Haarlemse muziekpedagoog wordt morgen 80 jaar
Prijs der Kritiek voor
Piet Vincent in staat met andermans
Herman van Veen
te denken
interpretatie mee
Dieuparts suite laat
grote begaafdheid zien
Muziekarchief
op banden en
platen nodig
IN VAN COCH MUSEUM
Bijna 10 miljoen boeken in
eerste kwartaal verkocht
„HALTE 75"
I
«S!
Voor Harlekijn-activiteiten
Voor gemiddelde prijs van f 14,10
RESTAURATIECONCERT IN WAALSE KERK
Nieuwe zakelijk leider
In beheer Donemus
EBU-conferentie in
RAI-congrescentrum
Verhoeven-prijs voor
Nic van Bruggen
bij Haagse Cömedie
7
KUNST
1 9 75
SEPTEM BER
MAANDAG
1
Jazztrio
door Johan van Kempen
Flexibiliteit
NOORDHOLLANDS PH1LHARMONISCH ORKEST
Nieuwe tijd
IW
I
4
-
V(Van onze kunstredactie)
cent.
HERMAN VAN VEEN
PIET VINCENT
(Van onze correspondent)
(Van onze correspondent)
P. ZWAANSWIJK
(ADVERTENTIE)
.A 1
programma: Beethoven - ouverture Coriolan Schubert - Symfonie no 8
Onvoltooide” Tschaikowsky - Pianoconcert no 1
entree 5,(a.i.) cjp geldig
Kaaitverkoop en plaatsbespreken aan de kassa van het Concertgebouw,
Lange Begijnestraat 13 van 10-15 uur; telefonisch 320994 van 12-15 uur
Vind je hem intussen niet te oud om
nog les te kunnen geven?”
„Helemaal niet, of je moest je door
het getal tachtig laten misleiden. Hij
heef niet alleen een uitstekend contact
met de jongeren, maar hij is in het
werk gewoon „up to date”.
En wat vindt hij van het aanstaande
feest dat dezer dagen te zijner ere op
Beeckestein plaats vindt en waarop zijn
leerlingen, waaronder ook zijn opvolger
Leendert Huges, hem een muzikale hul
de zullen brengen?
„Als we nou een leuke avond willen
hebben, dan zou eigenlijk mijn piano
concert eens gespeeld moeten worden.
Dat is opus 1. Dan heb je gelijk gratis
eieren en tomaten!”
genie!
over
van
AMSTERDAM (ANP). De jaarlijkse
conferentie van de werkgroep televisie
nieuws van de Europese Radio Unie is
van vandaag tot 6 september in het
Amsterdamse Rai-Congrescentrum.
Donemus acht het zijn taak het ar
chief onder zijn hoede te nemen. Daar
mee kan ook dit onderdeel van werk
van Nederlandse componisten worden
opgenomen in de activiteiten voor pro
motie. Donemus kan zijn documentatie-
afdeling met het archief een nieuwe en
ruimere inihoud geven. De werkgroep
Donemus, alsook het Genootschap van
Nederlandse componisten en het Insti
tuut voor Sonologie van de Rijksuniver
siteit in Utrecht zijn het er over eens,
dat een centraal bandenarchief met ver
schillende functies de voorkeur verdient.
DEN HAAG. In het eerste kwar
taal van dit jaar zijn in ons land rond
9,6 miljoen boeken gekocht voor een
bedrag van bijna 131 miljoen gulden.
Veertig procent van deze boeken waren
in de prijsklasse van 10 tot 20 en 45
procent kostte de consument minder dan
een tientje. Gemiddeld werd 14,10 voor
een boek uitgegeven.
Hij heeft zich als ondernemer op ope-
ragebied met wisselend succes actief ge
toond. Als componist schreef hij suites,
solo’s voor fluit met begeleiding en an
dere stukken en liet zich hierin kennen
heeft geconcerteerd en evenals Margot
Pinter, bij Vincent steun zocht om op
peil te blijven. Ze vertelt: „Weet u, toen
ik m’n Prix d’Excellence al had behaald
aan het conservatorium van Luik en al
in het bezit was van twee gouden me
dailles, kwam ik pas bij mijnheer Vin-
Maar ’t is toch uiteindelijk het
contact met hém geweest, dat voor de
finesse in het spel zorgde.”
