Communisten in Portugal opgeroepen barricades op te werpen
Plunderingen
in Angola
Volgens Amerikaanse krant „Daily News”:
Vier Britse
militairen
Astronauten en kosmonauten vandaag bij elkaar op bezoek
Benelux gaat
zich verjongen
Vier jaar
voor moord
U
„FBI brak bij ambassades
van bevriende landen in"
gedood
i M ij
L 7
■91
I
door nico
scheepmaker
WELKOM
EVERGREEN
STEMPEL
DE CORTE
bij Weens overleg
TWEE STUKS
„Geen vooruitgang”
V R IJ D A G
1 8
JULI
1975
BINNEN- EN BUITENLAND
3
Noord-Ierland
In
oord
Eten
(Van onze ruimtevaartmedewerker, Pieter Bok)
DEN HAAG Het gemeenschappelijk Russisch-Amerikaanse ruimte-
experiment is tot dusver een grandioos succes. Gistermiddag koppelden
urgd
iopië
j zijn
n het
nacht
aan
;heid
‘gelen
an de
eilig-
elsin-
i van
iienst
gatie
tslag
1 Ar-
itslag
tslag-
maar
schil-
itrale
Islag
ft in
tie in
voner
man
e 40-
Bouw
deze
n. De
in de
Bouw
goed
i had
teling
chter.
m op
st.
argo
oten
-Rus
video
F
Boodschappen
Koptelefoon
de tweemans-Sojoez en de driemans-Apollo iets over onze oostgrens op
230 kilometer hoogte aan elkaar. De ruimtevaarders bezochten eikaars
capsules, wisselden geschenken en boodschappen uit en luisterden naar
toespraken van Brezjnev en Ford.
Vandaag socialistische
demonstratie in Oporto
-’t
I
Handdruk in ruimte op aarde te zien
wetenschappen j k
u
In Hilversum werd een tv-programma
'opgenomen met Jules de Corte, toen
opeens alle lichten in de studio uitvielen.
Een knetterende vloek van de floorma
nager, daarna stilte in de complete duis
ternis, en de stem van Jules de Corte die
zei: „Eindelijk gerechtigheid”.
itsers
wordt
iuitse
loord.
door
rlijns
M) en
irock,
ist, is
evon-
bijna
Lijk-
man
heeft
inge-
■igens
ij zou
bleek geen onverdeeld succes, het nieu
we gebouw van het consulaat werd bij
de bouw rijkelijk voorzien van afluiste
rapparatuur, maar toen de FBI-mensen
in een huis in de buurt de luisterappara-
tuur aanzetten hoorden ze een Poolse
stem zeggen „gaat u maar terug naar
Texas, heren van de FBI”. De „Daily
News” meldt voorts dat ook een Joego-
Begin deze week verbleven volgens
inlichtingen van het ministerie van Bui
tenlandse Zaken in Den Haag nog 126
Nederlanders in Angola. 43 van hen zijn
werkzaam in missie en zending.
Volgens Portugese zegslieden heeft het
Portugese leger plunderende menigten
verspreid.
Het ministerscomité heeft voorts be
sloten in het zogeheten stimuleringscol-
lege van de Benelux de Belg P. W.
Segers en Amsterdams burgemeester dr.
I. Samkalden te benoemen.
3 Be-
r Pe-
reven
it, zo
racht,
initia
lisatie
■trijd
van
Am-
’.uwe
ijnen
Sta-
gade-
1 dat
tegen
m de
ussen
en in
1958
infil-
tl het
even.
Maar in de jaren
afluisterapparatuur
van de
Wees welkom vandaag in ons midden,
ziet uw zetel al klaar. Welkom roept u
vrolijk tegen heel de blijde kinder
schaar! ’t Paard maar in de stal gebor
gen, daar zal Pieter welvoor zorgen.
Dag Sinterklaasje, da-ag, da-ag, da-ag,
da-ag Zwarte Piet. Dag Sinterklaasje,
da-ag, da-ag luister naar ons welkomst
lied.
slavisch consulaat aan de westkant door
FBI-agenten is bespioneerd.
Woensdag werd bekend dat de Ameri
kaanse senaatscommissie die CIA-activi-
teiten onderzoekt, ook de inbraak-prak-
tijken van de FBI zal nagaan. FBI-
directeur Clarence Kelly heeft bevestigd
dat de dienst in ambassades heeft inge
broken.
