VS moeten nu voor concessies betalen ISRAEL IS NIET GELUKKIG MET OVEREENKOMST EGYPTE i Conferentie in rijtuig op brug Pentagon geeft weer dood na experiment toe Dramatische uitbreiding van bos- en heidebranden Weer ontslagen bij Londense krant I« II Britse legerwoordvoerder: „Kwestie van enkele dagen" kt 3 BELEDIGING Onderwerp: Rhodesische grondwet Echtpaar verongelukt door nico scheepmaker Trein ontspoord I Klaus Croissant vrij BINNEN- EN BUITENLAND 197 5 WOENSDAG 1 3 AUGUSTUS ren ing ing op der uda Naar DDR? DT mst ord Onbegaanbaar ster ring Wrevel .eid ■.jsb .i gr-, k" r ^4 - 4 i (Van onze redacteur in Bonn) Wapenstilstand in Ierland loopt af (Van onze redactie buitenland) i'T (Van onze redacteur in Jeruzalem, mr. Jaap van Wesel) het verd die oed- üijk ram een dat sche gen. op- i de ooi- iten wee die aan. ikse isen lere Een woordvoerder an het Britse leger in Belfast zei zelfs, dat de beëindiging van de wapenstilstand eerder een kwes tie van „enkele dagen is, dan van enkele weken”. Nu ook het geweld weer oude vormen begint aan te nemen, is de Britse wrevel De slachtoffers staken met een brom fiets een weg over, waar zij door een vrachtwagen werden gegrepen. vuur zich zo snel dat de bestrijders van de branden in totaal zijn 7000 perso nen ingezet zich moesten terugtrek ken naar het zuiden. 1.307 •nde vart ijna rger het ofd- sta- ier- j is. wo- bij die ieb- ier- tan- lara rbij smd Sint idi- ;ke- nen tit-ie He er 1 len, een :ent rijn- 75 kers, het be- zee tori- iuit- land joen ofd- de- van n in De fare toe in- 5ier- dre- toen r en ge- Bel- oot- ink- ver- de en sse- ge- en". de na mor zoor ■ing, be- bsi- dus lique zijn ieuw we- incie ficti- o.a. on- lisci- In Britse regeringskringen hoopt men echter misschien tegen beter weten in op een voortzetting van de wapen stilstand tot het moment dat de dit voorjaar gevormde Ulster Conventie met een plan voor een nieuwe bestuursvorm voor de orovincie naar voren zal komen. De Britse regering heeft die Ulster Con ventie laten samenstellen door middel van verkiezingen en de functie van dit uit 78 leden bestaande lichaam is het opstellen van een soort grondwet voor WASHINGTON (UPI). Het Ameri kaanse Pentagon heeft gisteren ver klaard dat 23 jaar geleden een 42-jarige geesteszieke is overleden kort nadat deze een dosis mescaline-derivaat had toege diend gekregen onder een particulier experimenteel programma dat door het leger werd bekostigd- VILLAGARCIA DE AROSA (AFP) Bij een treinontsporing in Galicië in Spanje zijn gisteren zes mensen om het leven gekomen en ongeveer dertig ge wond. Het ongeluk gebeurde tussen Saint Jacques de Compostelle en Vigo. JERUZALEM De overeen komst tussen Israel en Egypte komt er. Daar bestaat nauwelijks twijfel meer over. Maar Israel is er niet gelukkig mee. In maart werden de onderhandelingen afgebroken, om dat Israel eiste dat Egypte in ruil voor territoriale concessies, politie ke concessies moest doen. Israel was bereid de olievelden van Aboe Ro- deis en de strategische passen op te geven, als Egypte een eind zou mar ken aan de oorlogstoestand tussen beide landen. Nu ligt er praktisch hetzelfde ontwerp op tafel, maar zonder Egyptische concessies van betekenis. In ruil voor drie jaar rust en Amerikaanse economische steun geeft Israel de Gidi- en Mitlapasop, en de olie van Aboe Rodeis. BONN De bos- en heidebranden in het gebied van de Lüneburger Heide hebben zich gisteren dramatisch uitgebreid. Winden uit wisselende richtingen waren er de oorzaak van dat de toestand verslechterde. De grootste brand woedde ook toen in de buurt van de stad Eschede. De