DEN HAAG. (ANP) Het bestuur
van de Haagse kunststichting heeft drs.
J. W. van Westreenen per 1 spetember
1977 benoemd tot zakelijk leider van de
Haagse Comedie. Hij volgt Loes Wierin-
ga op, die dan met pensioen gaat. Vol
gend jaar september zal drs. Van We
streenen als als plaatsvervangend zake
lijk leider aan het gezelschap zijn ver
bonden.
Honderd jaar geleden ging in Amster
dam de paardetram rijden. Een van de
weinige herinneringen daaraan is een
groot schilderij in de parterre van het
Van Gogh Museum, van de hand van
George Breitner, die zoveel stadstafere
len heeft vastgelegd. Het is een onder
deel van de tentoonstelling „Halte ’75”,
nog tot en met 14 september te zien. Die
expositie is in het kader van „Amster
dam 700 jaar” ingericht, ook om daar
mee het Gemeentelijk Vervoerbedrijf in
het zonnetje te zetten, dat dit jaar 75
jaar bestaat. Om de aandacht op de
tentoonstelling te richten is een oude
tram doorgezaagd en zo tegen een bui
tengevel van het museum geplaatst dat
het lijkt of ze door de muur heen is
komen rijden. Amsterdam zou niet de
stad zijn die ze is, als niet een Amster
dammer zijn fiets juist daar pleegt te
parkeren, met een ketting aan de voor
bumper van de tram vastgemaakt.
HAARLEM „Het wordt uitbundig gevierd dat Piet Vincent zo lang in ons midden
is geweest. En naast de dankbaarheid die daarvoor is, stemt dit feest enigszins wee
moedig ondanks het feit dat de scheidende Toonkunstdirecteur nog als leraar aan
blijft er een periode in muzikaal Haarlem mee wordt afgesloten. De buitenstaander
zal zich niet kunnen realiseren welk een unieke positie mijnheer Vincent heeft inge
nomen in de kring van zijn pupillen en vriendenDie hem kennen, weten dat hij
een „tweede vader” was voor velen en dat de atmosfeer waarin men hem ontmoet
altijd een is van vriendelijkheid, sympathie, begrip. Hoeveel begaafde leerlingen, die
geestelijk of materieel minder sterk in de schoenen stonden of anderssoortige moei
lijkheden hadden, zijn dank zij zijn toewijding en zorg op hun bestemming geko
men
DEN HAAG (ANP). Er dient in ons
land een nationaal archief van elektro-
akoestische produkties te komen. De
meest aangewezen instantie voor de op
richting en het beheer ervan is de Stich
ting Donemus. Dit idee is gelanceerd en
uitgewerkt door de werkgroep Coördina
tie Elektronika van de commissie Radio
en Televisie van de Raad voor de kunst.
damenten om andere kunstenaars en
groeperingen te stimuleren. Uit de veel
heid van Harlekijnactiviteiten van het
afgelopen seizoen worden genoemd de
theaterprogramma’s van Van Veen, de
organisatie van hel toernee van „Mistero
Buffo” door de Nieuwe Scene, het Cy-
riel Verschaeve-programma, de uitgave
van het tijdschrift Harlekijn Nieuws,
alsmede de opzet van een serie klassieke
grammofoonplaten Harlekijn Barok.
Herman van Veen begon tien jaar
geleden zijn carrière. Bij een optreden
in het Haarlemse cabarettheater Haarlo-
heim ontdekte schouwburgdirecteur Pe
ter Lohr hem en gaf hem de kans in de
schouwburg op te treden. Sindsdien
heeft Van Veen met zijn programma’s
een enorm succes gehad; het vorig sei
zoen ook in West-Duitsland.
HAARLEM. Het fonds, dat ge
vormd werd ten behoeve van de restau
ratie van de Waalse Kerk aan het Be
gijnhof, is weer enigermate versterkt
met de opbrengst van het concert, dat
zaterdagavond in de kerk gegeven werd
door de blokfluitspeler Baldrick Deeren
berg en de ciavecinist Kees Rosenhart.