BRUSSEL (ANP). Het ministersco
mité van de Benelux heeft gisteren een
aantal besluiten genomen die, aldus de
Nederlandse staatssecretaris van Buiten
landse Zaken, Brinkhorst, tot een ver
jonging van de Benelux moeten leiden.
Per 1 september krijgt de Benelux een
nieuwe secretaris-generaal, drs. E. D. J.
Kruijtbosch, die de huidige secretaris
generaal, dr. C. D. A. baron van Lynden,
gaat vervangen.
LOEANDA. (UPI en ANP) Portu
gese troepen zijn gisteren in actie geko
men om een eind te maken aan de
plunderingen en vernieligen in Loeanda,
de hoofdstad van Angola. Na een week
van bloedige strijd tussen de bevrij
dingsbewegingen MPLA en FNLA, wor
den huizen van weggevluchte blanken
door hongerige Afrikanen doorzocht op
voedselvoorraaden. Hier en daar werd
gisteren nog met lichte wapens gescho
ten.
Het ineenstorten van de coalitierege
ring heeft de communisten voor de eer
ste keer sinds maanden politiek buiten
spel gezet. Ze hadden de ministersporte-
feuilles gedeeld met de militairen en
met de twee grootste partijen de
socialisten en de centrumlinkse volksde-
mocraten. Het uittreden van deze twee
laatste partijen deed de basis onder het
kabinet wegvallen.
De maoïsten hebben zich bij de com
munisten aangesloten. Ze waarschuwden
de Portugezen dat „verscheidene krach
ten nu hun loopgraven maken en hun
geweren tellen, ter voorbereiding van
een bloedbad”. De Revolutionaire Raad
van Portugal, het opperste beleidsbepa
lende orgaan van de militairen, heeft
gisteravond de Portugezen opgeroepen
tot het bewaren van de burgergeest. De
woordvoerder, kapitein Vasco Louren?o,
drong er bij de natie op aan zich „niet
te laten ophitsen door verborgen krach
ten die wachten om van deze gelegen
heid gebruik te maken”.
De communistische partij van Portu
gal heeft de socialistische rivalen giste
ren beschuldigd van het beramen van
een contrarevolutie „met de hulp van
fascisten”. Na zich met geweld de macht
te hebben toegeëigend zouden de socia
listen proberen een „dictatuur van de
bourgeoisie” in te stellen.
Bij welk woord kreeg u uw AHA-
Erlebnis? Ik denk bij zetel. Zou er ook
één Nederlander boven de tien jaar zijn
die deze woorden nooit gezongen heeft?
Ze zijn, evenals de muziek, van Antoi
nette van Dijk, die onlangs op 95-jarige
leeftijd overleed. Ik dacht: iemand die
zo’n alom bekend Sinterklaasliedje ge
schreven heeft moet toch meer bekende
liedjes geschreven hebben die alle ex-
kinderen nog in de mond bestorven
liggen. Maar het viel niet mee om daar
achter te komen. In twee oude inter
views met haar noemt ze zelf alleen
„Dag Sinterklaasje”, alle veeldelige Ne
derlandse encyclopedieën zwijgen be
dremmeld over Antoinette van Dijk, de
Muziekbibliotheek in Amsterdam kon
geen opheldering verschaffen en bij mu
ziekhandels ving ik steeds bot, totdat ik
op een boekje met 15 vrolijke liedjes
van Antoinette van Dijk stuitte die me
allemaal niets zeiden: Moederdag, De
verkeersagent, Jan die alles kan, Konin-
In de politiek gistende stad hebben beto
gers een hamer-en-sikkel op het bord
De Russische kosmonaut Leonov tekende
deze „cartoon’’ van zijn drie Amerikaanse
collega’s Brand, Slayton en Stafford op
hun Apollo.
ROTTERDAM (ANP). Een 35-jari-
ge Fransman moet wegens moord op een
68-jarige Vlaardingse homoseksueel vier
jaar gevangenisstraf uitzitten. De recht
bank in Rotterdam achtte gisteren be
wezen dat de Fransman zijn slachtoffer
door wurging om het leven heeft ge
bracht. De officier van justitie had zes
jaar geëist.
