtste van Mahler spiritueel
en overzichtelijk benaderd
Een overzicht van orkest en koren.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
deed
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
1
(ADVERTENTIE)
I
Een reuzennachtzwaluw die er uit ziet als een boomstronk.
A. W.
SYDNEY (Rtr) Een van een stu
dent aan de universiteit van Melbourne
geamputeerde hand is een van de objec
ten op een kunsttentoonstelling die vrij
dag in het operagebouw van Sydney in
Australië wordt geopend.
Wat hij met de tentoonstelling van de
hand wil bereiken is tot de bezoekers
laten doordringen „de volle gruwel van,
bijvoorbeeld, een Vietnamees kind met
een afgerukte handeen volledige ex
pressie van kunst”.
van
en
zijn aangesloten zullen de avond luister
bijzetten met de vertolking van Hendrik
Andriessens feestelijke „Te Deum lauda-
mus”, waarbij de leiding is toevertrouwd
aan de dirigent Anton de Beer.
P. ZWAANSWIJK
„als
doen
De eerste grote Mahler-dirigent was
Mengelberg. In zijn tijd internationaal
bekend en de grondlegger van een be
langrijke Mahler-traditie in het Amster
damse Concertgebouw. Mahler zelf, een
grillig maar groots dirigent, met nauwe
lijks een goed woord voor een collega,
had uitzonderlijk veel respect voor Men
gelberg. Na de voltooiing van zijn Acht
ste Symfonie schreef Mahler aan Men
gelberg: „Ik heb zojuist mijn Achtste
voltooid. Dat is het grootste dat ik tot
nu toe gemaakt heb. En zo bijzonder
van vorm en inhoud dat daarover hele
maal niets te schrijven valt. Denkt u
zich eens in dat het heelal begint te
klinken en te luiden. Het zijn geen
menselijke stemmen meer, maar plane
ten en zonnen die ronddraaien”.
De artistieke inzet van het orkest was
voorbeeldig en Martinon toont duidelijk
het vermogen tot het objectieve weerge
ven van de uitersten van Mahlers klank
wereld. In die typisch Franse spirituele
benadering, op een doorzichtig klank
beeld gericht en zeker niet op de pathos.
Ook al heeft hij in de Congreszaal
onmogelijk alles kunnen realiseren
waar het geweld van de tutti soms te
grof en het pianissimo van de koren te
glansloos was het heeft de toehoor
ders overweldigend gegrepen. Het ovati-
kinder-en lndianendorp,tentoon-
stellingen, 40 ha. park,
agrarische bedrijven zoals champion-
kwekerij, akkerbouw en veeteelt,
groente-en plantenkassen, veiling.
(ADVERTENTIE)
haring
daar blijft n mens gezond bij!
(ADVERTENTIE)
40 ha. park, agrarische bedrijven,
tentoonstellingen, kinderdorp,
met diverse attrakties, indianendorp,
kinderboerderij, speeltuin
Lid Stichting Bontwaarborg
uw waarborg voor ons vakmanschap.
Wagenweg 11 Haarlem Tel. 31 20 86
100 meter van Houtplein, parkeren
k voor de deur!
Aan zijn rechteroog is hij sedert zijn
derdejaar praktisch blind. „Met mijn
linkeroog zie ik nog vaag vormen, licht
en kleuren, maar voorwerpen en gezich
ten kan ik niet meer precies onderschei
den”.
In het vraaggesprek zei hij dat zijn
beroep als schrijver volkomen vernietigd
was. „Ik kan intussen nog spreken.
Daarom zal mijn volgende arbeid, als de
televisie een oplossing voor de financie
ring vindt, een reeks uitzendingen zijn
waarin ik zal proberen over de 75 voor
bije jaren van deze eeuw te spreken”.
Sartre verklaarde dat hij dat werk te
zamen met zijn levensgezellin Simone de
Beauvoir, Pierre Victor en Philippe Gavi
zal uitvoeren. „Zij hebben ook hun ge
dachten daarover te uiten en nemen
bovendien de redactionele arbeid op zich
die ik zelf niet meer kan doen”.
De 22-jarige Belg die ervan werd
verdacht gisternacht de 25-jarige prosti
tuee Agnes Plet in een bordeel aan het
Oudekerksplein in Amsterdam te hebben
doodgestoken, heeft gisteravond een be
kentenis afgelegd. Volgens de verdachte
was er ruzie ontstaan over de betaling
en had hij in blinde woede toegestoken.
