Soares
Gras langs wegen
in België bevat
80 maal meer
lood dan normaal
Amerikanen blijven
Israel steunen
Zweden laat
telefoons
aftappen
Befaamd boek van Amerikaanse socioloog Veblen vertaald
Nietsdoende klasse doorgelicht
Slag om informatie
I
moet worden gewonnen
„Volksdemonstraties zullen Portugal verlammen”
Elektrische trein in China
99
99
CM
RAZEND
ARAFAT
Islamitisch overleg
TELEFOONTJE
Top-spion gekozen
HOOFD NARCOTICA
BRIGADE IN ROME
GESCHORST
door nico
scheepmaker
„ALS ISRAËLIËRS SINAI ONTRUIMEN”
Finnen: „tijdgebrek”
„Meningsverschillen”
in Westduits kabinet
2
DINSDAG
8
JULI
1975
BINNEN- EN BUITENLAND
3
1;
(Van onze redacteur in Lissabon)
B
Door Arnold Willinck
Hond
Kritiek
Bezit
Wie voor een avondje-uit („goed voor u”) eenentwintig gulden per
minuut neertelt, zal globaal voor niet goed snik versleten worden.
Maar wie daarbij vertelt dat hij „De Stem”, of liever nog „The Voice”
heeft gehoord mag rekenen op goedkeurend gemompel. Voor het pu
bliek van zulk soort avondjes in de demonstratieve consumptiesfeer
zijn omschrijvingen gegeven als „jet set plus onderwereld”, maar pas
sender nog is het fraaie „de nietsdoende klasse” („leisure class”) van
Thorstein Veblen.
md
allen
vaart
deurs
giste-
imte-
wordt
bord-
it pu-
;evist
t van
giste-
Wil-
heep-
irdoor
heeft
ieeld.
gse
in
sen
niet
loor
nen.
fen-
ijke
feja
iee
dit
in
>rig
van
de-
oe-
het
De
zen
l in
het
i in
te
,aat
iken
lisme
onden
cteurs
iensen
„Voor
g ge-
eren
olitie
aan
teren
onene
taal
lenten
direc-
leege-
ring
:zen
iden
ilden
•o*
-
(Van onze redacteur in Jeruzalem)
mee
voorwaarden
voor
en
vijf
nds
de
op
arres
post
innen
iei 17
n uit
tolen
over
DE OPKOMST van de nietsdoende
klasse valt samen met het begin van
bezit. Het eerste bezit was de buit
van een geslaagde rooftocht
PRAAG (AFP) William Salgovic,
voorzitter van de controle- en revisie-
commissie van de Slowaakse Communis
tische Partij en oud-hoofd van de con
traspionage, is gisteren in Bratislava
eenstemmig gekozen tot president van
de Slowaakse nationale raad.
De belangrijkste agendapunten zijn:
de Palestijnse kwestie, Jeruzalem en de
positie van mohammedaanse minderhe
den (met name op de Filippijnen).
BRUSSEL (ANP) Tijdens een pers
conferentie in Brugge heeft het Belgi
sche ministerie van Openbare Werken
laten weten dat, uit bezuinigingsoogpunt.
het gras op de bermen van de autowe
gen nog maar eenmaal per jaar meer
gemaaid zal worden.
dernemingsraad is het daar niet hele
maal mee eens. De erfenis toont nu het
beeld van een soort touwtrekken tussen
de militaire opzichter, de ondernemings
raad en de eigenaren. De heer Feron
had liever gezien dat zijn schoonvader
hem een boerderijtje in de buurt van
Sittard had nagelaten.
eeft
thse
Ko
nen
■ter.
dat
lag
oon,
ver-
nili-
eeds
van
Idus
zie-
over
i het
toe-
eeks
irden
i de
aald.
afge-
Ier
?en
der
egt
no
de
eg-
cht
eid
cht
1.
ADVERTENTIE)
Vakantie: pak
Dit
half
ezon-
innen
re-
ie op
begin
lolitie
r een
alles
020-
LISSABON. Mario Soares, de
leider van de Portugese sociaalde
mocratische partij, wil om „een eind
te maken aan gemanipuleerde voor
lichting” desnoods het hele land
door grote demonstraties lamleggen.
