BETTY THIJSSEN
ORMATIE
druppel voldoende is
Ik dacht eerst: ik wil
kinderen;
nu is
NIEUW SOORT DEURMAT
behulp
HET WASVERKEER VEILIG GEREGELD
als specialist
werken aan milieu
GEZI
Superlijm, waarvan een
geen
dat anders"
tips voor vrije tijd
Insekten uit de buurt met
de elektronica
van
GATEN VULLEN
EN
Bedrijvig in een
speelse vakantie
door Hans Rombouts
ZATERDAG
17
aak.
IAP,
-
3 -
\6ö//\ rr (A)
16
I
EFFICIENT
1
WH
-
ing:
spel, waarvan de beoefening in
komen.
ider
i is
het
het
die-
en
ene
er-
in
plo-
tier-
ver-
rge-
jve-
via
laan
ling
ten-
het
op-
om
te
lens
der-
van
nin.
slag
dat
wat
Slecht
van
tielartikelen voorzien dienen te zijn
van de procentuele vezelsamenstel-
lingsaanduiding in het Nederlands.
De Katlan wordt in drie uitvoe
ringen op de markt gebracht: de
Katlan jr. voor huiselijk gebruik,
die ook in de tuin van nut kan zijn.
In dat boekje staan allerlei tips
over wassen, dus wat voor tempera
tuur water je moet hebben voor elk
soort textiel, welk soort wasmiddel
je moet gebruiken, of strijken ge
oorloofd is, of iets chemisch gerei
nigd kan worden, welke reinigings-
vloeistof er gebruikt kan worden
Een nieuw type deurmat is door de groothandel K. Vogel (postbus 107,
Drachten) op de markt gebracht. De Teba-roldeurmatten bestaan uit kunststof
latten, die bezet zijn met nylon vezels. De latten worden met elkaar verbonden
door een roestvrije staaldraad. Over het staalbraad zijn plastic busjes ge
schoven, zodat de latten op onderlinge afstand blijven. De matten vangen veel
vuil op. Dat valt tussen de latten van de mat en is gemakkelijk weg te zuigen,
daar de mat opgerold kan worden. Door de veerkracht van de vezels wordt
vrijwel alle vuil geborsteld. Het is niet mogelijk, dat de roldeurmat op een
gegeven moment verzadigd wordt zoals bijv, bij kokosmatten het geval is
De matten zijn bestand tegen warmte, kou, vocht en droogte. Het materiaal is
zeer slijtvast.
De werking is ongeveer dertig me
ter. Dan de Katlan Camping voor
kampeerders. Het verschil zit ’m in
de aansluitmogelijkheid op een 12V
akku. Tenslotte de Katlan sr. voor
grote agrarische of industriële doel
einden met een werking van onge
veer 4000 vierkante meter.
ctrice
pper-
ïlei-
ieid.
/oor
;che
iers-
9.51.
i de
.G
nen
mr.
leur
1-27
basis hoe je een probleem moet oplossen.
Ik vind zelf dat ik geen betere opleiding
had kunnen hebben. Je moet wel de
mogelijkheden in je studietijd optimaal
benutten. Je moet het zelf maken, ook
bij je stage lopen. Belangrijk van die
studie in Wageningen vind ik, dat je de
wegen weet te vinden om deuren open
te krijgen, om gegevens te bemachtigen.
Het is wel goed natuurlijk, dat je ook in
de praktijk hebt gekeken tijdens je stu
die. Je moet oppassen, dat je niet een te
algemene opleiding krijgt. Je moet toch
- naast de brede basis - wat specialis
men hebben. Zoals ik dus met die ruim
telijke ordening.
„Ik heb stage kunnen lopen bij de
Heidemij in Arnhem (bestuderen, waar
de beste plaats voor een gecontroleerde
vuilstortplaats in het stadsgewest Til
burg is) en ik heb drie maanden ge
werkt met een projectgroep voor het
stroomgebied van de Eem. Bovendien
kon ik drie maanden naar een instituut
in Engeland voor waterzuivering”.
(-40 tot 100° C) en kan goed tegen
water en weersinvloeden.
De nieuwe lijmsoort lijmt rubber,
metaal, glas, porselein, aardewerk,
veel kunststoffen als bakeliet, nylon
en polyester. Je kan hem dus gebrui
ken bij gebroken brilmonturen, elec-
triciteitsschakelaars, geluidsbanden,
kristal, maar ook bij reparatie van
bijv, rubberlaarzen, uitschuifbare an
tennes, speelgoed, ringzettingen en
(zoals de fabrikant zegt) ook kunstge
bitten.