In het Concertgebouw in Haarlem ko>
men de vier koren voor een concert dat
om 20 uur begint. Het zijn het Joegosla
vische gemengde koor Mirce Acev uit
Skopje, vrouwenkoor Dzintars uit Riga
in Letland, het Japanse gemengde koor
Kobe Doyokai uit Kobe en het jongeren
koor AGEC, gevormd door leden van
verschillende Europese jeugdkoren die
aan een studieweek tijdens het festival
deelnemen.
Het Joegoslavische koor bestaat uit
studenten van de Universiteit van Skop
je. Het ensemble, dat geleid wordt door
de dirigent Aleksandar Lekovski heeft
door zijn successen op Europese en
Amerikaanse toernees een wereldfaam
verkregen.
Vooral in de Sovjet-Unie is het vrou
wenkoor uit Riga, dat in 1947 werd
opgericht, beroemd geworden. Het be
schikt over een omvangrijk repertoire
van klassieke en moderne werken en het
zingt bij voorkeur ook volksliederen uit
Letland en uit de andere landen van de
Sovj et-republiek.
Het jongeren-koor AGEC heeft zich
speciaal toegelegd op de uitvoering van
oude renaissance-muziek.
Het Japanse koor werd kort na de
Tweede Wereldoorlog opgericht door de
dirigent Nobuo Kitamura, bij wie nog
steeds de leiding van het koor berust.
Met veel succes heeft het ensemble in
de loop van zijn bestaan grote „Wester
se” koorwerken, zoals oratoria van
Handel en Haydn ten gehore gebracht
en medewerking verleend aan uitvoerin
gen van Gustav Mahlers Tweede Symfo
nie en Beethovens Negende Symfonie.
De Haarlemse Koorunie laat zich op
dit Haarlemse internationale koorconcert
niet onbetuigd. De koren, die bij de unie
ZEVEN JAAR fascistische dicta
tuur in Griekenland hebben toch nog
één positief resultaat opgeleverd. Het
regime van de kolonels heeft name
lijk de Griekse schrijver Vassilis Vas-
silikos geïnspireerd tot enkele prach
tige verhalen.
AMSTERDAM (ANP) De Vereni
ging van Nederlandse Toneelgezelschap
pen is niet onverdeeld gelukkig met de
plannen voor een nieuw toneelbestel,
zoals deze zijn ontwikkeld in de Discus
sienota Toneelbestel. Deze nota is opge
steld door een ambtelijke werkgroep van
het ministerie van CRM.
In een reactie op ,deze nota zet de
VNT, waarbij vrijwel alle gesubsidieerde
toneelgezelschappen zijn aangesloten,
haar bezwaren uiteen. Deze richten zich
in de eerste plaats tegen de volgens de
VNT strakke categorisering van het to-
neelaanbod, waarin een scheiding wordt
aangebracht tussen voorzienings- en ont-
wikkelingstoneel.
De VNT vreest dat van deze categori
sering een verstarrende werking uitgaat.
Voorts zijn essentiële onderdelen
het toneelaanbod, vormingstoneel
jeugdtoneel nog niet uiegewerkt.
Een tweede bezwaar van de VNT is de
overheersende rol die de centrale over
heid in de nota wordt toegedacht bij het
bepalen van de inhoud van het aanbod.
De overheid treedt ook direct in de
programmering van de gezelschappen,
aldus de VNT.
Het financieringssysteem, dat de nota
voorstelt, is gebaseerd op de gedachte
dat elke subsidiërende overheid haar ei
gen beleid moet kunnen opstellen en
uitvoeren. De gezelschappen blijven
echter ook in het nieuwe systeem afhan
kelijk van meer subsidiënten. Zo de
overheden in het nieuwe bestel ruimte
willen scheppen voor een afzonderlijk
eigen beleid, kan dit volgens de VNT
slechts gebeuren indien de gezelschappen
van hun subsidiënten garanties ontvan
gen voor de continuïteit van hun taak
uitvoering.