bewoners van de dorpen Rebberlah en Starkshorn moesten met helikopters worden geëvacueerd. In de buurt van Beckendorf raakten 20 brandweerlieden in levensgevaar. Als gevolg van de sterke rookontwikkeling had den ze hun oriëntatie verloren. Ook zij werden met helikopters gered. tatie en krijgt daardoor 12.000 gulden per jaar. „minder dan de groenteboer en de bakker”, zoails hij er zelf, vanuit zijn zachte, betoverende wereld bij zegt) ligt dus bij het soort werk dat nij maakt, en de soort dingen die hij ermee wil berei ken. Want je kan als schilder van Pano- rama-vocrplaten (ik vat het zo nu maai' even samen, ik zou niet weten of Pano rama nog altijd van die getekende voor platen heeft) geen onbekommerd bestaan opbouwen. Zijn gramschap over zijn omstandigheden heeft Veldhoen nu afge reageerd op het koningshuis. Waarom per se het koningshuis? Dat heeft im mers niets met schilderkunst te maken? De enige overeenkomst is dat Aad Veld hoen met zijn Cambodjaanse vrouw Ka boel en zijn beeldschone dochtertjes Ka- boelaatje, Gala en Venus nu al jaren een alternatief koninklijk huisje in stand houdt. Zoals in De Nieuwe Linie al in de inleiding staat: „Een lieve wereld die de laatste jaren regelmatig in De Telegraaf beschreven werd”. En u weet hoe dat gaat: twee koninklijke huizen in één land, dat geeft automa tisch wrijving, en nu heeft de prins van het onderliggende koninklijke huis even flink van zich afgescholden om zijn hart te luchten. Nu het geweld weer is teruggekeerd in de straten van Belast na de betrekke lijke rust van de wapenstilstand lijkt ook dit voorzichtige beleid van toenade ring tussen de Britse regering en de IRA gedoemd tot mislukking. Wat dan? Nie mand in Britse regeringskringen durft nog met nieuwe oplossingen voor de kwestie-Ulster aan te komen, maar on miskenbaar heerst een sfeer van moede loosheid, van uitzichtloosheid en van een verlangen voor goed de banden met Noord-Ierland te verbreken banden, kostbaar in bloed en geld, zoals het dagblad de Daily Mirror het uitdrukte. Volgens ooggetuigen zien grote delen van de Lüneburger Heide er spook achtig uit. Verbrande aarde en geblaker de bomen vormen een troosteloos land- schap, dat door een matte rode zon wordt beschenen, die min of meer ver duisterd wordt door bruin-zwarte wol ken. Bij Eschede zijn nu al meer dan 50 vierkante kilometer natuurgebied door de vlammen vernield. Als gevolg van de sterker wordende wind verspreidde het 1OU- eedt niet I de Vere Harmsworth, president van de krantengroep waartoe het blad behoort, berichtte gisteren het personeel van de „Evening News” dat het voor het voort bestaan van het blad en de werkgele genheid van de meerderheid van de werknemers noodzakelijk is nu tot be langrijke besparingen te komen. STEENBERGEN (ANP). Een echt paar uit Maassluis is gistermorgen in Steenbergen (N.-Br.) verongelukt. Het zijn de 59-jarige G. Visser en zijn echt genote de 57-jarige C. Visser-Kolenbran- der. achter een de Middel- van de geteisterde provincie. Maar zoals te verwachten viel, de oude politieke, soci ale en religieuze verdeeldheid heeft ook deze conventie parten gespeeld en het nieuwe grondwetsplan, dat binnen zes maanden na de instelling van deze con ventie zou moeten worden opgesteld, is verder weg dan ooit. De spaarzame bij eenkomsten van de conventie ontaarden meestal in scheldpartijen en er is in feite geen enkele vooruitgang geboekt op weg naar een politieke oplossing van het Noordierse conflict. tegen onderhandelingen onder druk van tijdschema's. Het heeft daarom een wel bewuste vertragingstaktiek uitgevoerd, mede om de indruk