Je moet wel oppassen dat je de
lijm niet aan de handen krijgt. Het is
geen ramp natuurlijk, maar je moet
wel een oplosmiddel zoals aceton bij
de hand hebben in dat geval. Over
tollige lijm op het object met een
droge doek wegwrijven. Na uithar-
ding lukt dat niet meer. De lijm is
gevaarlijk voor de ogen.
Er is nu een lijm vervaardigd, die
bij wijze van spreken al gedroogd (of
verhard) is als je er naar kijkt. Het is
de Bison-super-lijm, een één-compo-
nent cyanocrylaat-produkt, dat onder
invloed van de luchtvochtigheid on-
middellijk uithardt. Afhankelijk van.
de aard van de te lijmen materialen
varieert de uithardingstijd van vijf
tien seconden tot enkele minuten. Na
twee tot vijf minuten is een voldoen
de hechting voor practisch gebruik
bereikt. De maximale sterkte is na
twaalf uur tot stand gekomen. Het
werken met de super-lijm is eenvou
dig, als de delen maar goed droog,
schoon en stof-vetvrij zijn. Op één
van de te lijmen delen zo weinig
mogelijk lijm aanbrengen (minder
dan een druppel) en direkt daarna de
onderdelen op elkaar drukken en
even aangedrukt houden. Dat kan
met de hand gebeuren. Om het drup
pelen gemakkelijk te maken zit de
lijm in een pipet met een zeer fijne
doseerpunt. De lijm heeft geen vul
lende eigenschappen, daarom moeten
de delen precies passen. De Bison
superlijm is koude- en hittebestendig
„Je kunt wel doen, alsof je in het jaar
nul leeft, maar dat is natuurlijk onzin.
Als je snel ergens wilt zijn er er zijn
geen andere snelle middelen van vervoer
dan pak je in 1975 de auto. Dat snelle
zit nu eenmaal in deze tijd. De mensheid
heeft op het gebied van de techniek een
enorme vooruitgang geboekt. Zaak is het
nu dat de mensen een evenwicht moeten
zoeken. Ik ben er zeker van dat me,
terug zal komen op de weggooiconsump-
tie-maatschappij. Dat is toch ook men
taal niet gezond. Als je goede spullen al
maar weggooit en inruilt voor andere
dan vind je toch nergens bevrediging in”.
Betty Thijssen, verloofd met Ernst
Mans, die nog één jaar in Wageningen
moet studeren heeft zich gespecialiseerd
in waterzuivering en planologie. „Vooral
die planologie boeit me. Je moet ruimte
scheppen voor milieuhygiëne. Een rom
melige kamer is niet hygiënisch. Zo is
een rommelig land ook niet hygiënisch.
Planologie is ’n spel van beslissingen. Je
hebt - door je studie - een theoretische
Nadat Porion als eerste was geko
men met het vul- en reparatiemid-
del van die naam volgde Alabastine
met soortgelijk preparaat en nu
heeft ook Ceta Bever zich met zijn
„Polykwarts” in de rij van „kwartse
dichters” gevoegd. Polykwarts is
ontwikkeld op basis van kunsthars
en kwartsvulstof. Als men het ge
bruikt hoeft het door de fijne
structuur niet geschuurd te wor
den. Om de lezer, die de preparaten
nog niet zo kennen, wat wegwijs te
maken: je zou kunnen zeggen, dat
het een soort veredelde cement is
met een lijmende, elastische kracht.
Door het smeuïge karakter kan men
het gemakkelijk verwerken o.a. bij
het vullen van gaten en scheuren in
beton, metsel- en pleisterwerk, bij
het vastzetten van dakpannen en
tegels, zowel tegen de wand als op
de vloer, het herstellen van houtrot
(in deuren of kozijnen). Modelbou
wers kunnen er mee aan de slag
voor het creëren van huisjes, brug
gen, tunnels enz. De kleur van deze
Polykwarts is zandbeige, maar kan
worden overgeschilderd met verf of
beits. Het droogt snel door verdam
ping van het vocht dat in de aange
brachte laag kwarts zit. Natuurlijk
ook hier weer erop letten, dat men
het Polykwarts verwerkt op een
schone en droge ondergrond. Bij
ijzer geldt dat men dat eerst roest
vrij maakt (bijv, bij het dichten van
gaten rond leidingen). Het kwarts-
materiaal kan men men zal het
begrepen hebben zowel binnen als
buiten gebruiken.