HAARLEM. Donderdag zal de
Haarlemse Koorunie de gastvrouw zijn
voor vier buitenlandse koren die nog tot
29 juni deelnemen aan het Internatio
naal koorfestival dat hoofdzakelijk in
het Haagse Congresgebouw wordt ge
houden.
DEN HAAG. De leiding van het
filmfestival van Berlijn heeft besloten
de Nederlandse speelfilm „Zwaarmoedi
ge verhalen voor bij de centrale verwar
ming” op de openingsavond van het
festival op 27 juni 1975 te vertonen.
Deze zogenaamde episode-film is geba
seerd op vier verhalen uit de gelijkna
mige bundel van Heere Heeresma. De
regie werd gevoerd door Nouchka van
Brakel, Ernie Damen, Bas van der Lecq
en Guido Pieters. De produktie was in
handen van Matthijs van Heyningen
voor City Film. Tijdens de vertoning in
Berlijn zal een aantal medewerkers aan
de film aanwezig zijn.
EÉN VAN DE ONDANKBAARSTE
zaken is het bespreken van een na-
tuurboek, waarin de kleur centraal
staat. Dat is met name het geval bij
’Dieren en hun kleuren’ - functie van
kleuren in het dierenrijk. Want waar
gaat het om? Om schutkleuren, om
fraai getekende kleurenpatronen, om
wonderlijke kleurcombinaties. En die
moet je vooral zien. Vandaar dat het
door Elsevier uitgegeven boek van
Patricia en Michael Fogden vooral
een kijkboek is. En hoe vreemd dat
ook moge klinken: je ziet dieren op
bloemen of planten, die je haast niet
ziet, omdat ze zich helemaal aange
past hebben aan de omgeving, zoals
bijv, de reuzennachtzwaluw of de
kikkerbek.
denken met wespen te maken ta
hebben. Andersom vermijden vogels,
die hebben geleerd de giftige vermil-
joenrupsen te ontzien, ook wespen.
Het boek staat vol met dit soort
opmerkelijke zaken, zodat men waar
lijk ook lezend goed aan zijn trekken
komt. Zo leest men over schutkleu
ren, vermommingen, de sociale bete
kenis van kleur bij dieren (territorium-
afpalingen), mannetjes en vrouw
tjes, oude en jonge vogels. De schrij
vers besluiten het boek met een
hoofdstuk over het gebruik van kleur
door de mens en de overeenkomst
daarbij van het kleurengebruik in het
dierenwereldje. Een kostelijk boek
met een kostelijke collectie kleuren
foto’s.
In de serie Elseviergidsen is een
deeltje verschenen over water- en
wadvogels (het stamt uit ’De vogels
van de wereld’). Deze gids van de
Amerikaan Oliver Austin is voorzien
van 250 tekeningen van zijn landge
noot Arthur Singer. Voor Nederland
werd het bewerkt door het echtpaar
Van der Stelt-Strijbos. Om nog wat
cijfers te geven: in deze gids zijn
bijna 1000 soorten uit 49 families en
tien orden samengevat. Dat is onge
veer een derde van de 160 families.
Men kan dus heel wat grasduinen in
dit boekje. We misten er alleen die
geruisloze scharrelaar, de strandleeu-
werik.
Kunstenaar Ivan Durrant in Melbour
ne zei gisteravond dat hij de hand voor
100 Australië-dollar had gekocht en later
voor 400 dollar had doorverkocht aan
kunsthandelaar Clive Evatt in Sydney.
Hij vertelde dat de linkshandige stu
dent zijn rechterhand door een niet tot
het uitoefenen van een praktijk gerech
tigde chirurg had laten afzetten
uitdrukking van zijn recht om te
wat hij wil”.
oneel applaus voor koor, solisten en
orkest, maar in het bijzonder voor Mar
tinon was volkomen terecht.
TOON VRANKEN
In de zelfmoordmoord beeldt Vassi-
likos het lever, uit van de bannelin
gen, de Griekse „Engelandvaarders”,
die in een neutraal land wachten op
betere tijden. Deze groep tegen me
lancholische heimwee vechtende
mensen wordt bedreigd door moorde
naars van het regime, die eerst bin
nen de groep penetreren en vervol
gens „zelfmoordmoorden” uitvoeren.
Twee pakkende verhalen om nog snel
tussen de vakantiebagage te stoppen.