Soares zei tijdens een vergadering
met socialistische werknemers hij de
nieuwsmedia, dat er geen belang-
rijker strijd is dan die voor de pers
vrijheid. en dat de slag om de infor
matie door de sociaal-democraten
gewonnen moet worden. „Wanneer
elk ander middel faalt, zullen we
niet schromen door volksdemonstra-
ties het hele land te verlammen.”
Deze Amerikaanse socioloog schreef
in 1899 een briljant boek over de
Amerikaanse samenleving en iedere
beginnende student in de sociale we
tenschappen, komt bij de bestudering
van het verschijnsel klassetegenstel-
ling onherroepelijk zijn naam tegen.
Van de Arbeiderspers in Amsterdam
is het goede idee afkomstig Veblens
„De theorie van de nietsdoende klas
se” driekwart eeuw na dato in een
prima vertaling van B. Tromp en L.
Inberg te laten verschijnen
China heeft een 676 kilometer lang ge
ëlektrificeerd spoortraject van Paoki in
het noordwesten van het land naar
Chengtoe in Tsechwan in het zuidwesten.
Het is de eerste elektrische spoorlijn in
de Volksrepubliek. De lokomotief is door
de Chinezen zelf vervaardigd.
Den
igen
van
ge-
het
op
igen
voor
i de
r de
de
>ela-
uid-
der
:eren
van
Deze verschillen bestonden tussen hem
en de minister van Buitenlandse Zaken,
Hans Dietrich Genscher (beiden lid van
de liberale FDP) enerzijds en de bonds
kanselier Helmut Schmidt, die lid is van
de socialistische SPD anderzijds, zo heeft
Ertl voor de pers verklaard.
JERUZALEM Amerika zal Israël
militaire en economische steun op lange
termijn geven als de Israëliërs bereid
zijn tegemoet te komen aan de Egypti
sche eisen de Sinaï te ontruimen. De
steun zal bestaan uit economische hulp
ter waarde van anderhalf miljard dollar
(Israël heeft 2,5 miljard gevraagd) maar
ook uit de levering van middenlangeaf-
standsraketten van het type Lance, het
gevechtsvliegtuig F-15 en elektronische
apparatuur.
De rolverdeling mag dan iets ver
anderd zijn, voor de rest is het alsof
Veblen zijn boek gisteren heeft vol
tooid.
Noodzakelijke
1 km
1. De
klaar
over
Een PvdA-delegatie bestaande uit Ed
van Thijn, Harry van den Bergh en
Willem Hendrik de Beaufort (die Rus
sisch spreekt) heeft een werkbezoek ge
bracht aan de Sovjet-Unie en zich daar
bij niet zoals gebruikelijk beperkt tot
het voorspelde „zwanenmeer” (in de
pauze zijn ze weggegaan) en de officiële
ontmoetingen met hoge partijfunctiona
rissen, maar ze hebben zich ook de
benen uit het lijf gerend om zoveel
mogelijk „andere” Russen te ontmoeten:
Joden met emigratieproblemen, en dissi
denten als prof. Sacharov, 'Toertsin en
Amalrik. Bovendien hebben zij de be
langen van deze dissidenten weer bij de
Russische autoriteiten bepleit. Die bleven
daarbij beheerst en tamelijk vriendelijk,
maar de Russische ambassadeur in Ne
derland was er minder happy mee. Hij
had de delegatie uitgeleide gedaan op
Schiphol en was ook weer present toen
zij op Schiphol arriveerden. Omdat
bleek, dat hij vanuit Moskou nog niet
was „ingeseind” over het „wangedrag”
van onze Drie Musketiers, vertelde Van
Thijn hem op de horizontale roltrap
maar vast wie ze allemaal ontmoet had
den. De ambassadeur was toen razend,
maar dat schijnt heel goed voor de
spijsvertering te zijn.