Men zou denken, dat Betty Thijssen
bij al deze studie-bedrijvigheden geen
tijd meer heeft gevonden voor andere
dingen en er slechts op uit was zo snel
mogelijk haar titel te halen. „Ik interes
seer me wel degelijk ook voor andere
zaken. Maar ik kan me geconcentreerd
en efficiënt met iets bezig houden, zodat
ik dan met bijv, mijn studie snel op
schiet. Maar ik kon me evengoed
intensief ontspannen. Ik heb een jaar in
het bestuur van een studentendispuut
gezeten. Ik heb een erg leuke tijd gehad
in Wageningen. Maar ik heb geen spijt,
dat het afgelopen is. Het leven houdt niet
op bij afstuderen. Ik ben nog druk bezig
met een Honkaarse dansgroep. Mijn ver
loofde is primas, voorstrijker, van het
Nederlands Studenten Zigeunerorkest
Pajtas. Ik speel zelf klarinet en piano. Ik
heb Ernst daar leren kennen. Ik vond
dat zo’n orkest niet compleet was als er
geen dansgroep bij was. Die heb ik in het
leven geroepen. Daar zijn we enorm en
thousiast mee bezig. We kregen, toen het
Hongaarse Staatsensemble hier een tour
nee maakte, veertien dagen les en moch
ten achter de schermen kijken. Verder
houd ik me bezig met Mensendieck (be
wegingsleer, HR). Dat is voor alles wat
je doet goed. Ik heb in ieder geval geen
last gehad van de bij studenten bekende
afstudeer-angst. Ik ga nu aan de slag.
Lekker werken. Niet meer studeren aan
de undversiteit. Natuurlijk wel thuis,, al
les zoveel mogelijk bijhouden aan nieu
we ontwikkelingen. Want er zit volop
beweging in alles wat met het milieu te
maken heeft”.
De tweeëntwintigjarige Betty Thijssen uit het
prachtig in het natuurschoon weggedoken Brabantse
plaatsje Son mag zich sinds kort ingenieur milieu
hygiëne noemen. Ze studeerde samen met Jan Oort-
giesen als eerste in Wageningen af als milieudes
kundige. Ze gaat waarschijnlijk werken bij een ad
viesbureau voor o.a. planologische zaken. Oortgiesen
heeft een baan gevonden bij het VNO, het Verbond
van Nederlandse Ondernemingen, waaruit moge blij
ken, dat het bedrijfsleven, vaak uitgekreten als De
Grote Vervuiler, wel iets aan het milieubeheer doet.
De deskundigen zijn het er trouwens wel over eens,
dat er niet één grote vervuiler is. Betty Thijssen: „Ik
geloof, dat iedereen wel in meer of mindere mate bij-
„Het wasverkeer veilig geregeld” is
een boekje, dat al enige tijd in rou
latie is gebracht door de „Verenigde
textieletikettering voor was- en
strijkbehandeling (Jan van Nassau-
straat 44, Den Haag). Het werd ons
dezer dagen toegestuurd, o.a. in ver
band met het feit, dat in september
van dit jaar het textielartikelenbe
sluit van kracht wordt. Dit besluit
bepaalt wettelijk dat vrijwel alle
aan de consument aangeboden tex-
draagt aan de milieuverontreiniging. Het gaat er nu
om dat we ons bezinnen hoe we het zullen aanpakken
om de aarde leefbaar te houden. Je moet niet alleen
discussiëren. Dat discussiëren op zich trouwens zou
ook wel beter kunnen. Actiegroepen en industriëlen
staan altijd recht tegenover elkaar. Die twee partijen
moeten eerst eens leren mét elkaar te praten in plaats
van tegen elkaar. Milieudeskundigen zouden daarbij
een rol kunnen spelen. Ik heb soms het idee, dat actie
groepen wel eens wat in de war kunnen schoppen.
Vaak doen ze uitstekend werk, soms ook niet. Je moet
je bezinnen, weten waar je voor staat, waar je mee
bezig bent. Vaak gaat het alleen maar om kreten, om
futiliteiten”.
Er is deze zomer weer een nieuwe
insektenverdelger bij gekomen. Eco
Klinger-Themans BV (NZ Voor
burgwal 290, Amsterdam) presteerde
de electrische insektenbestrijder
katlan. Heit principe van dit appa
raat is natuurlijk niet nieuw: de
lastige beeestjes lokken met licht.
Het lokmiddel van de electronische
insektenverdelger is een TL-buis,
die ultraviolet licht uitstraialit. en een
onweerstaanbare aantrekkings
kracht uitoefent op muggen. Vlie
gen zijn iets lastiger te vangen dan
muggen, omdat ze, zich oriënteren
op zichtbare punten. Wanneer op de
vroeger gebruikte papieren lijm-
vliegenvanger één vlieg was neerge
streken volgden er snel meer. Het
blijkt, dat jonge vliegjes wél sterk
op licht reageren. Aangezien de ge
middelde levensduur van een vlieg
twee weken bedraagt kan men met
het apparaat de Katlan de vliegen-
bevolking aardig uitdunnen, waarbij
men moet zorgen, dat de ruimte
zoveel mogelijk af geschermd moet
worden (met horren bijv.) tegen
„oude” vliegen.
