Socialisten mogelijk weer in Portugese regering
Kissinger opgelucht
SAOEDI-ARABIE JUICHT
SINAI-AKKOORD TOE
Eritrea zorgenkind
revolutie Ethiopië
herexamen
Golf van
arrestaties
in Ecuador
Tweede proces
Pronk leidt VN - overleg
Franse wapens
voor FNLA
tegen Rote
Armee Fraktion
„Opgaven voor
niet onjuist”
economische vernieuwing
iüiiiiiiiMS
VERBAZING
LIJK UIT GRAF
PROTOTYPE
GEHAALD
Twee doden bij ongeluk
door nico
scheepmaker
WOENSDAG
3
SEPTEMBER
1975
BINNEN- EN BUITENLAND
2
ster
lie
en
rs
t
r,
k
on
een
:md
nd
tak
Installatie
van Goncalves uitgesteld
leid
I.
ie
MINISTER PRONK
kaanse voorstellen (concessies
e
i
i
5
I
Drie van Portugals meest anti-Gongalves gestemde top-officieren vlak voor de vergadering op de militaire basis Tancos. Links
het hoofd van de COPCON (de militaire veiligheidstroepen) generaal Otelo Saraiva Carvalho, in het midden generaal Fabiao,
chef-staf van het leger en rechts brigade-generaal Charais, die weigerde zich onder het bevel van ex-premier Vasco Gongalves
te stellen.
en
de
Ook Iran heeft inmiddels het nieuwe
Sinaï akkoord toegejuichd en verklaard
dat het een nieuwe stap is op de weg
naar een duurzame vrede in het Midden
oosten.
geen haast. Men betwijfelt of de minister
nog dit jaar een bemiddelingsmissie tus
sen Israel en Syrië zal uitvoeren.
guerillabeweging in het heuvelgebied in
het zuidoosten van Libanon, nadat het
gebied gedurende vier uur met tussenpo
zen was beschoten door Israëlische artil
lerie.
aan
ster
rre-
De
ieks
sen
ieid
sen
zij
oen
Jen
us-
den
ide
n
e
inte
in-
het
de
’ten
:gn.
van
S
e
ti
s-
rd
de
ng
•s
i.
Zee
alf
sns
>n-
lid.
sr-
:e-
en
in
eeft
ger
■er-
ing
oor
ge-
cht
Tet
de
St
1-
sn
in
t-
el
ie
et
3?
et
*n
en
tie
iet
in
o-
n-
<00
(Van onze redactie buitenland)
LISSABON. De nieuwe eerste minister van Portugal, admiraal Pin
heiro de Azevedo, zal evenals de chef van de generale staf, generaal Vasco
Goncalves, pas in zijn functie kunnen worden bevestigd nadat de Alge
mene Vergadering van de strijdkrachten komende vrijdag plaats heeft ge
vonden. Dit op verzoek van admiraal Pinheiro de Azevedo, die zijn man
daat bekrachtigd wil zien door de strijdkrachten. Het is de afgelopen dagen
steeds onzekerder geworden of de strijdkrachten de benoeming van Vasco
Gonpalves accepteren.
De Nederlandse delegatie ziet desal
niettemin in de officiële Amerikaanse
verklaring van gisteren een duidelijke
ombuiging van de politieke lijn van de
Verenigde Staten. Amerika erkent klaar
blijkelijk het politieke belang van een
positievere houding tussen de ontwikkel
de landen en de geïndustrialiseerde lan
den. Uit de verklaring komt duidelijk
naar voren, dat Amerika de positieve
wil heeft om op deze conferentie tot
behoorlijke resultaten te komen. Heel
belangrijk wordt het genoemd, dat de
regering in Washington zich achter het
al eerder in internationale conferenties
gehouden pleidooi voor economische vei
ligheid in de wereld stelt. De Amerika
nen willen de economische ontwikkeling
van de arme landen beveiligen tegen
economische schokken, die tot abrupte
dalingen van hun exportinkomsten lei
den.
