Haagse vrouw gewurgd leningen aan Zuid-Afrika SLACHTOFFERS VAN JAPAN HERDACHT Bij opening van academisch jaar Door vuurwerk D gc ar Felle protesten tegen doodstraf Basken Aï pa ve en CHU op één CDA-lijst gewond kind overleden Arjos: ARP niet met KVP „Nederlandse banken geven veel I Oproep tot algemene staking Jn ditiffiiooo w Bi i uty CORSICA RAPPORT ANTI-APARTHEIDSBEWEGING 99 01 BI Oc NACHTPORTIER BEROOFD Prins Bernhard in Lar Saoedi-Arabië Bisschop Moezorewa in Nederland MAANDAG 1 SEPTEMBER 1975 BINNEN» EN BUITENLAND 2 M Consortium VERZENDING ZEEPOST AMSTERDAM (ANP) De Nederlandse banken geven de laatste jaren flinke leningen aan Zuid-Afrika. Deze leningen zijn essentieel voor het in stand houden en versterken van de apartheid. Tot deze conclusie komt/de Anti-Apartheidsbeweging in Nederland (AABN) in een deze week verschijnend rapport over de rol van het inter nationale bankwezen in Zuid-Afrika. w/ minis stuur taire o 0,1 o o o o Amsterdamse tram WEERRAPPORTEN Es .EE ?'C SS Inspraak «J Universiteiten kritiseren regermg een (Van onze Amsterdamse redactie) d V (Van onze parlementsredactie) Vooruitzichten voor woensdag EERST VRIJ ZONNIG, LATER MOGELIJK ENIGE REGEN. 20 24 23 26 27 26 29 29 De Amrobank vormde twaalf jaar geleden met vijf andere Europese banken een bankconsortium (EBIC), dat via een Amerikaanse bank hon derden miljoenen dollars leende aan bedrijven in Zuid-Afrika en de Zuid- afrikaanse staat zelf, aldus de AABN. DEN HAAG. (ANP) Prins Bern- hard is zaterdagmiddag aangekomen in Saoedi-Arabië. Hij werd ontvangen door de protocolchef van het ministerie van Buitenlandse Zaken van Saoedi-Arabië. Volgens de Rijksvoorlichtingsdienst in Den Haag betreft het een zuiver per soonlijk bezoek van de prins. Amsterdam De Bilt Deelen Eelde Eindhoven Den Helder Rotterdam Twente Vlissingen Z.-Limburg Abredeen Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Frankfort Genève Helsinki Innsbruck Kopenhagen Lissabon Locarno Londen Luxemburg Madrid Malaga Mallorca München Nice Oslo Parijs Rome Split Stockholm Wenen Zürich Casa Blanca Istanboel Las Palmas Tel Aviv Tunis DEN HAAG De antirevolutionai re jongerenorganisatie Arjos is van me ning dat de ARP niet met KVP en CHU samen via één CDA-lijst de komende verkiezingen kan ingaan. De Arjos ba seert deze mening op het feit dat KVP en CHU onlangs, op het eerste congres van het CDA, hebben geweigerd de deur te sluiten voor niet-christelijken die op de CDA-lijsten willen komen. tere economische en militaire zelf standigheid. Het buitenlandse kapi taal. aangelokt door aantrekkelijke leningsvoorwaarden, helpt Zuid-Afri ka daarbij, aldus het AABN-rapport, waarin nader wordt ingegaan op de belangen van de Amrobank en Alge mene Bank Nederland in Zuid-Afri ka. een i IMF de la De bekei uitge. jaarv taak singe Hel neer! verkc ten v lenini wijze zal v. detail Eer (weer ciële ten den i van is. •dB Gei ZUli ren een CAI lancei leven is mii ben f gisten had v Uitste manki van h< NE' presic Achrr partij verkl; van c moor< wettig partij sluit Liga waari partij B indi juli gist, fen Arg Engi slag vier mee van Twe ééns vrijt milj ES 18 16 17 17 15 17 17 17 17 15 7 22 15 16 9 16 16 14 12 11 14 15 15 13 15 14 19 18 11 17 14 14 18 17 14 15 13 17 18 20 25 18 M3 c 0,1 0,2 0 o o o 102 0 0 0 13 21 0.2 0 0 0 5 0.4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8 0 0 0 0 0 0 0 UTRECHT (ANP) Op vrijwel alle universiteiten en hoge scholen in Nederland is vanmiddag het academisch jaar 1975/1976 geopend. Alleen Utrecht en Rotterdam houden deze plechtigheid later in de maand. In de redes die door