Al met al prettige boekjes die een
plaats in de vakantiebagage waard
zijn.
enz. Belangrijk bij dit alles is de
etikettering van de materialen, die
gewassen of gestreken moeten war
den. In het boekje vindt men de
symbolen, die men meer en meer
zal aantreffen op het textiel. De
vereniging met die onmogeljk lange
naam heeft trouwens ook een was-
kaart geproduceerd, waar de sa
menvatting van de betekenis der
internationale behandelingssymbo-
len op te vinden zijn.
-7.7::s.
ELKE VAKANTIEGANGER
hoopt uiteraard dat de jaarlijkse
recreatieperiode voornamelijk een
buitengebeuren zal zijn. Het kan
echter gebeuren - ook in het zuiden
- dat het weer een of meer dagen
noopt tot binnenblijven en dan
sluipt vaak al spoedig de verveling
de deur in. Gericht op zowel de
ene als de andere mogelijkheid
brengt Uitgeverij J. F. Duwaer en
Zonen in Amsterdam handzame
boekjes op de markt met als serieti
tel „Ken uw sport”.
Voor buiten zijn nu verschenen
„Waterskiën”, Paardrijden” en
Paardspringen”. Het eerste boekje is
van Sidney Adriaensen, de trainer
van de Belgische nationale ploeg, de
beide laatste van de hippische ex
pert A. P. van Leeuwen. „Yoga” van
J. J. Bruins is voor hen die hun
vakantietijd willen gebruiken om
methodisch een betere geestelijke
en lichamelijke gezondheid te krij
gen. Voor binnen zijn er de boekjes
„Backgammon”, meer bekend als
Trie Trac, van P. de Koster en
Canasta van Léon Vié. Van laatst
genoemde schrijver is ook verkrijg
baar „Go - het oudste denkspel”,
een wat uitvoeriger handleiding
over dit in China ontstane, naar
schatting 3500 jaar oude strategie
spel, waarvan de beoefening in ons
land omstreeks 1953 op gang is ge-
Betty Thijssen, die in sneltreinvaart
haar studie heeft afgemaakt - als zeven
tienjarige HBS-er naar Wageningen en
vervolgens in vijf jaar naar de ingeni
eurstitel opgestoomd - ziet als groot
voordeel van milieudeskundigen, dat de
zen een overzicht hebben over het hele
scala van moeilijkheden en problemen,
die aan de orde komen bij het oplossen
van een milieuprobleem. „Je kunt een
onderzoek coördineren. Je kunt vanuit
een brede basis zoeken naar de optimale
oplossing. Je weet iets op zijn juiste
plaats neer te zetten. Die breedschalig-
heid is, vind ik, de grote waarde van
deze specifieke studierichting. Tot nu toe
praatte iedereen vanuit zijn eigen disci
pline, vanuit zijn eigen specialiteit. En
juist in milieukwesties komen er zoveel
draden bij elkaar en moet je met zoveel
belangen rekening houden”. De twee
honderd studenten, die milieuhygiëne
gekozen hebben als studierichting, zijn
over het algemeen goed gemotiveerde
lieden. Betty Thijssen: „de belangstel
ling voor het milieu is groot bij middel
bare scholieren, bij de jongeren. Ze ma
ken zich bezorgd over de leefbaarheid,
Ze willen er iets aan doen. En dan is
zo’n studie natuurlijk machtig. Zonder
motivatie kom je er niet. Voor mij zelf
is de vorm van die motivatie in de loop
van mijn studietijd wel veranderd. In
het derde jaar ging ik ook op de actie-
toer, zonder dat ik nou overigens aan
demonstraties heb meegedaan. Maar je
moet altijd reëel, objectief blijven”.
Toekomstige artsen lijden in hun studie
tijd - denken ze - vaak aan de gruwelijkste
ziekten. De lijst van vermeende klachten
loopt gelijk op met de ziektebeelden, die
bestudeerd worden. Hoe is dat met mi-
lieustudenten? Worden zij niet op een
gegeven moment ontmoedigd? Of hebben
ze geen slapeloze nachten van alle klap
pen, die aan het milieu worden toege
bracht? Betty Thijsse: „eerlijk gezegd
heb ik een tijd gehad, dat ik dacht: ik
moet later geen kinderen in deze wereld.
Of: over tien jaar ben ik hier liever niet
meer op aarde. Maar dat gaat wel over.
Ik vind nu, dat er - voorzover dat
mogelijk is - wat aan gedaan moet
worden. Je moet niet met je armen over
elkaar gaan zitten. Je leefklimaat, daar
heb je zelf wat mee te maken, mee van
doen. Sociaal contact is zo belangrijk.
Dat kan moordend zijn, evengoed als
een gemene stof in de lucht,
geestelijk contact is ook een vorm
milieuvervuiling”.