weg te nemen dat Israel voor Amerikaanse druk zwicht. STUTTGART (DAP). De Baader- Meinhofadvocaat Klaus Croissant is gis teren na een voorlopige hechtenis van zeven weken uit de gevangenis van Hei denheim (Baden-Württemberg) ontsla gen. Hij is op vrije voeten gesteld nadat zijn verdedigers de vereiste borgsom van 80.000 mark (ruim 80.000 gulden) gestort hadden. SALISBURY. (Reuter, UPI) De Rhodesische grondwetsconferentie tussen de regering van premier Ian Smith en de leiders van de zwarte meerderheid in Rhodesië zal plaatshebben in een luxe- rijtuig van de Zuidafrikaanse spoorwe gen op de brug boven de Victoria- waterval (foto), zo hebben officiële krin gen in Salisbury gisteren bekendge maakt. Beide partijen zijn het erover eens geworden dat de conferentie vóór 25 augustus begint. Het openbaar ministerie heeft protest aangetekend tegen de vrijlating van Croissant, die verdacht wordt van steun aan een misdadige vereniging. Croissant moet zich tweemaal per week bij de politie melden en heeft zijn paspoort moeten afgeven. Verder heeft Kissinger aangekondigd. dat hij de komende weken naar het Midden-Oosten zal komen om de zaak af te ronden. Israel is, alweer, niet erg enthousiast over dit voornemen van Kis singer. Israel heeft steeds zich verzet LONDEN. (Reuter) Ook bij de in Londen uitkomende krant „Evening News”, die naar eigen zeggen de grootste oplaag heeft van alle avondbladen ter wereld, zullen ontslagen moeten vallen. De brug boven de V’ctoria-watcrva' verbindt Rhodesië en Zambia en is waarschijnlijk gekozen omdat zij als ..niemandsland” kan wórden beschouwd. Omdat men het niet e°ns ko” worden over een conferentieoord, was de gronde wetsconfereptie i.n een impasse terecht gekomen. De oplossing is naar alle waarschijnlijkheid gevonden tiidens hof overleg dat Smith in het weekeinde in Pretoria heeft gevoerd met premier John Vorster van Zuid-Afrika. De besprekingen in het luxe-rijtuig zullen gaan tussen de Rhodesische rege ring en de Afrikaanse nationalisten, ver enigd in de Afrikaanse nationale raad (ANC), geleid door zijn voorzitter bis- schop Abel Moezorewa. Van zijn delega tie zullen waarschijnlijk deel uitmaken dominee Ndabaningi Sithole, Joshua Nkomo en vice-voorzitter van het ANC. dr. Elliot Gabellah. De offmië’e kringen ze'fon niets te weten over persberichten dat regerings- verte<’enwoordigers van 7w’d-^fr’ka en andere Afrikaanse staten de conferentie als waarnemers zouden biiwonen. Verwacht wordt dat de beide delega ties de nachten zullen doorbrengen aan deze en gene zijde van de grens. De Rhodesiërs zouden aan de Rhodesische grens blijven en de Afrikaanse leiders in' Livingstone op Zambiaans grondgebied. Enkele leden van de Afrikaanse natio nale raad, onder wie Sithole, zijn niet zeker wat er met hen zou gebeuren zij naar Rhodesië terugkeerden. Dit was een van de redenen van de impasse. De keuze van de Victoria-waterval zou ook het gevolg zijn van besprekin gen die bisschop Moezorewa vorige week in Londen heeft gehad met de Britse minister van buitenlandse zaken James Callaghan. De sterke wind was er ook de oorzaak van dat gistermiddag bij het dorpje Gorleben, vlak bij de grens met de DDR, in korte tijd een enorme brand ontstond. De vlammenzee bereikte hier en daar een hoogte van 70 meter. De brandweer stond machteloos en het gevaar is groot, dat deze brand op het gebied van de DDR zal overslaan, omdat Westduitse militairen zo vlak bij de grens niet ingezet kunnen worden bij de bestrijding van de brand. Nu het vuur zich steeds verder ver spreidt, maken de autoriteiten zich ern stig zorgen omdat het niet