de verschillende universitaire bestuurders werden gehou den, viel veel kritiek op het onderwijsbeleid van de regering te beluisteren. Hoofdthema’s van de kritische geluiden waren de onderwijsplannen op lange termijn, zoals uiteengezet in de eerder dit jaar gepresenteerde con tourennota van het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen, en het beleid van dat ministerie ten aanzien van beheer en bestuur van de uni versiteiten en hoge scholen. overtuigd, dat het buitenlands kapi taal rechtstreeks wordt gebruikt om het „Afrikaner” (blanke) aandeel in de Zuid-Afrikaanse economie verder op te voeren. Het zwarte bevolkings deel profiteert nauwelijks, meent de AABN. geh. bew. motregen geh. bew. mist geh. bew. geh. bew. motregen geh. bew. geh. bew. geh. bew. h. bew. onbew. geh. bew. onbew. h. bew. geh. bew. z. bew. z. bew. z. bew. mist 1. bew. onbew. z. bew. 1. bew. onbew. onbew. onbew. h. bew. mist z. bew. z. bew. geh. bew. z. bew. onbew. onbew. mist geh. bew. mist onbew. z. bew. z. bew. z. bew. Volgens het rapport zijn minstens vijf Nederlandse banken direct of indirect betrokken bij de financiering van de Zuidafrikaanse economie. Het zijn: Amro, ABN. Van Lanschot, Ne derlandse Middenstandsbank en Mees en Hope. De samenstellers van het rapport beperkten zich tot de in hun ogen belangrijkste, Amro en ABN, die via internationale bankgroepen uitgebreid aan de financiering zouden mee werken. (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG. De Haagse politie heeft zondagavond de 25-jarige mej. F. P. J. Hasselman gewurgd in haar wo ning aan de Haagse Stuwstraat aange troffen. De vermoedeiyke dader is een 24- jarige metselaar, met wie mej. Hassel man enige tijd samenwoonde. De vrouw laat drie kinderen na. Twee van de kin deren zijn van de metselaar. Ook werd veel aandacht besteed aan de bestuurlijke problemen. Wat betreft de door de Tweede Kamer aangenomen herstructureringswet, die de universitaire cursusduur terugbrengt tot maximaal vijf jaar. en de voorgenomen plannen adem den de redes een sfeer van gespannen afwachting hoe het met die zaken in de praktijk zal gaan. echter dat hij het gesprek over de chris telijke grondslag voort wenst te zetten. Voor deze eis heeft hij zowel de over grote meerderheid van de fractie in de Kamer als van het partijbestuur achter zich gekregen. Intussen heeft de CHU dit weekeinde doen blijken zich gegriefd te voelen door de uitleg die gegeven schijnt te zijn aan haar opstelling op het eerste congres van het CDA. De tegen de zin van ARP en Arjos op het congres aanvaarde reso lutie is volgens de CHU het principiële uitgangspunt van alle bij het CDA be trokkenen. Dit staat in een verklaring van het CH-bestuur en de vertegen woordigers van de kamerkringen van deze partij. Zij merken verier op dat de CHU zich al sedert haar oprichting op basis van het Evangelie tot het gehele Nederlandse volk richt. De AABN meent, dat met de toene ming van het buitenlands kapitaal in Zuid-Afrika ook „De overlevingskan sen van de apartheid” groter worden. Om de apartheid te redden, werkt de Zuidafrikaanse regering aan een gro- De gezamenlijke actiegroepen „Amster- dam-autovrij” hebben geprotesteerd te gen de tariefsverhoging van het Amster dams openbaar vervoer Vandaag zijn na melijk in de hoofdstad de tram- en busritten 10 percent duurder geworden. De actiegroepen vrezen dat het openbaar vervoer hierdoor nog impopulairder zal worden. „Amsterdam-autovrij” heeft B. en W. voorgesteld bij de ingang van de IJtunnel een kleine tol te heffen. Dat zou het gratis maken van het openbaar vervoer één