PARIJS (ANP) De zaterdag 70
jaar geworden Franse filosoof en schrij
ver Jean-Paul Sartre kan niet meer
lezen en niet meer schrijven. In een
vraaggesprek met het weekblad „Obser-
vateur” zei hij dat hij niet meer als
schrijver werkzaam kan zijn.
Interessant is het gebruik van
kleur als mimicry: gelijke waarschu-
wingspatronen voor verschillende
soorten vlinders en insecten. Een
goed voorbeeld is het geel-zwarte
bandenpatroon van wespen en rupsen
van de vermiljoen vlinder. Vogels blij
ven van de rupsen af, omdat ze
Durrant, die onlangs veel stof
opwaaien toen hij bij wijze van het
scheppen van kunst een koe slachtte en
het kadaver neerlegde voor het gebouw
van het Victorian Art Centre, zei dat hij
in Sydney eigenlijk een stoffelijk over
schot had willen exposeren maar dat
vanwege moeilijkheden niet had kunnen
doen.
Het harpoengeweer gaat over een
gij zelingsaffaire van een Amerikaanse
kolonel in Athene: „Afgezien van zijn
-kinderen hield hij het meest van zijn
hond Dick, waarmee hij vaak naar de
Hymettus ging om hem wild te laten
ruiken”. Daarmee zou de man af
doende getypeerd zijn, maar Vassili-
kos bezit de gave om met rake tus
senzinnetjes het profiel van de Ame
rikaanse militair steeds duidelijker te
maken met al zijn botheid, zijn a-
culturele instelling, z’n robottendom.
Belangrijk vooral is dat dit eerste
verhaal relatief leert denken over
zoiets als een gijzeling.
2
Het moet gezegd, deze planeten en
zonnen heb ik niet zien rondwentelen,
want daarvoor was de ruimte van de
Congreszaal te beperkt, de akoestiek niet
geschikt en de opstelling problematisch.
De acht verenigde koren stonden op
gepakt op het podium (ze hebben het
hele concert moeten staan) en het orkest
bestaande uit het verenigde Residentie
orkest en het Utrechts Symfonie Orkest
legde beslag op de voorruimte van de
zaal. Daardoor klonk het orkest bij he
vige Mahler-massaliteiten te luid en het
koor bij lange na niet zo sterk, dat het
overweldigend kon heten. Toch waren er
pluspunten genoeg om de overwegend
goede kant van dit concert toe te jui
chen. Martinon heeft met het materiaal
dat hem ten dienste stond en met het
onevenwichtige maar niettemin grandio
ze oeuvre van Mahler toch wel zo orde-
I
I
Khensen m
Bekend was al de bundel „De plant
- de put - de engel” waarvan enkele
jaren terug een goede vertaling is
verschenen. Bij Bruna in Utrecht is
nu (Uit het Frans vertaald door Caspar
Hendriks) een nieuwe bundel met
twee verhalen uitgekomen onder de
titel „Het harpoengeweer, de zelf
moord”. Daarnaast kreeg Vassilikos
bekendheid door de verfilming van
zijn boek „Z”, waarin de Griekse sche
mersfeer kort voor de staatsgreep
van Papadopoulus cs beklemmend
wordt uitgetekend.
nend, coördinerend en inspirerend kun
nen werken dat ook het publiek een
overzichtelijk beeld heeft gekregen van
Mahler’s grootste, meest extatische en
minstens even onthutsende symfonie, die
twee delen omvat: het eerste gebouwd
op de hymne Veni Creator Spiritus, het
tweede op de slotscène uit Goethe’s
Faust.
Het eerste is letterlijk en figuurlijk
hemelbestormend, een met geweld wil
len doorbreken naar het hemelse. Het
tweede deel is overzichtelijker, bij mo
menten lief lijker en vervuld van een
lyrische extase. Daarin kwamen acht
solisten met schitterend succes het meest
regelmatig naar voren. Een prachtig team
van echt bezielde Mahler-vokalisten.
Intussen is er sinds de generale van
zaterdagavond wel het een en ander
gedokterd aan de technische feilen; het
elektrisch orgel was er nog wel, maar
werd verstorend hoorbaar alleen nog
gehoord in het begin. De koren waren
slagvaardig en uitstekend voorbereid,
ook al waren zij niet van eliteklasse.
•mm
-“w-
-W
ML
HU
I
I
-C»
