Nieuwe vorm van quasi-consumentenvoorlichting
Geertsema
brak met
traditie
CONSUMENTENVOORLICHTING
Jagers en vogelbeschermers in Overijssel werken samen
UNIEKE A CTIE OM HA VIK TE REDDEN
Besteed dan nu f.2.50
otn dat te voorkomen
Riskeert u binnenkort
een miskoop
voor één van deze artikelen?
Geen audiëntie meer
DONDERDAG
2 1
AUGUSTUS
1975
VARIA
13
12
Anders
Onjuist
On-voorgelicht
Ambassadeur
Merken die meedoen
Leuke dingetjes
Afreageren
Verzamelaars
Bezwaar
Garantie
Bestrijdingsmiddelen
"’ROB
1
Met een Produkt-infonnatiepakket.
(Van een medewerker)
DEN HAAG. Er is weer een nieuwe vorm van quasi-consumenten
voorlichting aan de gang. Het recept is hetzelfde als altijd: reclamemakers
proberen de indruk te wekken dat zij de consument de voorlichting geven
waar hij behoefte aan heeft, en stoppen hem intussen hun eigen produkten
onder de neus. De vorm is nieuw. Ik heb een dergelijke consumenten
fopperij tenminste nog nooit zo netjes uitgevoerd gezien. Keurige bro
chures met „voorlichting”, fraai geïllustreerde reclamefolders, alles netjes
in plastic verpakt. Ging het in de echte consumentenvoorlichting maar zo
professioneel toe.
„Concurrerend”
gewoon reclame
flauwekul overveiligheid.
Tourc«rav*ns
Inbouwkcukens
Zwembaden vanaf 15.000 -
Stacaravan*
pakket
Inbraakbeveiliging
Wasemkappen
D>epvn«apparaten
Elec'tronische orgels
Vaatwasmachines
Kajuitreiljachten tot f 20.000
pakket
Ml
Parketvloeren
'Sauna's
Motorboten van f 5 000.- tot f 20.000.-
pakket
Mil
Fornuizenen ovens
Buitenboordmotoren
Solaria
Open tourzeiHxiten
Open baarden
t'-’.'r
1
(Van onze correspondent)
HENGELO. De Twentse Vogelwerkgroep, die deel uitmaakt van de Natuur-
historische Museumvereniging uit Enschede, en de afdeling Overijssel van de Konink
lijke Nederlandse Jagersvereniging hebben een voor Nederland unieke actie op touw
gezet om de havik, een van onze felste en meest bedreigde roofvogels, van de onder
gang te redden.
i
’’f
Er stonden achttien artikelen opge-
somd. Daarover kon je voor 2,50 een
„Produkt-informatiepakket” besteilen. Er
werd in die advertentie duidelijk gezegd
wat je te verwacnten had: „De nieuwste
brochures en dealerlijsten van belangrij
ke merkleveranciers in Nederland”, en
„een heel praktisch boekje. Er staat geen
woord reclame in. Maar objectieve, fei
telijke informatie en nuttige tips”.
paukt
»u
„voorlichting”. Ik geef daarvan, ter illus
tratie, enkele voorbeelden.
Waar haalt men consumentenvoor
lichting over produkten die men van
plan is te kopen? Bij de consumenten
organisaties en het warentestbureau
van VWO. Je hoeft niet altijd lid te
zijn om inlichtingen te kunnen vragen
N)
pakket
Ml)
pakket
Ml
„Doordat wij dagelijks in het veld met
wild in aanraking komen, legt het fau
nabeheer ook een grote verantwoorde
lijkheid op onze schouders. De jager
de goede tenminste is geen doder van
dieren tot iedere prijs, zoals de buiten
wacht vaak denkt. Jacht is binnen het
kader van een verantwoord faunabeheer
gewoon een noodzaak”.
de winkel veel minder voor hoeft te
geven.
PAKJCFT
NI*
PAKKET
Nil
PAKKET
N4
PAKKET
M»
PAKKET
N)
PAKKET
M»
PAKKET
Ml»
pakket
Mil
PAKKET
M4
PAKKET
Ml)
PAKKET
Ml
Wat zijn nou de merken die wel heil
zien in reclame onder het mom
van consumentenvoorlichting?
Hier volgen er enkele, die daarvoor
aan de PID betalen: Philips, Daalderop,
Itho, Zanker, Zanussi, Siegler, Faber,
Frans de Witte, AEG, Bauknecht, Elec
trolux, Neff, Westinghouse, Pelgrim, Et
na, Dordrecht, Uniska Parket.