van de stokpaarden van de actiegroepen mogelijk maken, zo menen de protesterenden. SCHIPHOL. (ANP) Bisschop Abel Moezorewa, voorzitter van de Afrikaanse raad van Rhodesië, is gisteren op Schip hol aangekomen voor een bezoek van twee dagen aan ons land. De bisschop maakt een rondreis door Europa om financiële steun te krijgen voor zijn raad, die een zwarte meerderheidsrege ring in Rhodesië nastreeft. harte kunnen meewerken aan de verde re bundeling van KVP, ARP en CHU. Op deze partijen wordt dan ook een dringend beroep gedaan de besprekingen te heropenen. KVP-leider Andriessen vindt overigens dat het congres van het CDA met grote meerderheid een duidelijke uitspraak heeft gedaan over de grondslag van de politieke organisatie. Niettemin wil hij natuurlijk wel met de ARP praten, maar dat zou dan niet zozeer over de christelijke grondslag moeten gaan, doch over de vraag hoe het beleid en het program van de christen-democratische drie eruit gaat zien. Andriessen dacht dit weekeinde dat de ARP hiermee wel tevreden zou kunnen zijn. Mr. Aantjes, leider van de AR- fractie in de Tweede Kamer, herhaalde Het zou een stevige steun in de rug van de anti-apartheidsbewegingen binnen Zuid-Afrika zijn, als we het apartheidsregime zijn financiële sup porters afnemen, zo stelt de AABN tenslotte. Boycotacties tegen Zuid- Afrika finanvierende banken hebben zeker een kans van slagen, aldus de beweging. „Verschillende Amerikaan se banken staakten hun kredietverle ning aan Zuid-Afrika naar aanleiding van dit soort acties”. De AABN roept op tot steun aan de door de stichting Betaald Ant woord begonnen boycotactie tegen de Amrobank. Betaald Antwoord voert het programma ter bestrijding van het racisme van de Wereldraad van Kerken uit. Het slachtoffer woonde alleen met haar drie kinderen van 2, 4 en 6 jaar. Het is de politie niet duidelijk waarom de metselaar niet meer bij haar woonde. De vermoedelijke dader heeft de kinde ren, van wie e r twee van hem zijn, zondagmiddag bij de ouders van mej. Hasselman gebracht. Na zijn daad is de metselaar naar zijn vriend in Rijswijk gegaan. Na zijn ver haal verteld te hebben, zijn ze in de auto van de metselaar gestapt. De 24- jarige Rijswijker heeft de verdachte in de buurt van de Stuwstraat afgezet en is toen naar het politiebureau gereden om aangifte te doen. De verdachte is van morgen gearresteerd. AMSTERDAM. Dertig mensen zijn zaterdagmiddag om een uur in Amster dam in hongerstaking gegaan voor het Spaanse consulaat uit protest tegen de doodstraf die in Spanje is geëist tegen twee Basken. De helft van de demon stranten bestond uit Spanjaarden, onder wie één Bask. Vrijdagavond is na een demonstratie een brief overhandigd aan de consul-generaal van Spanje, die be loofde een telegram aan generaal Franco te zerden. Gedurende het hele weekein de hebben de hongerstakers blijken van medeleven ontvangen, waaronder ook blijken van stoffelijke aard, zoals dekens en frisdranken. Een deel van de honger stakers moest vandaag de actie onder breken om weer aan het werk te gaan. De EBIC richtte volgens de beweging enkele jaren geleden een kantoor op in Johannesburg „om zijn belangen in Zuid-Afrika uit te breiden”. De EBIC zou ook betrokken zijn bij de staal- produktie in Rhodesië. Ook de Algemene Bank Nederland is volgens het AABN-rapport door een Europese bankgroep (in dit geval ABECOR) met Zuid-Afrika verbon den. ABECOR is het grootste Europe se bankconsortium. De ABN heeft tevens financiële banden met Zuid- Afrika via de onderneming Goldmi nes, een fonds voor beleggingen in goudmijnaandelen. Voorts bezit de