De Portugese hoge commissaris in An
gola, generaal Silva Cardosa heeft het
VN-bureau voor Vluchtelingenhulp in
Genève verzocht om voedselzendingen
voor twee weken voor 5000 gevluchte
blanken die voor de regeringsgebouwen
kamperen in afwachting van hun evacu
atie naar Portugal. Gecharterde DC-10-
toestellen van Swiss Air zijn gisteren
met de evacuatie begonnen. Functiona
rissen in Loeanda schatten dat dagelijks
1000 a 1500 mensen zullen vertrekken.
grammeerd was het feit dat de kopmi-
crofoon van de Amerikaanse comman
dant Stafford het kennelijk niet goed
deed toen hij zijn begroetingstoespraak je
hield.
Om de waarheid te zeggen zeiden die
titels me niets, mear dat zegt op zijn
beurt ook weer niets, want ik sta niet
als zangkunstenaar bekend. Ik heb daar
om Herman Broekhuizen van AVRO’s
Kinderkoor opgebeld (hij heeft nog
even met Antoinette van Dijk samenge
werkt), en hem een aantal titels voorge
legd, waaronder nog een stuk of dertig
die de BUMA mij had opgegeven. Maar
daar waren kennelijk veel bewerkingen
bij. De slotsom was dat Antoinette van
Dijk toch eigenlijk maar weinig kinder
liedjes geschreven had die nog steeds
gezongen worden, en dat zijn dan „Jan
die alles kan” en „De mondharmonica”.
Eigenlijk vreemd, dat iemand maar twee
liedjes geschreven heeft die dan ook
iedereen kent, want behalve „Dag Sin
terklaasje” schreef Antoinette van Dijk
ook nog de woorden en muziek van een
ander liedje waarmee mij op 5 december
de stuipen op het lijf werden gejaagd, te
weten:
„5 december, 5 december! Ha, dat is
de blijde dag, dat arm en rijk en oud
en jong weer vrolijk wezen mag. 5
december is een dag die vier je levens
lang nog mee, want Sint-Niklaas is
jarig en wie roept niet luid hoezee! Sint-
Niklaas, Sint-Niklaas als je komt in de
stad, denk aan mijn adres, toe en stuur
me wat.
Vandaag zullen de Amerikaanse astro
nauten en Russische kosmonauten in d*
gekoppelde ruimtevaartuigen vele expe
rimenten uitvoeren, bemanningen uit
wisselen, enzovoort. Morgne worden de
twee ruimtevaartuigen definitief ge
scheiden voor terugkeer op eigen kracht
naar de aarde.
De volksdemocraten lieten gisteren
weten dat de coalitieregering geen enke
le macht bezat en dat het recht in
Portugal is genegeerd. Zij spraken van
een klimaat van „angst, onveiligheid,
haat en terreur” en beschuldigden de
communisten ervan de strijdkrachten te
gebruiken om een dictatuur te installe
ren.
Toch benijd ik Antoinette van Dijk,
want ze mag dan niet de encyclopedie
gehaald hebben en nooit een literaire
prijs of een muziekprijs hebben gekre
gen, ze heeft met die twee simpele
teksten en melodieën toch voor enkele
eeuwen onzichtbaar haar stempel op het
Nederlandse volk weten te drukken.
Het karakter van de vlucht bleek zeer
duidelijk uit wat er daarna gebeurde, er
was een boodschap van Brezjnev, die
door de capsules klonk en uitwisselingen
van geschenken en brieven enzovoort.
Ook president Ford liet later via een
radioverbinding weten dat hij het ruim-
te-experiment hoog op prijs stelde en
hoopte dat het een begin van een nau
were samenwerking ook op ander gebied
zou zijn.
Dat was allemaal van tevoren zo gere
geld. Wat niet helemaal goed was gepro-
LISSABON (Reuter en DPA) De militaire leiders van Portugal heb
ben de bevolking dringend opgeroepen de rust in het land te bewaren. De
oproep is uitgegaan nadat de ineenstorting van de coalitieregering heeft
geleid tot bittere beschuldigingen over en weer van de politieke partijen
en waarschuwingen voor gewelddadige acties.
De ontmoeting werd ingeleid door het
eerste directe visuele- en radiocontact
om iets over twee uur onze tijd gister
middag. Toen bevonden de ruimtevaar
tuigen zich nog enkele honderden kilo
meters van elkaar. De hoofdraket van
de Apollo-combinatie zorgde voor een
snelle nadering waardoor om 17.09 onze
tijd de koppeling een feit kon worden.