Amalrik’s vrouw Gjoezelj vanuit Mos
kou, om te vertellen dat de KGB, de
Russische geheime politie zojuist met
vier man op bezoek was geweest om te
zeggen dat Andrej Amalrik die na zijn
drie jaar „werkkamp streng regime” en
de daarop gevolgde twee jaar verban
ning naar Siberië nog steeds geen ver
blijfsvergunning voor zijn woonplaats
Moskou heeft) binnen 72 uur Moskou
diende te verlaten.
„Je zag al die mensen, die toch jaren
lang blijk hebben gegeven van èen ge
weldige geestkracht, op dat moment in
elkaarsodemieteren”, vertelde Harry van
den Bergh. „Er komt blijkbaar toch aan
ieders weerstandsvermogen eens een
eind. Je begrijpt dan opeens beter, in
wat voor ’n sfeer van intimidatie die
mensen altijd moeten leven, je-ziet dat
systeem voor je ogen functioneren, en
dat was niet prettig, kan ik je verzeke
ren. Als bezoekers voelden we ons op
dat moment erg buitengesloten, je kan
dan weinig meer doen dan toekijken.”
Zij hebben Sacharov toen beloofd dat
zij bij de autoriteiten zouden bepleiten
dat er eindelijk iets aan de ogen van
zijn vrouw werd gedaan (zij is aan één
oog blind, het andere gaat sterk achter
uit, in Italië zit een specialist die haar
zou kunnen helpen, maar ze krijgt geen
visum). Sacharov toonde zich daar erg
dankbaar voor. „Haar ogen zijn mijn
hart”, zei hij.
van het nietsdoen zijn, des te deftiger
wordt iemand ervaren: „hoe vaak
voelt een Heer van Stand zich al niet
geroepen zijn droefheid en veront
waardiging kenbaar te maken over de
onbehoorlijke manieren en het weinig
beschaafde gedrag van zelfs de betere
klassen in de beschaafde samenle
ving.”
VEBLEN geeft een reeks schitte
rende voorbeelden van „goede smaak”
binnen de nietsdoende klasse. Ironie
is daarbij voortdurend zijn sterkste
wapen.
Soares noemde de affaire-Republica
„een graadmeter voor het recht op vrije
informatie”. Het land moet weten of het
meervoudig socialisme en de verschei
denheid van meningsuiting in de voor
lichting. zoals de Revolutionaire Raad
die heeft toegezegd, alleen maar holle
frasen zijn, of dat ze werkelijk betekenis
hebben.
de opkomst van een nietsdoende klas
se zijn:
1) De gemeenschap bezit een roof
zuchtige manier van leven (zoals oor
logvoeren)
2) De bestaansmiddelen moeten zo
eenvoudig te krijgen zijn dat een
aanzienlijk deel van de gemeenschap
vrijgesteld kan worden van de plicht
tot dagelijkse arbeid.
Bestaan deze voorwaarden, dan zijn
bezigheden die ak heldendaden wor
den aangezien waardig, tegenover
„onwaardige” dagelijkse, maar onmis
bare activiteiten, waarin het heldhaf
tige element vrijwel geheel ontbreekt.
Naar alle waarschijnlijkheid zal pre
mier Rabin zoals gemeld zaterdag in
Bonn Kissinger ontmoeten. Zondag zal
het Israëlische kabinet dan de knoop
moeten doorhakken over een van de
meest controversiële zaken die de afge
lopen jaren in de Israëlische politiek
gespeeld hebben.
Ook kleding kan prima als een
bewijs van betaalkracht dienen.
Smetteloze kleren vallen vooral zo in
de smaak omdat ze een nietsdoend
leven suggereren. Een nu bijna ver
dwenen maar destijds nog opvallend
Kledingstuk was het korset. Veblen:
„Vanuit de economische theorie beke
ken, lijkt het korset veel op een
verminkend instrument, dat tot doel
heeft de vitaliteit van de draagster te
verminderen en haar blijvend
zichtbaar arbeidsongeschikt
ken.” En het geldt ook
„Globaal kan men stellen
vrouwelijkheid van vrouwenkleding
in feite niets anders betekent dan het
zo doeltreffend mogelijk verhinderen
van nuttige inspanning.”