uitgesloten wordt geacht dat ook militaire oefenter reinen (waarop zich tal van munitiede pots bevinden) worden bedreigd. Indien deze depots in de lucht zouden vliegen, zouden de blussingswerkzaamheden nog moeilijker worden, omdat men dan met „blindgangers” rekening moet houden. De brand bij Eschede wordt door enke le honderden brandweerwagens bestre den, terwijl ook de drie speciale Franse vliegtuigen deelnemen aan de blussings werkzaamheden. Deze toestellen kunnen tijdens de vlucht water innemen. Een last van 6000 liter wordt dan boven het rampgebied gedeponeerd. Het vuur heeft inmiddels een aantal grote verkeerswe gen onbegaanbaar gemaakt, terwijl ook het treinverkeer tussen Hannover en Magdeburg en Hannover en Hamburg moest worden omgeleid. LONDEN Na een periode van bijna een half jaar betrekkelijke rust is het geweld in Noord-Ierland in de afgelopen dagen weer in volle hevig heid losgebarsten. Daarmee zijn ook de vooruitzichten op het voortduren van het wankele bestand, dat sinds het begin van dit jaar bestond tussen de leiding van de provisionele IRA en de Britse troepen in Ulster, een stuk somberder geworden. In militaire kringen in Ulster heeft men zich er in feite al bij neergelegd dat de militaire confrontatie tussen de 17.000 man sterke Britse troepen daar en de kleine, goedgetrainde eenheden van IRA- sluipschutters binnenkort weer op de oude schaal zal losbarsten. Drie van de vier wagons, waaruit het treinstel bestond, liepen uit de rails. onder de Britse bevolking en minder openlijk in regeringskringen, begrij pelijkerwijze weer toegenomen. „Hoeveel langer kan Groot-Brittannië zich de kos ten in bloed en geld nog permitteren”?, vroeg Engelands grootste dagblad, de Daily Mirror, zich gisteren af in een ongekend somber hoofdartikel over de kwestie-Ulster. Het was een niet geïdentificeerde bur ger, die deelnam aan het project van 29 dagen dat uitgevoerd werd door het psychiatrische instituut van de staat New York. Hierbij werden derivaten van mescaline gebruikt, een geestbeïnvloe- dend middel dat gewonnen wordt uit de cactus mescal. „De eerste vier proeven hadden lichte of helemaal geen uitwerking op de pa tiënt. Tijdens de vijfde proef, begin janu ari 1953, stierf de patiënt ongeveer twee- en-een-half uur na een inspuiting met een mescaline-derivaat”, aldus de ver klaring. Onlangs was bekend geworden dat het Amerikaanse leger bij proeven met vrij willigers LSD had gebruikt. De conservatieven verwijten de La- bourregering, en met name de minister voor Noordierse zaken Merlyn Rees, dat Dat is alles. Nee. dat is natuurlijk NIET alles, want Gerard de Bruijn, hoofdredacteur van De Nieuwe Linie, heeft Aad Veldhoen niet hoofdschuddend aangehoord en het daarbij gelaten, nee, hij heeft alles nauwkeurig genoteerd, het thuis uitgetikt en daarna in De Nieuwe Linie gezet. Gerard de Bruijn is dus de verantwoordelijke figuur. Hij hoeft niet van de contra-prestatie te leven. Hij is geen gefrustreerd kunste naar. Hij hoeft met zijn gezin niet met het koninklijk huis te concurreren. Hij is journalist en hoort zijn hersens bij elkaar te houden, hij dient dus in. de allereerste plaats door de recherche te worden gehoord. Het is helemaal geen kunst om scheldkanonnades te beluisteren op het koninklijk huis, er zijn ongetwijfeld honderden Nederlanders, in welke staat van bewustzijn dan ook, die wel eens even hun gal daarover willen uitstorten, maar dat zet je dan nog niet in d« krant. Gerard de Bruijn deed dat wel. Kent hij dan geen remmingen? Jazeker. Aad Veldhoen had voor de gelegenheid ook nog een obscene politieke tekening