Zeker nu bij de provincie de gedachte
van aanvullend bestuur de vroegere op
vattingen over de toezichthoudende taak
van het college van Gedeputeerde Staten
begint te verdringen, is een nauwer
contact naar de mening van mr. Geert-
sema onontbeerlijk.
De nieuwe reclamemakers onder
valse vlag noemen zich Produkten-
informatiedienst PID. Ik merkte on
langs voor het eerst van hun bestaan
door een advertentie in een omroepblad.
Boven die advertentie stond: „Riskeert u
binnenkort een miskoop voor een van
deze artikelen? Besteed dan nu 2,50 om
dat te voorkomen”.
Zó bestelt u uw üifornutiepakket(ten) snel
en genukkelijk.
Een pakket van 1 artikel kost f 2.50. elk volgend
pakket kost f2.-. Dus 2 pakketten van 2 versehillien-
de artikelen kosten f 4.50. 5 pakketten van 1 ver
schillende artikelen kosten f 6.50.
Aan hen wordt geen enkele eis gesteld.
Ik meen dat zich onder deze groep de
mensen bevinden die de wildstand de
meeste schade toebrengen”.
Daar hebben ze zich keurig aan ge
houden. Uitkomsten van waren tests bij
voorbeeld, zijn overal buiten gehouden;
óók de door de Nederlandse overheid
voor de Nederlandse burger betaalde, en
met inspraak van het bedrijfsleven uit
gevoerde onderzoeken van de Stichting
Vergelijkend Warenonderzoek (VWO).
En dan krijg je een lelijke soort
Voor mr. Geertsema persoonlijk wa
den de werkbezoeken uiterst nuttig en
voorts is hem duidelijk gebleken „dat de
commissaris der koningin tijdens deze
bezoeken een soort ambassadeursfunctie
kan vervullen”.
Tijdens discussies is hem duidelijk ge
worden dat de communicatie van het
gemeentebestuur met het college van
Gedeputerede Staten niet optimaal func
tioneert. In een vrij groot aantal geval
len bleek er onvoldoende inzicht te be
staan in de motieven van het college.
Een beter contact is nodig en in dat
kader acht mr. Geertsema het verheu
gend dat Gedeputeerde Staten al vaak
de provincie intrekken.
Er is ook een brochure over afwasma
chines. Aan het eind verklaart de schrij
ver daarvan iedereen min of meer voor
achterlijk die zo’n machine niet koopt.
De werkelijkheid is anders: afwassen
met de machine is minstens twee keer
zo duur als met de hand; machine-
afwasmiddelen zijn milieu-verpestend,
hand-afwasmiddelen zijn dat niet. Dat
zijn dingen die je toch wel in een
„objectieve” brochure zou willen lezen.
zijn poot op het nest vast te binden en
het dier, als het oud genoeg is om te
vliegen, af te richten voor de jacht.
In de brochure over fornuizen en
ovens staat met geen woord iets over de
kwaliteit van het emaille. Dat is dan
wel een groot geluk voor de adverteer
ders van de PID, want van de drie
folders van gasfornuizen die er bij zit
ten, zijn er twee van merken waarvan
bij een onderzoek het emaille niet bleek
te deugen.
De „voorlichting” over wasemkappen
Leeghwaterplein 26, Den Haag. Tel.:
070-889377. Dergelijke publikaties kan
men toegestuurd krijgen voor 2,50.
Voorts zijn korte samenvattingen
uit de brochures van de Stichting
VWO gratis verkrijgbaar bij het
Konsumenten Kontakt, Leeuwendaal-
laan 10, Rijswijk. Tel. 070-904148.
Hij zegt voorts dat uitsluitend al het
feit dat de commissaris met zijn per
soonlijk bezoek bewijst belangstelling te
hebben voor het wel en wee van. een
gemeente, zo’n bezoek psychologisch
goed werkt. „In sommige gevallen biedt
een dergelijk bezoek ook een ongezochte
gelegenheid aan de bevolking om be
paalde gevoelens af te reageren door
middel van een demonstratie, het aan
bieden van een petitie of het overhandi
gen van stukken”.