ABN een belang in de internationale handels- en diamantbank in Antwer pen. Deze bank heeft volgens het AABN-rapport duidelijke banden met een grote Zuidafrikaanse diamanton- derneming. De AABN zegt bijzonder moeilijk te kunnen vaststellen waar het bui tenlandse kapitaal in Zuid-Afrika vandaan komt. Zij is er evenwel van constateerde hij misprijzend, „een steeds toenemende neiging tot centralisatie, een neiging die ministers en ministeries ertoe brengt zich met de kleinste bijzonderhe den bezig te houden.” Veel kritiek op die contourennota had de heer J. Driesse, plaatsvervangend voorzitter van de hogeschoolraad van de Technische Hoge school in Delft. In de contourennota staat volgens de heer Driesse nauwelijks iets over het weten schappelijk onderzoek, maar in voorbe reidende departementale stukken zou volgens hem staan dat in de toekomst niet iedere docent in het wetenschappe lijk onderwijs zich meer met onderwijs en onderzoek zou kunnen bezighouden „en dat”, zo merkte hij op, „terwijl de geestelijke vader van de herstructure ringswet, wijlen prof. dr. K. Posthumus altijd heeft gesteld dat onderwijs en onderzoek op universiteit en hoge school schering en inslag van hetzelfde weefsel moeten zijn”. Onzekerheid en onduidelijkheid over de universitaire situatie waren de belan grijkste elementen in de rede van prof. G. Vossers, rector magnificus van de TH in Eindhoven. De herstructureringswet is dan wel aangenomen, aldus prof. Vos sers, maar er zijn toch nog veel ondui delijkheden gebleven. Zo is er nog niet veel bekend over de opzet van het post academisch onderwijs, en wat er van bekend is ademt een centralistische ge dachtengang. Evenals prof. Maas in Lei den hekelde de Eindhovense rector „cen tralistische betutteling op details, die het bestuurlijk klimaat in de instellingen nadelig beïnvloeden”. Prof. dr. J. K reiken, rector van de Twentse TH stelde onder meer dat in nerlijke verdeeldheid in de universitaire wereld leidt tot een verlies van greep op de eigen ontwikkeling, waardoor centra lisme vanuit „Den Haag”, iets dat men door alle tegenstellingen heen juist af wijst, alleen maar wordt bevorderd. Uit de verklaring van het Arjos- hoofdbestuur blijkt dat men daar zozeer hecht aan unanimiteit over de christelij ke grondslag, dat verdergaande samen werking van de drie partijen moet stag neren. Pas wanneer de meningsverschil len over de programgrondslagen zijn bijgelegd, zou ook de Arjos weer van Aan de Katholieke Hogeschool in Til burg had rector prof. dr. A. H. J. Kolnaar uitgerekend dat tussen 1963 en 1971 de uitgaven voor het wetenschappe lijk onderwijs met ruim 20 pct. per jaar omhoog zijn gegaan, waarbij de helft op rekening kwam van de toename van het aantal studenten, de andere helft door de uitgaven per student. „Dergelijke ont wikkelingen zijn op de duur niet vol te houden”, constateerde prof. Kolnaar. Middagtemperaturen omstreeks 22 graden. Aantal uren zon 1 tot 9, minimum tempera tuur omstreeks 13 graden, maximum tempera tuur omstreeks 22 graden, kans op een droge periode van minstens 12 uur 90 percent, kans op een geheel droog etmaal 60 percent. Uit protest tegen de doodstraf die donderdag door het militair tribunaal van Burgos is geëist tegen Antonio Gar- mendia en Angel Otaegui zijn in Düsseldorf, Antwerpen en Brussel con sulaten en ambassades enige tijd bezet geweest. In Spanje zelf is gestaakt en gedemonstreerd tegen het proces en te gen de zogenoemde anti-terrorisme wet, waarin voor twee jaar voor heel Spanje de uitzonderingstoestand wordt ingesteld. De demonstranten verwachen dat de komende