Prof. Sacharov daarentegen was heel
tevreden. Hij zei dat de manier waarop
zij het aangepakt hadden „de beste me
dedeling was die hij sinds een jaar
ontvangen had.” Donderdag waren ze
met Amalrik in een taxi naar de „Dat-
sja”, het buitenhuisje van Sacharov ge
gaan. waar deze rust houdt na een
hartaanval. Hij, maar ook Amalrik.
maakte „buitengewoon veel indruk” op
de drie Nederlanders. Maar de meeste
indruk maakte toch het telefoontje van
en
te ma
nu nog:
dat de
De Israëlische regering heeft echter te
kennen gegeven het onverstandig te ach
ten met deze Amerikaanse tijdnood re
kening te houden. Allereerst zijn er
binnen Israël nog steeds diepe menings
verschillen tussen voor- en tegenstan
ders van de overeenkomst. Onder de
tegenstanders hebben zich oud-premier
Golda Meir en oud-minister van Defen
sie Mosje Dajan geschaard, terwijl enige
oud-generaals, onder wie de superhavik
Ezer Weizman, zich vóór de overeen
komst hebben uitgesproken.
Niet alleen politiek, maar ook tactisch
zou het bijzonder onverstandig zijn om
aan een zo ultimatieve tijdslimiet gehoor
te geven. Dat zou een uitnodiging aan de
Arabieren zijn om in de toekomst nieu
we ultimatums te stellen.
Hij wordt opvolger van de in maart
overleden Ondrej Klokoc. Salgovic is
een omstreden figuur na de inval van
troepen van het Pact van Warschau in
Tsjecho-Slowakije om een einde te ma
ken aan het regime van Alexander
Doebcek.
Minister van Justitie Lennart Geijer
deelde mee dat het kabinet heeft beslo
ten deze tot nu toe geheime informatie
openbaar te maken nadat zich in de pers
een debat had ontwikkeld over de om
vang van het afluisteren van telefoon
gesprekken door de overheid.
De minister refereerde aan een reeks
beweringen van telefoonmonteurs dat
onder de gesprekken die de Zweedse
veiligheidsdienst afluistert, die waren
van leden van een kleine maoïstische
beweging, de centrumpartij die in de
oppositie is, enkele internationale
vriendschapsorganisaties, een ambassade
van de Oostbloklanden en een buiten
landse militaire attaché.
Commissaris di Francesco heeft name
lijk een telegram gezonden aan de leider
van de radicale partij, Marco Pannella,
nadat deze in de loop van de vorige
week was gearresteerd toen hij na af
loop van een persconferentie een has
jiesj-sigaret had gerookt. Pannella wilde
hiermee te kennen geven dat een soepe
lere wetgeving op het gebied van de
verdovende middelen dringend noodza
kelijk is in Italië. Commissaris di Fran
cesco is het hiermee kennelijk eens,
want in het telegram aan Pannella zei
hij dat” hij als politiecommissaris een
onrechtvaardige wet moet toepassen,
maar als particulier persoon en burger
haakt naar een meer rechtvaardige en
menselijke maatschappij. Ik wil dan ook
blijk geven van mijn grote achting en
bewondering”.
ROME (AFP) Commissaris Ennio
di Francesco, hoofd van de narcoticabri
gade van Rome, is gisteren geschorst,
omdat zo is officieel bekendgemaakt
„men wil voorkomen dat hij tegen
zijn geweten handelt”.
Thorstein Veblen zat dan ook tij
dens zijn schrijftafel-arbeid niet in
de voortdenderende wereldtrein, die
de stations Auschwitz, Hirosjima en
My Lai al is gepasseerd o,> weg naar
een laatste difinitieve nucleaire dé
raillement, onder het zielloos kabaal
de geluidspap, zoals onlangs tref
fend in deze krant zekere popmuziek
werd omschreven.
Over huisdieren in de demonstra
tieve consumptiesfeer zegt hij: „De
hond verkeert door zijn nutteloosheid
en zijn bijzondere karakter in een
voordelige positie. Men roemt hem
vaak als de vriend van de mens en
prijst zijn intelligentie en trouw.