Dat met zijn terugtreden een nieuwe
tijd aanbrak, zoals ik in het opstel uit
1970 opmerkte, was totn ten dele al
merkbaar en is nu'wel volledig bewaar
heid. Want de intimiteit van Vincent’s
school is veranderd tot het enorme uit
gegroeide en veel onpersoonlijker insti
tuut van Huges en Nuyten. En speciaal
wat de vakopleiding betreft komt dat
neer op een transformatie van pianis
tenschool want dat was het toch in
de eerste plaats in een opleiding
waar misschien eerder het nog jonge
vak AMV (Algemene Muzikale Vorming)
de toon aangeeft. Dat is een logisch
DEN HAAG. De Antwerpse dichter
Nic van Bruggen is bekroond met de
Nico Verhoeven-Poëzieprijs - die 2000
groot is - voor zijn gedicht „Facsimile
van een dagboek”. In ttotaal werden 62
inzendingen ontvangen. De jury bestond
uit Clara Haesaert. Wam de Moor, Bert
Schierbeek, Koos Schuur en Toye de
Wilde.
Deze cijfers zijn afkomstig uit een
continu onderzoek waarmee het Neder
landse Instituut voor de Publieke Opinie
(NIPO) in januari in opdracht van de
Stichting Speurwerk is gestart. Van de
totaalomzet in dit eerste kwartaal van
1975 kwam 60 procent tot stand door
middel van directe aankoop. De overige
40 procent werd aangeschaft door mid
del van intekening of bestelling.
Bijna de helft van alle gekochte boe
ken werd via de boekhandel betrokken.
Twaalf procent van de boeken werd in
warenhuizen, en 14 procent via boeken
clubs verkocht. Acht procent werd
rechtstreeks bij de uitgever besteld, en 4
procent werd via een advertentie ver
kregen.
Tot de functies van het archief rekent
de werkgroep niet alleen het opbergen
van de in ons land geproduceerde of
verwezenlijkte elektro- akoestische mu
ziek, maar ook het toegankelijk maken
van een zo groot mogelijke hoeveelheid
internationale produkties. Het archief
zal ook als een akoestische bibliotheek
moeten fungeren, waarvan geïnteresseer
den. metname componisten, uitvoerende
musici, muziekdocenten en studenten ge
bruik kunnen maken.
De technische consequenties zijn onder
meer, dat het archief alle binnenkomen
de informatie, van mono-band tot video
registratie. op technisch volmaakte ma
nier kan registreren en ter beschikking
kan stellen. Binnen Donemus zal het
archief een betrekkelijk zelfstandig ap
paraat dienen te zijn, dat over zijn eigen
technische apparatuur en technici be
schikt.
Dit is een gedeelte van een vijf jaar
geleden door mij als leerling geschreven
„ingezonden stuk”, dat toen in onze
krant werd geplaatst bij Piet Vincent’s
afscheid als direceur van de Toonkunst-
Muziekschool. Daarbij vierde hij tevens
zijn 75-ste verjaardag. Morgen wordt hij
tachtig, deze Johan Pieter Vincent, beter
bekend als de pianopedagoog Piet Vin
cent (in Duitsland door de muziekpers
eens „de Hollandse pianistenmaker” ge
noemd).
Vincent heeft ook altijd veel plezier in
zijn leerling Piet Kostense gehad, die
naast zijn opvallend voorspoedige pia
nostudie eveneens cum laude promo
veerde in de wiskunde. Kostense: „Voor
Vincent blijft de kunst altijd zó levend;
ook al heeft hij een werk al talloze
malen met andere leerlingen behandeld,
hij zal toch nooit naar een eigen inter
pretatie toewerken, maar is juist alijd
in staat om mee te denken in ander
mans interpretatie. Zo’n grote flexibili
teit hebben weinig pedagogen. En dan
zijn enorme betrokkenheid als mens bij
het wel en wee van zijn leerlingen!”