weken meer doodstraffen ge ëist gaan worden tegen vrijheidsstrijders. Van de twee Basken die de afgelopen week veroordeeld zijn, wordt Garmendia ervan beschuldigd lid te zijn van de ETA, een Baskische onafhankelijkheids- organisatie, en van heet doden van een politieagent. Bij zijn arrestatie is Gar mendia door het hoofd geschoten, waar door hij gedeeltelijk verlamd is en zijn verstandelijke vermogens praktisch kwijt is. Otaegui zou Garmendia in zijn huis hebben verborgen. De Nederlandse regering heeft met klem bij de Spaanse autoriteiten aange drongen op clementie voor Garmendia en Otaegui. Ook kardinaal Alfrink heeft zaterdag, als internationaal president van de ka tholieke vredesbeweging Pax Christi, te gen de doodvonnissen protest aangete kend. Bij een betoging tegen de doodvonnis sen van twee Basken is gisteravond in de Spaanse stad Sansebastian een beto ger van 23 jaar door een politiekogel in de buik getroffen. Een uur later is hij in een ziekenhuis gestorven. Aan de Landbouwhogeschool in Wage- ningen tenslotte constateerde ir. J. B. Ritzema van Ikema, voorzitter van het college van bestuur, onder meer de snel le groei van het aantal studenten aan deze hogeschool. Deze volgens hem ple zierige ontwikkeling geeft echter wel problemen met de personeelsbezetting, die een achterstand vertoont. In Groningen besprak de scheidende rector magnificus dr. A. Wattel zijn ervaring van vier jaar met de wet universitaire bestuurshervorming. Gezien de omvangrijke plannen van de regering met het onderwijs zal de universiteit, zo meende hij, zich sterk moeten maken om te kunnen overleven: „Het bestaans recht zal bewezen moeten worden door bestuurskracht en initiatieven uit de universiteit zelf. Dat zal méér moeten zijn dan een soort hotel houderschap voor de faculteiten. Toetssteen voor het wezen van de toekomstige universiteit zal ook het onderzoekbeleid zijn”. In Nijmegen toonde ir. W. C. M. M. van Lieshout, voorzitter van het college van bestuur, zich onder meer bezorgd over de Academische Raad. Er zal volgens hem De portier werd door zijn overvallers, vier jongemannen van ongeveer 25 jaar in hun auto meegenomen en er vijf kilometer buiten Drachten op een par keerterrein weer uitgegooid. Van de overvallers ontbreekt tot nu toe elk spoor. duidelijkheid moeten komen over de toekomstige functie van die raad, die thans adviesorgaan namens het weten schappelijk onderwijs voor de regering is, tevens overlegorgaan van de universi teiten, de hoge scholen en de regering en ten derde een samenwerkingsorgaan van de instellingen. „Gevreesd moet worden dat een voortbestaan van deze onduide lijke vermenging van drie taken zal leiden tot een verdere ontmanteling van de functie van de Academische Raad”, aldus ir. Van Lieshout. DRACHTEN. (ANP) De 28-jarige nachtportier van hotel Clingendael in Drachten is in het weekeinde door onbe kenden neergeslagen en beroofd van 245. PARIJS (DPA). Een „comité tegen de onderdrukking” dat na de bloedige incidenten op Corsica is gevormd, heelt de bevolking op het eiland voor vandaag opgeroepen tot een algemene staking. Uit protest tegen de door de Franse regering afgekondigde veiligheidsmaatre gelen moet Corsica 24 uur lang een „dood eiland” worden. Het comité wil verder morgen in de hoofdstad Ajaccio een massabijeenkomst houden tegen de „kolonialistische ge welddadigheid”. Tot het comité behoren beroepsverenigingen en vakbondsorgani saties. Rector magnificus prof. mr. I. A. Die penhorst van de Vrije Universiteit in Amsterdam zei over de financiering van het hoger onderwijs door de overheid „dat