„Produkten informatiedienst” blijkt heel
Ook de wildfotografen vormen een
ernstige bedreiging. De havik is als Ne
derlands felste roofvogel een zeer gelief
koosd object en het is onvoorstelbaar tot
welke daden van vandalisme mensen in
staat zijn alleen om van een nest jongen
een kiekje te maken. Verder komt het
met name in Duitsland nogal eens voor
hoewel de gewoonte in onbruik be
gint te raken om een haviksjong aan
tl ovetwregt du* een aanschaf die u vele hon
derden. zo niet duizenden gulden* gut kotten. En u
wilt zoveel mogelijk zekerheid vooraf dat-u een
juiste keuze gut doen. Weten wit er te,koop is. in
de eerste plaat*. Weten welke kwaliteitsklasse,
welke capaciteit aan uw eisen voldoet. En goed be
slagen ten ij* komen al* u rich “gprimRWMflu
verkoper.
Dit is wat men kan krijgen:
Algemene voorlichting over een
groot aantal artikelen, bij het Insti
tuut voor Huishoudtechnisch Advies
(IVHA) van de Vereniging van Huis-
bouw. De havik krijgt de giftige bestrij
dingsmiddelen binnen via zijn prooidier,
de duif. De gevolgen zijn voor de over
levingskansen van de soort rampzalig.
Sommige haviken worden steriel, andere
leggen eieren waarvan de schaal zo
broos en dun is dat ze breken voor ze
uitgebroed zijn. In het algemeen kan
men zeggen dat 30 percent van de
broedsels niet uitkomt.
schrijf een paar leuke dingetjes over de
produkten op, maar zorg dat ze de
reclamemakers niet bijten. Géén prijs-
of kwaliteitsvergelijkingen, en ook geen
Dat boekje, dat moet het ’m doen.
Voorin staat nog eventjes hoe goed de
Produkteninformatiedienst PID het met
de consument voor heeft. Hij „beoogt de
Nederlandse consumenten behulpzaam te
zijn bij de oriëntatie omtrent aanschaf
en gebruik van duurzame goederen en
diensten”. Dat zegt de PID te willen doen
door onder meer een „representatief
beeld” te geven van merken, typen en
uitvoeringen. En voorts ook de „prijzen
van vandaag”.
Over de bij gevoegde reclamefolders
zegt de PID laconiek: „De produktaan-
biedingen zijn concurrerend; ze kunnen
een onderlinge vergelijking doorstaan
blijkens hun aanwezigheid in het PID-
palgpt”.
Die laatste zin is typerend voor het
hele PID-gedoe. Er wordt niet zozeer
gelogen, maar er worden dingen gezegd
die eigenlijk helemaal niets te betekenen
hebben. Want wat is dat nou voor klets
praat: de tnerken die hun reclame
folders tegen betaling door de PID laten
versturen, kunnen een onderlinge verge
lijking doorstaan omdat ze allemaal in
dat pakket zitten. Wat wil dat zeggen?
Dat ze allemaal even goed zijn? Of even
beroerd?
Een van de voornaamste oorzaken van
te achteruitgang in de havikenstand is
geweest het overvloedig gebruik van
herbiciden en insekticiden in de land-
De havik wordt ook nog bedreigd door
een grote groep eierenverzamelaars,
mensen die er een hobby van maken
nesten van vogels leeg te roven, de
eieren uit te blazen en er een verzame
ling van aan te leggen. Al deze factoren
zijn er de oorzaak van dat de haviken
stand is gedecimeerd en de soort inmid
dels tot aan de rand van de afgrond is
gebracht.
Daar komt echter nog iets anders bij.
De broedperiode van de havik duurt
De belangrijkste kreten van de PID
zijn niet waar. Je kunt geen miskoop
voorkomen met een PID-pakket. Je
wordt daarentegen juist „lekker” ge
maakt voor een bepaald artikel. En wat
ze verder beloven, doen ze ook niet. Ze
geven je geen representatief beeld van
wat er te koop is alléén maar van
wat zij tegen betaling door fabrikanten
en importeurs in hun pakket stoppen.
En ze geven je ook niet de prijzen.
Ik heb een aantal van die pakketten
bekeken. De 20 a 30 pagina’s tellende
„voorlichtings”-brochures zijn rap in el
kaar geschreven door enkele free-lance
journalisten en public-relationsfiguren.
Ze hebben kennelijk de opdracht gehad:
met al die kleunde brochures openmaakt, zult u er
ook een heel praktisch boekje in
vinden Er staat geen wóórd
reclame in Maar obiectieve.
feitelijkc informatie en nuttige
k tips Waarschuwingen soms <x>k
I die u veel narigheid kunnen
besparen. En geld Véél meer
geld dan de f 2.50 dii^J*^
lang: van februari tot juni. Extra toe
zicht op de rust in het broedgebied van
de havik is in die periode voor een goed
verloop van het broedproces noodzake
lijk. Jachtopzieners en boswachters zijn
bij uitstek de mensen die dit toezicht
kunnen uitoefenen en in het verleden
konden zij dan ook aanspraak maken op
een overheidspremie, als er in hun ter
reinen een geslaagd broedgeval van een
havik werd geconstateerd.