Als ik deze week bij Piet Vincent in
zijn tuin kom zitten, om hem bij deze
gelegenheid te vragen zijn gedachten
over allerlei zaken eens hardop te zeggen,
komen we moeilijk tot het doel. Want
onze vriendschap doet ons de ene fles na
de andere ontkurken, terwijl we ge
meenschappelijke herinneringen ophalen.
En als hij een tipje van de sluier oplicht
van een kwestie waarvan ik eens wat
meer wilde weten, schaterlacht hij: Jo
han, je moet me op je woord van eer
beloven dat je dat niet in de krant
schrijft.” Zo kom je dus nog niet veel
verder.
Concertgebouw Haarlem - vrijdag 12 september 1975 20.15 uur
derde zomerconcert
dirigent: ANDRÉ VANDERNOOT
solist DANIEL WAYENBERG piano
Zij begonnen hun concert met de
vertoking van de Suite in f kleine terts
van de Franse componist Charles Dieu-
part, die te Londen, waar hij zich geves
tigd had, een grote naam verwierf. In
1740 overleed hij daar op ongeveer zes
tigjarige leeftijd in uiterst benarde om
standigheden.
van direct van de uitgever betrokken
boeken bedroeg zelfs f 22,05. Een voor
de boekhandel (prijs daar aangeschafte
boeken gemiddeld f 14,10) belangrijk ge
geven is, dat naarmate de klant gerichter
en intensiever wordt benaderd, de ge
middelde prijs die de consument voor
het boek wil betalen, stijgt.
Van het totale aantal gekochte boeken
had 61 percent betrekking op science
fiction. Ongeveer 27 procent van de
aankopen betrof ontspanningsromans, 11
procent jeugd- en kinderboeken en rond
9 procent literair werk. Aan dichtbun
dels werd minder dan een half procent
verkocht.
Gebonden boeken maakten 47 procent
uit van alle gekochte boeken uit, 26
procent betrof pocketboeken en paper
backs tot f 6, en 24 procent van deze
boeken boven de zes gulden. Bij de
erkende boekverkopers werd 53 procent
van alle boeken gekocht, bij de niet
erkende boekhandel 46 procent. Bijna
driekwart van de boeken was afkomstig
van erkende uitgevers, 20 procent van
niet-erkende en 7 procent van buiten
landse uitgevers.
Ongeveer honderd redacteuren van te-
levisienieuwsdiensten uit de hele wereld
zullen eraan deelnemen. De conferentie,
die wordt voorgezeten door de Italiaan
Vittorio Boni, behandelt vooral de
vraagstukken van de nieuwsuitwisseling
binnen Europa. De conferentie is in
Amsterdam wegens het zevenhonderdja-
rig bestaan van die stad en omdat de
NTS in 1958 in een vergadering in
Amsterdam de stoot heeft gegeven voor
de internationale nieuwsuitwisseling.
Op 4 september spreekt Prins Bern-
hard over het werk van het World Wild
Life Fund, waarvan hij voorzitter is.
Wat Vincent overigens graag nog wél
kwijt wil, is zijn nimmer aflatende be
wondering voor zijn leraar De Pauw:
„Medestudenten van mij, voor zover ze
nog leven, weten waarover ik spreek: De
Pauw was een genie! (en weidt dan
enthousiast uit over het fabelachtige
meesterschap van deze kunstenaar).
„Ook wil ik best weten dat mijn leerlin
gen in mijn leven een grote bron van
vreugde zijn geweest en het nog altijd
zijn en zullen blijven.”
gevolg van de veranderde tijden. En
Vincent zelf is ook de laatste die de
noodzaak van verandering zou ontken
nen, maar past als figuur beslist niet in
die nieuwe orde.
Gelukkig betekende het verlaten van
de directeurspost indertijd geen afscheid
van het lesgeven. Veel leerlingen moch
ten nog op hem blijven rekenen en ook
meldden zich als steeds weer nieuwelin
gen bij hem aan om na hun vaak elders
genoten opleiding dikwijls nog uitge
breid met een „Prix” bij Vincent de
pianistiek te gaan verfijnen.