Er deden zich daarbij geen problemen
eens Engels spraken. En dat deden zij
voortreffelijk, zelfs vaak tijdens de
grondcommunicatie. Blijkbaar was het
Russisch van de Amerikanen toch niet
zo best. Aanvankelijk was afgesproken
dat de Amerikanen tijdens deze gemeen
schappelijke vlucht Russisch zouden
spreken en de Russen Amerikaans.
WENEN. (UPI en DPA) De confe
rentie over wederzijdse troepenvermin
dering, die sinds 30 oktober 1973 met
onderbrekingen in Wenen wordt gehou
den, is gisteren tot 22 september ver
daagd zonder dat er vorderingen zijn
gemaakt.
Niettemin kwam de toespraak goed
door: kennelijk op een bandje afge
speeld. Ook later waren er wat moeilijk
heden met koptelefoons en - microfoons
maar het verliep allemaal erg gezellig -
duidelijk meer politiek van belang dan
technisch en wetenschappelijk.
Dat stond overigens ook al van tevo
ren vast. Het koppelingsmechanisme dat
speciaal voor deze vlucht is ontworpen,
zou reddingen uit de ruimte van Russen
en Amerikanen makkelijker maken.
voor. Dit was de grootste afwijking van
het tijdschema, dat namelijk om kwart
over vijf de koppeling voorzag. Het zou
echter nog uren duren voor de hand
druk tussen Amerika en de Sovjet-Unie
in de ruimte gewisseld zou kunnen wor
den.
Kort na de koppeling trad er een
probleem op in de Apollo. Er was een
zware brandlucht merkbaar. Later werd
geconcludeerd dat een oventje voor we
tenschappelijke proefnemingen een beet
je hardhandig in elkaar was geslagen
door Stafford omdat er een mankement
in optrad. Normaal menselijke zenuwen
spelen ook deze geharde mensen wel eens
parten. De brandlucht werd snel verhol
pen en er was verder niets aan de hand.
De Russen hadden inmiddels een kleine
storing in weer ’n andere televisiecamera
verholpen, zodat de handdruk in de
ruimte enige uren later duidelijk op
aarde zichtbaar was.
Een 19-jarige Westduitser, die bij de
wurging aanwezig was, werd vrijgespro
ken voor doodslag. De officier had het
aandeel van deze jongeman in het mis
drijf niet kunnen bewijzen. Wel kreeg
de Westduitser conform de eis
tien maanden wegens heling (hij was
namelijk in’ het bezit van een horloge
van het slachtoffer).
De Fransman en de Westduitser had
den de Vlaardinger op het Rotterdamse
centraal station ontmoet en waren ver
volgens met hem naar diens huis ge
gaan. Daar was ruzie ontstaan omdat de
Westduitse jongen niet bleek te voldoen
aan de seksuele verwachtingen van de
68-jarige man, die dat de Fransman
verweet. Daarop ontstond een vechtpar
tij waarbij de Vlaardinger door wurging
om het leven kwam.
Het ging niet allemaal zonder techni
sche problemen, maar het was wel een
voortreffelijke vertoning die dank zij
directe televisie- en radio-uitzendingen
door honderden miljoenen op aarde
werd meebeleefd.
Het meest verbluffende was misschien
wel dat op geen enkel onderdeel van het
programma meer dan zes minuten werd
afgeweken van het tijdschema dat drie
jaar geleden werd opgesteld.
„Zitten we hier alleen maar voor de
show of mogen we ook nog ons pro
gramma afwerken?”, dat was de kreet
waarmee de commandant van de gehele
gecombineerde missie Stafford een beet
je boos naar Houston klaagde over de
eisen die gesteld werden voor de directe
televisie-uitzending naar de aarde van
de historische gebeurtenissen. Deze op
merking typeerde de grote belangstelling
die in Oost en West bestond voor deze
ontmoeting in de ruimte.
Na de uitwisseling van geschenken
gingen de ruimtevaarders eten in de So-
joez. Behalve Brand die was achterge
bleven in de Apollo en het zelf maar
moest zien te klaren.