De premie werd verstrekt als symboli
sche beloning voor de zorg en de moeite
die de bescherming van het havikshorst
de jachtopzieners en boswachters had
gekost. Zij kregen een bedrag van 10
voor de melding van het broedgeval en
100 als de jongen na afloop van de
broedperiode waren uitgevlogen. Sinds
1972 is het ministerie van CRM de
instantie die de premie verstrekte om
redenen die nooit aan de jachtopzieners,
boswachters en grondeigenaren bekend
zouden zijn gemaakt, met het uitkeren
van de beloning gestopt.
Het Konsumenten Kontakt neemt bo
vendien gratis klachten over kwali
teiten, leveranties en service, van het
publiek in behandeling.
per geslaagd broedgeval. Beide vereni
gingen zullen in de loop van dit jaar
proberen de steun te krijgen van lande
lijke organisaties en van de overheid,
opdat de actie volgend jaar in ieder
geval voortgezet kan worden.
Drijver: „Wij zijn als jagersvereniging
met deze samenwerking zeer gelukkig.
Samen met de ornitholoog Klevering zit
ik in de zgn. jacht-adviescommissie, een
provinciale instelling die een beleidsnota
faunabeheer voor Overijssel voorbereidt.
Klevering maakte ons op de impasse in
de nestbewaking van de havik attent.
We zijn er meteen ingesprongen, of
schoon onze landelijke vertegenwoordi
gers aanvankelijk nogal kritisch stonden
tegenover deze regionale actie”.
De actie, die dit jaar tot Overijssel
beperkt bleef, zal volgend jaar vermoe
delijk met steun van de overheid tot het
hele land worden uitgebreid. Vogelbe
schermers en jagers, twee groepen waar
van de belangen op het eerste gezicht
nogal tegenstrijdig lijken, zullen elkaar
in de naaste toekomst ook op andere
terreinen de hand reiken. De actie tot
bescherming van de havik mag volgens
een woordvoerder van beide partijen
worden beschouwd als het begin van een
hechte samenwerking, die moet leiden tot
een verantwoord natuurbeheer.
De havik is al sinds jaren een uitster
vende vogelsoort. Dit jaar is er welis
waar sprake van een opleving on
langs zijn er vijf succes volle broedgeval -
len gemeld maar reden tot juichen is
er nog allerminst. Ing. J. A. Meijerink
uit Rijssen- lid van de Twentse Vogel
werkgroep, durft zelfs geen exacte in-
ventarisatiecijfers te geven over dit jaar
uit vrees te optimistische verwachtingen
te wekken. „Duidelijk was en is alleen
dat het met de havik zeer slecht gaat.
De lichte opleving van dit jaar kan een
toevallige schommeling zijn”.
vrouwen. Adres: Jan van Nassau-
straat 89, Den Haag. Tel.: 070-262041.
De voorlichting staat in Kopers Kom
passen, die 2 kosten.
Brochures met uitkomsten van
warentests van het VWO. Adres:
Stichting VWO, Leeuwendaallaan 10,
Rijswijk. Tel.: 070-904146. De VWO-
brochures kosten 2.
Publikaties in de Consumenten
gids, op grond van eigen onderzoeken
van de Consumentenbond. Adres:
En dan zou er ook nog bij kunnen
staan dat van de negen merken die in
dit PID-pakket reclame maken, er twee
bij het laatste VWO-onderzoek van
vaatwasmachines elektrisch maar zo-zo
veilig waren.
bestaat uit een brochure en vijf folders.
Bij die folders zitten echter niet de twee
merken die als beste uit een VWO-test
zijn gekomen. Er zit ook een folder bij
voor een wasemkanaalventilator van een
merk waarvan bij diezelfde test bleek
dat er een KEMA-veiligheidskeurmerk
op zat zonder dat het KEMA dat keur
merk ooit had toegekend.