Nee, Hans Vervoort moest toegeven
dat hij noch „Niet begeerde reis naar
Siberië”, noch „Haalt de Sovjet-Unie
1984?” ooit gelezen had. Tja, dat scheert
natuurlijk een slok op een borrel. Amal-
rik schrijft over dictatuur, bureaucratie,
verbanning, gevangenschap en de onder
drukking met een westers aandoende
distantie en ironie, waardoor iedereen
die hem ooit gelezen heeft ook automa
tisch een „amalrikist” wordt. Dat geldt
nog sterker voor diegenen, die hem ooit
hebben ontmoet.
In een communiqué van het Libane
se leger werd bekend gemaakt, dat vier
Phantom straaljagers bommen afwier-
pen boven de wijngaarden van Abu
Kamha in de omgeving van het dorp
Hashbaya. De aanval begon om 16.10 uur
(onze tijd) en duurde ongeveer 10 minu
ten.
De indruk, dat de opgaven onjuist
waren, kon ontstaan doordat in de vra
gen van de Kamerleden die indruk was
gewekt. Na onderzoek en advies van
deskundigen kwam de kersverse staats
secretaris tot de slotsom dat de opgaven
geheel en al binnen het interne examen
programma vallen en dat het ministerie
geen enkele maatregel zal treffen.
ADDIS ABEBA. (UPI)— Diplomatieke
kringen in de Ethiopische hoofdstad
hebben naar aanleiding van een officiële
regeringsverklaring verklaard dat de mi
litairen in Ethiopië spoedig voor de be
slissing zullen staan de voorkeur te ge
ven aan het slagen van de Ethiopische
socialistische revolutie boven het behoud
van de provincie Eritrea.
Het Libanese bericht werd in Tel Aviv
bevestigd. Het opperbevel van het Israë
lische leger deelde mee dat de vier toe
stellen veilig op hun bases waren terug
gekeerd.
Israëlische gevechtsvliegtuigen hebben
gisteren bombardementen uitgevoerd op
de schuilplaatsen van de Palestijnse
Ik heb dat onlangs nog gemerkt, na
dat eerst Ed van Thijn en Harrie van
den Bergh van de PvdA, en later film
producent Rob du Mée hem in Moskou
hadden ontmoet. Amalrik (en zijn vrouw
Gjoezelj) hadden een grote indruk op
hen gemaakt. En waarom? Omdat hij zo
imposant oogt? Type De Gaulle zal ik
maar zeggen? Of omdat hij de filmster-
ren-allure van Clark Gable of Rod Stei
ger heeft? Of omdat hij op dezelfde
indringende wijze op je kan inpraten als
Krishnamurti of Billy Graham? Of om
dat hij een nobele wijsheid uitstraalt,
net als Golda Meir of Sadat?
Het meisje was afkomstig uit Val-
kenswaard en zaterdag j.l. begraven. Zij
was tengevolge van een verkeersongeval
overleden. De grafschenner is vermoede
lijk op het terrein van het kerkhof
gekomen via een opening in de afraste
ring.
Inmiddels heeft het leger dinsdag de
hele dag vergaderd op de militaire basis
Tancos, buiten Lissabon. Leider was ge
neraal Carlos Fabiao, chef-staf van het
leger. Tjjdens edze bijeenkomst zou Vas
co Goncalves scherp zjjn bekritiseerd
door zjjn collgae-officieren. Vanmorgen
vroeg verliet hij in opgewonden toe
stand, volgens waarnemers de verga
dering, nadat hij de groep gematigde
officieren ervan had beschuldigd twee
dracht te zaaien binnen de strijdkrachten.
Toen Kissinger na een kort bezoek
aan Taif afscheid nam van zijn collega
van Saoedi Feisal, verklaarde deze dat
de overeenkomst een belangrijke stap
vormt naar een eindregeling van het
probleem tussen Israel en de Arabische
staten. Deze uitlating betekende een op
luchting voor de Amerikaanse minister,
omdat hij het niet uitgesloten had ge
acht dat Saoedi-Arabië, zowel politiek
als financieel een belangrijke mogend
heid in het Midden-Oosten, het akkoord
zou afwijzen.