Dat is natuurlijk een heel aardig idee
voor het grote publiek. Het is echter
niet juist, want de Amerikanen maken
geen enkele Apollovlucht meer na deze
historische ontmoeting op het hoogste
niveau voordat ze over een jaar of vier
met de in ontwikkeling zijnde Space-
Shuttle de ruimte in gaan. En voor dat
ruimtevaartuig heeft de koppelingskoker
geen enkel nut.
Opmerkelijk was overigens dat de
Amerikanen hun eigen taal bleven spre
ken en dat de Russen (behalve bij com
municatie met de grondstations) even-
„Linksaf verboden” geeft dit verkeers- I
bord in Portugals hoofdstad Lissabon aan.
geschilderd.
NEW YORK. (AFP) Agenten van
de FBI, de Amerikaanse Federale Re
cherche, hebben ingebroken in consula
ten van verscheidene bevriende landen.
Dit meldde het New Yorkse dagblad
„Daily News” gisteren. Van een FBI-
zegsman vernam de krant dat honderden
„bezoeken” zijn afgelegd door speciaal
daarvoor opgeleide agenten.
BELFAST. (Reuter) Door de ont
ploffing van een melkbus die langs de
weg stond zijn gisteren in Noord-Ierland
vier Britse militairen gedood en één
gewond.
Het zijn de eerste dodelijke slachtof
fers in het Britse leger sinds het IRA
(Republikeinse Geheime Leger) vijf
maanden geleden akkoord ging met een
bestand.
Van wetenschappelijk of technisch
nuttige experimenten is gisteravond geen
sprake meer geweest. Het was allemaal
erg gezellig en het diende het enige
duidelijke doel: ontspanning op het
hoogste niveau - dertig jaar nadat de
Russen en Amerikanen elkaar op een
verwoeste brug over de Elbe in het Duitse
Törgau hadden ontmoet in de veldtocht
tegen Hitler.
Inmiddels hebben de Russen laten we
ten dat de bemanning van de Sojoez-18,
die nu al 56 dagen aan boord is van het
ruimtestation Saljoet, dezer dagen nog
vóór de terugkeer van de kosmonauten
van hun ontmoeting met de Amerikanen
naar huis zal komen. Via de aarde is er
donderdag herhaaldelijk radiocontact ge
weest tussen deze Sojoez-18 en de kos
monauten van het Russisch-Amerikaanse
experiment.
De socialisten hebben aangekondigd
vandaag een grote demonstratie te wil
len houden in de noordelijke stad Opor
to.
De door communisten overheerste
overkoepelende vakbondsfederatie had
alle arbeiders opgeroepen vanochtend
het werk te beëindigen en barricades op
te richten bij de toegangen tot Oporto.
Deze stad koos op overweldigende wijze
voor de socialisten en de volksdemocra
ten bij de verkiezingen in april voor een
grondwetgevende vergadering.
ging Juliana is jarig, De poes met het
belletje, Bij de boeren, Dribbelpiet, Wie
is vandaag jarig? IJscomannetje, weet je
wat je doen moet? Later als ik groot
gen, Kaboutertjes, Poppenliedje, Zeg
mij eens, en Deur dicht!
„Ik kan vandaag opnieuw geen voor
uitgang melden”, zo verklaarde de
woordvoerder van de NAVO-landen, mr.
W. J. baron De Vos van Steenwijk, op
een persconferentie. „De opvattingen van
de twee partijen over de belangrijke
kwesties die aan de orde zijn, liggen nog
steeds ver uiteen.
De inbrekers hadden een voorkeur
voor de consulaire afdelingen van am
bassades, omdat die het gemakkelijkst
toegankelijk waren. 7'-
vijftig werd ook
aangebracht in de kanselarij
ambassade van Frankrijk, aldus de „Dai
ly News”.
Ook in de zeventiger jaren zijn de
Fransen nog afgeluisterd. In 1957, aldus
de „Daily News”, verschafte een topman
van de inbrekersploeg van de FBI zich
toegang tot het Japanse consulaat in
Califomië. Daar zijn toen grote aantal
len documenten gefotografeerd, volgens
de krant om de geheime code van de
Japanners te ontdekken. Deze „inbreker”
werkt nog steeds voor de FBI, aldus de
„Daily News”.
Uiteraard ontsnapten ook de diploma
tieke vertegenwoordigingen van commu
nistische landen niet aan de nieuwsgie
righeid van de FBI. Maar een „bezoek”
aan het Poolse consulaat in Chicago
r
a