Daarmee wordt bedoeld dat de hond
de dienaar van de mens is en dat hij
de gave van de on voorwaardelijke
gehoorzaamheid bezit en als een slaaf
zo vlug de stemming van zijn mees
ter aan kan voelen. Naast deze eigen
schappen die hem tot een ideale on
dergeschikte maken bezit de hond
ook een aantal karaktereigenschappen
waarvan de esthetische waarde twij
felachtig is. Hij is van alle huisdieren
het vuilst en houdt er zeer nare
gewoonten op na. Dit wordt goedge
maakt door een slaafse, kruiperige
houding tegenover zijn meester en
doordat hij zich snel bereid toont om
ieder ander mens schade er ongemak
te bezorgen. Aangezien hij ook geld
kost en geen produktieve functie ver
vult, kan hij verzekerd zijn van onze
achting. Tevens associëren wij de
hond met de jacht een verdienste
lijke bezigheid en een uiting van de
eervolle roofzuchtige impuls.”
Agressie, vernietiging van leven
wordt eervol, wapengebruik, zelfs te
gen levens van de nederigste schepse
len des velds, wordt in deze „bar
baarse opvatting” als een nobele acti
viteit beschouwd. De roofzuchtige
cultuurperiode begint, wanneer alle
leden van de groep (of natie) ge
vechtskracht als de norm aanvaarden
voor de beoordeling van mensen.
Ook heeft de PvdA-delegatie op de
laatste dag nog dat KGB-bezoek aan
Amalrik bij de autoriteiten ter sprake
gebracht. PvdA’ers hebben Amalrik (als
u diens „Niet begeerde reis naar Siberië”
en „Haalt de Sovjet-Unie het jaar 1984?”
nog niet gelezen hebt, dan hebt u zowel
uzelf als hem tekort gedaan) trouwens
ook de uitnodiging van de universiteit
van Utrecht om daar te komen studeren
ter hand gesteld, want via de post had
die hem nooit bereikt. Amalrik heeft hu
een visum aangevraagd voor een verblijf
buitenslands van een of twee jaar. Ei
genlijk had hij nog een half jaartje in
Moskou willen blijven om in zijn eigen
omgeving te „recupereren” en polshoogte
te kunnen nemen van de stand van
zaken na zijn afwezigheid van vijf jaar,
want hij behoort nu eenmaal tot het
type mensen dat voor zijn eigen stappen
zijn eigen tijdstippen wenst te bepalen.
Tijdens zijn verbanning in Siberië heb
ben de autoriteiten hem bijvoorbeeld
aangeboden naar Israel te emigreren. Hij
heeft dat aanbod afgeslagen. „Afgaand
op mijn naam komen mijn voorouders
waarschijnlijk uit Arabië”, heeft Hij
toen gezegd, „en mijn vrouw is moham
medaanse, dus het zou beter zijn als
jullie ons naar Arafat stuurden. Maar
die heeft nog steeds geen eigen staat,
dus ik wacht toch maar liever even
af
Ambassadeur Dinitz is met deze be
richten uit Washington in Jeruzalem te
ruggekomen. De mededelingen hebben
gezorgd voor enige tevredenheid en hoop
voor de toekomst. Overigens is nog
steeds niet beslist wat het Israëlische
kabinet zal doen. De regering in Jeruza
lem maakt kennelijk geen haast met een
antwoord op het Amerikaanse ultima
tum dat neerkomt op de ontruiming van
de strategische Mitla- en Gidi-passen in
de Sinaï. President Ford gaf veertien
dagen geleden toen hij Israël van de
Amerikaanse ondersteuning en de Egyp
tische eis in kennis stalde, Jeruzalem
twee weken bedenktijd.
Kissinger heeft er maandag bij de
Israëliërs op aangedrongen hem een po
sitief antwoord te geven voor hij deze
week in Genève de Russische minister
Gromiko zal ontmoeten.
DJEDDAH (AFP) Ministers van
Buitenlandse Zaken van veertig moslem-
landen zullen de „Islamitische conferen
tie” bijwonen, die van 12 tot en met 15
mei in Djeddah, Saoedi-Arabië. wordt
gehouden.