Het blijkt bepaald niet moeilijk te zijn
om getuigenissen over Vincent los te
krijgen. Alle leerlingen onderstrepen een
ander aspect van Vincent’s natuur. Zijn
oudste leerling, de componist-pianist
Hans Osieck legt vooral de nadruk op
diens grote genegenheid. „Hoewel ik van
beroemdheden met wereldnaam heb les-
gehad, weet ik en heb ik ook in de
praktijk ondervonden, dat ze als pedagoog
geen van allen in zijn schoenen kunnen
staan. Je weet trouwens hoe positief een
man als bijvoorbeeld Geza Anda op dat
gebied over hem denkt. Maar wat voor
mij allereerst van belang is geweest, is
Piet’s vriendschappelijke trouw en zijn
royale hart.”
Van Osieck’s generatie is ook de pia
niste Tiny Kaiser, die in heel Europa
Het archief moet tegelijkertijd ver
scheidene functies vervullen. Alle pro-
dukties van elektronische en elektro-
akoestische muziek, die op beeld- of
geluidsdragers zijn vastgelegd of kunnen
worden vastgelegd, dienen in het archief
te worden opgenomen. De werkgroep
meent, dat oprichting van het nationaal
archief een noodzakelijke stap is voor
een goede ontwikkeling en verspreiding
van de bedoelde produkties in ons land
en in het buitenland.
Rik van der Linden, die volgens me
deleerlingen met zijn „Ekseption” de
kant van de „muzikale prostitutie” is
opgegaan, zegt dat Vincent de vader is
van alles wat hij munzikaal gezien aan
het doen is en waardeert nog altijd
diens respect voor de individuele vrij
heid van de leerling. Toen in zijn studie
tijd Rik’s moeder angstig kwam vragen:
„Meneer Vincent, nou speelt Rik in een
jazz-trio! Mag dat wel?”, was Vincent’s
reactie: „Natuurlijk, vooral laten gaan!”
Rik: „Hij laat het individu intact,
weet zonder vaste methode een oplossing
voor alles. Daar heeft ’ie me ontzaglijk
mee geïmponeerd, juist doordat de les
altijd doorspekt was met humor.”
Alwin Bar werd indertijd door Hans
Osieck naar diens eigen leermeester Piet
Vincent doorgestuurd om daar zijn op
leiding te voltooien. Een ontwikkeling
die hem niet alleen tot pianist van
klasse zou doen uitgroeien (dit jaar werd
hij winnaar van het Internationaal
Schönberg-concours), maar die hem ook
een vrouw (Els Alberti) verschafte uit
Vincent’s leerlingencorps.
Ook Hans Bruin werd door Vincent
opgeleid en nog steeds worden zeer
hechte contacten op muziektechnisch en
vriendschappelijk terrein tussen hen bei
den onderhouden. Hans Bruin: „Nou ja,
je weet niet waar je beginnen of eindi
gen moet als je als pianist over Vincent
spreekt. Want er is geen probleem zo
gek, of hij weet er een oplossing voor.
En hij is bovendien de vriendelijkste
man die ik ooit gekend heb.”
als een toonkunstenaar van bijzondere
begaafdheid. Daarvan getuigde op deze
avond verrassend de edele muziek van
de door Deerenbete en Rosenhart uitge
voerde suite.
Rosenhart bespeelde een gloednieuwe
clavecimbel, dit jaar naar Italiaans mo
del gebouwd door de Nederlandse bou
wer G. C. Klop uit Garderen. De gave
klank van dit instrument verenigde zich
met de uitdrukkingsrijke blokfluittonen
tot een fraaie eenheid van door de
uitnemende akoestische gesteldheid van
het kerkgebouw nog gesublimeerde sa
menklank.
De alt-blokfluit. welke Baldrick Deer-
enberg later op de avond benutte voor
de overigens vaardige voordracht van de
Sonate in g kleine terts van Johann
Sebastian Bach leek minder sonore
klankkwaliteiten te hebben, dan de fluit,
die hij voor de suite van Dieupart ge
bruikte. De sterkteverhoudingen van
fluit en clavecimbel werden minder
gunstig door een vaak wat versluierde
toon.