gemaakt waarop de koningin ook wel zal zijn voorgekomen. Als een wapenfeit meldt De Bruin aan het slot van zijn interview: „Aad is woedend op me om dat we ter elfder ure besloten z’n fraaie prent toch maar niet af te drukken”. Hé, wat merkwaardig, toch opeens een ge voel van gêne? Terwijl er toch nooit méér’ op te zien kan zijn geweest dan al in het interview beschreven wordt? pas zullen ter beschikking van Israel blijven. In welke vorm is nog niet duidelijk: vast staat dat onder meer Amerikaanse technici deze apparatuur gaan bedienen. Egypte stemt er in toe op symboli sche wijze de propaganda- en econo mische oorlogvoering tegen Israel te verminderen, met dien verstande, dat er een beperkt aantal firma’s (zoals Coca-Cola) van de zwarte lijst van de Arabische boycot zullen worden afge voerd. Een aantal bepalingen van deze overeenkomst zal geheim blijven. Zo zal Egypte in het openbaar verklaren, dat het mandaat van de VN-troepen in de Sinai maar met 1 jaar verlengd wordt, met de geheime belofte aan Amerika het mandaat nog twee maal te verlengen. Er moet nog over een aantal zaken onderhandeld worden: de definitieve nieuwe bestandslijn staat nog niet vast. Er wordt nog over en weer over een paar kilometer onderhandeld. Egypte wil de Israëlische luchtmachtbasis in Bir- Gafgafa neutraliseren door de gedemili tariseerde zone tof deze basis te laten lopen, Israel wil de toegang tot de passen blijven beheersen. Verder wil Is rael principieel overeenkomen, dat ieder Ook aan het politieke front zijn er nu ernstige vormen van verdeeldheid te sig naleren in de Britse houding ten aanzien van de Noordierse problematiek. Sinds het uitbreken van de recente moeilijk heden in 1969 hebben de diverse Britse politieke partijen één gesloten front ge vormd wanneer het beleid ten aanzien van Ulster ter sprake kwam. Dit week einde gingen er echter voor het eerst stemmen op binnen de conservatieve partij om de steun voor het beleid van de huidige labourregering terug te trek ken, wat zou kunnen leiden tot een intense politieke crisis over de kwestie Ulster overigens niet voor het eerst in de meer dan 300 jaar oude geschiede nis van de banden tussen Ierland en Groot-Brittannië. gebied dat door Israel ontruimd wordt, zal worden gedemilitariseerd. Egypte wil troepen legeren in de westelijke toegang tot de passen. Het schema voor de komende weken ziet er nu als volgt uit: een Israëlisch onderhandelingsteam, bestaande uit de juridische adviseui’ van het ministerie van buitenlandse zaken en de direc- teurgeneraal van het ministerie van premier Rabin, is in Washington om de juridisch-technische formulering van de overeenkomst voor te bereiden. Tegelijkertijd is een militair-economi- sche delegatie naar Washington vertrok ken om over de financiële kant van de zaak te praten. Behalve de al genoemde 500 miljoen dollar wil Israel het komen de jaar economische en militaire steun voor 2,5 miljard dollar hebben. De be handeling van dit Israëlische verzoek is sinds maart in de ijskast gegaan, han gende de „herwaardering van de Ameri kaanse Midden-Oosten-politiek”. hij te veel sympathie opbrengt voor de terroristen aan beide zijden, het IRA en de protestantse terroristische organisa ties. Minister Rees weet het bestand bijvoorbeeld alleen maar te handhaven door op grote schaal geïnterneerden dat zijn voornamelijk IRA-sympathi- santen en verdachten vrij te laten. Voor het einde van dit jaar, zo heeft hij de IRA-leiding beloofd, zullen alle geïn terneerden op vrije voeten zijn. De wet van de internering het vastzetten van van IRA-sympatieën of -activiteiten