Ook over die dingen tref je in de
folder uiteraard geen woord aan. Zomin
als over het feit dat in de reclamefol
ders prijzen staan die slechts adviesprij
zen zijn, dat betekent dat je er, bij de in
wasemkappen heersende prijzenslag, in
De onderwerpen die in de gesprekken
met de gemeentebesturen het meest aan
de orde kwamen, hadden betrekking op
de ruimtelijke ordening, de wegen, de
gewestvorming, gemeentefinanciën, wo
ningbouw, cultuur, sport en recreatie.
Slechts in een enkel geval werden zaken
besproken die het eigen werkterrein van
de commissaris van de koningin betref
fen. Zo werd in tal van gemeenten
gewezen op het feit dat de onderbezetting
van de rijkspolitie een voortdurende
zorg vormt.
De discussies verliepen, aldus het ver
slag, „in veruit de meeste gevallen bij
zonder prettig”. En enkele keer werd
mr. Geertsema duidelijk betrokken in
een verschil van mening tussen een
college van B. en W. en de raad. Men
hoopte de commissaris dan een uitspraak
te ontlokken waar men zijn voordeel mee
kon doen. „Dat is natuurlijk een onjuiste
gang van zaken”, aldus mr. Geertsema.
In een brief aan de jachtopzieners
deelde de provinciaal voorzitter van de
jagersvereniging in Overijssel, J. C. Drij
ver- mee dat zijn vereniging en de
Natuurhistorische Museumvereniging ga
rant staan voor een uitkering van 75
Wat de bedreiging die de havik van
de landbouw, de fotografen en recrean
ten ondervond, al erg genoeg, door de
stopzetting van de toezichtspremie kwam
de bewaking van de havikshorsten tij
dens de broedperiode helemaal in een
impasse terecht. Door de bliksemactie
van de Overijsselse jagers en de Twent
se Vogelwerkgroep nu is het probleem
van de horstbewaking althans dit jaar
opgelost.
Niet juist is naar zijn mening ook het
schrijven van de redevoeringen van
raadsleden door burgemeesters, wethou
ders of gemeentesecretarissen. Dat
schijnt dus in enkele gevallen te zijn
gebeurd.
Maar er zijn nog andere oorzaken dan
het gebruik van pesticiden. Er zijn ook
verscheidene groepen mensen die het
voortbestaan van de havik in gevaar
brengen. In de eerste plaats de nieuws
gierige recreanten die de rust in het
broedgebied van de roofvogel verstoren.
De havik heeft een groot rustgebied no
dig. Hij is zeer schuw, vliegt bij het
geringste geluid van het nest en keert
daarop pas na vrij lange tijd terug. In
die periode zijn de eieren meestal prooi
geworden van eksters, Vlaamse gaaien of
kraaien.
Nee. we moeten als consument die
behoefte heeft aan voorlich
ting maar niet m zee gaan met een
Produkteninformatiedienst. Niet zozeer
om die 2,50, want daar krijg je bij
sommige produkten leuk wat reclame
folders voor toegestuurd, en de vrijblij
vende brochures behelzen toch ook nog
wel een paar gebruikstips. Maar het
resultaat van die 2,50 is dat we toch
on-voorgelicht gaan kopen.
„De eisen die aan een jager worden
gesteld, zijn hoog. Tegenwoordig moet
hij een examen afleggen, wil hij in het
bezit komen van een jachtakte. Ik vind
dat een zeer goede zaak, maar ik maak
wel bezwaar tegen het feit dat de over
heid op grond van artikel 53 een schiet-
vergunning geeft aan boeren die econo
mische schade ondervinden van wild.
(Van onze correspondent)
ARNHEM. Sinds onheuglijke tijden
hebben commissarissen van de koningin
bij hun werkbezoeken aan de gemeenten
in hun provincie enige ruimte in het
programma gehouden voor het verlenen
van audiënties. Dat werd dan keurig
aangekondigd in de kranten. In het ge
meentehuis werd de burgemeesters- of
een andere nette kamer gereserveerd
voor de commissaris, die er de bezoekers
kon ontvangen. De huidige commissaris
van de koningin in Gelderland, mr. W.
J. Geertsema, heeft met die traditie
gebroken.
In een uitvoerig verslag over zijn
werkbezoeken aan de 104 Gelderse ge
meenten, dat hij Provinciale Staten heeft
aangeboden, zet hij uiteen waarom:
Daar plachten personen te komen, die
zich verplicht voelen op grond van hun
positie hun respect aan de commissaris
aan te bieden, dan wel ingezetenen die
met hun specifieke problemen de weg
naar het provinciehuis meestal wel we
ten te vinden en dan sneller kunnen
worden geholpen. Geen audiëntie dus
meer.