Medestanders van Israel vrezen, dat Jor
danië het gevraagd materieel, waaronder
Hawk-raketten, voor offensieve doelein
den zal gebruiken.
mische groei, ook in de ontwikkelings
landen, zal blijven bevorderen. Ze leg
gen alle drie de nadruk op de weder
zijdse afhankelijkheid van rijke en arme
landen en pleiten voor samenwerking en
dialoog bij het oplossen van de proble
men.
VALKENSWAARD (ANP). Gister
nacht is het stoffelijk overschot van een
17-jarig meisje op de gemeentelijke be
graafplaats in Valkenswaard uit het graf
gehaald. Het lichaam werd vijftien me
ter verder terug gevonden. De gemeente
politie van Valkenswaard stelt een diep
gaand onderzoek in naar de motieven
van deze daad.
Men was bij de Nederlandse delegatie
ook niet ingenomen met de harde op
merking van Amerika aan het adres van
de OPEC-landen. De VS verwijten deze
landen, dat de ergste slag voor de eco
nomische ontwikkeling in dit decennium
is gekomen van de „willekeurige en
monopolistische” verhoging van de olie
prijs. Amerika waarschuwde dat een
verdere verhoging van de olieprijs het
herstel en de ontwikkeling van de eco
nomie van vrijwel ieder land vertraagt
of doet omslaan in achteruitgang. Een
volgende olieprijsverhoging betekent een
ernstige slag voor honderden miljoenen
mensen, aldus de VS.
verhoging van de officiële ontwikke
lingshulp wordt een beschouwd als een
negatief punt in de Amerikaanse verkla
ring. Dit zal naar verwachting grote
moeilijkheden opleveren in de onder-
handelingen binnen de ad-hoccommissie
onder leiding van minister Pronk.
De marine zou vandaag ook vergade
ren. Men weet niet onder wiens voorzit
terschap. Sommige bronnen beweren dat
de marinevergadering door admiraal
Pinheiro de Azevedo zelf geleid wordt,
anderen beweren dat deze het te druk
heeft met de kabinetsformatie en dat
admiraal Rosa Coutinho, die vandaag
naar Panama zou terugkeren, de verga
dering zal voorzitten.
Honderden blanke kolonisten, die An
gola ontvlucht zijn om te ontkomen aan
de strijd tussen de drie bevrijdingsbewe
gingen, bezetten sinds maandag de Bank
van Angola in Lissabon. Zij hebben
gezegd te zullen blijven tot de bank erin
toestemt hun Angolees geld te wisselen
in Portugese betaalmiddelen.
Functionarissen van de bezette bank
verklaarden het geld niet te kunnen
wisselen daar de bank niet genoeg con-
DEN HAAG. (ANP)Staatssecretaris
drs. K. de Jong van Onderwijs en We
tenschappen heeft de vragen, die de
kamerleden Ginjaar-Maas en Evenhuis,
(beiden VVD) maandag hebben gesteld
gisteren beantwoord: de opgaven voor
het herexamen economische weten-
schappen-2 waren niet onjuist. De be
windsman las het antwoord voor op een
bijeenkomst om kennis te maken met
journalisten.
Vandaag zou Kissinger op zijn terugreis
naar de VS drie uur overblijven in
Damascus. Daar zal hij een eerste basis
leggen vpor de volgende stap in zijn
plan naar een totale regeling van het
vraagstuk-Midden-Oosten een tussen
tijdse overeenkomst tussen Israel en Sy
rië. Zowel president Sadat als Saoedi-
Arabië hebben hierop aangedrongen. Is
rael en Syrië hebben trouwens zelf ook
al ingestemd met het streven naar een
dergelijk akkoord. Volgens Amerikaanse
functionarissen heeft Kissinger echter
Ik wou even aandacht vragen voor
wat men in de politiek een „persoonlijk
feit” noemt. In Vrij Nederland van afge
lopen week stond een recensie van de
schrijver Hans Vervoort over het een en
ander dat ik in het verleden wekelijks
in De Volkskrant schreef. Vervoort ver
deelt zijn lof en misprijzen economisch
over het hele stuk, zodat ik niets te
klagen heb, maar er was een opmerking
die niet alleen mij, maar ook enkele van
mijn vrienden frappeerde. Vervoort
schrijft: „Ik aarzel ook niet te erkennen
dat Scheepmakers Amalrik-stukken hem
door mij niet in dank afgenomen wer
den. Natuurlijk, uiterst nuttig en be
langrijk om de aandacht te vestigen op
de onderdrukking van de Russische dis
sidenten, maar op de maandagochtend?