Ondanks de nationalisatiemaatregel
van de Revolutionaire Raad wordt het
rooms-katholieke radiostation Renascen-
ca nog steeds door een arbeiderscomité
bezet gehouden. Het geschil rond het
socialistische dagblad Republica, waar
het communistische technische personeel
de journalisten niet meer de gelegenheid
geeft de krant in eigen beheer te ver
vaardigen, is eveneens nog niet opgelost.
Ook Nederlanders hebben aan den lij
ve moeten ondervinden dat het politiek-
economische klimaat in Portugal totaal
is veranderd. Zo is bij de chemische
industrie Synres in Lissabon (voor 50
percent bezit van een onderneming in
Hoek van Holland) de Nederlandse tech
nische bedrijfsleider, de heer Bogert,
door de vakbond weggezuiverd.
Dit geval van gedwongen ontslag staat
niet alleen. Al eerder was er bij een
textielindustrie een Nederlander op
staande voet ontslagen omdat hij sym
pathie koesterde voor de rechtse partijen
in Portugal, en dat ook niet onder
stoelen of banken stak. Voorts zijn twee
Nederlanders uit de directie van een
hotelbedrijf in het Zuidportugese Algar
ve gestuurd; het „waarom” werd niet
bekendgemaakt.
Grote moeilijkheden heeft ook de heer
Feron uit Sittard, die met zijn vrouw
het bouwbedrijf Urbaco van zijn Argen
tijnse schoonvader heeft geërfd. Het is
een vrij belangrijke bouwonderneming,
die nu onder militair toezicht is gesteld.
De militaire vertegenwoordiger wil de
heer Feron eruit hebben, maar de on-
Het gras is volstrekt ongeschikt voor
dierlijke voeding. Het bevat namelijk
(als gevolg van de auto-uitlaatgassen)
tachtig maal zoveel lood als normaal
gras. Het gemaaide gras zal dan ook
verbrand worden.
MÜNCHEN (DPA) De Westduitse
minister van Landbouw, Josef Ertl,
heeft gisteren in München toegegeven,
dat er zekere „meningsverschillen” be
staan binnen de regering in Bonn.
Na ruim tachtig jaar is kritiek op
Veblen heel goed mogeljjk. C. Wright
Mills en Th. Adorno tonen dat in
respectievelijk voor- en nawoord dui
delijk en scherpzinnig aan.
De laatste zegt: „De ware kritiek
van de barbaarse cultuur kan er
nooit mee volstaan de cultuur bar
baars te ontluisteren. Zij zou de
openlijke, cultuurloze barbarij als
einddoel van die cultuur moeten aan
wijzen en verwerpen.” Maar blijk
baar was het toen Veblen nog leefde
nog mogelijk positivistisch te schrij
ven en te denken.
GENEVE (Reuter). Finland heeft
gisteren bekendgemaakt dat het niet
meer in staat is een afsluitende topcon
ferentie over de Europese Veiligheid in
Helsinki op 28 juli te organiseren Er is
niet genoeg tijd voor de voorbereiding
overgebleven.
STOCKHOLM (Reuter) De Zweed
se regering heeft gisteren bekendge
maakt dat haar veiligheidsdienst de tele
foons van zeven Zweedse burgers laat
„aftappen”, omdat zij ervan verdacht
worden de Zweedse veiligheid in gevaar
te brengen.
„Wie niet kan bogen op roofzuchti
ge prestaties, verliest de achting van
zijn medemensen: „daardoor, zegt Ve
blen, ontbreek het hun ook aan zelf
respect, dat immers berust op het
respect dat zijn omgeving iemand
toekent.”
Bezit kan gemakkelijk uitgedrukt
worden in geld. Is daar genoeg van
bijeen geroofd dan wordt arbeid (een
verachtelijke bezigheid) overbodig en
kan het nietsdoen beginnen. Maar om
te laten zien aan je medemens dat je
niets doet is een moeizame dressuur
nodig in goed gedrag, een hele leer
van decorumregels. Hoe langer
van vader op zoon de ervaringen