wie de fluitist betaalt, nog niet het wijsje voorschrijft”. Hij noemde het een kwalijke zaak als van bepaalde zijde de samengesteldheid van het onderwijs, de traagheid van de wettelijke regeling, en de te veelvuldig aanwezige adviserende instanties worden aangegrepen om een een zijdig beeleid door te drukken. In Leiden zei prof. mr. H. H. Maas, lid van het college van bestuur van de Leidse universiteit „dat het vertrouwen in de bestuurskwaliteiten van de topor ganen van de instellingen in departe mentale kring zacht gezegd niet overdreven groot is”. Hij ergerde zich aan de vele paragrafen in de wet op de collegegelden en de wet herstructurering die de minister de mogelijkheid biedt allerlei richtlijnen de universiteiten in feite dwingend op te leggen. Er is, zo P tl M. 24 26 26 26 24 22 23 25 21 23 19 30 22 24 20 21 25 21 18 23 24 30 23 19 23 32 28 29 22 24 20 23 27 In Apeldoorn is zaterdag het eerste lus trum herdacht van de Stichting Neder landse Slachtoffers Japanse Vrouwen kampen. Koningin Juliana heeft ter gelegenheid hiervan een krans gelegd bij het monument van de stichting in het Apeldoornse Prinsenpark (zie foto). Ook door anderen werden nadien kransen bij het monument geplaatst. Argentinië: ms „Mitchurinsk (1 sept.), ms „Algorab” (5 sept.); Brazilië: ms „Mitchurinsk” (1 sept.), ms „Algorab” (5 sept.); Canada: ms „C. P. Trader” (4 sept.); Chili: ms „Diogenes” (3 sept.); Indonesië: ms „Ladmedon” (28 aug.); Is raël: ms „Dania” (2 sept.); Japan: ms „Elbe Maru” (5 sept.); Kenya, Oeganda Tanzanië: ms „Simonskerk” (3 sept.); Ned. Antillen: ms „Neptunus” (2 sept.); Nieuw-Zeeland: ms „Badenstein” (4 sept.); Suriname: ms „Neptunus” (2 sept.); Verenigde Staten van Amerika: ms „S. L. Market” (4 sept.); Z.-Afrika (Rep.): ms „S. A. Komatiland” (1 sept.). De resultaten van inspraak zijn niet altijd even bevredigend. Dit constateert de Rijksplanologische dienst in zijn jaarverslag. De ruimtelijke ordening wordt duidelijk geconfronteerd met de sterker geworden aandrang om deel te hebben aan de besluitvorming, die de eigen woon-, leef- en werksituatie be treft. Als de definitieve beslissing op overheidsniveau valt, blijkt niet altijd even goed naar de inspraak te zijn geluisterd, constateert de dienst. Ook kunnen inspraakprocedures langdurige vertragingen opleveren, die uit het oog punt van kostprijsbewaking, werkgele genheid of de noodzaak bepaalde projec ten snel te realiseren, niet altijd te accepteren zijn, meent de Rijksplanolo gische dienst. 2-y nnw nw w nw nw n nnw nnw n w nno w.stil nnw 0 w n w.stil w.stil zzw w.stil o nnw w.stil n nno no nw nno zzo n wnwi nno ono w.stil 27 zw zw nw w.stil wnw n w.stil w.stil DINSDAG 2 SEPTEMBER Zon op 5.52 uur onder 19.27 uur Maan op 1.28 uur onder 17.13 uur DINSDAG 2 SEPTEMBER Hoogwater 12.34 uur en uur Laagwater 7.52 uur en 20.27 uur GRONINGEN. (ANP) De 12-jarige Peter Boonstra uit Groningen, die don derdagavond ernstig gewond raakte door vuurwerkkogel, is zaterdagochtend in een ziekenhuis in Groningen overle den. De jongen stond met zijn moeder donderdagavond te kijken naar het af steken van het vuurwerk, de traditionele afsluiting van de viering Gronings ontzet op 28 augustus. Hij stond vooraan. De jongen kreeg een kogel met een gewicht van meer dan een kilo op zijn hoofd. De kogel was niet ontbrand. Er is inmiddels een gerechtelijk on derzoek ingesteld naar de gang van za ken rond dit vuurwerk, waarbij nog drie andere mensen gewond raakten, zij het minder ernstig. Weer In binnen* en buitenland I X-'J

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1975 | | pagina 2