En dan zo vaak?”
De nieuwe premier, admiraal Pinheiro
de Azevedo, heeft in een vraaggesprek
op de Portugese televisie duidelijk ge
maakt dat zijn regering aanzienlijk zal
verschillen van het kabinet van zijn
voorganger. Hij zei dat de pro-commu-
nistische minister van voorlichting, com
mandant Jorge Correia Jesuino, vervan
gen wordt door een burger. Hij sprak
niet tegen dat ook de communistisch
georiënteerde minister van arbeid, ma
joor José Costa Martin, zou moeten
gaan.
Pinheiro liet voorts doorschemeren dat
hij van plan is de coalitie van socialis
ten, communisten en de links van het
midden staande volksdemocraten (PPD)
te herstellen. Volgens hem is het onmo
gelijk zonder de steun van deze drie
partijen te regeren. De socialisten heb
ben al gezegd alleen te willen deelne
men aan een nieuwe regering indien
generaal Goncalves ontheven wordt van
zijn nieuwe post als chef-staf van de
strijdkrachten.
Tenslotte verklaarde Pinheiro dat zijn
voornaamste doel zou zijn een atmosfeer
.van „vrede, orde en rust” tot stand te
brengen, in het bijzonder in het conser
vatieve noorden.
Inmiddels heeft het leger gisteren de
De verhouding tussen Jordanië
Amerika is moeilijk geworden door
weigering van het Amerikaanse congres
om akkoord te gaan met de levering van
modern luchtdoelgeschut aan Jordanië.
Deze maand zal de Amerikaanse rege
ring nog eens proberen de toestemming
van het congres te krijgen, maar de
kans op succes wordt niet groot geacht.
Van Taif reisde Kissinger naar Am
man voor overleg met koning Hoessein.
Deze besprekingen zouden vanmorgen
plaatsvinden. In de avond reist de Ame
rikaanse minister terug naar de VS.
Volgens militaire en geneeskundige
zegslieden zijn tenminste 17 mensen om
gekomen en 80 gewond bij de 12-uur
durende opstand.
macht in handen te houden. Naar ver
luidt zouden de regeringstroepen zware
verliezen lijden en kost Eritrea onge
veer 245.000 dollar per dag.
Eritrea, eens kolonie van Italië, werd
in 1962 geannexeerd door de onlangs
overleden keizer Haile Selassie. Sinds
dien woedt er een intense burgeroorlog
tussen de separatisten en de regerings
troepen.
In de regeringsverklaring werd ook
melding gemaakt van militaire en more
le steun die de Eritreërs van Arabische
staten zouden ontvangen.
NEW YORK (ANP). Op voorstel van de ontwikkelingslanden gaat
minister Pronk (Ontwikkelingssamenwerking) de onderhandelingen leiden
in de zevende speciale algemene vergadering van de Verenigde Naties, die
tot 12 september in New York wordt gehouden over voorstellen tot in
grijpende wijziging van de economische betrekkingen tussen de arme en
de rijke landen.
ster-
Tus-
pla-
r in
uit
liep
trein
trein
id.
en
:n,
id.
en
en
VENLO. (ANP)In het Limburgse
plaatsje Sevenum (bij Venlo) zijn gister
middag de 30-jarige T. Kersten en zijn
vierjarig dochtertje Nicole om het leven
gekomen bij een verkeersongeluk.
Toen de heer Kersten met zijn auto
een hem tegemoetkomende landbouw-
sproeier passeerde, sloeg plotseling een
van de sproei-armen door onbekende
oorzaak naar links uit en trof de auto
op de voorruit.
Het meisje was op slag dood. Haar
vader overleed enige tijd later in het
ziekenhuis van Venlo. De slachtoffers
waren afkomstig uit Sevenum.