verdachte personen was dit weekeinde precies vier jaar oud en dat was de directe aanleiding voor de nieuwe ge welddadigheden. De voornaamste bepalingen van de komende tri-partite overeenkomst tussen Israel, Egypte en Amerika zijn de vol gende: Israel en Egypte verplichten zich, zich voor de tijd van drie jaar van ge weld te onthouden. Israel trekt zich terug nieuwe bestandslijn van landse Zee tot de Golf van Suez, waarbij de olievelden van Aboe Ro deis en de passen ontruimd worden. Amerika zal Israel voor deze verlie zen compenseren in de vorm van economische en militaire steun. Israel heeft als compensatie voor de olievel den 350 miljoen dollar gevraagd (voornamelijk voor het bouwen van enorme oliereservoirs, waar voor één jaar olie in kan worden opgeslagen), voor het bouwen van een nieuwe defensielijn wil Israel nog eens 150 miljoen dollar hebben. Radarstations op de Gidi- en Mitla- Aad Veldhoen is door de Amsterdamse recherche gehoord naar aanleiding van zijn uitlatingen in De Nieuwe Linie over het koningshuis. Wat heeft de befaamde tekenaar-schilder dan wel gezegd? Hij heeft, kort samengevat, de koninklijke familie beledigd. Ja natuurlijk, maar wat heeft hij nu precies gezegd?, vraagt u rillerig. Dat zeg ik u niet, dat moet u desnoods zelf maar even nalezen in De Nieuwe Linie, want het is allemaal echt te gek voor woorden. Aad Veldhoen heeft het de laatste tijd (financieel en artistiek) nogal moeilijk en dat zal wel de reden zijn dat hij, zoals in de inlei ding van het interview staat, „vanuit zijn zachte betoverende wereld een bij tende aanval lanceert op het Koninklijk Huis en op andere autoriteiten”. Kijk, en hier begint in feite het straf bare feit: er wordt ons een idylle voor getoverd van waaruit begrijpelijke ver bittering opstijgt, maar zo is het natuur lijk niet in werkelijkheid. Aad Veldhoen heeft na zijn rota-printenproject die hij voor drie gulden per stuk verkocht, het roer omgegooid, hij maakt nu olieverf schilderijen. en die raakt hij blijkbaar aan de straatstenen niet kwijt. Waarom niet? Omdat hij, met zijn onweerlegbaar knappe tekentechniek, het soort dingen maakt dat alleen mensen aanspreekt die geen geld voor e.en schilderij over heb ben. althans niet zoveel geld als hij er voor vraagt. Degenen die kunst wel op haar waarde weten te schatten en bereid zijn eens in de zoveel tijd een paar duizend gulden of meer aan een schilde rij te spenderen, peinzen er niet over om het werk van Veldhoen te kopen, omdat hij een soort veredelde Ranorama-voor- platen maakt. De schuld van zijn kommer volle om standigheden (hij zit in de contra-pres- Maar Kissinger heeft besloten, dat Is rael nu voldoende tijd heeft gerekt, en dat de kogel nu maar dooi de, kerk moet. De meningsverschillen, die in Je ruzalem nog „aanzienlijk” en in Was hington „marginaal” worden genoemd, zal Kissinger dan zelf via zijn befaamde pendeldienst uit de weg ruimen, naar hier gevreesd wordt ten koste van nieu we Israëlische consessies. Waarom is Israel gedwongen nu een overeenkomst te sluiten die het in maart afwees? Het is de slechte economische situatie die de doorslag geeft. Israel heeft te kampen met een steeds groter wordend tekort op de betalingsbalans. Dat bedraagt dit jaar 3,3 miljard dollar. Zonder de Amerikaanse economische steun zal er geen geld zijn om grond stoffen voor de industrie en wapens te kopen. Daarom zijn de Israëliërs mok kend op de tri-partite-overeenkomst in gegaan, waarbij het Amerika is dat Is rael betaalt voor de consessies, en niet Egypte. I M K,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1975 | | pagina 3