Samen met Rosenhart. die zijn partij
in de Sonate van Bach voortreffelijk
had vertolkt, bracht Deerenberg aan het
slot van het concert nog de onderhou
dende Sonate in Bes grote terts van
Johann Adolph Hasse ten gehore en
bracht hiermede even ongecompliceerde,
plezierige muziek als Kees Rosenhart
vlak daarvóór met de niet dieppeilende
Suite in G grote terts van de onbekende
achttiende-eeuwse componist Johann
Michael Steinbacher.
Een andere solo-uitvoering van Rosen
hart betrof een werk van Bach: het
Praeludium en Fuga in fis kleine terts;
muziek van een volmaakte weldadige
orde, die ook ordelijk tot klinken werd
gebracht. Met de ..Sad Pavan for these
distracted Times” van Thomas Tomkins
bracht de ciavecinist de afschuwelijk
nare jaren in herinnering, gedurende
welke Charles I koning van Engeland
was en zich door zijn optreden gehaat
maakte. Hij werd op 14 februari 1649
terechtgesteld en twee weken daarna
maakte Tomkins zijn in-droevig gestem
de Pavane, een stuk, dat op onze ramp
zalige aarde permanent gespeeld kan
worden.
Ter beëindiging van dit verslag wil ik
nog in het bijzonder de virtuoze en
muzikale vertolking van een variatie
werk „Comagain” voor blokfluit-solo
van de vermaarde zeventiende-eeuwse
blokfluit-speler en beiaardier Jhr. Jacob
van Eyck uit Utrecht vermelden. Bal
drick Deerenberg speelde deze fantasie
rijke fraaie compositie met bijzondere
beheersing van de belangrijke techniek,
waarover de vertolker van dit werk
moet beschikken.
Bij de boekenomzet in geld viel een
achterblijven van het aandeel van de
warenhuizen te constateren. De gemiddel
de prijs van een boek dat in een waren
huis werd aangeschaft, lag met 9 be
langrijk beneden het gemiddelde van
f 14,10. De boeken die bij de boekenclubs
werden besteld, hadden een gemiddelde
prijs van 17,65. De gemiddelde prijs
Drs. Van Westreenen is 37 jaar. Hij is
sinds november 1973 directeur van de
Vereniging van Nederlandse Toneelge
zelschappen. Voordien was hij directeur
van de Eduard van Beinum-stichting en
lid van het adviesbureau voor beleids
ontwikkeling Kersten en Van We
streenen, waar hij zich in het bezonder
met cultureel maatschappelijke vraag
stukken bezig hield. Van Westreenen
studeerde politicologie aan de Vrije Uni-
versiteit in Amsterdam.
AMSTERDAM. De Kring van Ne
derlandse Theatercritici heeft de jaar
lijkse Prijs der Kritiek toegekend aan
Herman van Veen om zijn „unieke thea
terprogramma’s, maar vooral voor zijn
activiteiten voor Harlekijn Holland”. De
'prijs wordt woensdagmiddag 3 septem
ber uitgereikt in de Gijsbreghtkelder
van de Amstelbrouwerij aan de Maurits-
kade in Amsterdam. De AVRO-televisie
zal ter gelegenheid, van de prijsuitrei
king een programma aan Herman van
Veen wijden.
De stuurgroep van de Kring van The
atercritici stelt elk jaar een voordracht
op van drie kandidaten, die volgens de
stuurgroep een belangrijke stimulans
zijn geweest voor het Nederlandse thea
terleven in het afgelopen seizoen. De
leden van de Kring brengen schriftelijk
hun stem uit en de kandidaat met de
meeste stemmen krijgt de prijs. Moei
lijkheden zoals rond de Nipkowschijf, de
prijs van de tv-criticij doen zich door
deze procedure niet voor. Op de voor
dracht stonden dit jaar Herman van
Veen, de toneelgroep Theater en de
toneelgroep De Appel. Van Veen kreeg
de meeste stemmen.
Volgens de voordracht weet Herman
van Veen in zijn theaterprogramma’s op
volstrekt eigen wijze de diverse kunstui
tingen met elkaar te verbinden. Van
Harlekijn Holland is Van Veen de op
richter en een van de drijvende krach
ten. Hij legde op volkomen onbaatzuch
tige manier uit eigen middelen de fun-
r--