De regeringsverklaring, die gisteren
bekend werd gemaakt beschuldigt de
separatisten in Eritrea ervan de socialis
separatisten in Eritrea ervan de socialis
tische revolutie in Ethiopië te infiltreren
en te frustreren. Volgens de verklaring,
die over de radio werd uitgezonden,
verslechtert de situatie in de noordelijke
provincie met de dag ondanks de enor
me inspanningen van de regering de
PARIJS. (UPI)Een Frans militair
transportvliegtuig heeft zaterdag drie
vrachtwagenladingen wapens overge
bracht naar Kinsjasa, de hoofdstad van
Zaïre. De wapens waren bestemd voor
de Angolese bevrijdingsbeweging FNLA.
Zoiets verbaast me. Ik zal u straks
uitleggen waarom. Ik heb Hans Vervoort
gevraagd waarom die stukken over
Amalrik hem zo irriteerden. Zonder me
overigens te herinneren dat hij dit ge
schreven had onder het tussenkopje EM
MEREN, zei ik dat ik weliswaar menig
maal over Amalrik had geschreven in
De Volkskrant, maar voor mijn gevoel
toch niet zo vaak als Jan Blokker in
diezelfde Volkskrant al over Fred Em
mer had geschreven. Maar daar hoor je
niemand ooit over klagen. Heb je eigen
lijk ooit iets van Amalrik gelezen, vroeg
ik vervolgens.
AMMAN. (UPI)De Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken Kissin
ger heeft gisteren de goedkeuring van
Saoedi-Arabië gekregen voor de met zijn
hulp tot stand gebrachte tweede tussen
tijdse regeling tussen Egypte en Israel in
de Sinaï.
De Amerikanen willen de wereld
voorts beveiligen tegen voedseltekorten,
door opvoering van de agrarische pro-
duktie in de ontwikkelingslanden en
door een zo groot mogelijke graanpro-
duktie in de VS zelf.
De Nederlandse delegatie ziet ook
vooruitgang in de Amerikaanse houding
ten opzichte van het vraagstuk van de
grondstoffenprijzen, te weten een erken
ning van de nuttige functie van buffer
voorraden bij het stabiliseren van de
marktprijzen. Ook de andere Ameri-
op het
stuk van de invoerrechten voor indus-
trieprodukten uit de ontwikkelingslan
den, de oprichting van een internatio
naal instituut om de energie-ontwikke-
ling te bevorderen en de oprichting van
een internationaal industrialisatie-insti-
tuut om de ontwikkelingslanden te hel
pen bij hun wetenschappelijk speurwerk
voor industriële doeleinden worden posi
tief beoordeeld door de Nederlandse de
legatie.
Volgens „Le Monde” is voorts een
Franse militaire deskundige naar Kins
jasa gegaan om daar te bespreken wat
de behoeften aan militair materieel van
de FNLA zijn.
De grotendeels pro-westerse beweging
van Holden Roberto, die ondermeer
steun van Zaïre geniet, is in Angola in
een machtsstrijd gewikkeld met de
volksbeweging voor de bevrijding van
Angola (MPLA). Laatstgenoemde bewe
ging is gekant tegen westerse inmenging
Minister Pronk is gisteren met alge
mene stemmen gekozen tot voorzitter
van de zogenaamde ad hoc-commissie.
Dit is het belangrijkste orgaan van deze
speciale vergadering. In deze commissie
worden op basis van de beschikbaar
gekomen gegevens en voorstellen de on
derhandelingen gevoerd, die moeten lei
den tot een vergelijk. Pronk krijgt hier
mee een van de belangrijkste functies in
de speciale zitting van de VN, waaraan
ongeveer 140 landen deelnemen. De ad
hoc-commissie is vandaag met haar
werkzaamheden begonnen.
De drie in economisch opzicht belang
rijkste landen van de ontwikkelde we
reld (de VS, West-Duitsland en Japan)
hebben in de speciale vergadering van
de VN het pleidooi van de ontwikke
lingslanden om een „nieuwe internatio
nale economische orde” te vestigen, niet
overgenomen. Ze erkennen alle drie dat
er aanpassingen moeten komen, maar zij
zingen ook de lof van de vrije wereld
handel, die naar hun zeggen de econo-
Over zo iemand, die, nietig en in zeker
opzicht machteloos als hij is, zich met
grote hardnekkigheid en met voortdu
rend gevaar voor eigen leven in zijn
eentje blijft verzetten tegen dat giganti
sche staatsapparaat en daarbij noch zijn
goede humeur, noch zijn gevoel voor
humor ooit verliest, zou ik zoveel als
maar mogelijk is willen lezen, want
Amalrik is „een held van onze tijd”, niet
alleen op het algemene niveau van de
menselijke samenleving, maar ook als
jongensboekenheld. Wat mij, en een
paar van mijn vrienden, zo verbaast, is
dan ook niet dat er mensen zijn die
weinig interesse hebben voor de Russi
sche oppositie, bijvoorbeeld omdat er
wel ergere dingen in de wereld zijn,
maar dat zij ook niet beseffen dat
Amarlik het levende prototype is van de
onverschrokken held die het in zijn
eentje tegen het kwaad opneemt: Sint-
Joris, Hercules, Emile Zola en Jeanne
d’Arc verzameld in één kleine, magere,
brillende, eigenwijze, schrijvende Rus.
QUITO. (UPI) De president van
Ecuador, Guillermo Rodriguez Lara,
heeft opdracht gegeven tot de arrestatie
van alle leden van de „burger-junta”,
een coalitie van gematigde politieke par
tijen die de mislukte staatsgreep van
generaal Raul Gonzalez steunde om op
die manier een burgerbewind over Ecua
dor te herstellen.
Nee, niets van dit alles. Hij is klein en
mager, heeft een stalen brilletje op,
praat met een zachte stem, rent zich de
benen uit het lijf om thee voor je te
zetten, hij is dus een heel gewoon mens
net als u en ik. Intelligent, natuurlijk.
En vooral: door niets of niemand te
intimideren. Onder alles wat hij schreef
en in het Westen liet uitgeven, zette hij
zijn naam en adres. Hij weigert nu al
vele jaren lang zich te laten manipule
ren, hij weigerde ook in het kamp, in
gevangenis en in verbanning enigerlei
concessie te doen, hij heeft, kortom, da
angst van zich afgeschud en is sindsdien
steeds zichzelf gebleven.
hele dag vergaderd op de militaire basis
Tancos, buiten Lissabon. Leider was ge
neraal Carlos Fabiao, chef-staf van het
leger. Verwacht wordt, dat tijdens deze
vergadering waarover nog niets is
uitgelekt een motie van wantrouwen
tegen generaal Vasco Goncalves zal
worden aangenomen.
De vergadering van de luchtmacht zou
vandaag plaatsvinden op de luchtmacht
basis van Sintra, 30 kilometer buiten
Lissabon. De chef van de luchtmacht,
generaal Morais e Silva, is door de
president van de republiek op het matje
geroepen wegens een maandag gepubli
ceerd perscommuniqué, waarin hij de
benoeming van Vasco Goncalves als chef
van de generale staf afwees. Van dit
onderhoud verwacht men niet meer dan
een zachte wenk van de president, de
vuile was van de militaire revolutie niet
publiekelijk buiten te hangen.
De Amerikaanse afwijzing van een
KAISERSLAUTERN. In West-
Duitsland staan sedert gisteren zeven
leden van de zogenoemde harde kern
van de Baader-Meinhofbeweging voor
twee rechtbanken, in Kaiserslautern en
Stuttgart, terecht.
In Kaiserslautern begon het proces
tegen Manfred Grashof, Wolfgang
Grundmann en Klaus Juneschke. Zij
worden beschuldigd van drie moorden,
dertien pogingen tot moord, twee bank
overvallen en een aanslag met springstof.
In Stuttgart loopt sinds 21 mei een
proces tegen de leiders van de groep,
Ulrike Meinhof en Andreas Baader, als
mede Gudrun Ensslin en Jan-Carl Ras-
pe. De beschuldigingen tegen hen om
vatten onder meer minstens 34 pogingen
tot doodslag.
De behandeling in Kaiserslautern be
gan gisteren onder strenge veiligheids
maatregelen en met de verwachte ver-
tragingstaktiek der verdediging. De ad
vocaten oefenden felle kritiek op onder
meer de opstelling van de banken in de
zaal. Zij eisten dat de beklaagdenbank
zou worden afgebroken.
